Geologia Gór Świętokrzyskich oczami Rodericka Murchisona - wizyta w czerwcu 1843 roku i jej echa

• Autorzy: Narkiewicz M. , Krzywiec P. , Diemer J.

Warianty tytułu

EN

Geology of the Holy Cross Mts. in the eyes of Roderick Murchison - visit in June of 1843 and its echoes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In June of 1843 Roderick Murchison visited Poland to overview local geology in order to fill the gap between the results of his Russian campaign (1840-1841) and the familiar geology of Western Europe. Recent examination of Murchison's hand-written "Journal" and field notebooks in the archive of the Geological Society of London allows a detailed reconstruction of his visit in the Polish territories. During the five-days "charge" across the Holy Cross Mountains the famous British geologist, accompanied by the outstanding Polish colleague Ludwik Zejszner, had collected plenty of observations that were later partly quoted in Murchison's monumental treatise about the geology of Russia (1845). Among the most important new findings is the identification of the Devonian sediments earlier included by Jerzy Bogumił Pusch (1833–1836) in the Formation of Übergangs Kalkstein und Breccie (Transitional Limestone and Breccia). Murchison’s visit and its results are echoed in later papers by domestic scientists, particularly those by Zejszner. The latter was the first Polish student of the Holy Cross Mountains geology who extensively introduced chronostratigraphic units established by Murchison, including the Silurian and Devonian in particular.

Słowa kluczowe

PL

Roderick Murchison; Zejszner Ludwik; wycieczka; Góry Świętokrzyskie; dewon

EN

Roderick Murchison; Zejszner Ludwik; field trip; Holy Cross Mountains; Devonian

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 60, nr 4
• Strony: 220--225
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Narkiewicz M.

autor

Krzywiec P.

autor

Diemer J.

• Państwowy InstytutGeologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975Warszawa,

Bibliografia

• 1.BABICZ J. 1977 - Nauki o Ziemi. Geologia. [W:] Suchodolski B. (red.) Historia nauki polskiej, t. 3 (1795-1862). Zakł. Narod. im. Ossolińskich, Wyd. Pol. Akad. Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: 548-573.
• 2.BLOEDE G., VON 1846 - Die Formations-Systeme von Polen und dem angranzenden Länderstrich als Fortsetzung der versuchsweisen Darstellung der Formations-Systeme vom europäischen Russland. Verh. d. Russkais. min. Gesell. St. Petersburg: 1-75.
• 3.COLLIE M. & DIEMER J. 2004 - Murchison's wanderings in Russia. His geological exploration of Russia in Europe and the Ural Mountains, 1840 and 1841. Brit. Geol. Surv. Occ. Pub., 2: 474.
• 4.CZARNIECKI S. 1961 - "Notaty" Ludwika Zejsznera i ich znaczenie dla badań nad historią geologii w Polsce. Stud. Mater. Dziejów Nauki Pol., seria C, 4: 61-88.
• 5.CZARNIECKI S. 1964 - Zarys historii geologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Uniw. Jagiell., Wyd. Jubil., 14: 1-145.
• 6.GĄGOL J. 2008 - Niemiecki geolog i wiertnik August Rost (?-1856) i jego działalność w Polsce. Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 64: 56-57.
• 7.KLECZKOWSKI A.S. 1974 - Jerzy Bogumił Pusch - ostatni okres życia i działalności 1830-1846. Pr. Muz. Ziemi, 21: 65-104.
• 8.KOWALCZEWSKI Z. 2006 - Na marmurowym szlaku im. Sylwestra Kowalczewskiego w okolicach Chęcin. Zesz. Wszechn. Świętokrz., seria Turystyka, 24: 11-56.
• 9.MIZERSKI W. 1995 - Geotectonic evolution of the Holy Cross Mts. in central Europe. Biul. Państw. Inst. Geol., 372: 1-47.
• 10.MURCHISON R. I., VERNEUIL É. & KEYSERLING A. 1845 - The geology of Russia in Europe and the Ural Mountains. John Murray, London: 700.
• 11.NARKIEWICZ K. & NARKIEWICZ M. 2010 - Mid Devonian carbonate platform development in the Holy Cross Mts. area (central Poland): new constraints from the conodont Bipennatus fauna. N. Jb. Geol. Paläont. Abh., 255: 287-300.
• 12.PUSCH G.G. 1833-1836 - Geognostische Beschreibung von Polen so wie der übrigen Nordkarpathen-Länder (I - II). Stuttgart, Cotta'schen Buchhandlung, 338 - 695 str. Stuttgart und Tübingen.
• 13.PUSCH G.G. 1836 - Geognostischer Atlas von Polen. J.G. Cotta, Stuttgart.
• 14.PUSCH G.G. 1837 - Polens Paläontologie: oder Abbildung und Beschreibung der vorzüglichsten und der noch unbeschriebenen Petrefakten aus den Gebirgsformationen in Polen, Volhynien und den Karpathen nebst einigen allgemeinen Beiträgen zur Petrefaktenkunde und einem Versuch zur Vervollständigung der Geschichte des Europäischen Auer-Ochsen. E. Schweizerbart's Verlagshandlung, Stuttgart: 1-218.
• 15.PUSCH J.B. 1881 - Mapa geognostyczna Królestwa Polskiego poprawiona na zasadzie spostrzeżeń J.B. Puscha. Pam. Fizyograf., 1.
• 16.PUSCH J.B. 1882 - Nowe przyczynki do gieognozyi Polski. Pam. Fizyograf., 2: 134-174.
• 17.ROEMER C.F. 1866 - Geognostische Beobachtungen im Polnischen Mittelgebirge. Z. Deutsch. Geol. Ges., 18: 667-690.
• 18.SECORD J.A. 1986 - Controversy in Victorian geology: the Cambrian-Silurian dispute. Princ. Univ. Press, Princeton.
• 19.SIEMIRADZKI J. 1887 - Sprawozdanie z badań geologicznych w zachodniej części gór kielecko-sandomierskich. Pam. Fizyjograf., 7: 11-38.
• 20.WRÓBLEWSKI T. 1962 - Rys historyczny górnictwa kruszcowego w Górach Świętokrzyskich. Prz. Geol., 8: 414-417.
• 21.ZEJSZNER L. 1856 - Geologia do łatwego pojęcia zastosowania. Księgarnia D.E. Friedleina. Kraków: 266.
• 22.ZEJSZNER L. 1868 - An Herrn G. Rose. Z. Deutsch. Geol. Ges., 20: 207.