Sposoby użytkowania górotworu na świecie i w Polsce

• Autorzy: Przybycin A. , Uliasz-Misiak B. , Zawisza L.

Warianty tytułu

EN

Underground space use: world wide and in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Underground space is used in a number of ways, e.g. for transport infrastructure, public utility objects, for waste disposal and storing of various substances and fuels. Underground space is used for activities or facilities which cannot be realized on surface because they would be too difficult to perform or environmentally hazardous or expensive. Offices, stores, warehouses, cultural and recreation objects as well as city or intercity subways are located very shallow under the surface. At greater depth storages, tunnels and car parkings could be located. At ca. 250-3000 m of depth underground space is employed for storing natural gas, energy, fuels, carbon dioxide and radioactive waste. Underground disposal sites and storages are made in abandoned workings and pore space. The shallow part of underground space has been utilized only to a small degree in Poland. Deeper zones are used for non-tank natural gas storages in rock mass, in that in abandoned workings, underground oil, fuel and waste storages, in rock mass and in abandoned workings. At present four underground waste disposal sites are operational in Poland; there are eight underground gas storages: five in closed mine and one in a salt dome. Storing in pore space has best perspectives in Poland.

Słowa kluczowe

PL

górotwór; podziemne składowiska; podziemne skłądowiska gazu; bezzbiornikowe magazynowanie; bezzbiornikowe usuwanie odpadów górotworu; podziemne magazyny gazu; Polska

EN

underground space; underground storage; underground gas storage; non-tank storage; non-tank disposal of waste into rock-mass; underground storage gas facilities; Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 59, nr 5
• Strony: 417--417
• Opis fizyczny: -–425, Bibliogr. 36 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Przybycin A.

autor

Uliasz-Misiak B.

autor

Zawisza L.

• Ministerstwo Środowiska, ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa,

Bibliografia

• 1.Background paper on permanent storage in salt mines - German Federal Environment Agency, Berlin, Germany, 2004 [http://www.basel. int/techmatters/popguid_may2004_ge_an1.pdf, dostęp: 20.09.2010].
• 2.BENARDOS A.G. & KALIAMPAKOS D.C. 2006 - Design of an Underground Hazardous Waste Repository in Greece. Proc. of the ITA-AITES 2006 World Tunnel Congress, Seoul, Korea 22-27.04.2006 [http://www.ctta.org/FileUpload/ita/2006/data/pita06-0446.pdf, dostęp: 20.09.2010].
• 3.BÉREST P. & BROUARD B. 2003 - Safety of Salt Caverns Used for Underground Storage Blow Out; Mechanical Instability; Seepage; Cavern Abandonment. Oil & Gas Science and Technology - Rev. IFP, 58: 361-384.
• 4.CYGNAR R. 2007 - Gaz z Borzęcina - od 35 lat. Szejk, 3(92): 4-6.
• 5.CYGNAR R. 2009 - Wtłaczanie po nowemu. Szejk, 2(95): 10.
• 6.CZYŻEWSKI M. 2010 - Pierwszy pozamiejski tunel drogowy w Polsce otwarty. Gazeta Wyborcza, Bielsko-Biała [http://katowice.gazeta.pl/ katowice/1,35019,7630803,Pierwszy_pozamiejski_tunel_drogowy_w_Polsce_otwarty.html., dostęp: 15.09.2010].
• 7.EVANS D., STEPHENSON M. & SHAW R. 2009 - The present and future use of 'land' below ground. Land Use Policy, 26S: S302-S316.
• 8.GÓRECKI W. (red.) 2004 - Analiza możliwości wykorzystania sczerpywalnych złóż węglowodorów, zawodnionych horyzontów i wybranych warstw wodonośnych na podziemne magazyny gazu ziemnego. Ministerstwo Środowiska, CAG Warszawa.
• 9.GRODECKI W. 2010 - Dlaczego budować pod ziemią? Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne, marzec-kwiecień: 12-15.
• 10.HOLLOWAY S. 2005 - Underground sequestration of carbon dioxide - a viable greenhouse gas mitigation option. Energy, 30: 2318-2333.
• 11.HOLLOWAY S. & VAN DER STRAATEN R. 1995 - The Joule II project - the underground disposal of carbon dioxide. Energy Conversion and Management, 36: 519-22.
• 12.HOLT J., JENSEN J.-T. & LINDEBERG E. 1995 - Underground storage of CO2 in aquifers and oil reservoirs. Energy Conversion and Management, 36: 535-538.
• 13.KIDYBIŃSKI A. & SIEMEK J. (red.) 2004 - Ocena możliwości wykorzystania wyrobisk górniczych likwidowanych kopalń węgla kamiennego na podziemne magazyny gazu i paliw płynnych. Ministerstwo Środowiska, CAG Warszawa.
• 14.KIDYBIŃSKI A. & SIEMEK J. (red.) 2006 - Podziemne magazyny gazu w zaniechanych kopalniach węgla. Główny Instytut Górnictwa, Katowice.
• 15.KUNSTMAN A., POBORSKA-MŁYNARSKA K. & URBAŃCZYK K. 2009 - Geologiczne i górnicze aspekty budowy magazynowych kawern solnych. Prz. Geol., 57: 819-828.
• 16.LUBAŚ J. 2007 - Pionierskie doświadczenia Polski w zakresie sekwestracji dwutlenku węgla. Prz. Geol., 55: 663-665.
• 17.MACUDA J. & ZAWISZA L. 2006a - Environmental hazard accompanying the liquid waste storage in the mass. Acta Montanistica Slovaca, 11(1): 98-103.
• 18.MACUDA J. & ZAWISZA L. 2006b - Techniczne uwarunkowania składowania odpadów płynnych w górotworze metodą otworową. Wiertnictwo, Nafta, Gaz, 23(1): 333-340.
• 19.MACUDA J. & ZAWISZA L. 2006c - Waste storage in the rock mass in the view of Poland's and EU legal regulations. Acta Montanistica Slovaca, 11(1): 108-112.
• 20.MAZURKIEWICZ M., PIOTROWSKI Z. & POBORSKA-MŁYNARSKA K. 2000 - Przegląd światowych koncepcji składowania odpadów niebezpiecznych w wyrobiskach podziemnych. Mat. Szkoły Gospodarki Odpadami: 185-197.
• 21.Minosus hazardous waste project beats final legal challenge - Letsrecycle website, Waste management News, 06.12.2004 [http://www.letsrecycle. com/do/ecco.py/view item?listid=37&listcatid=256&listitemid=5934, dostęp: 10.09.2010].
• 22.REINISCH R. 2000 - Wybrane istotne aspekty podziemnych magazynów gazu. Wyd. PLJ, Warszawa.
• 23.REMPE N.T. 2007 - Permanent Underground Repositories for Radioactive Waste. Progress in Nuclear Energy, 4: 365-374.
• 24.RONKA K., RITOLA J. & RAUHALA K. 1998 - Underground space in land-use planning. Tunnelling and Underground Space Technology, 13: 39-49.
• 25.SIEMEK S. & NAGY S. 2007 - Podziemne magazyny gazu ziemnego w wyeksploatowanych kopalniach węgla. Wiertnictwo, Nafta, Gaz, 24(2): 857-878.
• 26.Sprawozdanie z realizacji Krajowego Planu Gospodarki Odpadami 2010 za okres od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. - Ministerstwo Środowiska, Warszawa, 2009 [http://www.mos.gov.pl/ g2/big/2010Ź01/99835f68d76915a520653040964bf956.pdf, dostęp: 20.10.2010].
• 27.ŚLIZOWSKI K. 2006 - Możliwości zagospodarowania podziemnych złóż i struktur solnych w Polsce na składowisko odpadów promieniotwórczych. Prz. Geol., 54: 314.
• 28.ŚLIZOWSKI K. & LANKOF L. 2009 - Geologiczne uwarunkowania składowania wysokoaktywnych odpadów promieniotwórczych w złożach soli w Polsce. Prz. Geol., 57: 829-838.
• 29.ŚLIZOWSKI K. & MACIEJEWSKI A. (red.) 2006 - Ocena możliwości magazynowania substancji w złożach soli kamiennej. Ministerstwo Środowiska, CAG Warszawa.
• 30.ŚLIZOWSKI K., KÖHSLING J. & LANKOF L. 2004 - Uwarunkowania podziemnego składowania odpadów niebezpiecznych w Polsce. Studia, Rozprawy, Monografie Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, 129.
• 31.TARKOWSKI R. 2008 - CO2 storage capacity of geological structures located within Polish Lowlands' Mesozoic formations. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 4(1): 101-112.
• 32.TARKOWSKI R. & ULIASZ-MISIAK B. 2006 - Possibilities of CO2 Sequestration by Storage in Geological Media of Major Deep Aquifers in Poland. Chemical Engineering Research and Design, 84: 776-780.
• 33.Underground Storage. Mineral Planning Factsheet - British Geological Survey for the Department of Communities and Local Government, 2008 [http://www.bgs.ac.uk/mineralsuk/planning/ mineralPlanningFactsheets.html, dostęp: 10.09.2010].
• 34.WALLBRECHT J. 2006 - Underground gas storage. 23th World Gas Conference, Amsterdam, 5-6.06.2006 [http://www.igu.com/html/ wgc2006/WOC2database/index.html, dostęp: 15.09.2010].
• 35.WŁODARSKI J. 2010 - Co każdy powinien wiedzieć o gospodarce odpadami promieniotwórczymi. Państwowa Agencja Atomistyki [http://www.paa.gov.pl/dokumenty/odpady-wlodarski.pdf, dostęp: 20.09.2010].
• 36.ZAWISZA L. & MACUDA J. 2006 - Ocena szczelności struktur geologicznych przeznaczonych do składowania odpadów płynnych w górotworze. Wiertnictwo, Nafta, Gaz, 23(1): 619-626.