Development of the Mid-Polish Troughversus Late Jurassic evolution in the Carpathian Foredeep area

• Autorzy: Matyja B. A.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Late Jurassic is the key epoch for an idea of the existence of the southeastern segment of the Mid-Polish Trough. New data on the evolution of Upper Jurassic deposits in the Carpathian Foredeep substrate provide information that there is a complete Oxfordian through Valanginian succession in the area of thick Oxfordian and Kimmeridgian deposits, proving the occurrence of the trough. Thickness of the Oxfordian and Kimmeridgian succession is twice to three times smaller than previously assumed. The facies development patterndistinguishes this area from the rest of the Late Jurassic basin. The sponge megafacies ranges up into the lower most Tithonian in this region.Tithonian Štramberk-type reefs occur near the Carpathian thrust front and alongside. The Late Jurassic and earliest Cretaceous facies are latitudinally arranged. Starting from the latest Middle Jurassic, the study area showed strong structural and facies relations to the Tethys do main. The collected data contradict the hypothesis that the Mid-Pol ish Trough continues in the Carpathian Foredeep substrate.

Słowa kluczowe

EN

Mid-Polish Trough; Late Jurassic; northern Tethys shelf; sponge megafacies; Štramberk-type coral reefs

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Geological Quarterly
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 53, No 1
• Strony: 49--49
• Opis fizyczny: –62, bibliogr. 49–62, rys., wykr.

Twórcy

autor

Matyja B. A.

• Faculty of Geology, University of Warsaw, Żwirki i Wigury 93, PL-02-089 Warszawa, Poland,

Bibliografia

• BARSKI M. and MATYJA B. A. (2008a) - Stratygrafia górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego. Konferencja naukowo-techniczna "Ropa i gaz a skały węglanowe południowej Polski"|, Czarna, 16-18 kwietnia 2008: 1.
• BARSKI M. and MATYJA B. A. (2008b) - Stratygrafia górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego w oparciu o mikroskamieniałości. Kwart. AGH Geologia, 34 (3/1): 163-164.
• BERTHELSEN A. (1993) - Where different geological philosphies meet: the Trans-European Suture Zone. Publ. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sc., A-20(255): 19-31.
• BIRKENMAJER K. (1985) - Mesozoic transform fault - oceanic rift pattern in the Carpathian Domain, as compared with the East Alpine Domain. Carpatho-Balkan Geological Association, XIII Congress, Kraków, Proceed. Reports, 1: 172-173.
• BIRKENMAJER K. (1986) - Stages of structural evolution of the Pieniny Klippen Belt, Carpathians. Stud. Geol. Pol., 91: 7-37.
• BOBREK L., GLINIAK P., ŚWIETLIK B. and URBANIEC A. (2002) - Utwory kredy dolnej w środkowej części przedgórza polskich Karpat- weryfikacja zasięgu na podstawie badań mikrofaunistycznych i sedymentologicznych. Pr. Inst. Górn. Naft. Gaz., 116: 49-53.
• DADLEZ R. (1997) - Epicontinental basin in Poland: Devonian to Cretaceous - reltaionships between the crystalline basement and sedimentary infill. Geol. Quart., 41 (4): 419-431.
• DADLEZ R. (1998) - Devonian to Cretaceous epicontinental basin in Poland: relationships between their development and structure of the crystalline crust (in Polish with English summary). Pr. Państw. Inst. Geol., 165: 17-30.
• DADLEZ R., MAREK S. and POKORSKIJ. (2000) - Geological Map of Poland without Cainozoic Deposits. Wyd. Kartograf. Pol. Agencji Ekol. S.A.
• DADLEZ R., NARKIEWICZ M., POKORSKI J. and WAGNER R. (1998) Subsidence history and tectonic controls on the Late Permian and Mesozoic development of the Mid-Polish Trough (in Polish with English summary). Pr. Państw. Inst. Geol., 165: 47-56.
• DADLEZ R., NARKIEWICZ M., STEPHENSON R. A. and VISSER M. T. M. (1994) - Subsydencja bruzdy śródpolskiej w permie i mezozoiku. Prz. Geol., 42 (9): 715-720.
• DADLEZ R., NARKIEWICZ M., STEPHENSON R. A., VISSER M. T. M. and VAN WEES J.-D. (1995) - Tectonic evolution of the Mid-Polish Trough: modelling implications and significance for central European geology. Tectonophysics, 252: 179-195.
• DEMBICZ K. and PRASZKIER T. (2003) - Stratygrafia, mikrofacje i środowisko sedymentacji osadów keloweju z profilu Włodowice koło Zwiercia. Tomy Jurajskie, 1: 35-48.
• DZIADZIO P., GAZDZICKA E., PLOCH I. and SMOLEŃ J. (2004) - Biostratigraphy and sequence stratigraphy of the Lower Cretaceous in Central and SE Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 74: 125-196.
• GARLICKA I. (1974) - Horizon with stomiosphaerids in the Upper Jurassic of the Carpathian foreland (southern Poland). Rocz. Pol. Tow. Geol., 44(1): 37-50.
• GIŻEJEWSKA M. and WIECZOREK J. (1977) - Remarks on the Callovian and Lower Oxfordian of the Zalas area (Cracow Upland, southern Poland). Bull. Acad. Pol. Sc. Sér. Sci Terre, 24 (3-4): 167-175.
• GLINIAK P., LASKOWICZ R., URBANIEC A., LEŚNIAK G. and SUCH P. (2004) - The facies development and reservoir properties in Late Jurassic carbonate sediments in the central Carpathian foreland. In: Deformation, Fluid Flow and Reservoir Appraisal in Foreland Fold and Thrust Belts (eds. R. Swennen, F. Roure and J. W. Granath). AAPG Hedberg Ser., 1: 347-355.
• GOLONKA J. (1978) - Upper Jurassic microfacies in the Carpathian foreland (in Polish with English summary). Biul. Inst. Geol., 310: 5-38.
• GUTERCH A. (1968) - Geophysical characteristics of deep structure of the Earth's crust in Poland. Bull. Acad. Pol. Sc., Ser. Sc. Géol. Géogr., 16: 147-152.
• GUTERCH A. (1977) - Structure and physical properties of the Earth's crust in Poland in the light of new data of DSS. Publ. Inst. Geophys.
• Pol. Acad. Sc., A-4 (115): 347-357. GUTERCH A. and GRAD M. (1996) - Seismic structure of the Earth's crust between Precambrian and Variscan Europe in Poland. Publ. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sc., M-18 (273): 67-73.
• GUTERCH A. and GRAD M. (2006) - Lithospheric structure of the TESZ in Poland based on modern seismic experiments. Geol. Quart., 50 (1): 23-32.
• GUTERCH A., GRAD M., MATERZOK R., PAJCHEL J., PERCHUĆ E. and TOPORKIEWICZ S. (1984) - Deep structure of the Earth's crust in the contact zone of the Paleozoic Precambrian platforms and the Carpathian Mts in Poland. Acta Geophys. Pol., 33 (1): 5-41.
• GUTOWSKI J., URBANIEC A., ZŁONKIEWICZ Z., BOBREK L., ŚWIETLIK B. and GLINIAK P. (2007) - Upper Jurassic and Lower Cretaceous of the Middle Polish Carpathian Foreland (in Polish with English summary). Biul. Państw. Inst. Geol., 426: 1-26.
• HAKENBERG M. and ŚWIDROWSKA J. (1997) - Propagation of the south-eastern segment of the Polish Trough connected with bounding fault zones (from the Permian to the Late Jurassic). C.R. Acad. Sc. Paris, 324 (sér. IIa): 793-803.
• JURKIEWICZ H., KOWALCZEWSKIZ. and WIERZBOWSKI A. (1969) Geological cross section through the Permo-Mesozoic deposits of the Nida Trough (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 13 (3): 604-618.
• KONARSKI E. (1974) - Oxfordian and Kimmeridgian in the foreland of the Polish Carpathians (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 18(1): 117-131.
• KRÓL K. (2004) - Warunki sedymentacji utworów węglanowych jury górnej przedgórza Karpat w rejonie Słupiec-Pacanów. Geologia, 30 (4): 349-387.
• KUTEK J. (1968) - Kimeryd i najwyższy oksford południowo-zachodniego obrzeżenia mezozoicznego Gór Świętokrzyskich. Część I Stratygrafia. Acta Geol. Pol., 18 (3): 493-586.
• KUTEK J. (1969) - The Kimmeridgian and Uppermost Oxfordian in the SW margins of the Holy Cross Mts. (in Polish with English summary). Part II. Paleogeografia. Acta Geol. Pol., 19 (2): 221-321. KUTEK J. (1989) - Late Jurassic tectonic events in the foreland of the Polish Carpathians. Carpatho-Balkan Geological Association, XIV Congress, Sofia 1989. Extended Abstracts: 537-540. KUTEK J. (1994a) - The Scythicus Zone (Middle Volgian) in Poland: its ammonite and biostratigraphic subdivision. Acta Geol. Pol., 44 (1-2): 1-33.
• KUTEK J. (1994b) - Jurassic tectonic events in south-eastern cratonic Poland. Acta Geol. Pol., 44 (3-4): 167-221. KUTEK J. (1996) - The Nida depression as a part of the Polish Permo-Mesozoic rift basin (in Polish). Zagadnienia geologii niecki nidziańskiej. Prace Inst. Geografii WSP, Kielcach, 1: 51-68.
• KUTEK J. (2001) - The Polish Permo-Mesozoic Rift Basin. In: Peri-Tethyan Rift/Wrench Basins and Passive Margins (eds. P. A. Ziegler et al.). Peri-Tethys memoir 6. Mem. Mus. Natn. Hist. Nat., 186: 213-236.
• KUTEK J. and GŁAZEK J. (1972) - The Holy Cross area, Central Poland, in the Alpine cycle. Acta Geol. Pol., 22 (4): 603-653.
• KUTEK J., WIERZBOWSKI A., BEDNAREK J., MATYJA B. A and ZAPAŚNIK T. (1977) - Z problematyki stratygraficznej osadów górnojurajskich Jury Polskiej. Prz. Geol., 25 (8-9): 438-445.
• KUTEK J. and ZEISS A. (1997) - The highest Kimmeridgian and Lower Volgian in Central Poland. Acta Geol. Pol., 47 (3-4): 107-198.
• LEINFELDER R. R. (1993) - Upper Jurassic reef types and controlling factors. A preliminary report. Profil, 5: 1-45.
• LEWANDOWSKI M., AUBRECHT R., KROBICKI M., MATYJA B. A., REHAKOVA D., SCHLOGL J., SIDORCZUK M. and WIERZBOWSKI A. (2006) - Palaeomanetism of the Pieniny Klippen Belt (Carpathians): evidence for low-latitude origin and palaeogeographic dispersion of the Upper Jurassic carbonates. Vol. Jurassica, 4: 56-58.
• LEWANDOWSKI M., KROBICKI M., MATYJA B. A. and WIERZBOWSKI A. (2005) - Palaeogeographic evolution of the Pieniny Klippen Basin using stratigraphic and palaeomagnetic data from the Veliky Kamenets section (Carpathians, Ukraine). Palaeogeogr., Palaeoclimat., Palaeoecol., 216: 53-72.
• MAKSYM A., BASZKIEWICZ A., GREGOSIEWICZ Z., LISZKAB. and ZDANOWSKI P. (2001) - Facies and resorvoir potential of uppermost Jurassic and Lower Cretaceous deposits in the Brzezówka-Zagorzyce region versus geologic structure of the southern Carpathian Foredeep (in Polish with English summary). Prz. Geol., 49 (5): 401-407.
• MATYJA B. A. (1977) - The Oxfordian in the south-western margin of the Holy Cross Mts. Acta Geol. Pol., 27 (1): 41-64.
• MATYJA B. A. and BARSKI M. (2007) - Stratygrafia górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego. Tomy Jurajskie, 4: 39-50.
• MATYJA B. A. and GŁOWNIAK E. (2003) - Następstwo amonitów dolnego i środkowego oksfordu w profilu kamieniolomu w Ogrodzieńcu i ich znaczenie biogeograficzne. Tomy Jurajskie, 1: 53-58.
• MATYJA B. A., GUTOWSKIJ. and WIERZBOWSKI A. (1989) - Open shelf - carbonate platform succession at the Oxfordian/Kimmeridgian boundary in the SW margin of the Holy Cross Mts: stratigraphy, facies, and ecological implications. Acta Geol. Pol., 39 (1-4): 29-48.
• MATYJA B. A. and PISERA A. (1991) - Late Jurassic European sponge megafacies: general perspective. 3rd International Symposium on Jurassic Stratigraphy, Poitiers, France. Abstracts: 81-81.
• MATYJA B. A. and WIERZBOWSKI A. (1995) - Biogeographic differentiation of the Oxfordian and Early Kimmeridgian ammonite faunas of Europe, and its stratigraphic consequences. Acta Geol. Pol., 45 (1-2): 1-8.
• MATYJA B. A. and WIERZBOWSKI A. (2004) - Stratygrafia i zróżnicowanie facjalne utworów górnej jury Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i Wyżyny Wieluńskiej. In: Zróżnicowanie i przemiany środowiska przyrodniczo-kulturowego Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Przyroda, tom 1: 13-18.
• MATYJA B. A. and WIERZBOWSKI A. (2006a) - Field trip B2 - Open shelf facies of the Polish Jura Chain. In: Jurassic of Poland and Adjacent Slovakian Carpathians (eds. A. Wierzbowski et al.): 198-204. Field trip guidebook. 7th International Congress on the Jurassic System, 6-18 September 2006, Kraków, Poland.
• MATYJA B. A. and WIERZBOWSKI A (2006b) - The oceanic "Metis Geotectonic Event" (Callovian/Oxfordian) and its implications for the peri-Tethyan area of Poland. Vol. Jurassica, 4: 60-61.
• MIŠÍK M. (1974) - Paleogeographic outline of the Tithonian in the Czechoslovakian Carpathians. Acta Geol. Pol., 24 (3): 485-503.
• MORYC W. (2006) - Budowa geologiczna podłoża miocenu w rejonie Kraków-Pilzno. Cz. II Perm i mezozoik. Nafta-Gaz, 62 (6): 263-282.
• MORYCOWAE. and MORYC W. (1976) - The Upper Jurassic sediments in the foreland of the Polish Carpathians (Sandomierz Basin) (in Polish with English summary). Rocz. Pol. Tow. Geol., 46 (1-2): 231-288.
• NIEMCZYCKA T. and BROCHWICZ-LEWIŃSKI W. (1988) - Evolution of the Upper Jurassic sedimentary basin in the Polish Lowland (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 32 (1): 137-156.
• OLSZEWSKAB. (1998) - Nowe kierunki w badaniach stratygraficznych Karpat i podłoża i ich znaczenie dla poszukiwań węglowodorów. Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej "Dzień dzisiejszy przemysłu naftowego", Wysowa 27-30.05.1998: 62-65.
• OLSZEWSKAB. (1999) - Thin sections microbiostratigraphy of the well Zagórzyce 6. Biul. Państw. Inst. Geol., 387: 149-153.
• OLSZEWSKA B. (2001) - Stratygrafia malmu i neokomu podłoża Karpat fliszowych i zapadliska w świetle nowych danych mikro-paleontologicznych. Prz. Geol., 49 (5): 451-451.
• OLSZEWSKA B. (2004) - Próba korelacji wydzieleń litostratygraficznych górnej jury w podłożu Karpat zewnętrznych i zapadliska na podstawie mikroskamieniałości. Tomy Jurajskie, 2: 165-165.
• POŻARYSKI W. (1957a) - Substratum of north-western Poland in reference its surrounding structures (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 1 (1): 9-30.
• POŻARYSKI W. (1957b) - The southwestern margin of Fenno-Sarmatia (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 1 (3-4): 383-424.
• POŻARYSKI W. (1975) - The tectonic setting of Poland in the light of the studies on the North Sea Area (in Polish with English summary). Prz. Geol., 12 (272): 575-584
• POŻARYSKI W. and BROCHWICZ-LEWIŃSKI W. (1978) - On the Polish Trough. Geol. Mijn., 57 (4): 545-557.
• POŻARYSKI W. and BROCHWICZ-LEWIŃSKI W. (1979) - On the Mid-Polish aulacogen (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 23 (2): 271-289.
• POŻARYSKI W. and ŻYTKO K. (1981) - On the Mid-Polish Aulacogen and the Carpathian Geosyncline. Bull. Acad. Pol. Sc., Sér. Sc. Terre, 28 (4): 303-316.
• REMANE J. (1985) - Calpionellids. In: Plankton Stratigraphy (eds. H. M. Bolli et al.): 555-572. Cambridge Univ. Press. Cambridge.
• RÓŻYCKI S. Z. (1953) - Górny dogger and dolny malm Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Prace Inst. Geol., 17.
• SALVADOR A. ed. (1994) - International Stratigraphic Guide. Int. Union Geol. Sc.Geol. Soc. Am., Inc.
• STEPHENSON R. A., NARKIEWICZ M., DADLEZ R., VAN WEES J.-D. and ANDRIESSEN P. (2003) - Tectonic subsidence modelling of the Polish Basin in the light of new data on crustal structure and magnitude of inversion. Sediment. Geol., 156: 59-70.
• ŚWIDROWSKA J., HAKENBERG M., POLUHTOVIC B., SEGHEDI A. and VIŠNI KOV I. (2008) - Evolution of the Mesozoic Bains on the southwestern wdge of the East European Craton (Poland, Ukraine, Moldova, Romania). Stud. Geol. Pol., 130: 3-130.
• URBANIEC A. and ŚWIETLIK B. (2003) - Weryfikacja stratygrafii utworów wyższej górnej jury i niższej dolnej kredy w środkowej części przedgórza Karpat w świetle nowych danych mikropaleontologicznych. Tomy Jurajskie, 1: 105-110.
• WDOWIARZ S. (1983) - Zagadnienie południowo-wschodniego przedłużenia aulakogenu środkowopolskiego w geosynklinie karpackiej. Prz. Geol., 31 (1): 15-21.
• WIERZBOWSKI A., MATYJA B. A. and ŚLUSARCZYK-RADWAN D. (1983) - New data on Upper Jurassic strata in the Wieluń Upland and vicinities of Burzenin and their economic value (in Polish with English summary). Kwart. Geol., 27 (3): 517-534.
• ZDANOWSKI P., BASZKIEWICZ A. and GREGOSIEWICZ Z. (2001) - Facies analysis of the uppermost Jurassic and the Lower Cretaceous deposits in the Zagorzyce region (southern Poland) (in Polish with English summary). Prz. Geol., 49 (2): 161-178.
• ZIEGLER B. (1977) - The "White" (Upper) Juressic in Southern Germany. Stuttgerter Beiträge zur naturkunde, Ser. B, 26: 1-79.
• ZIEGLER P. A. (1990) - Geological Atlas of Western and Central Europe. Shell Int. Petr. Maatsch. Geol. Soc. Publ. House, Bath.
• ZIÓŁKOWSKI P. (2007) - Osady basenów międzybiohermahiych sąsiadujących z południową krawędzią zespołu biohermalnego Ojcowa. Tomy Jurajskie, 4: 119-122.