An application of the remote sensing technology to the high-energy seismic activity assessment, on the example of the Upper Silesian coal basin (USCB)

• Autorzy: Pilecka E. , Piątkowska A. , Graniczny M.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Mass wasting (the downslope movement of a sediment and/or rock masses under the gravity influence) concerns also the mining area, which are regions of the increased seismic activity hazard (induced seismic activity). The most dangerous are the high-energy tremors arising as a result of exploitation and tectonic stresses accumulation (mining-tectonic seismic activity). The paper presents possibilities of the use of the remote sensing method for the assessment of high-energy seismic activity in the Upper Silesian Coal Basin (USCB) region. The preliminary analysis proved a great usability of data obtained from satellite images, and acknowledged new possibilities of their interpretation.

PL

Ruchy masowe (zjawisko przemieszczania się mas skalnych pod wpływem grawitacji) dotyczą m.in. terenów górniczych, będących obszarami o podwyższonym ryzyku ruchliwości sejsmicznej (tzw. sejsmiczności indukowanej). Najbardziej niebezpieczne są wstrząsy wysokoenergetyczne, powstające w wyniku kumulacji naprężeń eksploatacyjnych i tektonicznych (sejsmiczność górniczo-tektoniczna). W artykule pokazano możliwości wykorzystania metody teledetekcyjnej do oceny sejsmiczności wysokoenergetycznej na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wstępna analiza wykazała jej dużą przydatność, a także nowe możliwości interpretacji danych ze zdjęć satelitarnych.

Słowa kluczowe

EN

remote sensing; mining-seismic activity; satellite images; lineaments

PL

teledetekcja; wstrząsy sejsmiczne; zdjęcia satelitarne; lineamenty

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Polish Geological Institute Special Papers
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 20
• Strony: 92--98
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Pilecka E.

• Polish Academy of Sciences MEERI, Wybickiego 7, 31-261 Kraków

autor

Piątkowska A.

• Polish Geological Institute, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Graniczny M.

• Polish Geological Institute, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• 1. ADAMCZEWSKI Z., 2002 - Nieliniowe i nieklasyczne algorytmy w geodezji. Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa.
• 2. BAŻYŃSKI J., DOKTÓR S., GRANICZNY M., 1984 - Mapa fotogeologiczna Polski, 1:1 000 000. Wyd. Geol., Warszawa.
• 3. BUŁA Z., HABRYN R., PIĄTKOWSKA A., KOWALSKI Z., DOKTÓR S., 2003 - Model budowy strukturalnej Górnego Śląska i zachodniej Małopolski w świetle kompleksowej analizy danych teledetekcyjnych i geologiczno-geofizycznych. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 4. BUŁA Z., KOTAS A. (eds.), 1994 - Atlas geologiczny GZW. Cz. III. Mapy strukturalno-geologiczne, 1:100 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 5. DOKTÓR S., GRANICZNY M., 1982 - Zdjęcia satelitarne jako źródło informacji pośredniej o wgłębnych strukturach geologicznych. Prz. Geol., 28, 12: 666-671.
• 6. DOKTÓR S., WILCZYŃSKI M.S., 1981 -Wstępne dane o tektonice permomezozoiku LZW w świetle prac fotointerpretacyjnych. Prz. Geol., 29, 2: 71-76.
• 7. DOKTOROWICZ-HREBNICKI S., 1963 - Interdependence of the movements of the floor of the Upper Carboniferous sedimentation basin and its later tectonics [in Polish, with English summary]. Pr. Inst. Geol., 30.
• 8. DRZĘŻLA B., MENDECKI A., MARCELA E., 1984 - Wpływ warunków górniczych na kształtowanie się aktywności sejsmicznej na przykładzie KWK Miechowice. Publs. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sc, M-6, 176: 377-383.
• 9. GIBOWICZ S.J., 1996 - Correlations between the seismic energy parameters and the focal mechanism of seismic events induced by mining. Publs. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sc., M-18, 273: 111-125.
• 10. GIBOWICZ S.J., LASOCKI S., 2001 - Seismicity induced by mining. Ten years later. Adv. Geophys., 44: 39-181.
• 11. GOSZCZ A., 1999 - Elementy mechaniki skał oraz tąpania w polskich kapalniach węgla kamiennego i miedzi. IGSMiE PAN, Kraków.
• 12. GRANICZNY M., 1989 - Fotolineamenty i ich znaczenie geologiczne. Klasyfikacja. Instr. Met. Bad. Geol., 50.
• 13. GRANICZNY M., 1991 - Possibilites of the use of photolineaments in estimating seismic risk [in Polish, with English summary]. Biul. Państw. Inst. Geol., 365: 5-46.
• 14. GRANICZNY M., MIZERSKI W., 2003 - Lineamenty na zdjęciach satelitarnych Polski - próba podsumowania. Prz. Geol., 51, 6: 474-482.
• 15. HOBBS W.H., 1904 - Lineaments of the Atlantic Border Region. Geol. Soc. Amer. Bull., 15.
• 16. HOBBS W.H.,1912 - Earth features and their meaning. Macmillan Co., New York.
• 17. IDZIAK A.F., TEPER L., ZUBEREK W.M., 1999 - Sejsmiczność a tektonika Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Pr. Nauk. UŚl., 1793.
• 18. IDZIAK A.F., TEPER L., 1996 - Analiza fraktalna wstrząsów sejsmicznych w GZW. In: Analiza dat v seismologii a inzenyrske geofyzice. (ed. Z. Kalab): 136-145. Ustv Geoniky AVCR, Ostrawa-Paruba.
• 19. JAROSZEWSKI W., PIĄTKOWSKA A., 1988 - O naturze niektórych lineamentów (na przykładzie Roztocza). Ann. Soc. Geol. Pol, 58, 3/4: 423-443.
• 20. KIJKO A., 1982 - A modified form of the first Gumbel distribution: model for the occurence of large earthquakes. Part II. Estimation of parameters. Acta Geophys. Pol., 2: 148-159.
• 21. KIJKO A., 1986 - Bimodalny charakter ekstremalnych rozkładów zjawisk sejsmicznych w kopalniach. Publs. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sc., M-8, 191: 91-101.
• 22. KOTAS A., 1985 - Uwagi o ewolucji strukturalnej GZW: 17-46. Mat. Konf. „Tektonika GZW”. Wyd. UŚl., Sosnowiec.
• 23. MUTKE G., STEC K., 1997 - Seismicity in the Upper Silesian Coal Basin, Poland: Strong regional seismic events, in Rock- bursts and seismicity in the mines (eds. S.J. Gibowicz, S. Lasocki): 213-219. Balkema, Rotterdam/Brookfield.
• 24. O’LEARY D.W., FRIDMAN J.D., POHN H.A., 1976 - Lineament, linear, lineation: Some proposed new standards for old terms. Geol. Soc. Amer. Bull., 87, 10.
• 25. OSTAFICZUKS., 1981 -Lineamentyjako odwzorowanie zjawisk tektonicznych na tle wybranych przykładów z Polski. Biul. Geol. UW, 29: 195-267.
• 26. PIĄTKOWSKA A., KOWALSKI Z., DOKTÓR S., 2001 - Przystosowanie bazy danych liniowych elementów strukturalnych Polski dla potrzeb SMGP oraz innych opracowań geologiczno-strukturalnych. Oprac. Arch. Nr.1111/2002. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 27. PILECKA E., 2005 - Wstępna analiza związku wysokoenergetycznej sejsmiczności indukowanej z lineamentami na obszarze GZW. Mat. Symp. „Zagrożenia naturalne w górnictwie”: 1-10.
• 28. POŻARYSKI W., BROCHWICZ-LEWIŃSKI W., BRODO- WICZ Z., JASKOWIAK-SCHOENEICH M., MILEWICZ J., SAWICKI L., UBERNA T., 1979 - Mapa geologiczna Polski i krajów ościennych - bez utworów kenozoicznych, 1:1 000 000. Warszawa.
• 29. STEC K., 2001 - Rozwój i wykorzystanie Górnośląskiej Regionalnej Sieci Sejsmologicznej. In: Badania geofizyczne w kopalniach: 179-183. Wyd. Sigmie PAN, Kraków.
• 30. TEPER L., 1998 - Wpływ nieciągłości podłoża karbonu na sejsmo-tektonikę północnej części Górnoślaskiego Zagłębia Węglowego. Wyd. UŚl., Katowice.
• 31. ZNOSKO J., 1965 - Pozycja tektoniczna ślasko-krakowskiego zagłębia węglowego. Biul. Inst. Geol., 188.