Wody geotermalne na Niżu Polskim

• Autorzy: Górecki W.

Warianty tytułu

EN

Geothermal waters in the Polish Lowlands

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents an outline of studies on the potential for utilization of geothermal waters and energy from sedimentary basins of the Polish Lowlands. The history of geothermal investigations in this region was described. High-and low-emperature geothermal systems in the world and in Europe were characterized. Occurrence of geothermal waters in Poland was portrayed. Basic parameters of the waters and factors controlling economically justified exploitation of geothermal waters were discussed. Low-temperature heating systems with heat pumps were characterized. Resources of geothermal waters and energy in Poland represent average European values and are estimated at about 2.9 × 1017 J/km2, that is similar to resources in Spain and France or United Kingdom. Higher water temperatures at comparable depths occur in southern part of Europe, especially in Hungary and Italy, which results from particularly advantageous relationship between geological and thermal parameters. Basic geothermal water resources in the Polish Lowlands are related to theMesozoic aquifers. The geothermal waters are accumulated in sandy formations of Lower Cretaceous and Lower Jurassic. Considerable geothermal energy resources are accumulated in waters of the Upper Jurassic, Middle Jurassic, Upper Triassic and Lower Triassic aquifers. Research projects completed in the last years by a team from the Department of Fossil Fuels, AGH – University of Science and Technology, enabled assessment of geothermal potential related to water-bearing deposits of the Paleozoic formation from Cambrian up to Permian. The low-temperature heating systems with heat pumps were described. They have wider and wider application in Poland for heating individual houses, apartment blocks, municipal buildings and sacral architecture objects. Low operating costs of the low-temperature systems and quick return of investment expenditures are worth to notice.

Słowa kluczowe

PL

system geotermalny; historia badań; ekonomika wykorzystania; płytkie systemy geotermalne

EN

geothermal systems; history of investigations; economic feasibility

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 58, nr 7
• Strony: 574--579
• Opis fizyczny: Bibliogr. 47 poz., rys.

Twórcy

autor

Górecki W.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków,

Bibliografia

• BARBIER E. 1997 - Nature and technology of geothermal energy. A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews. Vol.1. Elsevier Science.
• BOJARSKI L. 1985 - Wody termalne jury dolnej na Niżu Polskim. [W:] Stan rozpoznania wód termalnych. Mat. Symp. 24-25.10, Kraków.
• BOJARSKI L., PŁOCHNIEWSKI Z. & STACHOWIAK J. 1979 - Wody termalne NE części monokliny przedsudeckiej. Prz. Geol, 27, 11: 624-628.
• BOJARSKI L. & SOKOŁOWSKI A. 1991 - Dokumentacja zasobów wód geotermalnych w kategorii C i D z utworów kredy dolnej w rejonie Uniejowa. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• BUJAKOWSKI W. 1999 - Geothermal Projects in Poland. Tech. Poszuk. Geol., 4-5.
• BUJAKOWSKI W. 2004 - Przegląd wybranych zakładów i projektów geotermalnych w Polsce. [W:] Materiały Międzynarodowych Dni Geotermalnych "Polska 2004". Wyd. Sigmie PAN, Kraków.
• ČERMAK V. 1979 - Heat Flow Map of Europe. [In:] Terrestrial Heat Flow in Europe. Springer Verlag.
• CHMIELECKI A. & DRABENT J. 1989 - Szacunkowe określenie zapotrzebowania ciepła dla miasta Uniejowa oraz wskazanie miejsc usytuowania wymiennikowni optymalnych pod względem ciepłowniczym.
• CHRZĄSTOWSKI J., WĘCŁAWIK S. & RAJCHEL L. 1989 - Prognozy wykorzystania wód termalnych dla celów balneologicznych i ciepłowniczych w rejonie Uniejowa. Arch. ZSE AGH, Kraków.
• DOWGIAŁŁO J. 1972 - Występowanie i perspektywy dalszego występowania wód geotermalnych w Polsce. Balneol. Pol., 17.
• DOWGIAŁŁO J., KARSKI A. & POTOCKI I. 1969 - Geologia surowców balneologicznych. Wyd. Geol., Warszawa
• GÓRECKI W. 1989 - Perspektywy i możliwości wykorzystania wód geotermalnych w Polsce. Zesz. Nauk. AGH, 1293, Geol., 44.
• GÓRECKI W. (red.) 1990 - Atlas wód geotermalnych Niżu Polskiego. Objaśnienia tekstowe. Wyd. AGH, Kraków.
• GÓRECKI W. (red.) 1993 - Metodyka oceny zasobów energii wód geotermalnych w Polsce. Ekspertyza 12/93 MOŚZNiL. Arch. ZSE AGH, Kraków.
• GÓRECKI W. (red.) 1995 - Atlas zasobów energii geotermalnej na Niżu Polskim. ZSE AGH i Towarzystwo Geosynoptyków GEOS, Kraków.
• GÓRECKI W. (red.) 1996 - Studium możliwości inwestycyjnych nad wykorzystaniem energii geotermalnej w zbiornikach dolno jurajskim i dolnokredowym w synklinorium mogileńsko-łódzkim na Niżu Polskim. Arch. ZSE AGH, Kraków.
• GÓRECKI W. (red.) 1999 - Modele geotermalne formacji mezozoicznej na obszarze niecki warszawskiej konstruowane z wykorzystaniem systemu Landmark i studium techniczno-ekonomiczne. ZSE AGH, Kraków.
• GÓRECKI W. (red.) 2000 - Analiza geologiczna i ocena zasobów wód i energii geotermalnej w formacjach jury środkowej oraz triasu na Niżu Polskim. Projekt KBN. Arch. ZSE AGH, Kraków.
• GÓRECKI (red.) 2006 - Atlas zasobów geotermalnych na Niżu Polskim. Wyd. AGH, Kraków.
• GÓRECKI W. & KUŹNIAK T. 1989 - Koncepcja wykorzystania dolno kredowych wód geotermalnych w rejonie miasta Uniejowa. Spr. CBPR 5.2 kier. nr 5 Kraków, czerwiec 1989 r.
• GÓRECKI W. & SOBOŃ J. 1989 - Projekt instalacji do zatłaczania wód geotermalnych w zakładzie geotermalnym na obszarze subbasenu szczecińsko- łódzkiego. Spr. CPBR 5.2. kier. nr 5 Kraków, czerwiec 1989 r.
• HURTER S. & HAENEL R. (eds.) 2002 - Atlas of geothermal resources in Europe. Office for the Official Publications of the Europea Communities, Luxemburg.
• KABAT M. & SOBAŃSKI R. 1998 - Sposoby zagospodarowania wód geotermalnych w ogrzewnictwie scentralizowanym. C.O.W. nr 10, październik 1998; nr 11, listopad 1998.
• KĘPIŃSKA B. 2003 - Current geothermal activities and prospects in Poland an overview. Geothermics, 32.
• KĘPIŃSKA B. 2004 - Podhalański system geotermalnych i projekt ciepłowniczy - przegląd problematyki. [W:] Materiały międzynarodowej konferencji "Międzynarodowe dni geotermalne Polska 2004", 13-17 września, Kraków-Skopje.
• KĘPIŃSKA B. 2005 - Światowy Kongres Geotermalny Turcja 2005. Tech. Poszuk. Geol., 6.
• KĘPIŃSKA B. & ŁOWCZOWSKA A. 2002 - Wody geotermalne w lecznictwie, rekreacji i turystyce. Wyd. IGSMiE PAN.
• KOTYZA J. 2006 - Zastosowanie niskotemperaturowych układów grzewczych z pompami ciepła. [W:] W. Górecki (red.) Atlas zasobów geotermalnych na Niżu Polskim. Wyd. AGH, Kraków: 84-86.
• KOZŁOWSKI T. & MALENTA Z. 2004 - Ciepłownia geotermalna w Stargardzie. Mat. do Atlasu zasobów geotermalnych. Formacja mezozoiczna. Arch. ZSE AGH, Kraków.
• LINDAL B. 1973 - Industrial and other applications of geothermal energy, except power production and district heating. [In:] Amstead H.C.H. (ed.) Geothermal energy: review of research and development. Paris, UNESCO, LC, 72-97138: 135-148.
• MEYER Z. & SOBAŃSKI R. 1993 - Pierwszy w Polsce ciepłowniczy zakład geotermalny w Pyrzycach. Tech. Poszuk. Geol., 5-6.
• NEY R. 1992 - Wyniki badań nad możliwościami wykorzystania energii geotermalnej w Polsce. Nauka Polska, 4: 37-49.
• NEY R. 1997 - Zasoby energii geotermalnej w Polsce i możliwe kierunki jej wykorzystania. Seminarium naukowe. Wyd. IGSMiE PAN. Kraków - Zakopane
• NEY R. & SOKOŁOWSKI J. 1987 - Wody geotermalne Polski i możliwości ich wykorzystania. Nauka Polska, 6.
• NOWAK W. & BORSUKIEWICZ-GOZDUR A. 2004 - Binary Geothermal Power Plant with Absorption Cooler. [In:] XIV Internationale Tagung Forschung, Didaktik und Praxis im modern Maschinenbau, Stralsund.
• NOWAK W. & SOBAŃSKI R. 1995 - Sposoby wykorzystania energii geotermalnej. II Konf. pt."Energia odnawialna w ochronie środowiska". Szczecin.
• PACZYŃSKI B. 1976 - Atlas zasobów zwykłych wód podziemnych i ich wykorzystanie w Polsce. Wyd. Geol., Warszawa.
• PACZYŃSKI B. 1977 - Regionalizacja ogólna wód podziemnych Polski. Kwart. Geol., 21, 4.
• PAJĄK L. 2000 - Usage of existing deep bore-holes as heat exchangers. [In:] Proceedings of the World Geothermal Congress 2000 Kyushu-Tohou, Japan.
• PŁOCHNIEWSKI Z. 1985 - Występowanie i możliwości wykorzystania wód geotermalnych w niecce mogileńsko-łódzkiej. [W:] Stan rozpoznania w termalnych. Mat. Symp. 24-25.10, Kraków.
• SOBAŃSKI R. 2000 - Jak pozyskać ciepło z głębi Ziemi? Centralny Ośrodek Informacji Budownictwa, Warszawa.
• SOBAŃSKI R. & KABAT M. 1996 - System geotermalny w Pyrzycach. Tech. Poszuk. Geol., 3-4.
• SOBAŃSKI R. & NOWAK W. 1994 - Ciepłownie geotermalne. [W:] II Konf. pt. "Racjonalizacja użytkowania energii i środowiska". Szczyrk.
• SOKOŁOWSKI J. 1987 - Możliwości wykorzystania wód geotermalnych dla uzupełnienia bilansu energetycznego Polski. Mat. Konf. Wołomin.
• SOKOŁOWSKI J. 1988 - Warunki występowania wód geotermalnych w Polsce i program ich wykorzystania na Podhalu. Tech. Poszuk. Geol., 1-2.
• SOKOŁOWSKI J. 1997 - Metodyka oceny zasobów geotermalnych i warunki ich występowania w Polsce. Mat. Polskiej Szkoły Geotermalnej. III Kurs. Wyd. PGA i CPPGSMiE PAN, Kraków-Straszęcin.
• SOKOŁOWSKI J. 1998 - Ocena możliwości wykorzystania energii geotermalnej dla ochrony środowiska przyrodniczego w województwie olsztyńskim. Tech. Poszuk. Geol., 3.