Chlorek wapnia w solankach górnodewońskich basenów ewaporatowych ryftogenu prypecko-dnieprowsko - donieckiego w świetle badań inkluzji w halicie

• Autorzy: Petrichenko O. Y. , Shaidetska V. S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Górnodewońskie utwory ewaporatowe zapadlisk: dnieprowsko-donieckiego (Ukraina) i prypeckiego (Białoruś) powstawały w wyniku parowania wód, które pochodziły z obszernego morza epikontynentalnego syneklizy moskiewskiej. Okresowe powstanie i rozwój czterech odrębnych basenów ewaporatowych zachodziło równocześnie z rozwojem głębokiej struktury ryftowej i przejawami intensywnego wulkanizmu. Liczne rezultaty analiz inkluzji fluidalnych w sedymentacyjnych formach halitu świadczą o tym, że solanki późnodewońskich basenów ewaporatowych w początku wytrącania halitu cechowały się wysoką zawartością Ca2+ (80,0-169,0 g/l). Jednocześnie, w miarę akumulacji miąższej (do 2000 m) serii osadówv ewaporatowych, zawartość Ca2+ w solankach stopniowo obniżała się do 50,0 g/l, a w niektórych wypadkach do 6,0 g/l (a nawet- l,5 g/l). Zmiana zawartości tego pierwiastka była odwrotnie proporcjonalna względem K+ i Br-, a niekiedy też Mg2+, co nie pozostaje w zgodzie z poglądem o związku genetycznym dominującej części Ca2+ z morskimi wodami, a także wskazuje na istnienie niezależnego od morskich wód, dodatkowego źródła dostawy tego pierwiastka. Takim dodatkowym źródłem były wcześniejsze solanki morskie, pogrzebane wśród utworów chemogenicno-terygenicznych, które w miarę kompakcji osadów były wyładowywane do basenów. Świadczy o tym identyczny skład chemicny pogrzebanych morskich solanek utworów podsolnych i między.solnych utworów dewońskich obu zapadlisk i przydennych solanek basenów ewaporatowych ryftogenu w późnym dewonie. Stała obecność Ca2+ w solankach basenów na wszystkich etapach sedymentacji soli była wynikiem dostawy świeżych wód morskich o typie chemicznym Na-K-Mg-Ca-Cl, jaki został stwierdzony także w inkluzjach solanek w sedymentacyjnych formach halitu innych ewaporatów dewońskich.

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 1998
• Tom: Vol. 46, nr 8/1
• Strony: 689--699
• Opis fizyczny: Bibliogr. 48 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Petrichenko O. Y.

autor

Shaidetska V. S.