Steep slopes in the Sudetes and their morphotectonic interpretation

• Autorzy: Migoń P. , Placek A. , Żyszkowska W.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The Sudetes is a block-faulted mountain range in Central Europe, at the NE margin of the Bohemian Massif. In the late Cenozoic it has been subject to differen ial up lift and subsidence and currently represents a horst-and-graben structure, superimposed on older relief due to rock-controlled denudation and erosion. In this paper, the distribution of steep slopes (>15grade and >25grade) is analyzed using a Digital Elevation Model (DEM) of 50 m spatial resolution, and their morphotectonic significance is discussed. Steep slopes occur in four major settings: heavily dissected and most elevated highlands, straight mountain fronts, narrow sinuous escarpments, and deeply incisedriver valleys. The former in particular may indicate areas subject to recent uplift, which is followed by efficient fluvial incision, so that little pre-up lift topography has survived. The image of many mountain fronts on the slope map is rather poor, which may be explained by the mechanical weakness of the rock building the footwall. At the sametime, the association of the majority of tectonically-induced steep slopes with the most resistant rocks suggests that the intensity of recent uplift is generally low compared with the long-term rates of denudation and erosion.

Słowa kluczowe

EN

Sudetes; tectonic geomorphology; neotectonics; mountain fronts; rock strength; DEM

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Geological Quarterly
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 53, No 2
• Strony: 219--232
• Opis fizyczny: bibliogr. 38 poz., rys.

Twórcy

autor

Migoń P.

autor

Placek A.

autor

Żyszkowska W.

• Department of Geography and Regional Development, University of Wrocław, pl. Uniwersytecki 1, PL-50-137 Wrocław, Poland,

Bibliografia

• ADAMS J. (1985) - Large-scale tectonic geomorphology of the Southern Alps, New Zealand. In: Tectonic Geomorphology (eds. M. Morisawa and J. T. Hack): 105-128. Allen and Unwin, Boston.
• ALEKSANDROWSKI P. and MAZUR S. (2002) - Collage tectonics in the north easternmost part of the Variscan belt: the Sudetes, Bohemian Massif. In: Palaeozoic Amalgamation of Central Europe (eds. J. A. Winchester, T. C. Pharaoh and J. Verniers): 237-277. Geol. Soc. Spec. Publ., London.
• ALEKSANDROWSKI P., KRYZA R., MAZUR S. and ZABA J. (1997) - Kinematic data on major Variscan fault and shear zones in the Polish Sudetes, NE Bohemian Massif. Geol. Mag., 134: 727-739.
• ANDERSON T. C. (1977) - Compound faceted spurs and recurrent movement in the Wasatch Fault zone, north central Utah. Brigham Young University, Geol. Stud., 24: 83-101.
• AYDIN A. and BASU A. (2005) - The Schmidt hammer in rock material characterization. Engineer. Geol., 81: 1-14.
• BADURA J., ZUCHIEWICZ W., GÓRECKI A., SROKA W. and PRZYBYLSKI B. (2003) - Morphometric characteristics of the Sudetic Marginal Fault between Złoty Stok and Dobromierz, SW Poland (in Polish with English summary). Prz. Geol., 51 (12): 1048-1057.
• BADURA J., ZUCHIEWICZ W., STEPANCIKOVA P., PRZYBYLSKI B., KONTNY B. and CACOŃ S. (2007) - The Sudetic Marginal Fault: A young morphotectonic feature at the NE margin of the Bohemian Massif, Central Europe. Acta Geodynam. Geomater., 4 (4): 7-29.
• BULL W. B. and McFADDEN L. D. (1977) - Tectonic geomorphology north and south of the Garlock fault, California. In: Geomorphology in Arid Regions (ed. D. O. Doehring): 115-138. Allen and Unwin, London.
• DAY M. J. and GOUDIE A. S. (1977) - Field assessment of rock hardness using the Schmidt test hammer. British Geomorph. Res. Group, Technical Bull., 18: 19-29.
• DEMEK J. (1975) - Planation surfaces and their significance for the morphostructural analysis of the Czech Socialist Republic (ĆSR). Stud. Geograph., CSAV, 54: 133-164.
• DYJOR S. (1995) - Young Quaternary and recent crustal movements in Lower Silesia, SW Poland. Fol. Quatern., 66: 51-58.
• GOUDIE A. S. (2006) - The Schmidt hammer in geomorphological research. Progress in Physical Geography, 30: 703-718.
• KLIMASZEWSKI M. (1958) - Rozwój terytorium Polski w okresie przedczwartorzędowym. Prz. Geogr., 30: 3-43.
• KRZYSZKOWSKI D., MIGOŃ P. and SROKA W. (1995) - Neotectonic Quaternary history of the Sudetic Marginal Fault, SW Poland. Fol. Quatern., 66: 73-98.
• KRZYSZKOWSKI D. and OLEJNIK W. (1998) - The role of neotectonics in the Quaternary evolution of the landscape of the Sowie Mts., Sudetes, southwestern Poland. Geol. Sudet., 31 (2): 221-239.
• MAZUR S., ALEKSANDROWSKI P., KRYZA R. and OBERC-DZIEDZIC T. (2006) - The Variscan orogen in Poland. Geol. Quart., 50 (1): 89-118.
• McCARROLL D. (1989) - Potential and limitations of the Schmidt hammer for relative age dating: field tests on Neoglacial moraines, Jotunheimen, southern Norway. Arctic Alpine Res., 21: 268-275.
• MIGOŃ P. (1996) - Struktura morfotektoniczna centralnej części Sudetów Zachodnich w świetle mapy zagęszczonych poziomic. Czas. Geogr., 67 (2) : 233-244.
• MIGOŃ P. (1999) - Morfotektonika północnej części sudeckiego uskoku brzeżnego (Pogórze Kaczawskie). Prz. Geol., 47 (10): 946-950.
• MIGOŃ P. (2005) - Rozwój rzeźby terenu. In: Przyroda Dolnego Śląska (ed. J. Fabiszewski): 135-170. Pol. Akad. Nauk, Wrocław.
• MIGOŃ P. and ZWIERNIK M. (2006) - Strukturalne uwarunkowania rzeźby północno-wschodniego progu Gór Stołowych. Prz. Geogr., 78 (3): 319-338.
• OBERC J. and DYJOR S. (1969) - Uskok sudecki brzeżny. Biul. Inst Geol., 236: 41-142.
• PÁNEK T. (2004) - The use of morphometric parameters in tectonic geomorphology (on the example of the Western Beskydy Mountains). Acta Univ. Carolinae, Geogr., 39 (1): 111-126.
• PLACEK A. and MIGOŃ P. (2007) - Rock-landform relationships in the Sudetes in the light of rock strength assessment using the Schmidt hammer. In: Geomorphological Variations (eds. A. S. Goudie and J. Kalvoda): 287-311. Nakladatelství P3K, Prague.
• PROSOVÁ M. (1974) - Geneze reliktního terciéru. Univerzita Karlova, Praha.
• PULINOWAM. Z. (1989) - Rzeźba Gór Stołowych. Pr. Uniw. ŚL, 1008.
• RANOSZEK W. (1998) - Morfologia progów tektonicznych obramowujących Rów Górnej Nysy. Acta Univ. Wratisl., Pr. Inst. eogr., Ser. A, 9: 23-36.
• RANOSZEK W. (1999) - Zastosowanie różnych metod orfometrycznych w analizie morfologii progu tektonicznego na przykładzie zachodniej krawędzi Masywu Śnieżnika. Prz. Geol., 47 (11): 1027-1031.
• RANOSZEK W. (2001) - Krawędzie morfologiczne o genezie tektonicznej w Sudetach w świetle parametrów ilościowych. Unpubl. Ph.D. thesis, Inst. Geogr., Uniw., Wrocław.
• SELBY M. J. (1980) - A rock-mass strength classification for geomorphic purposes: with tests from Antarctica and New Zealand. Zeitschr. Geomorph. N. F., 24: 31-51.
• SROKA W. (1991) - Tektoniczny charakter krawędzi Pogórza Karkonoskiego. Acta Univ. Wratisl., Pr. Geol-.Miner., 29: 239-249.
• SROKA W. (1997) - Ewolucja morfometryczna Sudetów w rejonie Kotliny Kłodzkiej w świetle analizy morfometryczno-statystycznej. Acta Univ. Wratisl., Pr. Geol-.Miner., 58: 1-97.
• WALCZAK W. (1972) - Sudety i Przedgórze Sudeckie. In: Geomorfologia Polski (ed. M. Klimaszewski ), 1: 167-231. PWN, Warszawa.
• WALLACE R. E. (1978) - Geometry and rates of change of fault-generated range fronts, north-central Nevada. J. Res. US Geol. Surv., 6: 637-650.
• ZUCHIEWICZ W., BADURA J. and JAROSIŃSKI M. (2006) - Neotectonics of Poland: an overview of active faulting. Stud. Quatern., 24: 5-20.
• ZUCHIEWICZ W. and McCALPIN J. P. (2000) - Geometry of faceted spurs on an active normal fault: case study of the central Wasatch Fault, Utah, USA. Ann. Soc. Geol. Pol., 70 (3-4): 231-249.
• ŻELAŹNIEWICZ A. (2005) - Przeszłość geologiczna. In: Przyroda Dolnego Śląska (ed. J. Fabiszewski): 61-134. Pol. Akad. Nauk, Wrocław.