Budowa geologiczna oraz geneza i ewolucja bloku Gorzowa

• Autorzy: Karnkowski P. H.

Warianty tytułu

EN

Geology, origin and evolution of the Gorzów Block

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

From the beginning of geological investigations of the Polish Lowlands both the geological and the regional tectonic units were used simultaneously. The Szczecin-Gorzów Synclinorium should be distinguished in terms of tectono-structural rules. The Gorzów Block - as a geological unit - is defined on the basis of extent and differentiation of the Upper Cretaceous thickness or by distribution of local structures (mainly halotectonic and halokinetic ones) developed in the Zechstein-Mesozoic complex. Basement in the Gorzów Block area is uplifted in its consolidated part and also the top of Moho is elevated. Both uplifts are well correlated with the Permian-Mesozoic palaeogeothermal anomaly. The Gorzów Block incorporates also the north-western part of Wolsztyn Ridge which was active during the Permian-Mesozoic time. In the early Rotliegend time this area was characterized by volcanic activity. In the late Rotliegend it was a source for clastics deposited around the Wolsztyn Ridge. Also the carbonate platform facies of the Main Dolomite (Ca2) is associated with this uplifted area. The mentioned region is situated in the distal part of asymmetric, Polish rift basin. Development of basin analysis - as an interdisciplinary domain of the Earth Sciences - indicates the need of applying various geological units, adequate to the considering problem. Modern research methods in geology (computerization, GIS) enable the data bases creation for individual geological units necessary for study of their origin and evolution up to their present geological pattern.

Słowa kluczowe

PL

geologia regionalna; basen polski; Polska; geologia naftowa; tektonika

EN

regional geology; Polish Basin; NW Poland; petroleum geology; tectonics

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 58, nr 8
• Strony: 680--688
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz., rys.

Twórcy

autor

Karnkowski P. H.

• Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa,

Bibliografia

• Atlas geologiczny Polski. Zagadnienia stratygraficzno-facjalne. 1 : 3 000 000. 1962. Inst. Geol., Warszawa.
• BOGUSZ W., NOWICKI M. & SOKOŁOWSKI J. 1969 - Mapa strukturalna spągu kredy w Polsce. Wyd. Geol.
• CIEŚLIŃSKI S. & JASKOWIAK M. 1973 - Kreda. Niecka szczecińska i monoklina przedsudecka. [W:] Budowa geologiczna Polski. T. 1 - Stratygrafia, cz. 2 - Mezozoik. Wyd. Geol., Warszawa.
• DADLEZ R. 1974 - Types of local tectonic structures in the Zechstein- Mesozoic complex of northwestern Poland. Biul. Inst. Geol., 274: 149-177.
• DADLEZ R. 2000 - Pomeranian Caledonides (NW Poland), fifty years of controversies: a review and a new concept. Geol. Quart., 44: 221-236.
• DADLEZ R. 2006 - The Polish Basin - relationship between the crystalline, consolidated and sedimentary crust. Geol. Quart., 50: 43-58.
• DADLEZ R. (red.) 1998 - Mapa tektoniczna kompleksu cechsztyńsko mezozoicznego na Niżu Polskim. 1 : 500 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• DADLEZ R. & MAREK S. 1974 - General outline of the tectonics of the Zechstein-Mesozoic complex in central and northwestern Poland. Biul. Inst. Geol., 274: 111-148.
• DADLEZ R., MAREK S. & POKORSKI J. (red.) 2000 - Mapa geologiczna Polski bez utworów kenozoiku. 1 : 1 000 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• Dyskusja nad naukowymi założeniami perspektywicznego planu geologii polskiej. Arch. Inst. Geol., Warszawa (wydawnictwo na prawach rękopisu).
• GUTERCH A. & GRAD M. 2006 - Lithospheric structure of the TESZ in Poland based on modern seismic experiments. Geol. Quart., 50: 23-32.
• KARNKOWSKI P. 1980 - Wgłębne przekroje geologiczne przez Niż Polski. Wyd. Geol., Warszawa.
• KARNKOWSKI P. 1993 - Złoża gazu ziemnego i ropy naftowej w Polsce. T. 1 - Niż Polski. Towarzystwo Geosynoptyków "Geos", Kraków.
• KARNKOWSKI P. 1999 - Oil and gas deposits in Poland. GEOS, Kraków.
• KARNKOWSKI P.H. 1980 - Outline of tectogenesis of the platform cover in theWielkopolska area (W Poland). Acta Geol. Pol., 30: 485-505.
• KARNKOWSKI P.H. 1987 - Litostratygrafia czerwonego spągowca w Wielkopolsce. Geol. Quart., 31: 643-672.
• KARNKOWSKI P.H. 1994 - Rotliegend lithostratigraphy in the central part of the Polish Permian Basin. Geol. Quart., 38: 27-42.
• KARNKOWSKI P.H. 1999 - Origin and evolution of the Polish Rotliegend Basin. Pol. Geol. Inst. Special Papers, 3: 1-93.
• KARNKOWSKI P.H. 2000 - Ewolucja termiczna a modelowanie procesów generacji i ekspulsji węglowodorów na obszarze Pomorza Zachodniego. Nafta-Gaz, 56: 271-287.
• KARNKOWSKI P.H. 2007a - Permian Basin as a main exploration target in Poland. Prz. Geol., 55: 1003-1015.
• KARNKOWSKI P.H. 2007b - Petroleum Provinces in Poland. Prz. Geol., 55: 1061-1067.
• KARNKOWSKI P.H. 2008 - Regionalizacja tektoniczna Polski - Niż Polski. Prz. Geol., 56: 895-903.
• KARNKOWSKI P.H. & RDZANEK K. 1982 - Uwagi o podłożu permu w Wielkopolsce. Geol. Quart., 26: 327-340.
• KOTAŃSKI Z. (red.) 1997 - Atlas geologiczny Polski. Mapy geologiczne ścięcia poziomego. 1 : 750 000. Państ. Inst. Geol., Warszawa.
• KOTARBA M.J., WIĘCŁAW D. & KOWALSKI A. 2000 - Skład, geneza i środowisko generowania ropy naftowej w utworach dolomitu głównego zachodniej części obszaru przedsudeckiego. Prz. Geol., 48: 435-442.
• KOTARBA M.J. & WAGNER R. 2007 - Generation potential of the Zechstein Main Dolomite (Ca2) carbonates in the Gorzów Wielkopolski- Międzychód-Lubiatów area: geological and geochemical approach to microbial-algal source rock. Prz. Geol., 55: 1025-1036.
• KRAWCZYK C.M., GABRIEL G., VOGEL D., SCHEIBE R., LINDNER H., PUCHER R. & WONIK T. 2010 - Anomalies of the Earth's total magnetic field in Germany - a new homogenous, high-resolution compilation. 72nd EAGE Conference & Exhibition, Barcelona, 14-17.06.2010.
• KRÓLIKOWSKI C. & PETECKI Z. 1995 - Gravimetric atlas of Poland. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• MAZUR S., ALEKSANDROWSKI P., KRYZAR. & OBERC-DZIEDZIC T. 2006 - The Variscan Orogen in Poland. Geol. Quart., 50: 89-118.
• McCANN T. 2008 - Introduction and overview. [In:] McCann T. (ed.) The Geology of Central Europe. Vol. 1 - Precambrian and Palaeozoic. Geological Society, London: 1-20.
• MIZERSKI W. 2009 - Geologia Polski. Wyd. Nauk. PWN.
• NARKIEWICZ M. & DADLEZ R. 2008 - Geologiczna regionalizacja Polski - zasady ogólne i schemat podziału w planie podkenozoicznym i podpermskim. Prz. Geol, 56: 391-397.
• NESKA A., SCHÄFER A., HOUPT L., BRASSE H. & EMTESZ Working Group 2008 - From Precambrian to Variscan basement: Magnetotellurics in the region of NW Poland, NE Germany and South Sweden across the Baltic Sea. 21st Kolloquium "Elektromagnetische Tiefenforschung", Děčin, Czech Republic.
• OLEWICZ Z.R. 1959 - Baseny sedymentacyjne i strukturalne ziem Polski. Prace Inst. Naft., 63: 1-44.
• PHARAOH T.C. 1999 - Palaeozoic terranes and their lithospheric boundaries within the Trans-European Suture Zone (TESZ): a review. Tectonophysics, 314: 17-41.
• POŻARYSKI W. 1956 - Podział strukturalno-geologiczny Polski jako podstawa badań. Prz. Geol., 4: 237-241.
• POŻARYSKI W. 1963 - Jednostki geologiczne Polski. Prz. Geol., 11: 4-10.
• POŻARYSKI W. 1964 - Zarys tektoniki paleozoiku i mezozoiku Niżu Polskiego. Geol. Quart., 8: 1-41.
• POŻARYSKI W. 1969 - Podział obszaru Polski na jednostki tektoniczne. Prz. Geol., 17: 57-65.
• POżARYSKI W. 1974 - Podział obszaru Polski na jednostki tektoniczne. [W:] Pożaryski W. (red.) Budowa geologiczna Polski. T. 4 - Tektonika, cz. 1 - Niż Polski: 24-34.
• SOKOŁOWSKI J. 1968 - Charakterystyka strukturalna i geologiczna jednostek regionalnych Polski pod kątem poszukiwania bituminów. [W:] Biernat J. i in. (red.) Surowce mineralne. T. 1. Wyd. Geol., Warszawa.
• STUPNICKA E. 2008 - Geologia regionalna Polski. Wyd. Uniw. Warsz., Warszawa.
• SZEWCZYK J. & GIENTKA D. 2009 - Terrestrial heat flow density in Poland - a new approach. Geol. Quart., 53: 125-140.
• WAGNER R. 1998 - Mapa miąższości cechsztynu. [W:] Dadlez R., Marek S. & Pokorski J. (red.) Atlas paleogeograficzny epikontynentalnego permu i mezozoiku w Polsce.
• ZIEGLER P.A. 1990 - Geological Atlas of Western and Central Europe. Shell Internationale Petroleum Maatschappij BV.
• ZNOSKO J. 1962 - Obecny stan znajomości budowy geologicznej głębokiego podłoża pozakarpackiej Polski. Geol. Quart., 6: 485-511.
• ZNOSKO J. (red.) 1968 - Atlas Geologiczny Polski. 1 : 2 000 000. Wyd. Geol., Warszawa.
• ZNOSKO J. 1972 - Jednostki tektoniczne Polski na tle tektoniki Europy. Biul. Inst. Geol., 252: 69-82.
• ZNOSKO J. (red.) 1998 - Atlas tektoniczny Polski. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• ŻELAŹNIEWICZ A. 2008 - Regionalizacja tektoniczna Polski - stan obecny i próba uporządkowania. Prz. Geol., 56: 887-894.