Kontrowersje wokół przyczyn wielkich katastrof ekologicznych

• Autorzy: Racki G.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Trwająca blisko 20 lat (od odkrycia anomalii irydowej) polemika nad przyczynami wielkich katastrof ekologicznych w historii Ziemi między zwolennikami koncepcji upadku gigantycznego bolidu i kataklizmu wulkanicznego doprowadziła do istotnych modyfikacji pierwotnych paradygmatów. Do najbardziej istotnych należą modele kryzysów biotycznych ("kroczących" wymierań) wskutek wielokrotnej i (lub) skośnej kolizji z obiektem pozaziemskim, zwłaszcza kometą, jak też koncepcje nawiązujące do dalekosiężnych skutków ekosystemowych erupcji superpióropusza płaszcza czy wielkoskalowego ryftingu. Najbardziej perspektywiczne są scenariusze wymierań odwołujące się albo wyłącznie do ziemskich procesów, zwłaszcza oceanograficznych i klimatycznych (np. intensywnie propagowany model transgresji/anoksji), z coraz lepiej rozumianą rolą zjawisk wulkaniczno-hydrotermalnych, albo koncepcje "mieszane" - z mniejszym lub większym udziałem katastrof kosmicznych. Ta ostatnia hipoteza jest szczególnie przydatna dla wyjaśnienia wymierania z końca kredy, gdy doszło do nałożenia się skutków obu rodzajów kataklizmów o zasięgu globalnym. Dalsze kompleksowe badania o coraz bardziej interdyscyplinarnym charakterze, nawiązujące do zdarzeń kredowych i kenozoicznych jako swoistych reperów, są konieczne dla zrozumienia wielu zagadek historii biosfery, szczególnie w paleozoiku.

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 1999
• Tom: Vol. 47, nr 4
• Strony: 343--348
• Opis fizyczny: Bibliogr. 60 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Racki G.