Lithuanian soil quality criteria based on the heavy metal levels, and their application in urban territories with different industrial impact

• Autorzy: Taraškevičius R. , Zinkute R.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Following the Lithuanian hygienic norm, a topsoil quality was evaluated for Ag, B, Ba, Co, Cr, Cu, Mn, Mo, Ni, Pb, Sn, V, and Zn in public-residential micro-zones of four Lithuanian towns with a different industrial impact. A general evaluation took into account maximum permitted concentrations of the elements and the maximum danger coefficient K0, as well as the total contamination index Zd. That last one was related to the element background values, reflected the combined pollutants effect, and in this way, predetermined the final result. In urban public-residential zones, this index depends mostly on Zn, Pb, Ag, Cu and Sn contents. The topsoil geochemical quality in these zones depends not only on concentration of pollution sources, but also on the time-span of urbanisation, and density of the population. The increase of theses factors leads to a development of less favourable conditions. The topsoil quality is the least favourable in the central part of the largest city (Vilnius), followed by medium town (Šiauliai), and finally by two small towns (Joniškis, Mažeikiai). The higher topsoil enrichment with more elements-pollutants in Joniškis than in Mažeikiai can be explained by differences in historical development (Joniškis is older than Mažeikiai) and a disturbance of the soil cover in Mažeikiai during the construction works. Therefore, in old and densely populated public-residential districts the monitoring of urban soils is urgent.

PL

Zgodnie z litewskimi normami jakości ornej warstwy gleby, oceniono zanieczyszczenie gleb przez Ag, B, Ba, Co, Cr, Cu, Mn, Mo, Ni, Pb, Sn, V oraz Zn na terenie osiedli mieszkaniowych w czterech litewskich miastach, będących pod różnorodnym wpływem przemysłu. Przy ogólnej ocenie jakości warstwy glebowej uwzględniono nie tylko maksimum dozwolonej koncentracji pierwiastków i wartość maksymalnego współczynnika zagrożenia K0, ale także, w celu lepszego określenia miejsc o niekorzystnych właściwościach, indeks całkowitego zanieczyszczenia Zd, który jest związany z wartością tła geochemicznego pierwiastków. Indeks Zd terenów miejskich – osiedli mieszkaniowych – zależy głównie od zawartości Zn, Pb, Ag, Cu i Sn. Geochemiczna jakość warstwy glebowej na tych terenach zależy nie tylko od skupienia źródeł zanieczyszczeń, ale także od długotrwałości urbanizacji i gęstości zaludnienia. Podwyższenie tych wskaźników prowadzi do powstania niekorzystnych warunków. Najmniej korzystne warunki zaobserwowano w centralnych częściach największych miast (Vilnius), następnie w średniej wielkości miastach (Šiauliai), a najlepsze w dwóch najmniejszych miastach (Joniškis, Mažeikiai). W Joniškis górna warstwa glebowa była bardziej wzbogacona w pierwiastki zanieczyszczające, niż w Mažeikiai, co można wytłumaczyć różnicami w historycznym rozwoju tych miast (Joniškis jest starsze od Mažeikiai) oraz zaburzeniem struktury gleb w Mažeikiai podczas prac budowlanych. Potrzebny jest zatem systematyczny monitoring gleb miejskich, zwłaszcza na obszarze starych i gęsto zaludnionych dzielnic.

Słowa kluczowe

EN

urban soil; heavy metals; maximum permitted concentrations; total contamination index

PL

gleby miejskie; metale ciężkie; maksimum dozwolonej koncentracji pierwiastków; indeks całkowitego zanieczyszczenia

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Polish Geological Institute Special Papers
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 24
• Strony: 117--122
• Opis fizyczny: bibliogr. 4 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Taraškevičius R.

autor

Zinkute R.

• Institute of Geology and Geography, T. Ševčenkos 13, 03223 Wilno, Litwa,

Bibliografia

• BIRKE M., RAUCH U., 1994 - Geochemical investigation of the urban area of Berlin. Federal Institute of Geosciences and Natural Resources. Berlin, 15-17.
• HN 60-2004,2004 - Lithuanian hygienic norm HN 60:2004 Maximum permitted concentrations of hazardous substances in soil (in Lithuanian). Valstybes żinios, No. 41-1357.
• http://www.internat.environ.se Swedish Environmental Protection Agency. Legislation and guidelines. Environmental Quality Criteria for contaminated sites. Assessment of contamination level. Guidelines for assessing current conditions.
• KADŨNAS V., BUDAVIČIUS R., GREGORAUSKIENÉ V, KATINAS V., KLIAUGIENÉ E., RADZEVIČIUS A.,TARAŠKEVIČIUS R., 1999 - Geochemical Atlas of Lithuania [in English and Lithuanian]. Vilnius, "Technika".
• KADŨNAS V., BUDAVIČIUS R., KATINAS V., KLIAUGIENÉ E., RADZEVIČIUS A., ZINKUTÉ R., 2001 - Geochemical atlas of Mażeikiai district (in Lithuanian and English). Vilnius-Mażeikiai, Institute of Geology and Municipality of Mażeikiai district.
• KRASILSČIKOVAS D., JATULIENÉ N., TARAŠKEVIČIUS R., BARYSIENÉ R., MICHAILENKO N., 1988 - The quality of surrounding environment and preschool age sick children rate in a large industrial centre (in Lithuanian). Sveikatos apsauga, 11:11-13.
• PASIECZNA A., 2003 - Atlas zanieczyszczeń gleb miejskich w Polsce. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• REVICH B.A., SAYET YU.E., 1989 - Health status of children in industrial towns with different territorial geochemical structure (in Russian). Alńhićę Ręrdlećć Eldćóćińęćó iróę ŃŃŃD, 8: 14-18.
• TARAŠKEVIČIUS R., 2000 - Heavy metals in topsoil of Naujamiestis, Senamiestis, Śnipiśkes, Żirmunai, Zverynas and Antakalnis districts of Vilnius (in Lithuanian). Aplinkos inźinerija, 8, 3: 137-145. Vilnius, "Technika".
• TARAŠKEVIČIUS R., GREGORAUSKAS M., 1993 -Peculiarities of technogenic pedogeochemical anomalies in Śiauliai city (in Lithuanian). Geologija, 15: 51-60.
• TARAŠKEVIČIUS R., ŠIAUDINIENÉ A., 2001 - Pedogeochemical accumulation and paragenetic associations in Żirmunai industrial district of Vilnius city (in Lithuanian). Aplinkos inzinerija, 9, 3: 176-183. Vilnius, "Technika".
• TARAŠKEVIČIUS R., ZINKUTÉ R., 2003 - Geochemical characterization of topsoil in dwelling districts of Lithuanian urban territories. International workshop "Geosciences for Urban Development and Environmental Planning". September 13-18, 2003, Vilnius, Lithuania. COGEOENVIRONMENT, 2003. Extended abstracts: 97-99.
• ZINKUTÉ R., KADŨNAS V., KATINAS V., RADZEVIČIUS A., TARAŠKEVIČIUS R., VAREIKIENÉ O., 2005 - Heavy metal levels in soil used for agriculture in rural and urban territories of Lithuania. International workshop "Fate and Impact of Persistent Pollutants in Agroecosystems", 10-12 March, 2005, IUNG-Puławy-Poland. Book of abstracts: 176-178.