Próba rekonstrukcji geometrii lądolodu zlodowacenia Odry w północnej częoeci Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej

• Autorzy: Knopik J.

Warianty tytułu

EN

Preliminary reconstruction of geometry of the ice sheet of the Odra glaciation in northern part of the Cracow–Częstochowa Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

During the Pleistocene, the Cracow-Częstochowa Upland was covered by the Scandinavian ice sheets two times, which was stated already at the beginning of the twentieth century. The Odra glaciation had probably the biggest impact on the relief of this area . The geometry of this part of the ice sheet was reconstructed on the basis of the analysis of the sub-Quaternary morphology and location of the glacial tills. The modeling of thickness of the ice sheet during the odra glaciations shows, that it was small (110–350 m) in the northern part of the analyzed area. Longitudinal profiles of the ice sheet are fairly gentle, which is typical for glaciers with high activity.

Słowa kluczowe

PL

zlodowacenie Odry; rekonstrukcji geometrii lądolodu zlodowacenia; podłoże czwartorzędu

EN

Odra glaciation; reconstruction of the geometry of the ice sheet; Quaternary substratum

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 59, nr 6
• Strony: 474--478
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., wykr.

Twórcy

autor

Knopik J.

• Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, ul Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec,

Bibliografia

• 1.BARDZIŃSKI W., LEWANDOWSKI J., WIĘCKOWSKI R. & ZIELIŃSKI T. 1985 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Częstochowa. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 2.BARDZIŃSKI W., LEWANDOWSKI J., WIĘCKOWSKI R. & ZIELIŃSKI T. 1986 - Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000, ark. Częstochowa. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 3.BIERNAT S., HAISIG J., LEWANDOWSKI J. & WILANOWSKI S. 1978 - Mapa geologiczna Polski w skali 1 : 200 000, wydanie A - mapa utworów powierzchniowych, ark. Częstochowa, Wydaw. Geol., Warszawa.
• 4.CLARK P.U. 1992 - Surface from of the southern Laurentide Ice Sheet and its implications to ice-sheet dynamics, GSA Bull., 104: 595-605.
• 5.COLGAN P.M. & MICKELSON D.M. 1997 - Genesis of streamlined landforms and flow history of the Green Bay Lobe, Wisconsin, USA. Sed. Geol., 111: 7-25.
• 6.DAVIS J.C. 1986 - Statistics and data analysis in geology. John Wiley & Sons, New York.
• 7.GALON R. & ROSZKÓWNA L. 1967 - Zasięgi zlodowaceń skandynawskich i ich stadiałów recesyjnych na obszarze Polski. [W:] Galon R. & Dylik J. (red.) Czwartorzęd Polski. PWN, Warszawa: 18-38.
• 8.GOLDSZTEJN P. & SKRZYPEK G. 2004- Wykorzystywanie metod interpolacji do numerycznego kreślenia map powierzchni geologicznych na podstawie nieregularnie rozmieszczonych danych. Prz. Geol., 52: 233-236.
• 9.HAISIG J. & BIERNAT S. 1980 - Mapa geologiczna Polski w skali 1 : 200 000, wydanie B - mapa bez utworów czwartorzędowych, ark. Częstochowa, Wydaw. Geol., Warszawa.
• 10.HELIASZ Z., PTAK B., WIĘCKOWSKI R. & ZIELIŃSKI T. 1982 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Janów, Wydaw. Geol., Warszawa.
• 11.HERMANOWSKI P. 2007 - Morfologia osadów podłoża zlodowacenia Wisły na obszarze polskiej części lobu Odry. Prz. Geol., 55: 133-139.
• 12.JANIA J. 1997 - Glacjologia. Nauka o lodowcach. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa: 359.
• 13.JANIA J. & BUKOWSKA-JANIA E. 1997 - Model procesów paleoglacjalnych fazy pomorskiej vistulianu w obrębie lobu Parsęty na podstawie badań obszarów aktualnie zlodowaconych. [W:] Studia nad środowiskiem geograficznym Bornego Sulinowa, Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa: 27-53.
• 14.KAZIUK H. 1980 - Mapa geologiczna Polski w skali 1 : 200 000, wydanie B - mapa bez utworów czwartorzędowych, ark. Kraków. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 15.KAZIUK H. & LEWANDOWSKI J. 1980 - Mapa geologiczna Polski w skali 1 : 200 000, wydanie A - mapa utworów powierzchniowych, ark. Kraków. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 16.KLIMASZEWSKI M. 1952 - Zagadnienia plejstocenu południowej Polski. Biul. Państw. Inst. Geol., 65: 268.
• 17.LEWANDOWSKI J. 1982 - Zasięg lądolodu zlodowacenia oerodkowopolskiego na Wyżynie Śląskiej. Biul. Inst. Geol., 337: Z badań czwartorzędu w Polsce, 26: 115-136.
• 18.LEWANDOWSKI J. 1987 - Zlodowacenie Odry na Wyżynie Śląskiej. Biul. Geol. Wydz. Geol. UW, 31: 247-301.
• 19.LINDNER L. 1970 - Czwartorzęd północno-zachodniego obrzeżenia Gór OEwiętokrzyskich. Acta Geol. Pol., 20: 635-644.
• 20.LINDNER L. (red.) 1992 - Czwartorzęd. Osady, metody badań, stratygrafia. Wydaw. PAE, Warszawa: 683.
• 21.MARKS L., BER A., GOGO£EK W. & PIOTROWSKA K. (red.) 2006 - Mapa geologiczna Polski w skali 1 : 500 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 22.MATHEWS W.H. 1974 - Surface profiles of the Laurentide ice sheet in its marginal areas. J. Glaciol., 13: 37-43.
• 23.MOJSKI J.E. 1993 - Europa w plejstocenie - ewolucja środowiska przyrodniczego. Wydaw. PAE, Warszawa: 323.
• 24.MOJSKI J.E. 2005 - Ziemie Polskie w czwartorzędzie. Zarys morfogenezy. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 404.
• 25.NYE J.F. 1952 - The mechanics of glacier flow. J. Glaciol., 2: 82-93.
• 26.PATERSON W.S.B. 1994 - The physics of glacier. Pergamon Press: 486.
• 27.PIOTROWSKI J.A. 1997a - Subglacial groundwater flow during the last glaciation in northwestern Germany. Sed. Geol., 111: 217-224.
• 28.PIOTROWSKI J.A. 1997b - Subglacial hydrology in northwestern Germany during the last glaciation: groundwater flow, tunnel valleys, and hydrological cycles. Quat. Sc. Rev., 16: 169-185.
• 29.PIOTROWSKI J.A., BARTELS F., SALSKI A. & SCHMIDT G. 1996 - Geostatistical regionalization of glacial aquitard thickness in northwestern Germany, based on fuzzy kriging. Math. Geol., 28: 437-452.
• 30.PIOTROWSKI J.A. & TU£ACZYK S. 1999 - Subglacial conditions under the last ice sheet in northwest Germany: ice-bed separation and enhanced basal sliding Germany? Quat. Sc. Rev., 18: 737-751.
• 31.RÓŻYCKI S.Z. 1960 - Czwartorzęd regionu Jury Częstochowskiej i sąsiadujących z nią obszarów. Prz. Geol., 8: 424-429.
• 32.RÓŻYCKI S.Z. 1961 - From the Baltic to the Tatras. Guide-book of excursion. Part 2: Middle Poland. INQUA VIth Congress, Warszawa-Łódź, Poland, August-September 1961: 116.
• 33.RÓŻYCKI S.Z. 1972 - Plejstocen Polski Środkowej na tle przeszłości w górnym trzeciorzędzie. PWN, Warszawa.
• 34.RÓŻYCKI S.Z. 1982a - Czwartorzęd okolic Lelowa. Biul. Geol. Wydz. Geol. UW, 26: 9-58.
• 35.RÓŻYCKI S.Z. 1982b - Objawy mutonizacji i denne moreny "egzaracyjne" z materiału lokalnego na północnym obrzeżeniu Wyżyny Małopolskiej. Biul. Geol. Wydz. Geol. UW, 26: 107-159.
• 36.RÓŻYCKI S.Z. 1982c - Zaburzenia glacitektoniczne w rejonie Julianki (dawna stacja Złoty Potok). Biul. Geol. Wydz. Geol. UW, 26: 162-171.
• 37.RÓŻYCKI S.Z. & LAMPARSKI Z. 1967 - Kierunki ruchu lodu w czasie transgresji zlodowacenia środkowopolskiego w północnej części Jury Polskiej. Acta Geol. Pol., 17: 369-390.
• 38.SAUER E.K., EGELAND A.K. & CHRISTIANSEN E.A. 1993 - Preconsolidation of tills and intertill clays by glacial loading in southern Saskatchewan, Canada. Can. J. Earth Sc., 30: 420-433.
• 39.SCHOEMARKER E.M. 1986 - Subglacial hydrology for an ice sheet resting on a deformable aquifer. J. Glaciol., 32: 20-30.
• 40.SIEGERT M.J. 2001 - Ice sheets and late quaternary environmental change. John Wiley & Sons, England: 231.
• 41.STARKEL L. 1980 (red.) - Przeglądowa mapa geomorfologiczna Polski w skali 1 : 500 000. IGiPZ PAN.
• 42.WIĘCKOWSKI R. 1984a - Czepurka. Osady fluwioglacjalne strefy marginalnej zlodowacenia środkowopolskiego. [W:] Zlodowacenie środkowopolskie na wyżynach południowopolskich i terenach przyległych. Przewodnik konferencji. Sosnowiec, 19-23 września 1984. Uniw. Śląski, Katowice: 123-124.
• 43.WIĘCKOWSKI R. 1984b - Gorzków. Osady fluwioglacjalne strefy marginalnej zlodowacenia środkowopolskiego. [W:] Zlodowacenie środkowopolskie na wyżynach południowopolskich i terenach przyległych. Przewodnik konferencji. Sosnowiec, 19-23 września 1984. Uniw. Śląski, Katowice: 120-122.
• 44.WYCZÓŁKOWSKI J. 1960 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Koziegłowy. Wydaw. Geol., Warszawa.