Cechy teksturalne piaszczystych osadów preglacjalnych i warunki ich sedymentacji na przykładzie stanowisk Stanisławice k. Kozienic i Niwa Babicka k. Ryk

• Autorzy: Bujak Ł.

Warianty tytułu

EN

Textural features of preglacial sandy sediments from Stanisławice near Kozienice and Niwa Babicka near Ryki, and conditions of their accumulation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Analysis of texture of preglacial sediments from Stanisławice near Kozienice and the Niwa Babicka borehole (map sheet Żelechów) allowed for both recognition of textural features of the sediments and identification of the sedimentary environment conditions. In addition, the recognition of textural features in the Niwa Babicka borehole has brought about the reinterpretation of the age of the upper part of preglacial sediments to assign them to the Pleistocene. The results of the analysis show that the sediments were accumulated in a periglacial climate prior to the first glacial transgression onto the territory of Poland.

Słowa kluczowe

PL

osady preglacjalne; cechy strukturalne osadów; Stanisławice k. Kozienic; otwór kartograficzny w Niwie Babickiej

EN

preglacial sediments; textural features of mineral deposits; Stanisławice near Kozienice; Niwa Babicka borehole

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 55, nr 6
• Strony: 485--492
• Opis fizyczny: bibliogr. 68 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bujak Ł.

• Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa;,

Bibliografia

• ARMUSIEWICZ A. 2003-Cechy teksturalne osadów czwartorzędowych w profilu "Mysiadła" k/Łochowa (Równina Wołomińska). Arch. WGiSR UW.
• BAŁUK A., MYCIELSKA-DOWGIAŁŁO E. & WORONKO B. 2002- Profil osadów plejstoceńskich w NiksowiŹnie na Równinie Kurpiowskiej -wyniki badań litologicznych i ich interpretacja. Prz. Geol. 50: 447-451.
• BARANIECKA M.D. 1975-Znaczenie profilu z Ponurzycy dla badań genezy i wieku preglacjału Mazowsza. Kwart. Geol., 19: 651-665.
• BARANIECKA M.D. 1976 - Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50000, ark. Otwock (561). Wyd.Geol.
• BARANIECKA M.D. 1980 - Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50000, ark. Grójec (596). Wyd. Geol.
• BARANIECKA M.D. 1991 - Profil Różce na tle podstawowych profili osadów preglacjalnych na południowym Mazowszu. Prz. Geol., 39: 254-257.
• BARCZUK A. & MYCIELSKA-DOWGIAŁŁO E. 2001 - Znaczenie składu mineralnego osadów dla rozpoznania obecności procesów eolicznych. [W:] Mycielska-Dowgiałło E. (red.), Eolizacja osadów czwartorzędowych jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu. WGiSR UW.
• BER A. 2005 - Polish Pleistocene stratigraphy - A review of interglacial stratotypes. Netherlands Journal of Geosciences - Geologie en Mijbouw, 84: 61-76.
• BŁASZKIEWICZ M., WORONKO B. & JASTRZĘBSKI E. 2005 - Rozwój procesów eolicznych w okresie czwartorzędu na Pojezierzu Starogardzkim zapisany w cechach teksturalnych osadów. [W:] Rekonstrukcja i prognoza zmian środowiska przyrodniczego w badaniach geograficznych. Pr. Geogr. IG i PZ PAN, 200: 27-46.
• BRUD S., MYCIELSKA-DOWGIAŁŁO E. & WORONKO B. 2001 - Interpretacja stratygraficzna osadów z otworu Kozły-1 z wykorzystaniem stopnia ich eolizacji. Prz. Geol., 49: 683-687.
• BUJAK Ł., WORONKO B. & WROTEK K. 2006 - Cechy teksturalne osadów jako źródło informacji o warunkach środowiska sedymentacji, na przykładzie osadów plejstoceńskich z profilu Glinojeck (Równina Raciąska). Prz. Geol., 54: 319-325.
• CAILLEUX A. 1942 - Les actions eoliennes periglaciaires en Europe. Mm. Soc. Geol. De France, 41: 1-176.
• CZEKAJ K. 2006 - Procesy kruszenia ziaren kwarcowych w środowisku glacjalnym i fluwioglacjalnym. Arch. WGiSR UW.
• FLOREK W. & MYCIELSKA-DOWGIAŁŁO E. 1991 - Structural and tekstural character of alluvial deposits as an indicator of environ- 491 mental condisions. [W:] Gellentrops F. (red.), Wetlands in Flanders. Aardk. Mededel., 6.
• GIBBARD P.L. & LEWIN J. 2002 - Climate and related controls on interglacial fluvial sedimentation in lowland Britain. Sediment. Geol., 151: 187-210.
• GOŹDZIK J. 1980 - Zastosowanie morfometrii i graniformametrii do badań osadów w kopalni węgla brunatnego Bełchatów. Stud. Region., 9: 101-114.
• GOŹDZIK J. 1991-Sedimentological record of aeolian processes from the Upper Plenivistulian and the turn of Pleni- Latevistulianin Central Poland. [W:] Kozarski S. (red.), Late Vistulian (Weichselian) and Holocene Aeolian Phenomena in Central Europe. Z. Geomorph. N. F. Suppl., 90.
• GOŹDZIK J., MYCIELSKA-DOWGIAŁŁO E., BEZKOWSKA G. & MAKOWSKI J. 1988 - Rzeźba powierzchni ziaren kwarcu z dwóch pokryw zwietrzelinowych klimatu podrównikowego suchego (Tierra Colorada - Meksyk i Dindera - północna Tanzania). [W:] Mycielska- Dowgiałło E. (red.), Geneza osadów i gleb w świetle badań w mikroskopie elektronowym. Wyd. UW.
• JANCZYK-KOPIKOWA Z. 1981 - Analiza pyłkowa plejstoceńskich osadów Kaznowa i Krępca. Biul. Inst. Geol., 321: 249-258.
• KENIG K. & JANKOWSKA B. 2001 - Badania litologiczno-petrograficzne osadów czwartorzędowych. SMGP 1 : 50 000, ark. Żelechów. CAG PIG, Warszawa.
• KOCISZEWSKA-MUSIAŁ G. & KOSMOWSKA-CERANOWICZ B. 1976 - Charakterystyka litologiczna osadów trzecio- i czwartorzędowych preglacjalnych z wybranych profili wiertniczych Warszawy i okolic. Pr. Muzeum Ziemi, 25: 29-53.
• KONDRACKI J. 2000- Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• KOSMOWSKA-CERANOWICZ B. 1965 - Osady preglacjalne dorzecza środkowej Wisły. Pr. Muzeum Ziemi, 9: 223-296.
• KOSMOWSKA-CERANOWICZ B. 1976 - Wiek osadów z Cetenia i Ponurzycy w świetle badań mineralogiczno-petrograficznych. Kwart. Geol., 20: 627-641.
• KOSMOWSKA-CERANOWICZ B. 1987 - Porównanie serii ochoty z osadami preglacjalnymi (plioceńskimi) centralnej Polski. [W:] Jahn A. & Dyjjor S. (red.), Problemy młodszego neogenu i eoplejstocenu w Polsce. Ossolineum. Wrocław: 247-254.
• KOSMOWSKA-CERANOWICZ B., KOCISZEWSKA-MUSIAŁ G. & MUSIAŁ T. 1976 - Mineralogiczno-petrograficzne podstawy wydzieleń kompleksów osadów trzeciorzędowych i "preglacjalnych" w profilu Hipolitów. Kwart. Geol., 20: 365-378.
• KOTARBIŃSKI J., MYCIELSKA-DOWGIAŁŁO E. & WORONKO B. 2000 - Wybrane cechy sedymentacjne osadów ułatwiające ich podział stratygraficzny, na przykładzie otworu Galumin I. Prz. Geol., 48: 1030-1034.
• KRINSLEY D.H. & DOORNKAMP J.C. 1973 - Atlas of quartz grain surface textures. Cambridge Univercity Press, Cambridge.
• KRUMBEINW.C. 1941-Measerment and geological significance of shape and roundness of sedimentary particles. Jour. Sed. Petrol., 11: 64-72.
• KRUPIŃSKI K.M., ŻARSKI M. & NAWROCKI J. 2004 - Reinterpretacja geologiczno-stratygraficzna osadów interglacjału mazowieckiego w Wylezinie koło Ryk. Prz. Geol. 52: 683-692.
• KRYGOWSKI B. 1964 - Graniformametria mechaniczna - zastosowanie, teoria. Pozn. Tow. Przyj. Nauk, 2: 1-112.
• LEWIŃSKI J. 1928a-Preglacjał w dolinie Bystrzycy pod Lublinem. Spraw. z posiedzeń Tow. Nauk.Warsz.Wydz. III Nauk. Matm. i Przyrod., 21: 111-118.
• LEWIŃSKI J. 1928b - Utwory preglacjalne i glacjalne Piotrkowa i okolic. Spraw. z posiedzeń Tow. Nauk. Warsz. Wydz. III Nauk. Matem. i Przyrod., 21: 49-66.
• LEWIŃSKI J. & RÓŻYCKI S.Z. 1929 - Dwa profile geologiczne przez Warszawę. Spraw. z posiedzeń Tow. Nauk. Warsz. Wydz. III Nauk. Matem. i Przyrod., 22: 30-50.
• LEWKOWICZ A.G. & YOUNG K.L. 1991 - Observations of Aeolian transport and niveoaeolian deposition at three lowland sites, Canadian Arctic Archipelago. Permafrost and Periglacial Processes, 2.
• LINDE K. & MYCIELSKA-DOWGIAŁŁO E. 1980 - Some experimentally produced microtextures on grain surfaces of quartz sand. Geogr. Ann. A, Phys. Geogr., 62 A, 3-4: 171-184.
• LINDNER L. (red.) 1992 - Czwartorzęd: osady, metody badań, stratygrafia. PAE, Warszawa.
• LINDNER L., BOGUTSKY A., GOZHIK P., MARKS L., ŁANCZONT M. & WOJTANOWICZ J. 2006 - Correlation of Pleistocene deposits in the area between the Baltic and Black Sea, Central Europe. Geol. Quart., 50: 195-210.
• LINDNER L., GOZHIK P., MARCINIAK B., MARKS L. & YELOVICHEVA Y. 2004 - Main climatic changes in the Quaternary of Poland, Belarus and Ukraine. Geol. Quart., 48: 97-114.
• LISICKI S. 2003-Zasięgi lądolodu skandynawskiego w dorzeczuWisły wyznaczone na podstawie petrograficznych badań glin lodowcowych, w nawiązaniu do izotopowych stadiów tlenowych. Prz. Geol., 51: 217-223.
• ŁOSIAK A. 2006 - Zmiany warunków środowiska w czasie akumulacji osadów w plejstocenie na podstawie profilu Leszczydół 1 (Międzyrzecze Łomżyńskie). Arch. WGiSR UW.
• ŁUNIEWSKI A. 1930 - Radiolaryty w żwirach preglacjalnych Prawisły. Wszechświat, 5: 165.
• MAHANEYW.C. 1995 - Glacial crushing, weatherind and diagenetic histories of quartz grains inferred from scanning electron microscopy. [W:] Menzies J. (red.), Glacial Environments - Processes, Sediments and Landforms. Pergamon, London.
• MAHANEYW.C. 2002 - Atlas of sand grain surface textures and applications. Oxford Univercity Press.
• MAKOWSKA A. 1976 - Staroplejstoceńskie osady organogeniczne w Ceteniu i ich związek z serią preglacjalną południowego Mazowsza. Kwart. Geol., 20: 597-622.
• MAKOWSKA A. 1978 - Eoplejstocen. [W:] Stratygrafia osadów czwartorzędowych Niziny Mazowieckiej oraz jej południowego i zachodniego obrzeżenia. Biul. Inst. Geol., 306: 7-20.
• MAŁEK M. 2006 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Łuków. CAG Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• MOJSKI E.J. 1984 - Budowa geologiczna Polski, tom I. Stratygrafia, częoeć 3b. Kenozoik. Czwartorzęd. Wyd. Geol.: 50-82.
• MOJSKI E.J. 2005 - Ziemie polskie w czwartorzędzie. Zarys morfogenezy. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• MORAWSKI W. & STUCHLIK L. 1987 - Preglacjał Mirowa i Opaczy w Warszawie. [W:] Jahn A. & Dyjjor S. (red.), Problemy młodszego neogenu i eoplejstocenu w Polsce. Ossolineum, Wrocław.: 147-163.
• MYCIELSKA-DOWGIAŁŁO E. & WORONKO B. 1998 - Analiza obtoczenia i matowienia powierzchni ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej i ich wartość interpretacyjna. Prz. Geol., 46: 1275-1281.
• MYCIELSKA-DOWGIAŁŁO E. & WORONKO B. 2001 - Wybrane cechy sedymentologiczne osadów ułatwiające ich podział stratygraficzny, na przykładzie otworów Galumin 1, Kozły K-1, Niksowizna i Olszewo Węgorzewskie. [W:] Mycielska-Dowgiałło E. (red.), Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu. Pracownia Sedymentologiczna, WGiSR UW: 43-58.
• NAWROCKI J. 2001 - Wyniki badań magnetostratygraficznych skał czwartorzędowych z otworów wiertniczych Niwa Babicka i Wylezin. CAG Państw. Inst. Geol.
• PARTRIDGE T.C. 1997 - Reassessment of the position of the Plio-Pleistocene boundary: is here a for Lowering it to the Gauss-Matuyama Palaeomagnetic reversal? Quaternary International, 40: 5-10.
• RÓŻYCKI S. Z. 1972 - Plejstocen polski środkowej na tle przeszłości w górnym trzeciorzędzie. Wyd. II. PWN Warszawa.
• RÓŻYCKI S.Z. 1929 - Interglacjał Żoliborski. Spraw. z posiedzeń Tow. Nauk. Warsz. Wydz. III Nauk. Matm. i Przyrod., 22: 6-29.
• RÓŻYCKI S.Z. 1961 - Wiek preglacjału niżowego w świetle wstępnego opracowania palynologicznego profilu z Ochoty w Warszawie. Prace o plejstocenie Polski środkowej, 1: 35-42. Warszawa.
• SARNACKA Z. & KRYSOWSKA-IWASZKIEWICZ M. 1974 - Osady eoplejstoceńskie okolic Magnuszewa na południowym Mazowszu. Biul. Inst. Geol., 286: 165-188.
• STUCHLIK L. 1973 - Opracowanie palinologiczne osadów starszego czwartorzędu na tle górnego trzeciorzędu z profili wiertniczych rejonu Otwocka. Arch. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• STUCHLIK L. 1975 - Charakterystyka palinologiczna osadów preglacjalnych z Ponurzycy (rejon Otwocka). Kwart. Geol., 19: 667-678.
• STUCHLIK L. 1978 - Palinologiczna charakterystyka osadów starszego czwartorzędu z profili wiertniczych okolic Grójca. Arch. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• STUCHLIK L. 1987 - Przegląd badań paleobotanicznych osadów plioceńskich i wczesnoplejstoceńskich Polski środkowej i południowej. [W:] Jahn A., Dyjjor S. (red.), Problemy młodszego neogenu i eoplejstocenu w Polsce. Ossolineum, Wrocław.
• SUC J-P., BERTINI A., LEROY S.A.G. & SUBALLYOVA D. 1997 - Towards the lowering of the Pliocene/Pleistocene boundary to the Gauss-Matuyama reversal. Quatern. International, 40: 37-42.
• WORONKO B. 2001 - Znaczenie analizy obtoczenia i zmatowienia powierzchni ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej w interpretacji genetycznej osadów czwartorzędowych. [W:] Mycielska-Dowgiałło E. (red.), Eolizacja osadów jako wskaźnik stratygraficzny czwartorzędu. Pracownia Sedymentologiczna, WGiSR UW, Warszawa: 33-38.
• ZAGWIJN W.H. 1957 - Vegetation, climate and time-correlations in Early Pleistocene of Europe. Geologie en Mijnbouw, 19: 233-244.
• ZIELIŃSKI T. 1995 - Kod litofacjalny i litogeniczny - konstrukcja i zastosowanie. [W:] Mycielska-Dowgiałło E. & Rutkowski J. (red.), Badania osadów czwartorzędowych. Wybrane metody i interpretacja wyników. WGiSR UW: 220-235.
• ŻARSKI M. 1996 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Kozienice (673) wraz z objaśnieniami. Wyd. Geol.
• ŻARSKI M. 2001 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, ark. Żelechów. CAG Państw. Inst. Geol., nr arch. 2342/2001.