Litostratygrafia dolnego syluru w odsłonięciu Bardo Stawy (południowa część Gór Świętokrzyskich) - związek ze zmianami poziomu morza i cyrkulacją oceaniczną

• Autorzy: Trela W. , Salwa S.

Warianty tytułu

EN

Lithostratigraphy of the Lower Silurian in Bardo Stawy (southern Holy Cross Mountains): relation to sea-level changes and oceanographic circulation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The lower Llandovery black radiolarian cherts and shales of the Bardo Formation are interpreted as transgressive to highstand deposits produced by the marine flooding initiated in latest Ordovician time (persculptus graptolite zone). This formation was divided into the Rembów radiolarian chert Member and Zbrza shale Member. The sedimentary record of the Rembów Member was folded due to the late Caledonian tectonic activity. The accumulation of the radiolarian cherts was influenced by an upwelling system generated by the SE trade winds, which were active along the southern margin of the southern Holy Cross Mountains.

Słowa kluczowe

PL

landower dolny; łupki; poziom morza; wypływanie wód; Góry Świętokrzyskie

EN

Llandovery; radiolarian cherts; shales; sea-level; upwelling; Holy Cross Mountains

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 55, nr 11
• Strony: 971--978
• Opis fizyczny: bibliogr. 36 poz., rys.

Twórcy

autor

Trela W.

autor

Salwa S.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Świętokrzyski, ul. Zgoda 21, 25-953 Kielce,

Bibliografia

• ARMSTRONG H.A. & COE A.L. 1997 - Deep-sea sediments record the geophysiology of the late Ordovician glaciation. Journ. Geol. Soc., London, 154: 929-934.
• BEDNARCZYK W. 1971- Stratigraphy and paleogeography of the Ordovician in the Holy Cross Mountains. Acta Geol. Pol., 21: 574-616.
• BEDNARCZYK W. & TOMCZYK H. 1981 - Wybrane problemy stratygrafii, litologii i tektoniki wendu i starszego paleozoiku Gór Świętokrzyskich oraz niecki miechowskiej. Punkt 4: Bardo Stawy. [W:] Żakowa H. (red.), Przewodnik 53 Zjazdu Pol. Tow. Geol., Kielce. Wyd. Geol.
• BRENCHLEY P.J. 2004 - End Ordovician Glaciation. [W:] Webby B.D., Paris F., Drosser M.L. & Persival I.G. (red.), The Great Ordovician Biodiversification Event, Columbia University Press: 81-83.
• COCKS R.M. & TORSVIK T.H. 2005 - Baltica from the late Precambrian to mid-Palaeozoic times: The gain and loss of a terrane's identity. Earth-Science Rev., 27: 39-66.
• CRAMER B.D. & SALTZMAN M.R. 2006 - Fluctuations in epeiric sea carbonate production during Silurian positive carbon isotope excursions: A review of proposed paleoceanographic models. Palaeogeogr., Palaeoclim., Palaeoecol., 245: 37-45.
• CZARNOCKI J. 1919 - Stratygrafia i tektonika Gór Świętokrzyskich. Pr. Tow. Nauk. Warsz.: 28.
• CZARNOCKI J. 1939 - Sprawozdanie z badań terenowych wykonanych w Górach Świętokrzyskich w 1938 r. Biul. Państw. Inst. Geol., 15: 1-27.
• JOHNSON M.E. 1996 - Stable cratonic sequences and a standard for Silurian eustasy. [W:] Witzke B.J., Ludvigson G.A. & Day J.E. (red.), Paleozoic sequence stratigraphy: views from the North America craton. Geol. Soc. America, Special Paper, 306: 203-211.
• KIELAN Z. 1956 - Stratygrafia górnego ordowiku w Górach Świętokrzyskich. Acta Geol. Pol., 6: 253-271.
• KOWALCZEWSKI Z. 1965 - Wyniki badań nad tektoniką synkliny bardziańskiej w Górach Świętokrzyskich. Kwart. Geol., 9: 463-464.
• KOWALCZEWSKI Z. 1974 - Pozycja geologiczno-strukturalna magmatyzmu świętokrzyskiego w świetle wyników ostatnich badań geologicznych. Biul. Inst. Geol., 175: 11-53.
• KOWALCZEWSKI Z. 1994 - The Holy Cross Mts. in the Early Paleozoic. [W:] Kowalczewski Z., Szulczewski M., Migaszewski Z. & Janecka-Styrcz K. (red.), Europrobe. Trans-European suture zone workshop. Excursion Guidebook. The Holy Cross Mountains. Kielce: 1-18.
• KREMER B. 2001 - Acritarchs from the Upper Ordovician of southern Holy Cross Mountains, Poland. Acta Palaeont. Pol., 46: 595-601.
• KREMER B. 2005 - Mazuelloids: product of post-mortem phosphatization of acanthomorphic acritarchs. Palaios, 20: 27-36.
• KREMER B. & KAŹMIERCZAK J. 2005 - Cyanobacterial mats from Silurian black radiolarian cherts: phototrophic life at the edge of darkness? J. Sedimentary Res., 75: 897-906.
• LOYDELL D.K. 1998 - Early Silurian sea-level changes. Geol. Magazine, 135: 447-471.
• LÜNING S., CRAIG J., LOYDELL D.K., STORCH P. & FITCHES B. 2000 - Lower Silurian "hot" shales in North Africa and Arabia: regional distribution and depositional model. Earth-Science Rev., 49: 121-200.
• MASIAK M., PODHALAŃSKA T. & STEMPIEŃ-SAŁEK M. 2003 - Ordovician-Silurian boundary in the Bardo Syncline (Holy Cross Mountains) - new data on fossil assemblages and sedimentary succession. Geol. Quart., 47: 311-329.
• MALEC J. 2006 - Sylur w Górach Świętokrzyskich. [W:] Skompski S. & Żylińska A. (red.), Procesy i zdarzenia w historii geologicznej Gór Świętokrzyskich - 77. Zjazd Naukowy Pol. Tow. Geol.: 36-50.
• MODLIŃSKI Z. & SZYMAŃSKI B. 2001 - The Ordovician stratigraphy and paleogeography of the Nida - Holy Cross Mts. Area, Poland - a review. Geol. Quart., 45: 417-433.
• NAWROCKI J., DUNLAP J., PECSKAY Z., KRZEMIŃSKI L., ŻYLIŃSKA A., FANNING M., KOZŁOWSKI W., SALWA S., SZCZEPANIK Z. & TRELAW. 2007 - Late Neoproterozoic to Early Palaeozoic palaoegeography of the Holy Cross Mountains (Central Poland): an integrated approach. J. Geol. Soc., London, 164: 405-423.
• NIELSEN A.T. 2004 - Ordovician sea level changes: a Baltoscandian perspective. [W:] Webby B.D., Paris F., Drosser M.L. & Persival I.G., (red.), The Great Ordovician Biodiversification Event, Columbia University Press, New York: 84-93.
• PODHALAŃSKA T. 2003 - Granica ordowik/sylur - poziomy graptolitowe a chronostratygrafia: problemy i nowe koncepcje. Prz. Geol., 51: 942-946.
• PODHALAŃSKA T. & TRELAW. 2007 - Stratigraphy and sedimentary record of the Lower Silurian succession in the southern Holy Cross Mountains, Poland. Acta Palaeont. Sinica, 46, suppl: 397-401.
• ROSS C.A. & ROSS R.P. 1996 - Silurian sea-level fluctuations. [W:] Witzke B.J., Ludvigson G.A. & Day J.E. (red.), Paleozoic sequence stratigraphy: views from the North America craton. Geol. Soc. America, Special Paper, 306: 187-192.
• ŚTORCH P. 2006 - Facies development, depositional settings and sequence stratigraphy cross the Ordovician-Silurian boundary: a new perspective from the Barrandian area of the Czech republic. Geol. Magazine, 41: 163-192.
• TEMPLE J.T. 1965 - Upper Ordovician brachiopods from Poland and Britain. Acta Paleont. Pol., 10: 379-450.
• TOMCZYK H. 1962 - Problem stratygrafii ordowiku i syluru w Polsce w świetle ostatnich badań. Pr. Inst. Geol., 35: 1-134.
• TOMCZYK H. 1964 - The Ordovician and Silurian sedimentation cycles in Poland and the phenomena of the Caledonian orogeny. Bull. Acad. Pol. Sc., 12: 119-131.
• TOMCZYKOWA E. 1988 - Silurian and Lower Devonian biostratigraphy and palaeocology in Poland. Biul. Inst. Geol., 359: 21-41.
• TOMCZYKOWA E. & TOMCZYK H. 1981 - Rozwój badań syluru i najniższego dewonu w Górach Świętokrzyskich. [W:] Żakowa H. (red.), Przewodnik 53. Zjazdu Pol. Tow. Geol., Kielce. Wyd. Geol.
• TRELAW. 2006a - Litostratygrafia ordowiku w Górach Świętokrzyskich. Prz. Geol., 54: 622-631.
• TRELAW. 2006b - Ordowik w Górach Świętokrzyskich: zapis stratygraficzny i sedymentacyjny. [W:] Skompski S. & Żylińska A. (red.), Przewodnik 77. Zjazdu Naukowego Pol. Tow. Geol. Procesy i zdarzenia w historii geologicznej Gór Świętokrzyskich. Państw. Inst. Geol.
• TRELAW., PODHALAŃSKA T. & MALEC J. 2006 - Granica ordowik/ sylur w Zbrzy - południowa część regionu kieleckiego Gór Świętokrzyskich. [W:] Skompski S. & Żylińska A. (red.), Przewodnik 77. Zjazdu Naukowego Pol. Tow. Geol. Procesy i zdarzenia w historii geologicznej Gór Świętokrzyskich. Państw. Inst. Geol.
• ZNOSKO J. 2001 - New data on Caledonian, Alpine-style folding in the Holy Cross Mts., Poland. Geol. Quart., 45: 155-163.