Orientacja ciosu w utworach węglanowych triasu obszaru pomiędzy Brudzowicami a Olkuszem

• Autorzy: Król M.

Warianty tytułu

EN

Orientation of jointing into Triassic carbonate deposits of area between Brudzowice and Olkusz town (southern Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badany obszar obejmował odsłonięcia usytuowane pomiędzy Brudzowicami (okolice Siewierza) a Starym Olkuszem i jest częścią monokliny śląsko - Krakowskiej. Badaniami objęto utwory węglanowe należące głównie do dolnego i środkowego wapienia muszlowego. Celem było przeprowadzenie szczegółowej analizy kierunkowej występujących spękań ciosowych i wydzielenie poszczególnych zespołów spękań. Wyniki przedstawiono w postaci trójwymiarowych diagramów konturowych oraz dwuwymiarowych diagramów rozetowych biegu spękań. Na podstawie zebranych informacji wydzielono zespoły spękań, określając ich parametry rozkładu sferycznego, oraz wyznaczono niektóre parametry szczelinowatości masywu skalnego. Dokonano także porównania rozkładów spękań z poszczególnych odkrywek testem D Kołmogorowa-Smirnowa. W skali regionalnej najbardziej zaznaczają się zespoły ciosu o biegach NE-SW i NW-SE. W części półnono-wschodniej badanego obszaru bardziej widoczne stają się zespoły ciosu o kierunku biegów WNE-ESE i NNW-SSE.

EN

The examined area is a part of the Silesia-Krakow monocline with outcrops distributed between Brudzowice (near Siewierz) and Olkusz. The monocline sediments cover the lower Paleozoic basement and mask the basement's main tectonic lines of regional importance. The measurements were mainly carried out in carbonate rocks of middle and lower mushelcalk. The aim of this paper is to carry out detailed direction analysis of systematic joints and to distinguish individual joint sets of the Triassic sediments. The results are presented on a 3-dimentional stereonet diagrams and 2-dimentional rose diagrams of joints strike. Based on collected information joint sets were set apart. Parameters of spherical distribution and basic fracturing parameters of rock mass were calculated. A comparison of joints distribution between individual outcrops was carried out using a Kolmogorow-Smirnow test. The jointing is vertical or almost vertical. Very seldom there occur joints with dip angle 30-50°. The frequency relations among joint sets are different in each outcrop of studied area. On the regional scale the most remarkable joint sets have the strike directions NE-SW and XW-SE. In the NW part of the studied area joint sets strikes of WNW-ESE and NNW-SSE directions become more apparent.

Słowa kluczowe

PL

cios; spękania; analiza kierunkowa; rozkład spękań; utwory węglanowe triasu; Obrzeżenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego; GZW

EN

jointing; joints; directions analysis; joints distribution; Triassic carbonate deposits; margin part of Upper Silesian Coal Basin; USCB

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2002
• Tom: Vol. 50, nr 5
• Strony: 415--423
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Król M.

• Uniwersytet Śląsk, Wydział Nauk o Ziemi, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec,

Bibliografia

• 1. ALEXANDROWICZ S. W. & ALEXANDROWICZ Z. 1960 - Utwory triasowe w okolicach Strzemieszyc i Sławkowa. Biul. Inst. Geol., 152.
• 2. BILAN W.& KROKOWSKI J. 1973 - A structural analysis of joints and gypsum veins of Sławków clays. Bull. Pol. Acad. Sci., Earth Sci., 21: 215-223. PWN.
• 3. BOGACZ K. 1980 - Budowa geologiczna paleozoiku dębnickiego. Rocz. Pol. Tow. Geol. Ann. Soc. Geol. Pol., 50: 183-208.
• 4. BOGACZ W. & KROKOWSKI J. 1981 - Rotation of the Basement of the Upper Silesian Coal Basin. Ann. Soc. Geol. Pol., 51: 361-381.
• 5. DŻUŁYNSKI S. 1953 - Tektonika południowej części Wyżyny Krakowskiej. Acta Geol. Pol., 3: 376-418.
• 6. GÓRECKI J. 1977 - Orientacja przestrzenna i wykształcenie spękań w utworach triasowych kopalni „Bolesław” k. Olkusza. Prz. Geol., 25: 556-558.
• 7. HERBICH E. 1981 - Analiza tektoniczna sieci uskokowej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Ann. Soc. Geol., 51: 383-434.
• 8. IDZIAK A. & TEPER L. & CABAŁAJ. 1991 - Shallow seismic method as a tool for resolving tectonic problems: the northeast border of the Upper Silesian coal Basin. Act. Geoph. Pol., 39: 293-309.
• 9. JAROSZEWSKI W. 1994 - Spękania [W:] Dadlez R. & Jaroszewski W. - Tektonika, PWN, Warszawa: 215-268.
• 10. KIBITLEWSKI S. & GÓRECKA E. 1988 - O strukturach tektonicznych w dolomitach kruszconośnych w kopalni Pomorzany (olkuski rejon złóż Zn-Pb). Prz. Geol., 36: 408-412.
• 11. KONDRACKI J.1998 - Geografia regionalna Polski. PWN. Warszawa. KOZIO£ S. 1953 - Wykształcenie ciosu w karbonie i nadkładzie triasowym w północnej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Biul. Inst. Geol., 219.
• 12. KROKOWSKI J. 1974 - Statystyczne opracowanie spękań ciosowych wapieni środkowego triasu i górnej jury między Krakowem i Chrzanowem. Z. Nauk. AGH, Geologia, 19: 45-65.
• 13. KROKOWSKI J. 1977 - Metody statystyczne w strukturalnej analizie spękań. W: Liszkowski J. Stochlak J. (red.), Szczelinowatość masywów skalnych. Wyd. Geol.: 141-172.
• 14. KROKOWSKI J. 1980 - Tektonika piętra waryscyjskiego w świetle badań drobnostrukturalnych. Rocz. Pol. Tow. Geol., 50: 209-246.
• 15. LISZKOWSKI J. & STOCHLAK J. 1977 - Bezpośrednie metody badań szczelinowatości w powierzchniowych punktach badawczych (odsłonięciach naturalnych i sztucznych) [W:] Liszkowski J. & Stochlak J. (red.) - Szczelinowatość masywów skalnych. Wyd. Geol.: 54-58.
• 16. NIEC M. & SZCZEPAŃSKA J. 1968 - Porównywanie diagramów spękań metodami statystycznymi. Kwart Geol.,12: 985-989.
• 17. RUDKOWSKI F. 1926 - O tektonice karbonu we wschodniej części okręgu Dąbrowskiego. Spraw. Państw. Inst. Geol., 3: 502-584.
• 18. ŚLIWIŃSKI S. 1964 - Geologia obszaru siewierskiego. Pr. Geol. Kom. Nauk Geol. Pol. Akad.Nauk Oddz. w Krakowie, 25: 54-56.
• 19. TEPER L. & HOLLEK IDZIAK J. & IDZIAK A. 1986 - Cios w dolnym wapieniu muszlowym nad rozłamem Kraków-Myszków. Rudy Metale, 31: 106-109.
• 20. ZNOSKO J. 1953 - Budowa geologiczna okolic Błędowa i Niegowonic koło Olkusza. Biul. Inst. Geol., 74.
• 21. ŻABA J. 1999 - Ewolucja strukturalna utworów dolnopaleozoicznych w strefie granicznej bloków górnośląskiego i małopolskiego. Pr. Państw. Inst. Geol., 166: 85-90.