Unikalne stanowisko szczątków mamuta na Dolnym Śląsku

• Autorzy: Wiśniewski A. , Wojtal P. , Krzemińska A. , Zych J. , Przybylski B. , Badura J. , Ciszek D.

Warianty tytułu

EN

Unique site of the mammoth remains in the Lower Silesia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Aunique set of mammoth bones and tusk was found in active gravel pit in vicinities of Zastruże near Żarów, Lower Silesia. The use of archaeological methods made it possible to uncover 17 bones belonging to a single individual (Mammuthus primigenius). This is the first record of so complete set of mammoth bones in the Lower Silesian region. Mammoth remains were found to be accompanied by some bones of a horse and a flint artifact. The mammoth bones were dated radiocarbon method at 23 790 š 160 years, that is at the beginning of the last Pleniglacial of the Weichselian Glaciation. The mammoth remains were embedded in slope sediments of a small valley so they did not occurin anatomical order.

Słowa kluczowe

PL

mamut; vistulian; środowisko peryglacjalne; Dolny Śląsk

EN

mammoth; Weichselian glaciation; periglacial environment; Lower Silesia

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 57, nr 3
• Strony: 234--234
• Opis fizyczny: –242, bibliogr. 29 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Wiśniewski A.

autor

Wojtal P.

autor

Krzemińska A.

autor

Zych J.

autor

Przybylski B.

autor

Badura J.

autor

Ciszek D.

• Instytut Archeologii, Uniwersytet Wrocławski, ul. Szewska 48, 50-139 Wrocław,

Bibliografia

• BEHRENSMEYER A.K. 1978 - Taphonomic and ecologic information from bone weathering. Paleobiol., 4/2: 150-162.
• BLUSZCZ A. & PAZDUR A. 2003 - Datowanie radiowęglowe i luminescencyjne osadów w rejonie stanowisk archeologicznych we Wrocławiu Oporowie. [W:] A. Wiśniewski i in., Wrocław Oporów. Najstarsze ślady osadnictwa i środowisko przyrodnicze. Acta Uniw. Wratisl. Stud. Archeol., 33: 263-280.
• CHMIELEWSKI W. & KUBIAK H. 1962 - The find of mammoth bones at Skaratki in the Łowicz district. Fol. Quatern., 10: 1-45.
• CISZEK D. & RACZYK J. 2006 - Sód, potas i fosfor jako wskaźniki obecności substancji pochodzenia organicznego w materiale z wypełnisk archeologicznych. Współczesnymi drogami w przeszłość - IV Polsko-Niemieckie Spotkania Archeologów, Dychów 15-18.11. 2005. Bibl. Archeol. Środkowego Nadodrza, 1, 3: 85-93.
• CZERWONKA J.A. & KRZYSZKOWSKI D. 2001 - Preglacial (Pliocene- Early Middle Plejstocene) deposits in Southwestern Poland: lithostratigraphy and reconstruction of drainage pattern. [In:] D. Krzyszkowski (ed.), Late Cainozoic Stratigraphy and Palaeogeography of the Sudetic Foreland. Wind J. Wojewoda, Wrocław: 147-195.
• DYLIK J. 1955 - Peryglacjalne osady stokowe rytmicznie warstwowane. Biul. Peryglac., 2: 15-32.
• DYLIK J. 1967 - The main elements of Upper Pleistocene paleogeography in Central Poland. Biul. Peryglac., 16: 85-115.
• HAYNES G. 1991 - Mammoths, Mastodonts and Elephants: Biology, Behavior, and the Fossil Record. Cambridge.
• JAKUBOWSKI G. 1968-The Forest Elephant-Palaeoloxodon antiquus (Falc. & Caut., 1847) fromWarsaw. Pr. Muz. Ziemi, 12: 187-215.
• JAKUBOWSKI G. 1973 - Znalezisko kości mamuta w Warszawie. Prz. Geol., 21: 476-479.
• KLINGNER F.E. 1942 - Erläuterungen zur Geologische Karte von Preussen und benachbarten deutschen Ländern im M. 1 : 25 000, Breslau Nord u. Deutch Lissa. Preuss. Geol. Landesanst.: 72.
• KOZŁOWSKI J.K, KUBIAK H. & WELC A. 1970 - A Palaeolithic site with mammoth remains at Nowa Huta (Cracow, Poland). Fol. Quatern., 36: 1-20.
• KRZYSZKOWSKI D., ALEXANDROWICZ A.W. P., BLUSZCZ A., CHOMA-MORYL K., GOSLAR T., HERCMAN H., JĘDRYSEK M., NAWROCKI J. & PAZDUR A. 2001-Middle and Late Weichselian stratigraphy and palaeoenvironments at Jaroszów, Southwestern Poland. [In:] D. Krzyszkowski (ed.), Late Cainozoic stratigraphy and palaeogeography of the Sudetic Foreland. Wind J. Wojewoda, Wrocław: 49-72.
• KRZYSZKOWSKI D. 2001 - Neogene and pleistocene stratigraphy and paleogeography of the northern foreland of the Strzegom Hillas, Sudetic Foreland, Southwestern Poland. [In:] Krzyszkowski, D. (ed.), Late Cainozoic Stratigraphy and Palaeogeography of the Sudetic Foreland. Wind J. Wojewoda, Wrocław: 25-47.
• KRZYSZKOWSKI D. & KUSZELL T. 2007 - Middle and Upper Weichselian Pleniglacial fluvial erosion and sedimentation phases in Southwestern Poland, and their relationship to Scandinavian Ice-Sheet build-up and retreat. Ann. Soc. Geol. Pol., 77: 17-38.
• KUBIAK H. 1965-Słonie kopalne Polski południowej. Fol. Quatern., 19: 1-43.
• KUBIAK H. & ZAKRZEWSKA G. 1974 - Fossil mammals. [W:] Upper Paleolithic site with dwellings of mammoth bones-Cracow, Spadzista street B. Fol. Quatern., 44: 77-95.
• KULCZYCKI J. 1955 - Les ossments des mammouths. Palaeontol. Pol., 7: 1-65.
• JARY Z. 2007 - Zapis zmian klimatu w górnoplejstoceńskich sekwencjach lessowo-glebowych w Polsce i w zachodniej części Ukrainy. Rozpr. Nauk. Inst. Geogr. Rozw. Reg. Uniw. Wroc., 1.
• JERSAK J., SENDOBRY K. & ŚNIESZKO Z. 1992 - Postwarciańska ewolucja wyżyn lessowych w Polsce. Pr. Nauk. Uniw. OEl., 1277.
• LISTER A. & BAHN P. 2007 - Mammoths: Giants of the Ice Age University of California Press, Berkeley (California): 192.
• PIWOCKI M., BADURA J. & PRZYBYLSKI B. 2004-Neogen. [W:] T.M. Peryt & M. Piwocki (red.), Budowa Geologiczna Polski, T. 1, Stratygrafia cz. 3a, Kenozoik, Paleogen, Neogen. Państw. Inst. Geol.: 71-133.
• PŁONKA T. & WIŚNIEWSKI A. 2004 - New Gravettian Site in Lower Silesia (SW Poland). [In:] The Gravettian along the Danube. Proceeding of the Mikolov Conference 20.21. November, 2002, ed. J. Svoboda, L. Sedláèková, The Dolní Vìstonice Studies 10. Archeologický ústav Akademie véd ÈR, Brno: 164-179.
• RACINOWSKI R., SZCZYPEK T. & WACH J. 2001 - Prezentacja i interpretacja wyników badań uziarnienia osadów czwartorzędowych. Skrypty Uniw. OEl. nr 579. Wyd. II poprawione i uzupełnione.
• WIŚNIEWSKI A. 2005-The oldest settlement in Odra valley (SW Poland). [In:] Donners recentes sur les modalites de peuplement et sur le cadre chronostratigraphique, geologique et paleogeographique des industries du Paleolithique Inferieur et Moyen en Europe, BAR: 349-359.
• WIŚNIEWSKI A. 2006-Środkowy paleolit w dolinie Odry.Wydaw. Uniw. Wroc. [W:]Wiśniewski A. i in., 2003,Wrocław Oporów. Najstarsze ślady osadnictwa i środowisko przyrodnicze. Acta Uniw.Wratisl. Stud. Archeol., 33.
• WOJEWODA J., MIGOŃ P. & KRZYSZKOWSKI D. 1995 - Rozwój rzeźby i środowisk sedymentacji w młodszym trzeciorzędzie i starszym plejstocenie na obszarze środkowej części bloku przedsudeckiego: wybrane fragmenty. Przew. 66. Zjazdu PTG, Wrocław: 315-331.
• WOJTAL P. 2007 - Zooarchaeological studies of the late Pleistocene sites in Poland. Inst. Systematics and Evolution of Animals of the Polish Academy of Sciences, Kraków: 189.
• WOJTAL P. & SOBCZYK K. 2005 - Man and woolly mammoth at the Kraków Spadzista Street (B) - taphonomy of the site. J. Archaeol. Sc., 32: 193-206.