Wiedza ergonomiczna w sterowaniu bezpieczeństwem systemu pracy

• Autorzy: Sławińska M. , Górny A.

Warianty tytułu

EN

Ergonomic knowledge on work system safety steering

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na sprawność funkcjonowania systemu technicznego duży wpływ wywiera sposób działania człowieka. Popełniane przez człowieka błędy stanowią podstawową przyczynę zdarzeń wypadkowych w środowisku pracy. Człowiek często stanowi jedynie ogniwo procesu decyzyjnego mogące zapobiec katastrofie lub zdarzeniu wypadkowemu. Można zatem przyjąć, że stworzenie człowiekowi odpowiednich (ergonomicznych) warunków podejmowania decyzji jest determinantem skuteczności jego działania, pozwalającym na przeciwdziałanie sytuacjom zagrażającym, poprzez podejmowanie rozwiązań służących adekwatniej do potrzeb redukcji ryzyka. W wymaganiach tych istotną rolę przypisuje się kryteriom ergonomicznym. Bezpieczeństwo systemu to cecha systemu, polegająca na odporności systemu na oddziaływanie czynników wymuszających występowanie zagrożeń bezpieczeństwa. System pracy charakteryzuje w każdej chwili wielkość wyrażająca możliwości systemu (na przykład układu człowiek – system informatyczny) osiągania celów, wykonania cząstkowych zadań, działania zgodnie z prognozowanym funkcjonowaniem. W kontekście kompleksowej diagnozy ergonomicznej systemu pracy, wyszczególnionym potencjom można przypisać wymagania ergonomiczne w normatywnym zakresie i do nich odwoływać się w procesie eksploatacji i monitorowania tendencji zmian wskaźników systemowych. Aspekt ergonomiczny jest odpowiednim podejściem w podnoszeniu poziomu bezpieczeństwa pracy. Odnosząc się do procesów przetwarzania informacji, wprowadza się tu czynniki środowiska informacyjnego do badań tendencji zmian wskaźników eksploatacyjnych (nieuszkadzalności, bezpieczeństwa, gotowości, efektywności). Proces sterowania eksploatacją, wzbogacony o wzorce wymagań ergonomicznych w zakresie systemu informacyjnego może stać się sposobem na zapewnienie wyznaczonych dla danego systemu pracy wymagań bezpieczeństwa.

EN

Human way of behavior has a great influence on technical system functioning efficiency. Mistakes made by man are the main cause of random events at the work environment. Often only worker is capable of preventing a catastrophe or a random event. Thus it is possible to assume that creation of suitable (ergonomic) conditions of decision making process determines effectiveness of his actions, allowing prevention of dangerous situations through undertaking adequate solutions needed for risk reduction. Ergonomic determinants take an important role in these requirements. System safety is an attribute of the system involving defense against effects of factors forcing occurrence of safety threats. Working system is being characterized, in every moment, by value representing systems capabilities (for example human – information system relation) of achieving goals and fragmentary tasks acting accordingly with assignments. In context of work system ergonomic analysis, specified potencies can be assigned with ergonomic requirements in normative range and than referred in exploitation process and monitoring tendencies of system indicators changes. Ergonomic aspect is a proper approach in controlling safety. Relating to information processing processes, introduces information environment factors to tendency research of exploitation indicators changes ( reliability, safety, readiness, efficiency ). Exploitation control process, enriched with models of ergonomic requirements, can become a way to provide indicated, for given work system, safety requirements.

Słowa kluczowe

PL

wymagania ergonomiczne; niezawodność bezpieczeństwa; potencjał zagrożenia

EN

ergonomic requirements; reliability of safety; potential of hazard

• Wydawca: Wydawnictwo WSZOP
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 1(7)
• Strony: 49--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Sławińska M.

autor

Górny A.

• Politechnika Poznańska

Bibliografia

• [1] EN 894-2:1997+A1:2008, Safety of machinery. Ergonomics requirements for the design of displays and control actuators, Part 2: Displays.
• [2] Górny A., Jasiak A.: Expert Systems in the Occupational Risk Management at the Workplace, [in:] Proceedings of the 11th International Conference on Human - Computer Interaction (HCI International 2005, vol. 1, (CD-ROM), MIRA Digital Publishing, Las Vegas, Nevada 2005, part 58.
• [3] Helander M.: A Guide to Human Factors and Ergonomics, Taylor & Francis, London 2006.
• [4] Horst W.: Ryzyko zawodowe na stanowisku pracy, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2004.
• [5] Jaźwiński J., Ważyńska-Fiok K.: Bezpieczeństwo Systemów, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa 1993.
• [6] Kościelny J.M.: Diagnostyka zautomatyzowanych procesów przemysłowych, AOW EXIT, Warszawa 2001.
• [7] Legutko S.: Podstawy eksploatacji maszyn, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 1999.
• [8] Łozownicka - Stupnicka T.: Ocena ryzyka i zagrożeń w złożonych systemach człowiek - obiekt techniczny - środowisko, Seria: "Inżynieria Sanitarna i Wodna", Politechnika Krakowska, Kraków 2000.
• [9] Michta E.: Stacja MINI MASTER w rozproszonych systemach pomiarowych, materiały XXX Konferencji MKM, Zielona Góra 1995.
• [10] PN-EN ISO 12100:2011, Bezpieczeństwo maszyn, Ogólne zasady projektowania, Ocena ryzyka i zmniejszanie ryzyka, PKN, Warszawa 2011.
• [11] PN-N-02000:1994, Podstawy działalności normalizacyjnej. Normalizacja i dziedziny związane. Terminologia, PKN, Warszawa 1994.
• [12] Sławińska M.: Ergonomia systemów zautomatyzowanych, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2008.
• [13] Tarnowski W.: Modelowanie systemów, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, Koszalin 2004.
• [14] Taylor D.A.: Technika obiektowa, Helion, Gliwice 1994.
• [15] Wickens Ch.D., Hollands J.G.: Engineering Psychology and Human Performance, Prentice Hall, New Jersey 2000.