Zanieczyszczenie wód spływu powierzchniowego ze skarpy osadnika odpadów poflotacyjnych rud Zn-Pb typu doliny Mississippi w Bolesławiu k. Olkusza

• Autorzy: Bauerek A. , Łączny J.M.

Warianty tytułu

EN

Contaminated water runoff from dam slopes of tailings pond of flotation plant of Zn-Pb Mississippi Valley-type ores at Bolesław near Olkusz

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents results of studies on storm-generated surface runoff, a phenomenon belonging to the least known factors responsible for migration of pollutants to water environment. The results of determinations of pH, conductivity as well as content of Ca, Zn, Cd, and Pb are found to be useful as the main indicators of pollution spread by waters running from dam slopes of pond in which tailings from flotation of Zn-Pb ore are disposed. Rain water leaches fine fractions of carbonate-sulfate wastes (represented mainly by dolomite, 73%, and Fe sulfides – marcasite, up to 20%) which leads to change in character of surface runoff water to that of SO4-Ca hydro-chemical type. Among the leached metals significantly important for the environment are Zn, Cd and Pb whose concentrations exceed threshold values for surface and/or groundwater of IV quality class. Acceptable concentrations in waste waters are frequently exceeded by sulfates and incidentally by zinc. Variability of the analyzed concentration indices from the years 2008 and 2009 indicates influence of weather conditions on chemical composition of surface runoff water from slopes of tailings pond of flotation plant of MVT ores.

Słowa kluczowe

PL

spływ powierzchniowy; odpadów poflotacyjnych; metale ciężkie; siarczki; złoża Zn-Pb Mississippi Valley-type (MVT)

EN

rain water runoff; flotation wastes; heavy metals; sulfates; MVT ore deposits

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 58, nr 1
• Strony: 54--59
• Opis fizyczny: bibliogr. 22 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bauerek A.

autor

Łączny J.M.

• Główny Instytut Górnictwa, pl. Gwarków 1, 40-166 Katowice,

Bibliografia

• 1.ADAMCZYK A. 1990 - Wpływ górnictwa rud cynku i ołowiu w rejonie olkuskim na wody podziemne i powierzchniowe. [W:] Zesz. Nauk. AGH, Sozologia i Sozotechnika, 32: 41-56.
• 2.ADAMCZYK A. & HAŁADUS A. 1994 - Wpływ dużych ognisk zanieczyszczeń na wody podziemne w intensywnie drenowanym zbiorniku (S część GZWP 454 Olkusz-Zawiercie). [W:] A. Kleczkowski (red.), Metodyczne podstawy ochrony wód podziemnych. Projekt KBN Nr 9 0615 91 01. AGH: 133-153.
• 3.BAUEREK A., CABAŁA J. & SMIEJA-KRÓL B. 2009 - Mineralogical alterations of Zn-Pb flotation wastes of the Mississippi Valley Type ores (Southern Poland) and their impact on contamination of rain water runoff. Polish J. Environment. Stud., 18(5): 781-788.
• 4.CABAŁA J. 2005-Acid drainage of post flotation wastes from Zn-Pb ores; changes of mineral composition in rhizosphere zones developed on tailings pond. Zesz. Nauk. Polit. Śl., 1690, Górnictwo, 267: 63-70.
• 5.CABAŁA J. & TEPER L. 2006 - Metalliferous Constituents of Rhizosphere Soils Contaminated by Zn-Pb Mining in Southern Poland. Water Air Soil Pollut., 178: 351-362.
• 6.GIRCZYS J. & SOBIK-SZOŁTYSEK J. 2002 - Odpady przemysłu cynkowo-ołowiowego. Wydaw. Polit. Częstochow.: 152.
• 7.GÓRECKA E., BELLOK A., SOCHA J., WNUK R. & KIBITLEWSKI S. 1994 - Zróżnicowanie zawartości metali w odpadach flotacyjnych rud Zn-Pb (ZGH Bolesław, rej. Olkuski). Prz. Geol., 42: 834-841.
• 8.KABATA-PENDIAS A. & PENDIAS H. 1999 - Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wydaw. Nauk. PWN: 144-170.
• 9.KONSTANTYNOWICZ E. 1979 - Geologia surowców mineralnych, T. 2, Złoża rud metali. Uniwersytet Śląski: 256-270.
• 10.LEACH D.L. & SANGSTER D.F. 1993 - Mississippi Valley-type lead-zinc deposits. [W:] Kirkham R.V., Sinclair W.D., Thorpe R.I. & Duke J.M. (red.), Mineral Deposit Modeling: Geological Association of Canada Sp. Paper, 40: 289-314.
• 11.LEACH D.L., VIETS J.G., FOLEY N.K. & KLEIN D.P. 1995 - Mississippi Valley-type Pb-Zn deposits. [W:] du Bray E.A. (red.), Preliminary compilation of descriptive geśnvironmental mineral deposit models. U.S. Geological Survey Open-File Raport 95-831: 272.
• 12.PARADIS S., DEWING K. & HANNIGAN P. 2005-Mineral Deposits of Canada. Mississippi Valley-type Lead-Zinc deposits (MVT). Natural Resources Canada-http://gsc.nrcan.gc.ca/mindep/synth_dep/mvt
• 13.RÓŻKOWSKI A., CHMURA A. & SIEMIŃSKI A. (red.) 1997 - Użytkowe wody podziemne Górnośląskiego Zagłębia Węglowego i jego obrzeżenia. Pr. Państw. Inst. Geol., 169: 57-66.
• 14.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r., w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. Nr 137, poz. 984).
• 15.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. Nr 162, poz. 1008).
• 16.Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 roku w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 142 poz. 896).
• 17.SANGSTER D.F. 1990 - Mississippi Valley-type and SEDEX lead-zinc deposits: a comparative examination. Institution of Mining and Metallurgy, Transactions, Section B: Applied Earth Sc., 99: 21-42.
• 18.SEAL R.R. & FOLEY N.K. (red.) 2002 - Progress on Geśnvironmental Models for Selected Mineral Deposits Types. U.S. Geological Survey Open-File Raport 02-195: 87-107.
• 19.SMITH B.J. & SCHUMACHER J.G. 1991 - Hydrochemical and sediment data for the old lead belt, Southeastern Missouri-1988-89. U.S. Geological Survey Open-File Raport 91-211.
• 20.Tri-State Mining District-Chat Mining Waste, 2007-United States Environmental Protection Agency, 530-F-07-016B, http://www.epa.gov/osw/nonhaz/industrial/special/mining/chat/fsr67-607.pdf
• 21.Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz.U. Nr 115, poz. 229).
• 22.WILK Z. & BOCHEŃSKA T. (red.) 2003 - Hydrogeologia polskich złóż kopalin i problemy wodne górnictwa, Uczelniane Wydaw. Nauk.-Dydakt. AGH, Kraków: 313-316.