Interdisciplinary studies at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine) in the years 2006-2009: previous discoveries and research, purposes, results and perspectives

• Autorzy: Kotarba M. J
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The discovery of large Pleistocene mammals in 1907 and 1929 in the Starunia ozokerite mine, about 130 kilometres southeast of Lviv, Ukraine, was a spectacular scientific event on a world scale. A unique combination of brine and oil, into which the animals had sunk, resulted in the near perfect preservation of woolly rhinoceros. In 2004, investigations in Starunia were restarted by Polish and Ukrainian scientists. This issue of Annales Societatis Geologorum Poloniae contains 18 papers which present the results of field and laboratory studies in the Starunia area completed by Polish scientists in the years 2006-2009. Interdisciplinary studies were realized by eleven thematic working groups on: Quaternary lithology and sedimentology, palaeobotany (palynology and analysis of macrofossils), botany (analysis of halophytes), palaeozoology (malacological analysis), radiocarbon dating, microbiology, surface and near-surface geochemistry, organic geochemistry (bitumen content and its fractions, biomarkers and stable carbon isotopes) and inorganic geochemistry (chloride ion analysis), geoelectric survey (DC resistivity soundings, electromagnetic terrain conductivity measurements, resistivity imaging, penetrometer-based resistivity profiling and azimuthal pole-dipole DC resistivity soundings) and microgravimetric survey. Results of these studies enabled recognition of the geological setting and sedimentary environment of Quaternary sediments, which hosted the Pleistocene fossils, and to determine the most favourable area of about 1,000 square metres for subsequent prospecting for extinct mammals within Pleistocene sediments in Starunia.

Słowa kluczowe

EN

Starunia; abandoned ozokerite mine; palaeontological site; woolly rhinoceros; Pleistocene; Carpathian region; Ukraine

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geologiczne
• Czasopismo: Annales Societatis Geologorum Poloniae
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 79, No 3
• Strony: 219--241
• Opis fizyczny: bibliogr. 137 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Kotarba M. J

• Faculty of Geology, Geophysics and Environmental Protection, AGH University of Science and Technology, Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Poland,

Bibliografia

• Adamenko, O. M., Stelmakh, O. R., Zinchuk, M. S. & Kotarba, M. J., 2005a. History of petroleum exploration in the Starunia area, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 53-60.
• Adamenko, O. M., Krizhanivskiy, E. I., Vekeryk, V. I., Stelmakh, O. P., Mischenko, L. V., Zorina, N. O., Zorin, D. O. & Ambrozyak, M. V., 2005b. A concept of an international "Ice-Age Geopark" as an ecological-tourist center in Starunia for merozokerite mine, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa- Kraków: 205-210.
• Adamenko, O. M., Stelmakh, O. R., Zorin, D. O. & Radlovska, K. O., 2009. The ecological-tourist centre in Starunia (Ukrainian Carpathians). Geoturystyka (in press).
• Alexandrowicz, S. W., 2002. Starunia jako sym bol aktywności badawczej Polskiej Akademii Umiejętności). (In Polish). Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności, 4: 71-89.
• Alexandrowicz, S. W., 2003. Krytyczny przegląd malakofauny z wykopalisk w Staruni. (In Polish). Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności, 1: 159-162.
• Alexandrowicz, S. W., 2004. Starunia and the Quaternary research in the tradition and initiatives of the Polish Academy of Arts and Sciences. (In Polish, English summary). Studia i materiały do dziejów Polskiej Akademii Umiejętności, 3: 261 pp.
• Alexandrowicz, S. W., 2005a. Historia i ostatnie lata działalności kopalni wosku ziemnego w Staruni. (In Polish). Prace Komisji Historii Nauki PAU, 7: 71-89.
• Alexandrowicz, S. W., 2005b. The history of Starunia - a palaeontologic site and old ozokerite mine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukranian gelogical studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 21- 36.
• Alexandrowicz, S. W., Alexandrowicz, W. P. & Krąpiec, M., 2005. Holocene terrace of the VelykyLukavets River in Starunia: sediments and dendrochronology. In: Kotarba, M. J.(ed.), Polish and Ukrainian geoloigcal studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 95-101.
• Andreeva-Grigorovich, A. S., Gruzman, A. D., Reifman, L. M. & Smirnov, S. E., 1986. Biostratigraficheskaya kharakteristika opornogo razreza menilitovoy svity por. Chechva, Ukrainskie Karpaty. (In Russian). Paleontologicheskiy sbornik, 23: 83-89.
• Andreyeva-Grigorovich, A. S., Kulchytsky, Y. O., Gruzman, A. D., Lozynyak, P. Y., Petrashkevich, M. I., Portnyagina, L. O., Ivanina, A. V., Smirnov, S. E., Trofimovich, N. A., Savitskaya, N. A. & Shvareva, N. J., 1997. Regional stratigraphic scheme of Neogene formations of the Central Paratethys in the Ukraine. Geologica Carpathica, 48: 123-136.
• Angus, R. B., 1973. Pleistocene"Hellephorus (Coleoptera, Hydrophilidae)" from Borislav and Starunia in the Western Ukraine, with are interpretation of M. Łomnicki'sspecies, description of a new Siberian species, and comparison with British Weichselian faunas. Philosophical Transactions of the Royal Society London, Biological Sciences, 265: 299-326.
• AOGFU, 1998. Atlas of oil and gas fields of Ukraine. Fedyshyn, V. et al. (eds), Lviv, Ukrainian Oil and Gas Academy, v. 5:710 pp.
• Baranovskiy, N. F. & Sukharev, M. F., 1959. Ozokeryt (dobycha, pererabotka i primenenje). (In Russian). Izdatel'stvo Gostoptekh, Moskva, 203 pp.
• Barabasz, W., Chmiel, M. J., Dzieniewicz, M. & Sechman, H., 2005. Microbiological characteristics and gaseous hydrocarbons, carbon dioxide and hydrogen distribution in the nearsurface zone of the Starunia area, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 175-185.
• Barabasz, W., Chmiel, M. J. & Ostafin, M., 2009. Microbiological characteristics of Quaternary sediments at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 439-446.
• Bayger, J. A., 1914. Żaba śmieszka. (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łom- nicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 385-386.
• Bayger, J. A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F., 1914. Wykopaliska Staruńskie. (In Polish). Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 386 pp.
• Bojko, G. Y., 1967. Uslovija obrazovanija Prykarpatskikh ozokeritovykh mestorozhdenij. (In Russian). Geologija i geokhimija gorjuchikh iskopajemykh, 12: 107-115.
• Bojko, G. & Sozański, J., 2004. Ozokeryt. (In Polish and Ukrainian). In: Raczkowski, J. & Zarubin, J. (eds), Nafta i gaz Podkarpacia. Zarys historii. Instytut Nafty i Gazu, Kraków, Naukova Dumka, Kyiv: 345-360.
• Bujalski, B., 1928. Pasieczna. (In Polish). In: Tołwiński, K. (ed.), Kopalnie nafty i gazów ziemnych w Polsce. Biuletyn, Karpacka Stacja Geologiczna, Borysław, 18: 17-24.
• Bujalski, B., 1929. Bitków. (In Polish). In: Tołwiński, K. (ed.), Kopalnie nafty i gazów ziemnych w Polsce. Biuletyn, Karpacka Stacja Geologiczna, Borysław, 18: 28-37.
• Chornobay, Yu. M. & Drygant, D. M., 2009. The Starunia collections in the Natural History Museum of the National Academy of Sciences of Ukraine in Lviv. Geoturystyka (in press).
• Duliński, M., Różański, K. & Kotarba, M. J., 2005. Isotopic and chemical composition of surface and groundwaters in the Starunia area, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa- Kraków: 187-194.
• Dzieniewicz, M., Sechman, H. & Mościcki, J., 2005. Prelimiary near-surface geochemical survey and shallow temperature measurements along the selected line in Starunia, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukranian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 147-155.
• Dzieniewicz, M., Sechman, H. & Kotarba, M. J., 2009. Molecular and isotopic compositions of gases adsorbed to near surface sediments at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 421-437.
• Eder, W., 1999. "UNESCO GEOPARKS" - A new initiative for protection and sustainable development of the Earth'sheritage. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, 214: 353-358.
• Gams, H., 1934. Die Moose von Starunia als Vegetations- und Klimazeugen. Starunia, 2: 1-6.
• Granoszewski, W., 2002. Szczątki roślinne towarzyszące wykopaliskom mamuta i nosorożca włochatego w Staruni (Ukraina) w latach 1907-1929. (In Polish). Wiadomości Botaniczne, 45 (3/4): 29-34.
• Hoyer, H., 1914. Części miękkie głowy nosorożca i skóra mamuta. (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E.,
• Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 269-340.
• Hoyer, H., 1915. Die Untersuchungsergebnisse am Kopfe des in Starunia in Galizien ausgegrabenen Kadavers von Rhinoceros antiquitatis Blum. Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie, 19: 19-492.
• Hoyer, H., 1937. Fauna dyluwialna Polski. (In Polish). Kosmos, 63: 181-210.
• Kiernik, E., 1914. Szczątki innych kopalnych kręgowców ze Staruni. (In Polish). In: Bayger, J. A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 341-355.
• Koltun, Y. V., Adamenko, O. M., Kotarba, M. J., Dudok, I. V., Pavluk, M. I., Burzewski, W. & Stelmakh, O. R., 2005. Geological setting and petroleum occurrence of the Starunia area, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia- the area of discovreies of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 61-77.
• Korin, S. S., 1992. Tektonicheskie uslovija formirovanija struktury kalijnykh mestorozhdenij v Boryslavo-Pokutskom pokrove. (In Russian). Otechestvennaja geologija, 12: 20-25.
• Korin, S. S., 1994a. Promozhlyvist' vykorystannja budovy solenosnykh vidkladiv Prykapattia dlia prognozuvannia naftonosnykh struktur. (In Ukrainian). Geologiia i geokhimiia goryuchykh kopalyn, 1-2: 89-93.
• Korin, S. S., 1994b. Geological outline of Miocene salt-bearing formations of the Ukrainian fore-Carpathian area. (In Polish, English summary). Przegląd Geologiczny, 42: 744-747.
• Korin, S. S., 2000. Occurrence of fossil animals in salt-bearing Vorotyshcha Formation: history and perspectives of further discoveries. (In Polish, English summary). Przegląd Geologiczny, 48: 305-306.
• Korin, S. S., 2005. Miocene salt-bearing Vorotyshcha Beds in the Starunia area, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004- 2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rihnoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 79-86.
• Kormos, T., 1934. Knochenfragmente der in Starunia zusammen mit dem Wollnashorn gefundenen kleineren Wirbeltiere. Starunia, 5: 1-4.
• Kotarba, M. J., 2002. Composition and origin of hydrocarbons saturating the remnants of woolly rhinoceros from Starunia, the Ukrainian Carpathians. (In Polish, English abstract). Przegląd Geologiczny, 50: 531-534.
• Kotarba, M. J., 2005. Interdisciplinary Polish and Ukrainian studies on the Starunia extinct fauna site in the years 2004-2005. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa- Kraków: 9-20.
• Kotarba, M. J. (ed.), 2005. Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa- Kraków, 218 pp.
• Kotarba, M. J., 2009. Idea of Ukrainian-Polish cross-border geotouristic route "Traces of large extinctmammals, ozokerite, oil and salt": from Starunia to Kraków. Geoturystyka (In press).
• Kotarba, M. J. & Alexandrowicz, S. W., 2008. Historia badań unikatowego stanowiska paleontologicznego w Staruni. (In Polish). In: Kotarba, M. J., Chornobay, Yu. M., Adamenko, O. M., Stachowicz-Rybka, R., Vovk, O. B., Stelmakh, O. R. & Prihodko, M. M. (eds), Przyrodniczo-historyczna spuścizna Staruni. Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Starunia - Lviv - Ivano-Frankivsk - Kraków. TBPŚ "Geosfera", Kraków: 157-159.
• Kotarba, M. J. & Koltun, Y. V., 2006. The origin and habitat of hydrocarbons of the Polish and Ukrainian Parts of the Carpathian Province. In: Golonka, J. & Picha, F. J. (eds), The Carpathians and their foerland: geology and hydrocarbon resources. American Association of Petroleum Geologists Memoir, 84: 395-442.
• Kotarba, M. J. & Stachowicz-Rybka, R., 2008. Wyjątkowe stanowisko paleontologiczne i środowisko osadów plejstoceńskich, w których znaleziono nosorożce włochate w Staruni (Karpaty Wschodnie). (In Polish). Przegląd Geologiczny, 56:442-452.
• Kotarba, M. J., Dzieniewicz, M. & Sechman, H., 2005a. Geochemical survey, molecular and isotopic compositions, and genetic identification of near-surface gases from the Starunia area, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukranian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses.Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 157-174.
• Kotarba, M. J., Więcław, D., Koltun, Y. V., Lewan, M. D., Marynowski, L. & Dudok, I. V., 2005b. Organic geochemical study and genetic correlations between source rocks and hydrocarbons from surface seeps and deep accumulations in the Starunia area, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukranian geological studies (2004- 2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa- Kraków: 125-145.
• Kotarba, M. J., Alexandrowicz, S. W. & Stachowicz-Rybka, R., 2008a. Historia i program dalszych badań geologicznych na obszarze byłej kopalni ozokerytu i stanowiska paleontologicznego w Staruni (In Polish). Przegląd Geologiczny, 56: 34-441.
• Kotarba, M. J., Dzieniewicz, M., Mościcki, W. J. & Sechman, H., 2008b. Unique Quaternary environment for discoveries of woolly rhinoceroses in Starunia, fore-Carpathian region, Ukraine: Geochemical and geoelectric studies. Geology, 36: 567-570.
• Kotarba, M. J., Adamenko, O. M. & Stelmakh, O. R., 2008c. Ukraine-Polish researches in Starunia in 2004-2005 on a place of finds of woolly rhinoceroses. Abstracts of the Intentional Scence-Technical Conference "IFNTUOG-40" on "Resources-saving Technologies in Oil and Gas Power Engineering", National Technical University of Oil and Gas in Ivano-Frankivsk, 16-20 April 2008, Ivano-Frankivsk: 14.
• Kotarba, M. J., Dzieniewicz, M. & Sechman, H., 2008d. Surface geochemical researches in Starunia. Ab stracts of the International Science-Technical Conference "IFNTUOG-40" on "Resources-saving Technologies in Oil and Gas Power Engineering", National Technical University of Oil and Gas in Ivano-Frankivsk, 16-20 April 2008, Ivano-Frankivsk: 19.
• Kotarba, M. J., Dzieniewicz, M. & Sechman, H., 2008e. Powierzchniowe badania geochemiczne w Staruni w latach 2004-2007. (In Polish). In: Kotarba, M. J., Chornobay, Yu. M., Adamenko, O. M., Stachowicz-Rybka, R., Vovk, O. B., Stelmakh, O. R. & Prihodko, M. M. (eds), Przyrodniczo-historyczna spuścizna Staruni. Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Starunia - Lviv - Ivano-Frankivsk - Kraków. TBPŚ "Geosfera", Kraków: 161-163.
• Kotarba, M. J., Sechman, H. & Dzieniewicz, M., 2009a. Distribution and origin of gaseous hydrocarbons and carbon dioxide in the Quaternary sediments at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 403-419.
• Kotarba, M. J., Więcław, D., Toboła, T., Zych, H., Kowalski, A. & Ptak, S., 2009b. Bitumen and salt contents within the Quaternary sediments at Starunia palaeontological site and vicinty (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 447-461.
• Kotarba, M. J., Fabiańska, M., Więcław, D., Kowalski, A. & Zych, H., 2009c. Biological markers and stable carbon isotope studies of bitumen impregnating Quaternary sediments at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 463-480.
• Kubiak, H., 1969. Über die Bedeutung der Kadaver des Wollhaarnashorns von Starunia. Berichte der Deutschen Gesellschaft für geologische Wissenschaften, A, Geologie und Paläontologie, 14: 345-347.
• Kubiak, H., 1971. Datowanie radiowęglem 14C szczątków nosorożca włochatego ze Staruni. (In Polish). Wszechświat, 10: 267-268.
• Kubiak, H., 1994. Starunia - w 85 rocznicę pierwszych odkryć paleontologicznych. (In Polish). Wszechświat, 95: 295-299.
• Kubiak, H., 2003. Nosorożce i mamut ze Staruni. (In Polish). Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu PAU, 1: 19-20.
• Kubiak, H., 2008. Mamut i nosorożec ze Staruni - tafonomia znalezisk 1907 i 1929. (In Polish). In: Kotarba, M. J., Chornobay, Yu. M., Adamenko, O. M., Stachowicz-Rybka, R., Vovk, O. B., Stelmakh, O. R. & Prihodko, M. M. (eds), Przyrodniczo-historyczna spuścizna Staruni. Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Starunia - Lviv - Ivano-Frankivsk - Kraków. TBPŚ "Geosfera", Kraków: 165-166.
• Kubiak, H., 2009. The Starunia collections in the Institute of Systematics and Evolution of Animals, Polish Academy of Sciences in Kraków. Geoturystyka (in press).
• Kubiak, H. & Drygant, D. M., 2005. The Starunia collections in Lviv and Kraków natural history museums and history of palaeontological studies. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of dis cov er ies of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 37-44.
• Kubiak, H. & Dziurdzik, B., 1973. Histological characters of hairs in extant and fossil rhinoceroses. Acta Biologica Cracoviensia, Series Zoologia, 16: 55-61.
• Kuc, T., Różański, K., Goslar, T., Kubiak, H. & Kotarba, M. J., 2005. Radiocarbon dating of remnants of woolly rhinoceroses and mammoth from Starunia, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 195-203.
• Kuc, T., Różański, K., Goslar, T. & Stachowicz-Rybka, R., 2009. Radiocarbon dating of plant remnants in Quaternary sediments at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 289-296.
• Kulczyński, W., 1914. Typ: Członkonogi. Gromada: Pajęczaki. Rząd: Roztocza. (In Polish). In: Bayger, J. A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 46-49.
• Kulchytsky, Y. O. & Sovchyk, Y. V., 1986. To the problem of Paleogene-Neogene border in the Carpathians (In Russian, English summary). Paleontologicheskiy sbornik, 23: 89-99.
• Kuśka, A., 1992. Revision of fossil "Curculionidea (Coleoptera)" from Borysław and Starunia near Lwów. Polskie Pismo Entomologiczne, 61: 89-95.
• Kuźniar, C., 1930. Budowa złóż soli potasowych w niecce Kałuskiej. (In Polish). Posiedzenia Naukowe Państwowego Instytutu Geologicznego, 25: 16-21.
• Lengersdorf, F., 1934. Dipteren aus den diluvialen Schichten von Starunia, Starunia, 4: 1-8.
• Lubicz-Niezabitowski, E., 1914a. Słoń mamut. (In Polish). In: Bayger, J. A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 95-180.
• Lubicz-Niezabitowski, E., 1914b. Nosorożec włochaty. (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 181-268.
• Łomnicki, J., 1911. O składnikach tektonicznych Podkarpacia nadwórniańsko-sołotwińskiego. (In Polish). Sprawozdania Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności, 45: 8-17.
• Łomnicki, J. & Łomnicki, M., 1914. Owady (Insekta). Rząd: Tęgopokrywe (Coleoptera). (In Pol ish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 52-85.
• Łomnicki, M., 1908. Wykrycie mamuta (Elephas primigenius Blumb.) i nosorożca dyluwialnego (Rhinoceros antiquitatis Blumb.) w Staruni (pow. Bohorodczański). (In Polish).Kosmos, 33: 63-70.
• Łomnicki, M., 1914a. Wykrycie mamuta i nosorożca dyluwialnego. (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 1-8.
• Łomnicki, M., 1914b. Stosunki topograficzne i geologiczne kopalni staruńskiej. (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 9-24.
• Łomnicki, M., 1914c. Gromada: Wije. Rząd Dwuparce. Rząd: Prostoskrzydłe. (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 50.
• Łomnicki, M., 1914d. Gromada: Owady. Rząd Ważki. Rząd: Prostoskrzydłe. (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 51-52.
• Łomnicki, M., 1914e. Owady (Insecta). Rząd: Półtępokrywe (Hemiptera) i Dwuskrzydłe (Diptera). (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 86-88.
• Łomnicki, M., 1914f. Typ: Mięczaki (Mollusca). (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 41-45.
• Madej, J. & Porzucek, S., 2005. Elements of geological setting of former ozokerite mine based on gravity survey in Starunia, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia- the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 115-124.
• Matskevyj, L. G., 2005. Archaeological sites in the Starunia area, fore-Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 45-51.
• Mierzejewski, W., 1914. Łuszczak grubodziób. (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie.Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 357-384.
• Mitura, F., 1944. Geologia złoża wosku w Staruni. (In Polish). Unpublished report, Archive of the Jagiellonian University, Kraków, 18 ms. pp.
• Monchak, L. S. & Grodetska, G. D., 1987. Glybynna budowa Boryslavs'ko-Pokuts'koy zony Peredkarpats'kogo progynu. (In Ukrainian). Rozvidka i rozrobka naftovykh i gazovykh rodovyshch, 22: 21-22.
• Mościcki, W. J., 2005. Characterization of near-surface sediments based on DC resistivity soundings in the Starunia area, fore- Carpathian region, Ukraine. In: Kotarba, M. J. (ed.), Polish and Ukrainian geological studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 103-114.
• Mościcki, W. J., 2008a. Surface geoeectric researches in Starunia. Abstracts of the International Science-Technical Conference "IFNTUOG-40" on "Resources-saving Technologies in Oil and Gas Power Engineering", National Technical University of Oil and Gas in Ivano-Frankivsk, 16-20 April 2008,
• Ivano-Frankivsk: 17. Mościcki, W. J., 2008b. Badania geoeektryczne w Staruni w latach 2004-2007. (In Polish). In: Kotarba, M. J., Chornobay, Yu. M., Adamenko, O. M., Stachowicz-Rybka, R., Vovk, O. B., Stelmakh, O. R. & Prihodko, M. M. (eds), Przyrodniczohistoryczna spuścizna Staruni. Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Starunia - Lviv - Ivano-Frankivsk - Kraków. TBPŚ "Geosfera", Kraków: 167-170.
• Mościcki, W. J., 2009. Characterization of near-surface sediments based on combined geoeectric studies at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 333-342.
• Mościcki, W. J. & Sokołowski, T., 2009. Electric resistivity and compactness of sediments in the vicinity of boreholes drilled in the years 2007-2008 in the area of Starunia palaeontological site (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 343-355.
• Mościcki, W.J., Toboła, T. & Zarzyka-Ryszka, M., 2009. Salinity of Quaternary sediments and halophytes at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 391-402.
• Niezabitowski-Lubicz, E., 1911a. Die Haut- und Knochen-überreste des in Starunia in einer Erdwachsgrube gefundenen Mammut-Kadavers (Elephas primigenius) (Vorläufige Mitteilung). Bulletin International del'Académie Polonaise des Sciences et des Lettres de Cracovie, Ser. B, Cracovie, 4: 229-239.
• Niezabitowski-Lubicz, E., 1911b. Die Überreste des in Starunia in einer Erdwachsgrube mit Haut und Weichteilen gefundenen Rhinoc eros antiquitatis Blum. (tichorhinus Fisch.). Vorläufige Mitteilung, 4: 240-267.
• Nowak, J., 1917. Kilka uwag w sprawie budowy Karpat wschodnich. (In Polish). Kosmos, 41: 148-154.
• Nowak, J. & Panow, E., 1930. The geological conditions of the Starunia excavations. In: Nowak, J., Panow, E., Tokarski, J., Szfer, W. & Stach, J. (eds), The second wolly rhinoceros (Coeodonta antiquitatis Blum.) from Starunia, Poland. Bulletin Internationale del' Académie Polonaise des Sciences et des Lettres de Cracovie, Ser. B, Cracovie: 1-7.
• Nowak, J., Panow, E., Tokarski, J., Szafer, W. & Stach, J., 1930a. Drugi nosorożec z warstw dyluwialnych Staruni oraz charakter jego otoczenia (geologja, mineralogja, flora i fauna. (In Polish). Rozprawy Wydziału matematyczno-przyrodniczego, Polska Akademja Umiejętności, 70B, 1: 1-56.
• Nowak, J., Panow, E., Tokarski, J., Szafer, W. & Stach, J., 1930b. The second woolly rhinoceros (Coelodonta antiquitatis Blum.) from Starunia, Poland. Bulletin Internationale del'Académie Polonaise des Sciences et des Lettres de Cracovie, B: 1-47.
• Pawłowski, J., 2003. Ocena koleopterofauny z wykopalisk staruńskich. (In Polish). Prace Komisji Paleogeografii Czwartorzędu Polskiej Akademii Umiejętności, 1: 163-169.
• Porzucek, S. & Madej, J., 2008a. Gravimetric researches in Starunia. Abstracts of the International Science-Technical Conference "IFNTUOG-40" on "Resources-saving Technologies in Oil and Gas Power Engineering", National Technical University of Oil and Gas in Ivano-Frankivsk, 16-20 April 2008, Ivano-Frankivsk: 16.
• Porzucek, S. & Madej, J., 2008b. Badania grawimetryczne w Staruni w latach 2004-2007. (In Polish). In: Kotarba, M. J., Chornobay, Yu. M., Adamenko, O. M., Stachowicz-Rybka, R., Vovk, O. B., Stelmakh, O. R. & Prihodko, M. M. (eds), Przyrodniczo-historyczna spuścizna Staruni. Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Starunia - Lviv - Ivano-Frankivsk - Kraków. TBPŚ "Geosfera", Kraków: 171- 172.
• Porzucek, S. & Madej, J., 2009a. Recognition of geological structures at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine) based on gravity surveys. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 357-363. Porzucek, S. & Madej, J., 2009b. Detection of near-surface geological heterogeneity at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine) based on microgravity survey. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 365-374.
• Raciborski, M., 1914a. Roślinność szybu mamutowego w Staruni. (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 27-29.
• Raciborski, M., 1914b. Liście i owoce mamutowego szybu w Staruni. (In Polish). In: Bayger, J. A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 30-33.
• Rogala, W., 1907. Przyczynek do znajomości dyluwialnych utworów Galicji. (In Polish). Kosmos, 32: 350-363.
• Schille, F., 1914. Owady (Insekta). Rząd: Łuskoskrzydłe (Lepidoptera). (In Polish). In: Bayger, J.A., Hoyer, H., Kiernik, E., Kulczyński, W., Łomnicki, M., Łomnicki, J., Mierzejewski, W., Niezabitowski, W., Raciborski, M., Szafer, W. & Schille, F. (eds), Wykopaliska Staruńskie. Muzeum im. Dzieduszyckich, Lwów, 15: 89-92.
• Sechman, H., Kotarba, M. J., & Dzieniewicz, M., 2009. Surface geochemical survey at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 375-390.
• Siegfried, E., 1912. Die Naphthalagerstätten der Umgebung von Solotwina Ein Beitrag zur Tektonik des Karpathenrandes in Ostgalizien. Verlag für Fachliteratur G.M.b.H., Wien, 72 pp.
• Sokołowski, T., 2008. Rzeźba doliny Łukawca Wielkiego - stan i pro gram nowych badań. (In Polish). In: Kotarba, M. J., Chornobay, Yu. M., Adamenko, O. M., Stachowicz-Rybka, R., Vovk, O. B., Stelmakh, O. R. & Prihodko, M. M. (eds), Przyrodniczo-historyczna spuścizna Staruni. Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Starunia - Lviv - Ivano-Frankivsk - Kraków. TBPŚ "Geosfera", Kraków: 177-181.
• Sokołowski, T., 2009. Development of relief of the Velyky Lukavets Rivervalley near Starunia palaeontological site (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 243-254.
• Sokołowski, T. & Stachowicz-Rybka, R., 2008. Wykształcenie i geneza osadów czwartorzędowych w Staruni. (In Polish). In: Kotarba, M. J., Chornobay, Yu. M., Adamenko, O. M., Stachowicz-Rybka, R., Vovk, O. B., Stelmakh, O. R. & Prihodko, M. M. (eds), Przyrodniczo-historyczna spuścizna Staruni. Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Starunia - Lviv - Ivano-Frankivsk - Kraków. TBPŚ "Geosfera", Kraków: 183-186.
• Sokołowski, T. & Stachowicz-Rybka, R., 2009. Chronostratigraphy and changes of environment of Late Pleistocene and Holocene at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 315-331.
• Sokołowski, T., Stachowicz-Rybka, R. & Woronko, B., 2009. Upper Pleistocene and Holocene deposits at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 255-278.
• Stach, J., 1930. The second rhinoceros from the diluvial strata of Starunia. In: Nowak, J., Panow, E., Tokarski, J., Szafer, W. & Stach, J. (eds), The second woolly rhinoceros (Coelodonta antiquitatis Blum.) from Starunia, Poland. Bulletin International del'Académie Polonaise des Sciences et des Letres de Cracovie, Ser. B, Cracovie: 21-47.
• Stachowicz-Rybka, R., 2008a. History of paleobotanic researches in Starunia. Abstracts of the International Science-Technical Conference "IFNTUOG-40" on "Resources-saving Technologies in Oil and Gas Power Engineering", National Technical University of Oil and Gas in Ivano-Frankivsk, 16-20 April 2008, Ivano-Frankivsk: 15.
• Stachowicz-Rybka, R., 2008b. Historia i pro gram nowych badań paleobotanicznych w Staruni. (In Polish). In: Kotarba, M. J., Chornobay, Yu. M., Adamenko, O. M., Stachowicz-Rybka, R., Vovk, O. B., Stelmakh, O. R. & Prihodko, M. M. (eds), Przyrodniczo-historyczna spuścizna Staruni. Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Starunia - Lviv - Ivano-Frankivsk - Kraków. TBPŚ "Geosfera", Kraków: 187- 189.
• Stachowicz-Rybka, R., Kotarba, M. J., Stelmakh, O. R., Porzucek, S. & Burzewski, W., 2008. Miejsce i środowisko utworów plejstoceńskich znalezienia nosorożców włochatych w Staruni. (In Polish). In: Kotarba, M. J., Chornobay, Yu. M., Adamenko, O. M., Stachowicz-Rybka, R., Vovk, O. B., Stelmakh, O. R. & Prihodko, M. M. (eds), Przyrodniczo-historyczna spuścizna Staruni. Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, Starunia - Lviv - Ivano-Frankivsk - Kraków. TBPŚ "Geosfera", Kraków: 191-193.
• Stachowicz-Rybka, R., Granoszewski, W. & Hrynowiecka- Czmielewska, A., 2009a. Quaternary environmental changes at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine) based on palaeobotanical studies. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 279-288.
• Stachowicz-Rybka, R., Gałka, M., Alexandrowicz, W. P. & Alexandrowicz, S. W., 2009b. Plant macrofossils and malacocoenoses of Quaternary mineral-organic sediments at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 297-313.
• Stelmakh, O. R., 2005. Geomorphological and neotectonic features of the Starunia geodynamic test area. In: Kotarba, M. J., (ed.), Polish and Ukrai nian geolog cal studies (2004-2005) at Starunia - the area of discoveries of woolly rhinoceroses. Polish Geological Institute and Society of Research on Environmental Changes "Geosphere", Warszawa-Kraków: 87- 93.
• Szafer, W., 1930. The Diluvial Flora in Starunia. In: Nowak, J., Panow, E., Tokarski, J., Szafer, W. & Stach, J. (eds), The second woolly rhinoceros (Coelodonta antiquitatis Blum.) from Starunia, Poland. Bulletin International del'Académie Polonaise des Sciences et des Lettres de Cracovie, Ser. B, Cracovie: 12-21.
• Szafran, B., 1934. Mchy dyluwialne w Staruni. (In Polish). Starunia, 1: 1-17.
• Szajnocha, W., 1881. Górnictwo naftowe w Galicyi wobec ustawodawstwa górniczego. (In Polish). Redakcya Muzeum, Kraków, 107 pp.
• Szajnocha, W., 1892. Wosk ziemny w Galicyi. (In Polish). Przewodnik Naukowo-Literacki, 82: 177-187; 90: 266-283.
• Ślączka, A., Kruglov, S., Golonka, J., Oszczypko, N., & Popadyuk, I., 2006. Geology and hydrocarbon resources of the Outer Carpathians, Poland, Slovakia and Ukraine: General geology. In: Golonka, J. & Picha, F. J. (eds), The Carpathians and their foreland: Geology and hydrocarbon resources. American Association of Petroleum Geologists Memoir, 84: 221-258.
• Tokarski, J., 1930. Nowe wykopaliska u stóp Karpat w Staruni. (In Polish). Wszechświat, 1: 32-33.
• Tołwiński, K., 1927. Z geologji południowej strefy przedgórza polskich Karpat wschodnich. (In Polish). Sprawozdania Państwowego. Instytutu Geologicznego, IV, 1-2: 246-272.
• Vialov, O. S., Gavura, S. P., Danysh, V. V., Lemishko, O. D., Leshchukh, R.Y., Ponomariova, L. P., Romaniv, A. M., Smirnov, S. E., Smolinska, N. I. & Tsarnenko, P. N., 1988. Stratotipy melovykh i paleogenovykh otlozheniy Ukrainskikh Karpat. (In Russian). Naukova Dumka, Kyiv, 204 pp.
• Windakiewicz, E., 1875a. Erdöl und Erdwachs in Galizien. Bergund Hüttenmännischen Jahrbuch, 23: 1-68.
• Windakiewicz, E., 1875b. Olej i wosk ziemny. (In Polish). Nakład Gazety Lwowskiej, Lwów, 155 pp.
• Zeuner, F., 1934. Die Orthopteren aus der diluvialen Nashornschicht von Starunia (polnische Karpathen). Starunia, 3: 1- 19.
• Zuber, R., 1885. Studia geologiczne we wschodnich Karpatach. (In Polish). Kosmos, 10: 345-397.
• Zuber, R., 1888. Atlas Geologiczny Galicyi - tekst do zeszytu drugiego. (In Polish). Komisya Fizyjograficzna Akademii Umiejętności, Kraków, 120 pp.
• Zubrzycki, P., 1938. Starunia jako teren naftowy w świetle dotychczasowych wierceń. (In Polish). Przemysł naftowy, 21: 587-591; 22: 608-613