Pochodzenie i wiek wody mineralnej w Dobrowodzie k. Buska Zdroju

• Autorzy: Chowaniec J. , Najman J. , Olszewska B. , Zuber A.

Warianty tytułu

EN

Origin and age of mineral water at Dobrowoda near the Busko Spa

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In Dobrowoda village which is situated within the central area of the Polish Carpathian Foredeep, saline sulphur water has been found in a deep depression filled with Badenian sands. Environmental tracer data indicate similar interglacial age as that of shallow mineral waters occuring in Cretaceous marls in the nearby Busko Spa. Primary sulphates and secondary sulphides in all mineral waters of this region originated mainly from the dissolution of Badenian gypsum strata whereas the salinity is supposed to be the remnant of chloride salts of the same age which were completely washed out by meteoric waters during the long infiltration period after the regression of the Miocene sea. The hypothetical recharge area(s) are to the west of the study area, which means that chemical Badenian sediments occupied much larger area than the present extent of the sulphate series.

Słowa kluczowe

PL

zapadlisko przedkarpackie; woda mineralna; skład izotopowy; gazy szlachetne; interglacjał; pre Pleistocen; baden; transgresja

EN

Carpathian Foredeep; mineral water; stable isotopes; noble gases; water age; interglacial; pre-Pleistocene; Badenian transgression

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 57, nr 4
• Strony: 286--286, 293
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 popz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Chowaniec J.

autor

Najman J.

autor

Olszewska B.

autor

Zuber A.

• Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków,

Bibliografia

• CHOWANIEC J., OLSZEWSKA B. & PORWISZ B. 2008 - Wstępne wyniki badań geologicznych otworu Dobrowoda G-1 w rejonie Buska Zdroju. Sprawozdania z posiedzeń Naukowych PIG,Warszawa (w druku).
• CZARNOCKI J. 1926 - O pochodzeniu wód mineralnych w Busku i okolicach. Posiedz. Nauk. PIG, 14, Warszawa.
• DOWGIAŁŁO J. 1973 - Wyniki badań składu izotopowego tlenu i wodoru w wodach podziemnych Polski południowej. Biul. Inst. Geol., 277: 319-338.
• GARLICKI A. 1971 - Facial map of the Tortonian evaporite horizon in Poland. Acta Geol. Acad. Sci., Hungaricae, 15: 111-115.
• GARLICKI A. 1979 - Sedymentacja soli mioceńskich w Polsce. Prace Geol. No. 119. Komisja Nauk Geol. PAN, Kraków.
• GRABCZAK J., SZCZEPAŃSKI A. & ZUBER A. 1987 - Uwagi na temat genezy wód mineralnych Buska i Solca. [W:] 25 lat górnictwa uzdrowiskowego. AGH, Kraków: 91-99.
• HAŁAS S. 1982 - Badania izotopowe siarczanów, węglanów oraz wody krystalizacyjnej gipsów w utworach miocenu Przedkarpacia. Prz. Geol., 30: 73-77.
• HAŁAS S. & KROUSE H.R. 1982 - Isotope abundances of water of crystallization of gypsum from the Miocene evaporate formation, Carpathian Foredeep, Poland. Geoch. Cosmochim. Acta, 46: 293-296.
• KWIATKOWSKI S. 1972 - Sedymentacja gipsów w miocenie południowej Polski. Prace Muzeum Ziemi, 19: 4-94.
• KWIATKOWSKI S. 1974 - Osady gipsu mioceńskiego południowej Polsce. Biul. Inst. Geol., 280: 299-344.
• KULIKOWSKA J. 1976 - O pochodzeniu wód mineralnych w rejonach Buska i Solca i możliwości zwiększenia ich zasobów. Problemy Uzdrowiskowe, nr 6/8 (104/106): 191-222.
• KULIKOWSKA J. 1979 - Pochodzenie i warunki przepływu wód mineralnych w rejonie Buska i Solca. Maszynopis pracy doktorskiej. Instytut Nauk Geologicznych PAN, Warszawa.
• LASA J., MOCHALSKI P. & ŁOKAS E. 2002 - Determination of argon in air and water. Chemia Analityczna, 47: 839-845.
• LASA J., MOCHALSKI P. & PUSZ J. 2004 - Evaluation of a pulse- discharge helium detector for the determination of neon concentrations by gas chromatography. J. Chromatogr. A, 1035: 261-264.
• ŁYCZEWSKA J. 1975 - Zarys budowy geologicznej pasma wójczowsko-pińczowskiego. Biul. Inst. Geol, 283: 151-183.
• PAZDRO Z. 1983. - Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol., Warszawa.
• PILICH A., KULIKOWSKA J. & MADEYSKI A. 1979 - Ujęcia wód mineralnych i słabo zmineralizowanych w Polsce. Instytut Balneoklimatyczny, Warszawa.
• PLUTA I. & ZUBER A. 1995 - Origin of brines in the Upper Silesian Coal Basin (Poland) inferred from stable isotope and chemical data. Appl. Geoch., 10: 447-460.
• PUSZ J., LASA J. & OELIWKA I. 2007 - Metoda chromatografii gazowej w pomiarach stężenia helu w wodach podziemnych. [W:] Szczepański A., Kmiecik E. & Żurek A. (red.) Współczesne problemy hydrogeologii, t. XIII, cz. 2, Wydz. Geol., Geof. i Ochr. Środ. AGH, Kraków: 303-311.
• ROSŁOŃSKI R. 1936 - Słone i siarczkowe Źródła w Solcu i jego rejonie. Posiedz. Nauk. PIG, 45: 45-47.
• SZCZEPAŃSKI A. & PORWISZ B. 2007 - Lecznicze wody siarczkowe z miejscowooeci Las Winiarski k. Buska Zdroju. [W:] III krajowa Konferencja Naukowo-Techniczna, Geologia stosowana i ochrona środowiska. PPU DCF, Kielce: 97-112.
• WINID B. & WITCZAK S. 2004 - Bromine concentration in mine waters from the Wieliczka Salt Mine as an indicator of their origin and migration of flow paths in the salt deposit. Ann. Soc. Pol. (Roczn. PTG), 74: 277-283.
• ZUBER A. 2007a - Metoda helowa datowania wód podziemnych. [W:] Szczepañski A., Kmiecik E. & Żurek A. (red.) Współczesne problemy hydrogeologii, t. XIII, cz. 2, Wydz. Geol., Geofiz. i Ochr. Środ. AGH, Kraków: 381-388.
• ZUBER A. 2007b - Atmosferyczne gazy szlachetne. [W:] Zuber A., Różański K. & Ciężkowski W. (red.) Metody znacznikowe w hydrogeologii - poradnik metodyczny. Wyd. Politechn. Wrocł., Wrocław: 298-302.
• ZUBER A. & GRABCZAK J. 1985 - Pochodzenie niektórych wód mineralnych Polski południowej w świetle dotychczasowych badań izotopowych. [W:] Aktualne problemy hydrogeologii. Wyd. AGH, Kraków: 135-148.
• ZUBER A., WEISE S.M., OSENBRÜCK K., MATEŃKO T. & GRABCZAK J. 1996 - Kompleksowe zastosowanie metod hydrochemicznych, izotopowych i gazów szlachetnych dla określania genezy i wieku wód mineralnych. [W:] Problemy hydrogeologiczne południowo-zachodniej Polski. Dolnooel¹skie Wyd. Edukacyjne, Wrocław: 361-367.
• ZUBER A., WEISE S.M., OSENBRÜCK K. & MATEŃKO T. 1997 - Origin and age of saline waters in Busko Spa (Southern Poland) determined by isotope, noble gas and hydrochemical methods: evidence of interglacial and pre-Quaternary warm climate recharges. Appl. Geochem., 12: 643-660.