Walory geoturystyczne rzeźby lessowej zachodniej części Wyżyny Lubelskiej

• Autorzy: Zgłobicki W. , Kołodyńska-Gawrysiak R. , Gawrysiak L. , Pawłowski A.

Warianty tytułu

EN

Geotourism assets of loess relief in western part of the Lublin Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The characteristic group of loess relief in the western part of the Lublin Upland makes up a unique and varied landscape that is particularly attractive for tourists. Gullies, whose density exceeds 11 km/km2 in the Kazimierz Dolny area, are the best known element of the loess landscape. Along the gullies, tourist and interpretive trails have been established, but there is a lack of well-prepared geotourism trails. The southern part of the study area, the Urzędów Hills, is particularly underdeveloped in terms of tourism. This study presents the key characteristics of loess relief in the western part of the Lublin Upland, the current development of tourist infrastructure, and prospects for geotourism based on the unique landforms in the area. A few geotourism trails focusing on the unique loess relief features have been proposed, and attention has been drawn to threats to these landscape assets posed by certain forms of adventure tourism and problems related to private land ownership.

Słowa kluczowe

PL

geoturystyka; studzienki ściekowe; rzeźba lessowa; Wyżyna Lubelska

EN

geoturism; gullies; loess relief; Lublin Upland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 60, nr 1
• Strony: 26--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Zgłobicki W.

autor

Kołodyńska-Gawrysiak R.

autor

Gawrysiak L.

autor

Pawłowski A.

• Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, al. Kraśnicka 2 cd, 20-718 Lublin,

Bibliografia

• 1. BARAN-ZGŁOBICKA B., ZGŁOBICKI W. & BOJCZUK P. 2010 - Percepcja obiektów geomorfologicznych Lubelszczyzny a możliwości rozwoju geoturystyki. Probl. Ekol. Kraj., 26: 315-328.
• 2. DOTTERWEICH M. 2008 - The history of soil erosion and fluvial deposits in small catchments ofcentral Europe: Deciphering the longterm interaction between humans and the environment. Geomorphology, 101: 192-208.
• 3. GARDZIEL Z., HARASIMIUK M., JEZIERSKI W., PAWŁOWSKI A. & ZGŁOBICKI W. 2006 - Erozja wąwozowa w zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego. Prz. Geol., 54: 768-776.
• 4. GAWRYSIAK L. & HARASIMIUK M. 2012 - Spatial diversity of gullies density on Lublin Upland and Roztocze Hills (SE Poland). Ann. UMCS, B, 67 [w druku].
• 5. HARASIMIUK K. 1977 - Rozcięcie erozyjne na południowo-zachodniej części krawędzi Wyżyny Lubelskiej między Gościeradowem a Zdziechowicami. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 193: 77-90. HARASIMIUK M. 1986 - Kazimierski Park Krajobrazowy. Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej, Lublin.
• 6. HARASIMIUK M. & HENKIEL A. 1976 - Wpływ budowy geologicznej i rzeźby podłoża na ukształtowanie pokrywy lessowej zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego. Ann. UMCS, B, 30/31: 53-76.
• 7. HARASIMIUK M. & KRÓL T. 1984 - Krawędź Równiny Bełżyckiej w okolicy wsi Dobre. Przewodnik Ogólnopolskiego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, cz. II, 13-15 września 1984, Lublin: 113-118.
• 8. HARASIMIUK M., NOWAK J. & SUPERSON J. 2008 - Budowa geologiczna i rzeźba terenu. [W:] Uziak S. & Turski R. (red.) Środowisko przyrodnicze Lubelszczyzny. Lubelskie Tow. Nauk., Lublin: 9-73.
• 9. KOŁODYŃSKA-GAWRYSIAK R., GAWRYSIAK L., BUDZYŃSKI A. & GARDZIEL Z. 2011 - Wąwozy drogowe Wyżyny Lubelskiej i Roztocza oraz sposoby ich zabezpieczania przed procesami niszczącymi. Ann. UMCS, B, 66.
• 10. KOŁODYŃSKA-GAWRYSIAK R., KOZIEŁ M. & JEZIERSKI W. 2010 - The structural escarpment in Dobre: an area of unique environmental value strongly transformed by gully erosion. [W:] Warowna J. & Schmitt A. (red.) Human impact on upland landscapes of the Lublin region. Kartpol, Lublin: 171-178.
• 11. KOŁODYŃSKA-GAWRYSIAK R. & PAJDOWSKI P. 2007 - Warunki rozwoju oraz cechy współczesnej aktywności wąwozu drogowego Rogów-Zagajdzie. [W:] Harasimiuk M., Brzezińska-Wójcik T., Dobrowolski R., Mroczek P. & Warowna J. (red.) Budowa geologiczna regionu lubelskiego i problemy ochrony litosfery. Wyd. UMCS, Lublin: 219-224.
• 12. KOWALCZYK L. & PAWŁOWSKI A. 1998 - Przewodnik po ścieżkach dydaktycznych Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, cz. II. Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych, Lublin.
• 13. KOŻUCHOWSKI K. 2005 - Walory przyrodnicze w turystyce i rekreacji. Wyd. Kurpisz, Poznań.
• 14. KUREK W., FARACIK R., MIKA M., PAWLUSIŃSKI R., PITRUS E. & PTASZYCKA-JACKOWSKA D. 2008 - Turystyka. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 15. MARUSZCZAK H. 1958 - Charakterystyczne formy rzeźby obszarów lessowych Wyżyny Lubelskiej. Czas. Geogr., 29: 335-354.
• 16. MARUSZCZAK H. 1972 - Wyżyny Lubelsko-Wołyńskie [W:] Klimaszewski M. (red.) Geomorfologia Polski, t. I. PWN, Warszawa.
• 17. MARUSZCZAK H. 1973 - Erozja wąwozowa we wschodniej części pasa wyżyn południowopolskich. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 151: 15-30.
• 18. PAWŁOWSKI A. 1995 - Przewodnik po ścieżkach Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, cz. I. Zarząd Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych, Lublin.
• 19. PAWŁOWSKI A. 1999 - Wrzelowiecki Park Krajobrazowy. Informator. Zarząd Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych, Lublin.
• 20. PAWŁOWSKI A., RODZIK J. & WAWER K. 2008 - Szlak lessowych wąwozów. Lokalna Organizacja Turystyczna „Kraina Lessowych Wąwozów”, Nałęczów.
• 21. PIASECKI K. 1989 - Kazimierski Park Krajobrazowy. Przewodnik przyrodniczo-krajoznawczy. Wyd. PTTK Kraj, Warszawa.
• 22. Powiat opolski. Malowniczy Przełom Wisły i Dolina Chodelki. Mapa turystyczno-przyrodnicza w skali 1:100 000. Kartpol, Lublin 2007.
• 23. POŻARYSKA K. & POŻARYSKI W. 1951 - Przewodnik geologiczny po Kazimierzu i okolicy. Wyd. Muzeum Ziemi, Warszawa.
• 24. POŻARYSKI W., MARUSZCZAK H. & LINDNER L. 1994 - Chronostratygrafia osadów plejstoceńskich i rozwój doliny Wisły Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem przełomu przez wyżyny południowopolskie. Pr. Państw. Inst. Geol., 147: 1-58.
• 25. RODZIK J. & GARDZIEL Z. 2004 - Układy krajobrazowe wąwozów kazimierskich (geneza i warunki rozwoju). [W:] Kucharczyk M. (red.) Współczesne problemy ochrony krajobrazu. Zarząd Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych, Lublin: 85-92.
• 26. RODZIK J., JANICKI G., ZAGÓRSKI P. & ZGŁOBICKI W. 1998 - Deszcze nawalne na Wyżynie Lubelskiej i ich wpływ na rzeźbę obszarów lessowych. Dok. Geogr., 11: 45-68.
• 27. SCHMITT A., SCHMIDTCHEN G., RODZIK J., ZGŁOBICKI W., DOTTERWEICH M., ZAMHÖFFER S. & BORK H.R. 2004 - Historical gully erosion in southeast Poland, an example from the loess area of the Lublin Upland. [W:] Li Y., Poesen J. & Valentin Ch. (red.) Gully erosion under global change. Sichuan Science and Technology Press, Chengu, China: 223-230.
• 28. SŁOMKA T. & KICIŃSKA-ŚWIDERSKA A. 2004 - Geoturystyka - podstawowe pojęcia. Geoturystyka, 1: 5-7.
• 29. ZGŁOBICKI W. 1998 - Wąwozy drogowe północno-zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego. [W:] Dobrowolski R. (red.) IV Zjazd Geomorfologów Polskich, Główne kierunki badań geomorfologicznych w Polsce. Stan aktualny i perspektywy, t. III. Przedowdnik wycieczkowy. Lublin: 175-179.