Zapis delta exp.13C w osadach pogranicza dewonu i karbonu w południowej części Gór Świętokrzyskich

• Autorzy: Trela W. , Malec J.

Warianty tytułu

EN

Carbon isotope record in sediments of the Devonian-Carboniferous boundary in the southern Holy Cross Mountains

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The delta exp.13C curve is presented for the Devonian-Carboniferous boundary (from the expansa to sandbergi conodont zones) outcropped at Kowala in the western Holy Cross Mountains, Poland. A positive carbon excursion is reported within micritic limestones corresponding to the upper (or even uppermost middle) praesulcata conodont zone, which coincides with the glacio-eustatic sea-level drop. The positive shift in the carbon isotope signature was preceded by a mass extinction of the ostracode, conodont and ammonite fauna coeval with the Hangenberg Event.

Słowa kluczowe

PL

izotopy węgla; wapienie; osady popgranicza Devonu i Karbonu; zdarzenie Hangenberg; Góry Świętokrzyskie

EN

Carbon isotope signature; limestones; Devonian/Carboniferous boundary; Hangenberg Event; Holy Cross Mountains

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 55, nr 5
• Strony: 411--415
• Opis fizyczny: bibliogr. 27 poz., rys.

Twórcy

autor

Trela W.

autor

Malec J.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział ŚEwiętokrzyski, ul. Zgoda 21, 25-953 Kielce,

Bibliografia

• BLESS M.J.M., BECKER R.T., HIGGS K., PAPROTH E. & STREEL 1993 - Eustatic cycles around the Devonian-Carboniferous boundary and the sedimentary and fossil record in Sauerlnd (Federal Republic Germany). Ann. Soc. Géol. Belg., 115: 689-702.
• BRAND U., LEGRAND-BLAIN M. & STREEL M. 2004 - Biochemostratygraphy of the Devonian-Carboniferous boundary global stratotype section and point, Griotte Formation, La Serre, Montagne Noire, France. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeścol., 205: 337-357.
• BRENCHLEY P.J. 2004-End Ordovician Glaciation. [In:]Webby B. Paris F., Drosser M.L. & Persival I.G. (eds) The Great Ordovician Biodiversification Event. Columbia Univ. Press, New York: 81-83.
• BUGGISCH W. & JOACHIMSKI M.M. 2006 - Carbon isotope stratigraphy of the Devonian of Central and Southern Europe. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 240: 68-88.
• CAPUTO M.V. 1985 - Late Devonian glaciation in South America. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 51: 291-317.
• CRAMER B.D. & SALTZMAN M.R. 2006 - Fluctuations in epeiric sea carbonate production during Silurian positive carbon isotope excursions: A review of proposed paleoceanographic models. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 245: 37-45.
• DZIK J. 1997 - Emergance and succession of Carboniferous conodont and ammonid communities in the Polish part of the Variscan sea. Acta Palaeont. Pol., 42: 57-170.
• FILIPIAK P. 2004 - Miospore Stratigraphy of Upper Famennian and Lower Carboniferous deposits of the Holy Cross Mountains (central Poland). Rev. Palaeobot. Palynol., 128: 291-322.
• FILIPIAK P. & RACKI G. 2005-Unikatowy zapis dewońskich zdarzeń beztlenowych w profilu kamieniołomu Kowala k. Kielc. Prz. Geol., 53, 10/1: 846-847.
• JOHNSON J.G., KLAPPER G. & SANDBERG C.A. 1985-Devonian eustatic fluctuations in Euramerica. Geol. Soc. Amer. Bull., 96: 569-587.
• KAISER S.I., STEUBER T., BECKER T.R., JOACHIMSKI M.M., 2006 - Geochemical evidence for major environmental change at the Devonian-Carboniferous boundary in the Carnic Alps and the Rhenish Massif. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 240: 146-160.
• KUMP L.R. & ARTHUR M.A. 1999 - Interpretation carbon-isotope excursions: carbonates and organic matter. Chem. Geol., 161: 181-198.
• KUMP L.R, ARTHUR M.A., PATZKOWSKY M.E., GIBBS M.T., PINKUS D.S. & SHEEHAN P.M. 1999 - A weathering hypothesis for glaciation at high atmospheric pCO2 during the Late Ordovician. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 152: 173-187.
• MACKENZIE F.T. & LERMAN A. 2006 - Carbon in the Geobiosphere - Earth's Outer Shell. Springer.
• MALEC J. 1993 - Profil z pogranicza dewonu i karbonu w Kowali (informacje wstępne). Pos. Nauk. Państw. Inst. Geol., 49: 71-72.
• MALEC J. 1995 - Devonian/Carboniferous boundary [In:] 13th International Congress on Carboniferous-Permian. August 28-September 2, Szulczewski M. & Dvorak J. (eds) Guide to Excursion B4: Evolution of the Polish-Moravian carbonate platform in the Late Devonian and Early Carboniferous: Holy Cross Mts., Kraków Upland, Moravian Karst. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 15-16.
• MUNNECKE A., SAMTLEBEN C. & BICKERT T. 2003 - The Ireviken Event in the lower Silurian of Gotland, Sweden - relation to similar Palaeozoic and Proterozoic events. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 195: 99-124.
• OLEMPSKA E. 1997 - Changes in benthic ostracods assemblages across the Devonian-Carboniferous boundary in the Holy Cross Mountains, Poland. Acta Palaeont. Pol., 42: 291-332.
• RACKI G. 2006-Świętokrzyski zapis globalnych zdarzeń biotycznych. [W:] Skompski S. & Żylińska A. (red.) Procesy i Zdarzenia w Historii Geologicznej Gór Świętokrzyskich: 77 Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 63-64.
• SALTZMAN M.R., RIPPERDAN B., BRASIER M.D., LOHMANN K.C., ROBISON R.A., CHANG W.T., PENG S., ERGALIEV E.K. & RUNNEGAR B. 2000 - A global carbon isotope excursion (SPICE) during the Late Cambrian: relation to trilobite extinctions, organic-matter burial and sea level. Palaeogeogr. Palaeoclimatol. Palaeoecol., 162: 211-223.
• SANDBERG Ch.A., GUTSCHICK R.C., JOHNSON J.G., POOLE F.G. & SANDO W.L. 1986 - Middle Devonian to Late Mississippian event stratigraphy of overthrust belt region, western United States. Ann. Soc. Géol. Belg., 109: 205-207.
• SKOMPSKI S. 2006-Karbon Gór Świętokrzyskich. [W:] Skompski S. & Żylińska A. (red.) Procesy i Zdarzenia w Historii Geologicznej Gór Świętokrzyskich: 77 Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 65-66.
• STREEL M., CAPUTO M.V., LOBOZIAK S. & MELO J.H.G. 2000 - Late Frasnian-Famennian climates based on palynomorph analyses and the question of the Late Devonian glaciations. Earth Sci. Rev., 52: 121-173.
• SZULCZEWSKI M. 1995-Devonian succession in the Kowala quarry and railroad cut. [In:] 13th International Congress on Carboniferous-Permian. August 28-September 2, Szulczewski M. & Dvorak J. (eds) Guide to Excursion B4: Evolution of the Polish-Moravian carbonate platform in the Late Devonian and Early Carboniferous: Holy Cross Mts., Kraków Upland, Moravian Karst. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 13-15.
• WALLISER O. 1996 - Global Events in the Devonian and Carboniferous. [In:] Walliser O.H. (ed.) Global events and event Stratigraphy in the Phanerozoic. Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg: 225-250.
• VEIZER J., ALAD., AZMYK., BRUCKSCHEN P., BUHL D., BRUHN F., CARDEN G.A.F., DIENER A., EBNETH S., GODDÉRIS Y., JASPER T., KORTE C., PAWELLEK F., PODLAHA O.G. & STRAUSS H. 1999 - 87Sr/86Sr, δ exp.13C and δ exp.18O evolution of Phanerozoic sea water. Chem. Geol., 161: 59-88.
• ŻAKOWA H. 1981-Rozwój i stratygrafia karbonu Gór Świętokrzyskich. [W:] Żakowa H. (red.) Przewodnik 53 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Wyd. Geol., Warszawa: 89-100.