Zasięgi lądolodu skandynawskiego w dorzeczu Wisły wyznaczone na podstawie petrograficznych badań glin lodowcowych, w nawiązaniu do izotopowych stadiów tlenowych

Lisicki, S.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Zasięgi lądolodu skandynawskiego w dorzeczu Wisły wyznaczone na podstawie petrograficznych badań glin lodowcowych, w nawiązaniu do izotopowych stadiów tlenowych

Autorzy

Lisicki S.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Lisicki_S_Zasiegi_PG_Vol. 51_nr 3_2003.pdf

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Ranges of the Scandinavian ice sheet within the Vistula drainage basin according to petrographical studies of tills and correlation with oxygen isotopic stages

Języki publikacji

Abstrakty

Petrograficzne badania frakcji żwirowej 5-10 mm glin lodowcowych pozwoliły scharakteryzować regionalne litotypy dorzecza Wisły. Na podstawie wyników tych badań i badań palinologicznych wyróżniono 16 stratygraficzych litotypów glin lodowcowych należących do 8 zlodowaceń: Narwi, Nidy, Sanu 1,Sanu 2– Wilgi,Liwca, Krzny, Warty iWisły. Pozwoliło to określić przybliżone granice maksymalnego zasięgu glin lodowcowych o różnych litotypach i lądolodów je akumulujących. Przedstawiono dwie wersje korelacji tych zasięgów z krzywą wskaźnika izotopów tlenu i w nawiązaniu do proponowanej stratygrafii glacjalnego plejstocenu dorzecza Wisły.

Petrographical study of gravels of 5-10 mm in diameter permitted to define regional lithotypes of tills occuring within the Vistula drainage basin area. On the base of lithological and palynological studies 16 stratigraphic lithotypes of tills representing 8 (Narevian, Nidanian, Sanian 1, Sanian 2, Liviecian, Krznanian, Wartanian and Vistulian) were distinguished. Results of studies permitted define the maximum extent of particular ice sheets as well as till horizons different age. These ice sheets and tills ranges were correlated with regional stratigraphic scheme of the Pleistocene deposits and isotopic oxygen stages.

Słowa kluczowe

stratygrafia plejstocenu itotypy glin lodowcowych zasięgi lądolodu skandynawskiego izotopowe stadium tlenowe dorzecze Wisły

Pleistocene stratigraphy till lithotypes extent of the Scandinavian ice sheet isotopic oxygen stadial Vistula drainage basin

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2003

Tom

Vol. 51, nr 3

Strony

217--223

Opis fizyczny

Bibliogr. 26 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Lisicki S.

Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa, slis@pgi.waw.pl

Bibliografia

1. BASSINOT F. C., LABEYRIE L. D., VINCENT E., QUIDELLEUR X., SHACKLETONN. J. & LANCELOT Y. 1994 - The astronomical theory of climate and the age of the Brunhes-Matuy-ama magnetic reversal. Earth and Planet. Sc. Let., 126: 91-108.
2. BER A. 2000 Plejstocen Polski północno-wschodniej w nawiązaniu do głębszego podłoża i obszarów sąsiednich. Pr. Państw. Inst. Geol., 170: 1-89.
3. BERA., JANCZYK-KOPIKOWA Z. & KRZYSZKOWSKI D. 1998 - A new interglacial stage in Poland (Augustovian) and the problem of the age of the oldest Pleistocene till. Quater. Sc. Rev., 17, Pergamon: 761-773.
4. BLUSZCZ A. 2000 - Datowanie luminescencyjne osadów czwarto-rzędowych - teoria, ograniczenia, problemy interpretacyjne. Zesz. Nauk. Polit. Śl., Mat.-Fiz., 86, Geochron., 17: 1-104.
5. CZERWONKA J.A.& KRZYSZKOWSKI D. 1997 - Stratygrafia plejstocenu w Polsce południowo-zachodniej, ze szczególnym uwzględnieniem korelacji poziomów glin lodowcowych i osadów rzecznych (streszczenie referatu): 163-166. [W:] Mat. IV Konf. Stratygrafia plejstocenu Polski, Kamieniec Ząbkowicki, 1-5 września 1997.
6. CZUBLA P. 2001 - Eratyki fennoskandzkie w utworach czwartorzędowych Polski Środkowej i ich znaczenie stratygraficzne. Acta Geogr. Lodz., 80: 1-174.
7. EMILIANI C. 1955 - Pleistocene temperatures. Jour. Geol., 63: 538-578.
8. GŁAZEK J., LINDNER L. & WYSOCZAŃSKI-MINKOWICZ T. 1977 - Old Pleistocene cave deposits with fauna at Kozi Grzbiet (Holy Cross Mts, Central Poland) - a geological interpretation. Pr. Nauk. UŚl., 185: 13-27.
9. GÓRSKA M. 2000 - Wybrane właściwości petrograficzne vistuliańskich moren dennych środkowej i zachodniej Wielkopolski oraz ich znaczenie dla oceny dynamiki ostatniego lądolodu. Pozn. TPN, Wydz. Mat.-Przyr. Pr. Kom. Geogr.-Geol., 28: 1-145.
10. KRZYWICKI T. 2002 - The maximum ice sheet limit of the Vistulian Glaciation in northeastern Poland and neighbouring areas. Geol. Quarter., 46: 165-188.
11. LINDNER L. 1981 - Organogenic deposits of the Mazovian Interglacial (Mindel II/Riss I) in the middle Vistula basin, compared to coeval European localities. Acta Geol. Pol., 31: 111-126.
12. LINDNER L. 2001 - Problem wieku i zasięgu lądolodów skandynawskich u brzegu polskich Karpat. Prz. Geol., 49: 819-821.
13. LINDNER L., MARCINIAK B., SANKO A. F. & KHURSEVICH G. K. 2001 - The age of the oldest Scandinavian glaciations in mid-eastern Poland and southwestern Belarus. Geol. Quarter., 45: 373-386.
14. LINDNER L. & MARKS L. 1994 - Pleistocene glaciations and interglacials in the Vistula, the Oder, and the Elbe drainage basins (Central European Lowland). Acta Geol. Pol., 44: 153-165.
15. LINDNER L. & MARKS L. 1999 - New approach to stratigraphy of palaeolake and glacial sediments of the younger Middle Pleistocene in mid-eastern Poland. Geol. Quarter., 43: 1-7.
16. LISICKI S. 2003 (w druku) - Litotypy i litostratygrafia glin lodowcowych plejstocenu dorzecza Wisły. Pr. Geol. Państw. Inst. Geol.
17. MADEYSKA T. 1992 - Metody fizykochemiczne i sedymentacyjne. [W:] L. Lindner (red.), Czwartorzęd. Osady, metody badań, stratygrafia: 403-440. PAE Warszawa.
18. MAJDANOWSKI S. 1947 - Rozmieszczenie, gęstość i kierunki rynien jeziornych na Niżu Polskim. Prz. Geogr., 21: 37-69.
19. MAKOWSKA A. 1992 - Stratigraphy of the Younger Pleistocene in the Dolne Powiśle and Elbląg Elevation based on mapping and boreholes. Kwart. Geol., 36: 97-120.
20. MORAWSKI W. 2001 - Czy ostatnie zlodowacenie obejmowało wschodnie Mazowsze i Podlasie? Prz. Geol., 49: 551-558.
21. NUNBERG J. 1971 - Próba zastosowania metod statystycznych do badań zespołu głazów fennoskandyjskich występujących w utworach glacjalnych północno-wschodniej Polski. Stud. Geol. Pol., 38: 1-107.
22. RZECHOWSKI J. 1974 - Granulometryczno-petrograficzne własności glin zwałowych w dorzeczu środkowej Widawki. Biul. Inst. Geol., 254: 111-150.
23. SHACKLETON N. J. & OPDYKE N. D. 1973 - Oxygen isotope and palaeomagnetic stratigraphy of equatorial Pacific core V28-238: Oxygen isotope temperatures and ice volumens in a 105 year and 106 year scale. Quater. Res., 3: 39-55.
24. WINTER H. 2001 -Nowe stanowisko interglacjału augustowskiego w północno-wschodniej Polsce. [W:] A. Kostrzewski (red.), Geneza, litologia i stratygrafia utworów czwartorzędowych, 3. Wyd. Nauk. UAM, Poznań, Geografia, 64: 439-450.
25. WYSOTA W. 2002 - Stratygrafia i chronologia sedymentacji zlodowacenia Wisły w południowej części Dolnego Powiśla. Wyd. UMK, Toruń: 1-144.
26. ŻARSKI M. 2002 - Pleistocene river valleys and ice sheet limits in the Southern Mazovian Lowland, central Poland. Geol. Quarter., 46: 147-163.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BUS4-0001-0033