Mazuelloidy - apatytowe glony z dolnego paleozoiku Gór Bardzkich (Sudety) -

• Autorzy: Porębska E. , Koszowska E.

Warianty tytułu

EN

Mazuelloids -apatite algae from the Lower Paleozoic of the Bardzkie Mts (Sudety Mts, SW Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Mazuelloidy - nieformalna pod względem taksonomicznym grupa jednokomórkowych glonów - została udokumentowana w pelagicznych fosforytowych osadach syluru i dolnego dewonu Gór Bardzkich (Sudety). Organizmy te są zbudowane z kulistego ciała centralnego wielkości 100­200 :m zaopatrzonego w wyrostki długości odpowiadającej maksymalnie średnicy tego ciała do 1/20 jej długości. Mineralno-organiczna ściana mazuelloidów jest zmineralizowana najczęściej apatytem pręcikowym. Mniej liczne są przypadki jej mineralizacji apatytem słupkowym, krzemionką, jarosytem lub diadochitem. Najwcześniejsza mineralizacja apatytem pręcikowym zachodziła w szczególnych okolicznościach bardzo wczesnodiagenetycznych, wykreowanych przez bentosowe maty bakteryjne i zapewne poprzedzona była mineralizacją amorficznym prekursorem apatytu, jeszcze w kolumnie wody. Mineralizacja apatytem słupkowym miała miejsce po przysypaniu mazuelloidów i mat bakteryjnych osadem. Sylifikacja ścian mazuelloidów oraz ich wnętrza była natomiast konsekwencją diagenezy wynikającej z głębokiego pogrzebania mazuelloidów. Mineralizacja jarosytem i diadochitem została spowodowana najmłodszymi wietrzeniowymi przeobrażeniami. Mazuelloidy były przystosowane do życia w strefie fotycznej oceanicznych obszarów wczesnego paleozoiku, co sugeruje ich udokumentowana adaptacja do względnie oligotroficznych warunków strefy fotycznej pelagicznego środowiska bardzkiego paleozoiku. W tym środowisku mazuelloidy pojawiały się podczas przejścia od transgresywnego do wysokiego stanu oceanu. Okoliczności te eliminowały lub bardzo redukowały frekwencję innych grup planktonu roślinnego i zwierzęcego, a wywoływały zakwity mazuelloidów. Występowanie mazuelloidów w okolicznościach najprawdopodobniej stresu środowiskowego, sposób mineralizacji i morfologia wskazują na ich duże podobieństwo do wapiennych dinoflagellata.

EN

Mazuelloids - a taxonomicaily informal group of unicellular algae were documented in Silurian-Lower Devonian, pelagic phosphate deposits in the Bardzkie Mts (Sudetes). These organisms consist of a spheroidal central body as much as 10-200 pm in diameter, provided in processes that range in size from 1/20 to maximum diameter. A maziielloid wall is mineralized most commonly by a rod-like apatite. Prismatic apatite, silica, jarosite and diadochite are scarce. The earliest rod-like apatite mineralization took place in very early diagenetic conditions created by benthonic bacterial mats, and was probably preceded by formation of an amorphous apatite precursor in the water column. The prismatic apatite was formed after the mats and mazuelloids had been buried by sediment. Silicification of maziielloid walls followed a deep burial. The jarosite and diadochite mineralization occurred during the youngest stages under subaerial conditions. Mazuelloids thrived within photic zone of Early Paleozoic oceans, which is indicated by their documented adaptations to relatively oligotrophy conditions in the photic zone of the pelagic basinal setting. Mazuelloids appeared in this environment during the transition from a late transgression to highstand. Such conditions apparently led to a reduction or total elimination of other planktonie groups, thus promoting maziielloid blooms. The occurrence of mazuelloids in overall stressful conditions, together with their morphology and mode of mineralization, indicates their great similarity to calcareous dinoflagellata.

Słowa kluczowe

EN

mazuelloids; algae; apatite; Early Paleozoic; Sudetes; Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2001
• Tom: Vol. 49 nr 11
• Strony: 1050--1060
• Opis fizyczny: Bibliogr. 48 poz., rys.

Twórcy

autor

Porębska E.

autor

Koszowska E.

• Instytut Nauk Geologicznych, Uniwersytet Jagielloński, ul. Oleandry 2 a, 30-063 Kraków