Pierwsze stanowisko holoceńskich uskoków w polskich Karpatach zewnętrznych

• Autorzy: Zuchiewicz W. , Tokarski A. K. , Świerczewska A. , Zasadni J. , Siemińska A.

Warianty tytułu

EN

First site of Holocene faults in the Polish Outer Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents the first example of Holocene faults in the OuterWestern Carpathians in Poland. Small-scale normal faults at Koninki, Gorce Mts., cut both Palaeocene strata of the Ropianka Formation of the Magura Nappe and overlying coarse-clastic bedload facies of Holocene alluvium that builds a 5-5.5-high terrace step of a small valley. These NE-trending faults are accompanied by reorientation of clast a-b planes subparallel to fault planes and by clast fracturing. Such deformations must have been induced by relatively strong earthquakes, unknown from historical record of the Outer Carpathian seismicity. Fault attitude points to NW-oriented axis of the minimum principal stress, which is compatible with parameters of the present-day stress field in the Outer Western Carpathians of Poland.

Słowa kluczowe

PL

holoceńskie zaburzenie uskokowe; neotektonika; Zewnętrzne Karpaty Zachodnie; Polska

EN

Holocene faulting; neotectonics; Outer Western Carpathians; Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 59, nr 8
• Strony: 566--575
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Zuchiewicz W.

autor

Tokarski A. K.

autor

Świerczewska A.

autor

Zasadni J.

autor

Siemińska A.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1.BIRKENMAJER K. & OSZCZYPKO N. 1988 -New lithostratigraphic standard for the Palaeogene of the Magura flysch basin (southern part), Carpathians. Bull. Pol. Acad. Sc. Earth Sc., 36: 253-259.
• 2.BURTAN J., PAUL Z. & WATYCHA L. 1976 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1: 50 000, arkusz Mszana Górna. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
• 3.CIESZKOWSKI M. 2006a - Budowa geologiczna i rzeźba terenu. [W:] Różański W. (red.) Gorczański Park Narodowy - 25 lat ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego Gorców. Gorczański Park Narodowy, Poręba Wielka: 38-49.
• 4.CIESZKOWSKI M. 2006b - Geologiczne walory naukowe Gorczańskiego Parku Narodowego i jego otoczenia. Ochrona Beskidów Zachodnich, 1: 45-57.
• 5.GERLACH T. & KOSZARSKI L. 1972 - The Doły Jasielsko-Sanockie (Jasło-Sanok Depression) and the Beskid Niski Mts. (Low Beskid). Excursion Guide-book, Symposium of the INQUA Commission on Studies of the Holocene. Pt. 1, Poland, Sept. 1972. Warszawa: 31-42.
• 6.GERLACH T., KOSZARSKI L. & KOSZARSKI A. 1983 - Pełny profil osadów zlodowacenia krakowskiego w paleodolinie w Niebylcu na Pogórzu Dynowskim. Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych PAN, Oddział w Krakowie, 25 (2): 323-324 (za 1981).
• 7.GERLACH T., KOSZARSKI L. & KOSZARSKI A. 1985 - Stop 23. Łężany-Jabłonica-Niebylec-Krasna-Węglówka. Selected problems of geomorphology and Quaternary along the Dukla Pass-Rzeszów transect. Guide to Excursion 5, XIIIth Congress of the Carpatho-Balkan Geological Association, Cracow, Poland 1985. Geological Institute, Kraków: 96-110.
• 8.GRUSZCZYŃSKI M. & MASTELLA L. 1986 - Martwice wapienne na obszarze okna tektonicznego Mszany Dolnej. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 56: 117-131.
• 9.GRZYBOWSKI K. 1999 - Wpływ litologii i tektoniki serii fliszowych oraz młodoczwartorzędowych ruchów tektonicznych na ukształtowanie doliny Skawy (zachodnie Karpaty zewnętrzne). Prz. Geol., 47: 846-850.
• 10.GRZYBOWSKI K. & ŚNIADEK J. 1997 - Osady młodoplejstoceńskie w przełomie Skawy przez Beskid Mały. Prz. Geol., 45: 625-628.
• 11.HENKIEL A. 1974 - Zagadkowy "uskok" w holoceńskim tarasie Łodynki (Karpaty Wschodnie). Prz. Geol., 22: 110-112.
• 12.JAROSIŃSKI M. 2005 - Ongoing tectonic reactivation of the Outer Carpathians and its impact on the foreland: Results of borehole breakout measurements in Poland. Tectonophysics, 410: 189-216.
• 13.KONON A. 1997 - Tektonika masywu Śnieżnicy i jej przedpola (Beskid Wyspowy, płaszczowina magurska). Prz. Geol., 45: 1001-1007.
• 14.KONON A. 2001 - Tectonics of the Beskid Wyspowy Mountains (Outer Carpathians, Poland). Geol. Quart., 45: 179-204.
• 15.LIN A., KANO K.-I., GUO J. & MARUYAMA T. 2008 - Late Quaternary activity and dextral strike-slip movement on the Karakax Fault Zone, northwest Tibet. Tectonophysics, 453: 44-62.
• 16.LUNINA O.V., GLADKOV A.S., NOVIKOV I.S., AGATOVA A.R., VYSOTSKII E.M. & EMANOV A.A. 2008 - Geometry of the fault zone of the 2003 Ms=7.5 Chuya earthquake and associated stress fields, Gorny Altai. Tectonophysics, 453: 276-294.
• 17.MASTELLA L. 1988 - Budowa i ewolucja strukturalna okna tektonicznego Mszany Dolnej, polskie Karpaty zewnętrzne. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 58: 53-173.
• 18.OSZCZYPKO N. 1979 - Budowa geologiczna północnych stoków Beskidu Sądeckiego między Dunajcem a Popradem (płaszczowina magurska). Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 49: 293-325.
• 19.OSZCZYPKO N. 1991 - Stratigraphy of the Palaeogene Deposits of the Bystrica Subunit (Magura Nappe, Polish Outer Carpathians). Bull. Pol. Acad. Sc. Earth Sc., 39: 415-431.
• 20.OSZCZYPKO N. 1992 - Late Cretaceous through Paleogene evolution of Magura Basin. Geologica Carpathica, 43: 333-338.
• 21.OSZCZYPKO N. 2001 - Geology of the southern margin of the Mszana Dolna tectonic window. [W:] Field Trip Guide "Carpathian Palaeogeography and Geodynamics: A Multidisciplinary Approach", 12th Meeting of the Association of European Geological Societies, 10-15 September 2001, Kraków. Państwowy Instytut Geologiczny, Kraków: 195-200.
• 22.OSZCZYPKO N., MALATA E., BĄK K., KĘDZIERSKI M. & OSZCZYPKO-CLOWES M. 2005 - Lithostratigraphy and biostratigraphy of the Upper Albian-Lower/Middle Eocene flysch deposits in the Bystrica and Raca subunits of the Magura Nappe; western Flysch Carpathians (Beskid Wyspowy and Gorce Ranges, Poland). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 75: 27-69.
• 23.OSZCZYPKO N., MALATAE. & OSZCZYPKO-CLOWES M. 1999 -Revised position and age of the Eocene deposits on the northern slope of the Gorce Range (Bystrica Subunit, Magura Nappe, Polish Western Carpathians). Slovak Geological Magazine, 5: 235-254.
• 24.OSZCZYPKO N., POPRAWA D., GOLONKA J., KROBICKI M., PORĘBSKI S., CHOWANIEC J., WITEK K. & ZUCHIEWICZ W. 2002 - 6-7th days programme. Polish part of the Western Carpathians. [W:] Vozár J., Vojtko R. & Sliva L. (red.), Guide to Geological Excursions, XVIIth Congress of Carpathian-Balkan Geol. Assoc., Bratislava 2002. Bratislava: 129-139.
• 25.OSZCZYPKO-CLOWES M. & OSZCZYPKO N. 2004 - The position and age of the youngest deposits in the Mszana Dolna and Szczawa tectonic windows (Magura Nappe, Western Carpathians, Poland). Acta Geol. Pol., 54: 339-367.
• 26.POPRAWA P., MALATA T. & OSZCZYPKO N. 2002 - Ewolucja tektoniczna basenów sedymentacyjnych polskiej części Karpat Zewnętrznych w świetle analizy subsydencji. Prz. Geol., 50: 1092-1108.
• 27.STARKEL L. 1976 - Zagadnienie młodych ruchów tektonicznych w świetle przeglądowej mapy geomorfologicznej Polski. Materiały I Krajowego Sympozjum "Współczesne i neotektoniczne ruchy skorupy ziemskiej w Polsce", T. 2. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa: 127-133.
• 28.TOKARSKI A. K. 1978 - O czwartorzędowym ciosie i uskoku w Kotlinie Sądeckiej (Zachodnie Karpaty Zewnętrzne). Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 48: 509-516.
• 29.TOKARSKI A. K., ŚWIERCZEWSKA A. & ZUCHIEWICZ W. 200 - Fractured clasts in neotectonic reconstructions: an example from the Nowy Sącz Basin, Western Outer Carpathians, Poland. Studia Quaternaria, 24: 47-52.
• 30.WĘCŁAWIK S. 1969 - Budowa geologiczna płaszczowiny magurskie między Uściem Gorlickim a Tyliczem. Prace Geologiczne Komisji Nauk Geologicznych PAN w Krakowie, 59: 1-96.
• 31.WÓJCIK A. 1987 - Late-glacial lacustrine sediments from Roztoki and Tarnowiec near Jasło (Jasło-Sanok Depression). Acta Palaeobot., 27 (1): 27-41.
• 32.WÓJCIK A. 1988 - Systemy teras rzecznych dorzecza Koszarawy w Beskidzie Żywieckim i ich związek z ruchami tektonicznymi. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica, 22: 21-45.
• 33.WÓJCIK A. 1999 - Tektoniczne deformacje utworów glacjalnych i limnoglacjalnych w Niebylcu (Karpaty, Pogórze Strzyżowskie). [W:] Malata T., Marciniec P., Nescieruk P., Wójcik A. & Zimnal Z. (red.), VI Konferencja stratygrafii plejstocenu Polski "Czwartorzęd wschodniej części Kotliny Sandomierskiej", Czudec, 31 sierpnia-4 września 1999. Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Karpacki, Kraków: 93-96.
• 34.WÓJCIK A. 2003 - Czwartorzęd zachodniej części Dołów Jasielsko-Sanockich (polskie Karpaty Zewnętrzne). Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 178: 1-148.
• 35.ZUCHIEWICZ W. 1988 - Evolution of the eastern Beskid Niski Mts. and morphotectonics of the Polish Carpathians. Zeszyty Naukowe AGH, 1156, Geologia, 13 (za 1987), 3-4: 3-167.
• 36.ZUCHIEWICZ W. 2001 - Poręba Wielka - small-scale faulting in the Raca and Bystrica slices of the Magura Nappe. [W:] Field Trip Guide "Carpathian Palaeogeography and Geodynamics: A Multidisciplinary Approach', 12th Meeting of the Association of European Geological Societies, 10-15 September 2001, Kraków. Państwowy Instytut Geologiczny, Kraków: 202-204.
• 37.ZUCHIEWICZ W. 2009 - Neotectonics of the Polish Carpathians in the light of geomorphic studies: a state of the art. Acta Geodynamica et Geomaterialia, 6 (3): 291-308.
• 38.ZUCHIEWICZ W. & OSZCZYPKO N., red. 1992 - Przewodnik LXIII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Koninki, 17-19 września 1992. Instytut Nauk Geologicznych UJ, Państwowy Instytut Geologiczny, Polskie Towarzystwo Geologiczne, Kraków: 1-215.
• 39.ZUCHIEWICZ W., TOKARSKI A. K., ŚWIERCZEWSKA A. & CUONG N. Q. 2009 - Neotectonic activity of the Skawa River Fault Zone (Outer Carpathians, Poland). Annales Societatis Geologorum Poloniae, 79: 67-93.
• 40.ŻYTKO K., GUCIK S., RYŁKO W., OSZCZYPKO N., ZAJĄC R., GARLICKAI., NEMĆOK J., ELIÁŠ M., MENĆIK E., DVORAK J., STRÁNÍK Z., RAKÚS M. & MATEJOVSKÁ O. 1989 - Geological map of the Western Outer Carpathians and their foreland without Quaternary formations. [W:] Poprawa D. & Nemćok J. (red.), Geological Atlas of the Western Outer Carpathians and their Foreland 1: 500,000. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.Praca wpłynęła do redakcji 28.12.2010 r. Akceptowano do druku 19.04.2011 r.