Bentonitized tuffites in the Lower Eocene deposits of the Subsilesian Unit (Western Outer Carpathians, Poland): lithology, stratigraphic position and mineral composition

• Autorzy: Cieszkowski M. , Środoń J. , Waśkowska-Oliwa A. , Leśniak T.

Warianty tytułu

PL

Zbentonityzowane tufity w dolnoeoceńskich osadach jednostki podśląskiej (polskie Zachodnie Karpaty Zewnętrzne): litologia, pozycja stratygraficzna i skład mineralny

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

New occurrences of bentonitized tuffites were described from numerous outcrops of the Lower Eocene flysch rocks of the Subsilesian Unit. These deposits crop out in the Żywiec tectonic window and in the tectonic windows of the Lanckorona - Żegocina Structural Zone. The bentonitized tuffites, composed of almost pure dioctahedral motmorillonite, form numerous thin layers and laminae, only occasionally exceeding 5 cm. The age of the tuffites is estimated as the Early Eocene (Glomospira div. sp. and Saccamminoides carpathicus zones) on the basis of foraminiferal assemblages. They occur in the upper part of green shales and in the lower part of the Lipowa beds that consist mainly of muddy turbidites represented by green or green-brownish shales with rare intercalations of sandstones. The sedimentary sequences with the tuffite intercalations form a lithostratigraphic level in the Subsilesian Unit called in the present paper "the Glichów Tuffite Horizon". This tuffite horizon could probably be correlated with deposits of similar age containing tuffites which are known from the Magura, Silesian and Skole nappes.

Słowa kluczowe

EN

Polish Outer Carpathians; Subsilesian unit; Early Eocene; bentonitized tuffites; foraminiferal assemblages

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geologiczne
• Czasopismo: Annales Societatis Geologorum Poloniae
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 76, No 2
• Strony: 197--214
• Opis fizyczny: bibliogr. 55 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Cieszkowski M.

autor

Środoń J.

autor

Waśkowska-Oliwa A.

autor

Leśniak T.

• Jagiellonian University, Institute of Geological Sciences, Oleandry 2a, 30-063 Kraków Poland,

Bibliografia

• 1. Bąk, K., Bąk, M., Geroch, S. & Manecki, M., 1997. Biostratigraphy and paleoenvironmental analysis of benthic foraminifera and radiolarians in Paleogene variegated shales in the Skole unit, Polish Flysch Carpathians. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 67: 135-154.
• 2. Burtan, J., 1966. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski, w skali 1: 50000. Arkusz Myślenice (wydanie tymczasowe). (In Polish). Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 3. Burtan, J., 1974. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50000. Arkusz Mszana Dolna. (In Polish). Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 4. Burtan, J., 1978. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1 : 50000. Arkusz Mszana Dolna. (In Polish). Instytut Geologiczny, Warszawa, 70 pp.
• 5. Burtan, J., 1993. Budowa geologiczna Ziemi Myślenickiej. (In Polish). In: German, K. (ed.), Monografia Ziemi Myślenickiej. Universitas, Kraków, 1-96.
• 6. Burtan, J. & Szymakowska F., 1966. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50000. Arkusz Osielec (wydanie tymczasowe). (In Polish). Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 7. Cieszkowski, M., Leśniak, T. & Waśkowska-Oliwa, A., 2001. Lower Paleogene sediments of the Subsilesian Unit in the Wiśniowa tectonic window (Outer Carpathians, Poland). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 396: 34-35.
• 8. Dudek T. & Środoń, I, 1996. Identification of illite/smectite by X-ray powder diffraction taking into account the lognormal distribution of crystal thickness. Geologica Carpathica - Series Clays, 5: 21-32.
• 9. Egger, H., Bichler, M., Draxler, I., Homayoun, M., Huber, H.J., Kirchner, E. C., Klein, P. & Surenian, R., 1997. Mudturbidites, black shales and bentonites from the Paleocene/Eocene boundary: the Anthering Formation of the Rhenodanubian flysch (Austria). Jahrbuch der Geologischen Bundesanstalt, 140: 29-45.
• 10. Egger, H., Heilmann-Clausen, C. & Schmitz, B., 2000. The Paleocene/Eocene bonduary interval of a Tethyan deep-sea section (Austria and its correlation with the North Sea basin). Bulletin de la Societe Géologique de France, 171: 207-216.
• 11. Geroch, S. & Gradziński, R., 1955. Stratigraphy of the Sub-Silesian series in the tectonic window of Żywiec (Western Carpathians). (In Polish with English summary). Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 24: 3-62.
• 12. Golonka, J., Krobicki, M., Oszczypko, N., Ślączka, A. & Słomka, T., 2003. Geodynamic evolution and palaeogeography of the Polish Carpathians and adjacent areas during Neo-Cimmerian and preceding events (latest Triassic - earliest Cretaceous). In: McCann, T. & Saintot, A. (eds.), Tracing tectonic defor-mation using the sedimentary record. Geological Society, London, SpecialPublications, 208: 138-158.
• 13. Grim, R.E. & Guven, N., 1978. Bentonites. Developments in Sedi-mentology 24, Elsevier, 256 pp.
• 14. Jackson, M.L., 1975. Soil Chemical Analysis - Advanced Course. Published by the author, Madison, Wisconsin.
• 15. Jednorowska, A., 1968. Zespoły otwornicowe w zewnętrznych strefach jednostki magurskiej Karpat i ich znaczenie stratygraficzne. (In Polish with French and Rusish summary). Prace Geologiczne Polskiej Akademii Nauk, Oddział Kraków, 50: 1-89.
• 16. Jurkiewicz, H., 1967. Foraminifers In the Sub-Menilitic Palaeo-gene of the Polish Middle Carpathians. (In Polish with English summary). Biuletyn Instytutu Geologicznego, 210: 5-128.
• 17. Kłapyta, Z., 1975. Bentonity i iły montmorylonitowe Polski. (In Polish). Prace Mineralogiczne Komisji Nauk Mineralogicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział Kraków, 43: 1-108.
• 18. Koszarski, L. & Koszarski, A., 1985. Siedliska at Wisłok river -Menilite beds and Eocene series, in profiles of central zone of the Skole unit east of Wisłok river. In: Koszarski, L. (ed.), Geology of the Middle Carpathians and the Carpathian Foredeep. Carp. - Balcan Geol. Ass. 13 Congr., Cracow, Poland. Guide to exc. 3, Instytut Geologiczny, Warszawa: 100-101.
• 19. Koszarski, L. & Wieser, T., 1960. New tuff horizons in older Palaeogene of Flysch Carpathians. Kwartalnik Geologiczny, 4: 749-770.
• 20. Kotarba, M., 2003. Historia diagenezy illitu/smektytu w skałach ilastych Karpat Zachodnich (przekrój Kraków - Zakopane). (In Polish). Unpublished Ph. D. Thesis. Institute of Geological Sciences, Polish Academy of Sciences, Krakow, Poland, 198 pp.
• 21. Kotlarczyk, J., 1988. Zarys stratygrafii brzeżnych jednostek tektonicznych orogenu karpackiego. (In Polish). In: Kotlarczyk, J. et al. (eds.), Przewodnik LIX Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Karpaty Przemyskie, 16-18 września 1988, Kraków: 31-62.
• 22. Książkiewicz, M., 1951a. Ogólna Mapa Geologiczna Polski 1 : 50000. Arkusz Wadowice. (In Polish). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 23. Książkiewicz, M., 1951b. Objaśnienie arkusza Wadowice Ogólnej Mapy Geologicznej Polski 1: 50000. (In Polish). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 283 pp.
• 24. Książkiewicz, M., 1956. The Jurassic and Cretaceous of Bacho-wice (Western Carpathians). (In Polish with English summary). Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 24: 117-405.
• 25. Książkiewicz, M., (ed.) 1972 Geological Atlas of Poland 1:600000. Stratigraphic and facial problems. Fasc. 13. Cretaceous and Early Tertiary in the Polish External Carpathians. Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 26. Książkiewicz, M., 1974. Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski. Arkusz Sucha Beskidzka 1 : 50 000. (In Polish). Instytut Geologiczny, Warszawa, 83 pp.
• 27. Książkiewicz, M., 1977. The tectonics of the Carpathians. In: Pożaryski, W., (ed.), Geology of Poland. 5, 4 Tectonics. Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa: 476-720.
• 28. Leśniak ,T. & Waśkowska-Oliwa, A., 2001a. Siliciclastic deposits (Palaeogene) of the Subsilesian Unit in the Żywiec area. Zeszyty Naukowe AGH - Geologia, 27: 51-70.
• 29. Leśniak, T. & Waśkowska-Oliwa, A., 2001b. New exsposure of bentonites in Lower Eocene sediments of the Subsilesian Unit. "Nauki o ziemi w badaniach podstawowych, złożowych i ochronie środowiska na progu XXI wieku ", 28 - 29 czerwca 2001, Kraków. Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH: 43-46.
• 30. Leśniak, T., Waśkowska-Oliwa, A. & Cieszkowski, M., 2001. Lower Palaeogene sediments of the Subsilesian unit in the Wiśniowa tectonic window. (In Polish with English summary). "Nauki o ziemi w badaniach podstawowych, złożowych i ochronie środowiska na progu XXI wieku", 28-29 czerwca 2001, Kraków. Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska. AGH: 39-42.
• 31. Liszkowa, J., 1959. Microfauna from beds with exotics at Bachowice. (In Polish with English summary). Biuletyn Instytutu Geologicznego, 131: 49-110.
• 32. Malata, E., Malata, T. & Oszczypko, N., 1996. Litho- and biostra-tigraphy of the Magura Nappe in the eastern part of the Beskid Wyspowy Range (Polish Western Carpathians). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 66: 269-284.
• 33. Morgiel, J. & Olszewska, B., 1981. Biostratigraphy of the Polish External Carpathians based on agglutinated foraminifera. Micropaleontology, 27: 1-30.
• 34. Morgiel, J. & Szymakowska, F., 1978. Stratigraphy of the Palaeocene and Eocene of the Skole unit. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 310: 40-60.
• 35. Nescieruk, P., 1998. The Klippe in Leśna against the background of western margin of the Żywiec Tectonic Window. (In Polish with English summary). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 384: 23-36.
• 36. Nowak, W., 1966. Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1: 50000. Arkusz Wadowice (wydanie tymczasowe). (In Polish). Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 37. Olszewska, B., 1997. Foraminiferal biostratigraphy of the Polish Outer Carpathians: A record of basin geohistory. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 67: 325-337.
• 38. Rajchel, J., 1990. Lithostratigraphy of the Upper Paleocene and Eocene sediments from the Skole Unit. (In Polish with English summary). Zeszyty Naukowe AGH,1369, Geologia, 48: 1-113.
• 39. Rajchel, J., 1994. Horyzonty zbentonityzowanych tufów w utworach paleocenu i eocenu jednostki skolskiej (Karpaty fliszowe). (In Polish with English abstract). Zeszyty Naukowe AGH, Geologia, 20: 275-300.
• 40. Salata, D., Waśkowska-Oliwa, A. & Cieszkowski, M., 2001. Ana-lyse of small foraminifera assemblages and clay minerals of bentonite-like layers within Czerwin beds (Subsilesian unit, Polish Flysch Carpathians) - preliminary results. Slovak Geological Magazin, 7: 43-4.
• 41. Sikora, W. & Wieser, T., 1959a. Występowanie bentonitów w pstrych łupkach płaszczowiny magurskiej na południe od Grybowa. (In Polish). Przegląd Geologiczny, 5: 224-225.
• 42. Sikora, W. & Wieser, T., 1959b. The occurrence of bentonites variegated shales of the sMagura Nappe. Bulletin de l’Acade-mie Polonaise des Sciences. Classe troisieme. Serie des Sciences Chimiques, Geologiques et Geographiques, 7: 491- 496.
• 43. Skoczylas-Ciszewska, K., 1956. Andesites in the Żegocina zone of the Flysch Carpathians. (In Polish with English summary). Zeszyty Naukowe AGH- Geologia, 6: 143-154.
• 44. Skoczylas-Ciszewska, K., 1960. Geology of the Żegocina Zone (Western Flysch Carpathians). (In Polish with English summary). Acta Geologica Polonica, 4: 485-591.
• 45. Środoń, J., 1980. Precise identification of illite/smectite interstrati-fications by X-ray powder diffraction. Clays & Clay Minerals, 28:401-411.
• 46. Środoń, J., 1981. X-ray identification of randomly interstratified illite/smectite in mixtures with discrete illite. Clay Minerals, 16: 297-304.
• 47. Środoń, J., 1984. X-ray powder diffraction identification of illitic materials. Clays & Clay Minerals, 32: 337-349.
• 48. Środoń, J. & Clauer, N., 2001. Diagenetic history of Lower Paleozoic sediments in Pomerania (northern Poland) traced across the Teisseyre-Tornquist tectonic zone using mixedlayer illite-smectite. Clay Minerals, 36: 15-27.
• 49. Šucha, V., Kraus, I., Gerthofferova, H., Petes , J. & Serekova, M., 1993. Smectite to illite conversion in bentonites and shales of the East Slovak Basin. Clay Minerals, 28: 243-253.
• 50. Waśkowska-Oliwa, A., 2000. Biostratigraphic and paleoecologic interpretation of the agglutinated foraminifera assemblages of the Paleocene-Middle Eocene deposits of the Magura Nappe in the area of Sucha Beskidzka (Outer Carpathians). (In Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 48: 331-336.
• 51. Waśkowska-Oliwa, A. & Leśniak T., 2003. Biostratigraphy and palaeoecology of Early Palaeogene deep water foraminiferal assemblages from the Subsilesian Unit in the Żywiec Tectonic Window (Polish Outer Carpathians). Bulletin of the Polish Academy of Sciences, Earth Sciences, 51: 11-27.
• 52. Wieser, T., 1952. The igneous rocks of Bachowice (Western Carpathians). (In Polish with English Sumary). Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 22: 225-338.
• 53. Wieser, T., 1970. Dolnoeoceńskie iłowce z klinoptylolitem w Karpatach fliszowych. (In Polish). Sprawozdanie z Posiedzenia Naukowego PAN w Krakowie, 13: 613-614.
• 54. Wieser, T., 1985. The Teschenite formation andother evidences of magmatic activity in the Polish Flysch Carpathians and their geotectonic and stratigraphic significance. In: Koszarski, L. (ed.), Fundamental Research in the Western Part of the Polish Carpathians. Carp. -Balc. Geol. Ass. 13 Congr., Cracow, Poland. Guide to exc. 1, Instytut Geologiczny, Warszawa.: 23-36.
• 55. Żytko, K., 1966. Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50000 Arkusz Milówka (wydanie tymczasowe). (In Polish). Instytut Geologiczny, Warszawa.