Ewolucja sieci spękań ciosowych we fliszu zachodniego Podhala (Karpaty wewnętrzne, Polska)

• Autorzy: Ludwiniak M.

Warianty tytułu

EN

Joint-network evolution in the western part of Podhale Flysch (Inner Carpathians, Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Thenetwork of joints cutting the flysch deposits in the western Podhale is reasonably regular both in map scale and in individual outcrops. It is formed by five sets having a different orientation with respect to the range of the Podhale Synclinorium, as well as a different age and origin. The oldest diagonal sets (DR, DL) are conjugate and roughly coeval and were formed as "potential shear surfaces" in horizontal beds, whereas their further opening proceeded in an extensional mode. The younger sublongitudinal set (L') comprises extensional joints originated during the early buckling of beds. The transverse set (T), younger than the L'-set, comprises extensional joints formed in relation to the WNW-ESE extension of the Podhale Synclinorium. The youngest longitudinal set (L) originated in an extensional mode in consequence of stress relaxation in the rock massif during postorogenic uplift. Joint density increases in areas involved in relatively strong tectonic disturbances: the zone of tectonic contact between the flysch and the Pieniny Klippen Belt, the zone of contact between the Paleogene deposits, the Tatra Massif and the Biały Dunajec fault zone.

Słowa kluczowe

PL

cios; odkształcenia podłoża w paleolicie; flisz Podhala; Karpaty zewnętrzne

EN

joints; paleostress; Podhale flysch; Inner Carpathians

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 56, nr 12
• Strony: 1092--1099
• Opis fizyczny: bibliogr. 63 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Ludwiniak M.

• Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa,

Bibliografia

• ALEKSANDROWSKI P. 1989 - Geologia strukturalna płaszczowiny magurskiej w rejonie Babiej Góry. Stud. Geol. Pol., 96: 1-140.
• AL KADHI A. & HANCOCK P.L. 1980 - Structure of the Durma-Nisah segment of the central Arabian graben system. Saudi Arabian Directorate General of Mineral Resources Bull., 16: 1-40.
• ANDRUSOV D. 1968 - Grundriss der Tektonik der Nördlichen Karpaten. Vyd. Slov. Akad. Ved, Bratislava.
• BAHAT D. & ENGELDER T. 1984 - Surface morphology on cross-fold joints of the Appalachian Plateau, New York and Pennsylvania. Tectonophysics, 104: 299-313.
• BAUMGART-KOTARBA M. & KRÁL J. 2002 - Young tectonic uplift of the Tatra Mts (fission track data and geomorphological arguments). Geol. Carpath., 53, Special Issue - CD with extended abstracts.
• BIRKENMAJER K. 1986 - Stages of structural evolution of the Pieniny Klippen Belt, Carpathians. Stud. Geol. Pol., 88: 7-32.
• BORETTI-ONYSZKIEWICZ W. 1968a - Anizotropia ciosowa piaskowców fliszowych Podhala zachodniego w świetle badań wytrzymałościowych. Biul. Geol. UW, 10: 115-152.
• BORETTI-ONYSZKIEWICZ W. 1968b - Cios we fliszu zachodniego Podhala. Acta Geol. Pol., 18: 101-152.
• CAPUTO M. & CAPUTO R. 1988 - Estimate of the regional stress field using joint systems. Bull. Geol. Soc. Greece, 23: 101-118.
• COSGROVE J.W. & AMEEN M.S. 2000 - A comparison of the geometry, spatial organization and fracture patterns associated with forced folds and buckle folds. [In:] Cosgrove J.W. & Ameen M.S. (eds.) Forced folds and fractures. Geol. Soc. London, Spec. Publ., 169: 7-21.
• DECKER K. & PERESSON H. 1996 - Tertiary kinematics in the Alpine-Carpathian-Pannonian system: links between thrusting, transform faulting and crustal extension. [In:] Wessely G. & Liebl W. (eds.) Oil and gas in Alpidic thrustbelts and basins of Central and Eastern Europ. Eur. Assoc. Geosci. Eng. Spec. Publ., 5: 17-21.
• DOMONIK A. 2003 - Odwzorowanie powierzchni ciosowych piaskowców fliszu podhalańskiego w badaniach wytrzymałościowych z wybranych odsłonięć niecki podhalańskiej. Prz. Geol., 51: 430-435.
• DOMONIK A. 2007 - Anizotropia właściwości wytrzymałościowych skał fliszowych jako efekt oddziaływania naprężeń na przykładzie piaskowców cergowskich z Komańczy. Geologos, 11: 133-141.
• DUNNE W.M. & HANCOCK P.L. 1994 - Palaeostress analysis of small-scale brittle structures. [In:] Hancock P.L. (ed.) Continental deformation. Pergamon Press, Oxford-New York: 101-120.
• FLOREZ-NIŃO J.M., AYDIN A., MAVKO G., ANTONELLINI M. & AYAVIRI A. 2005- Fault and fracture systems in a fold and thrust belt: an example from Bolivia. Am. Assoc. Petrol. Geol. Bull., 89: 471-493.
• FODOR L., CSONTOS L., BADA G., GYÖRFI I. & BENKOVICS L. 1999 - Tertiary tectonic evolution of the Pannonian basin system and neighbouring orogens: a new synthesis of palaeostress data. [In:] Durand B., Jolivet L., Horvath F. & Serrani M. (eds.) The Mediterranean
• Basins: Tertiary extension within the Alpine Orogen. Geol. Soc. London, Spec. Publ., 156: 295-334.
• GARECKA M. 2005 - Calcareous nannoplankton from the Podhale Flysch (Oligocene-Miocene, Inner Carpathians, Poland). Stud. Geol. Pol., 124: 353-369.
• GEDL P. 2000 - Biostratygrafia i paleooerodowisko paleogenu Podhala w oewietle badań palinologicznych. Cz. I. Stud. Geol. Pol., 117: 69-154.
• GOLONKA J., OSZCZYPKO N. & ŚLĄCZKA A. 2000 - Late Carboniferous- Neogene geodynamic evolution and paleogeography of the circum-Carpathian region and adjacent areas. Ann. Soc. Geol. Pol., 70: 107-136.
• GOŁĄB J. 1959 - Zarys stosunków geologicznych fliszu zachodniego Podhala. Biul. Inst. Geol., 149: 225-237.
• HALICKI B. 1963 - Tektonika Podhala. Rocz. Pol. Tow. Geol., 33: 349-362.
• HANCOCK P.L. 1985 - Brittle microtectonics: principles and practice. J. Struct. Geol., 7: 437-457.
• HANCOCK P.L. 1994 - From joints to paleostress. [In:] Roure F. (ed.) Peri-Tethyan platforms: Proceedings of the IFP/Peri-Tethys Research Conference held in Arles, France, March 23-25, 1993. Technip, Paris: 145-158.
• HANKS C.L., PARRIS T.M. & WALLACE W.K. 2006 - Fracture paragenesis and microthermometry in Lisburne Group detachment folds: Implications for the thermal and structural evolution of the northeastern Brooks Range, Alaska. Am. Assoc. Petrol. Geol. Bull., 90: 1-20.
• HENNINGS P.H., OLSON J.E. & THOMPSON L.B. 2000 - Combining outcrop data and three-dimensional structural models to characterize fractured reservoirs: an example from Wyoming. Am. Assoc. Petrol. Geol. Bull., 84: 830-849.
• HOBBS D.W. 1960 - The strength and stress-strain characteristics of Oakdale coal under triaxial compression. Geol. Mag., 97: 422-435.
• JAROSZEWSKI W. 1972 - Drobnostrukturalne kryteria tektoniki obszarów nieorogenicznych na przykładzie północno-wschodniego obrzeżenia mezozoicznego Gór Świętokrzyskich. Stud. Geol. Pol., 38: 1-216.
• KETTNER R. 1954 - Všeobecná geologie I. Stavba zemské kùry. Pøírodovìdecké vydavatelství, Praha.
• KSIĄŻKIEWICZ M. 1968 - Spostrzeżenia nad rozwojem ciosu w Karpatach fliszowych. Rocz. Pol. Tow. Geol., 38: 335-384.
• KSIĄŻKIEWICZ M. 1972 - Budowa geologiczna Polski. T. IV. Tektonika, cz. 3. Karpaty. Wyd. Geol., Warszawa.
• LUDWINIAK M. 2006 - Geometria i geneza sieci spękań ciosowych we fliszu zachodniego Podhala. Arch. Instytutu Geologii Podstawowej UW, Warszawa.
• ŁUKASZEWSKI P. 2005 - Ocena wytrzymałości piaskowców fliszowych przy różnych ścieżkach obciążenia w warunkach konwencjonalnego trójosiowego ściskania. Prz. Geol., 53: 596-601.
• MAHEL M. 1969 - Zlomy a ich uloha pocas mezozoika vo Vnutornich Karpatach. Geol. Pr., 47: 7-30.
• MAKOWSKA A. & JAROSZEWSKI W. 1987 - O współczesnych ruchach pionowych w Tatrach i na Podhalu. Prz. Geol., 35: 506-512.
• MANDL G. 1988 - Mechanics of tectonic faulting: models and basic concepts. Elsevier, Amsterdam.
• MARTON E., MASTELLA L. & TOKARSKI A.K. 1999 - Large counterclockwise rotation of the Inner West Carpathian Paleogene Flysch - evidence from paleomagnetic investigations of the Podhale Flysch (Poland). Phys. Chem. Earth (A), 24: 645-649.
• MASTELLA L. 1972 - Interdependence of joint density and thickness of layers in the Podhale flysch. Bull. Acad. Pol. Sci., Sér. Sci. Terre, 20: 187-196.
• MASTELLA L. 1975 - Tektonika fliszu we wschodniej części Podhala. Rocz. Pol. Tow. Geol., 45: 361-401.
• MASTELLA L. & KLIMKIEWICZ D. 2008 - Tektonika fliszu podhalańskiego w dolinie Białego Dunajca. Arch. Instytutu Geologii Podstawowej UW, Warszawa.
• MASTELLA L., KONON A. & MARDAL T. 1996 - Tektonika fliszu podhalańskiego w dolinie Białki. Prz. Geol., 44: 1189-1194.
• MASTELLA L., KONON A. & SZCZĘSNY R. 2000 - Mapa geologiczna SW części fliszu podhalańskiego 1 : 25 000. Arch. Instytutu Geologii Podstawowej UW, Warszawa.
• MASTELLA L. & OZIMKOWSKI W. 1979 - Budowa tektoniczna południowo-wschodniej części Podhala. Prz. Geol., 27: 387-393.
• MASTELLA L., OZIMKOWSKI W. & SZCZĘSNY R. 1988 - Tektonika północno-zachodniej części fliszu podhalańskiego. Prz. Geol., 36: 566-572.
• MASTELLA L. & ZUCHIEWICZ W. 2000 - Jointing in the Dukla Nappe (Outer Carpathians, Poland): an attempt at palaeostress reconstruction. Geol. Quart., 44: 377-390.
• MASTELLA L., ZUCHIEWICZ W., TOKARSKI A.K., RUBINKIEWICZ J., LEONOWICZ P. & SZCZĘSNY R. 1997 - Application of joint analysis for paleostress reconstructions in structurally complicated settings: Case study from Silesian nappe, Outer Carpathians (Poland). Prz. Geol., 45: 1064-1066.
• MORAWSKI W. 1972 - Tektonika północnego skrzydła synklinorium podhalańskiego w rejonie Niedzicy. Acta Geol. Pol., 22: 573-592.
• NEMÈOK M., HOK J., KOVÁÈ M., MARKÓ F., COWARD M.P., MADARAS J., HOUGHTON J.J. & BEZÁK V. 1998 - Tertiary extension development and extension/compression interplay in the West Carpathians mountain belt. Tectonophysics, 290: 137-167.
• history of the Podhale-Orava Basin and the underlying Tatra sedimentary structural units (Western Carpathians): evidence from XRD and K-Ar of illite-smectite. Clay Miner., 41: 751-774.
• OSZCZYPKO N. & ŚLĄCZKA A. 1989 - The evolution of the Miocene basin in the Polish Outer Carpathians and their foreland. Geol. Carpath., 40: 23-36.
• PARKER J.M. 1942 - Regional systematic jointing in slightly deformed sedimentary rocks. Geol. Soc. Amer. Bull., 53: 381-408.
• PASSCHIER C.W. & TROUW R.A.J. 1998 - Microtectonics. Springer-Verlag, Berlin.
• PEPOL J. 1972 - Tektonika strefy osiowej synklinorium podhalańskiego w rejonie Bukowiny Tatrzańskiej. Acta Geol. Pol., 22: 593-600.
• PLAŠIENKA D., GRECULA P., PUTIŠ M., KOVÁÈ M. & HOVORKA D. 1997 - Evolution and structure of the Western Carpathians: an overview. [In:] Grecula P., Hovorka D. & Putis M. (eds.) Geological evolution of the Western Carpathians (Mineralia Slovaca. Monograph). Geological Survey of Slovak Republic, Bratislava: 1-24.
• POKORSKI J. 1965 - Występowanie łupliwości we fliszu wschodniego Podhala. Kwart. Geol., 9: 616-623.
• PRICE N. J. 1959 - Mechanics of jointing in rocks. Geol. Mag., 96: 149-167.
• PRICE N. J. & COSGROVE J.W. 1990 - Analysis of geological structures. Cambridge University Press, Cambridge-New York.
• RAMSAY J.G. 1967 - Folding and fracturing of rocks. Mc Graw-Hill, New York.
• RIEDELW. 1929 - Zur Mechanik geologischer Brucherscheinungen (Ein Beitrag zum Problem der Fiederspalten). Centralblatt Miner. Geol. Palaont., Abt. B: 354-368.
• ROTHERY E. 1988 - En echelon vein array development in extension and shear. J. Struct. Geol., 10: 63-71.
• SOTÁK J. & JANOÈKO J. 2001 - Central-Carpathian Paleogene Basin - an outline to sedimentology, sequence stratigraphy and basin history. [In:] Janoèko J. & Soták J. (eds.), Sedimentary sequences and depositional systems of the Central-Carpathian Paleogene Basin. Guidebook to IAS field trip, Slovakia 2001. Cassovia Print, Košice: 1-32.
• ŚRODOŃ J., KOTARBA M., BIROÒ A., SUCH P., CLAUER N. & WÓJTOWICZ A. 2006 - Diagenetic TWISS R.J. & MOORES E.M. 2001 - Structural geology. Freeman, New York.
• WATYCHA L. 1976 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000. Arkusz Czarny Dunajec. Wyd. Geol., Warszawa.