Otwornice bentosowe a granica kreda/paleogen (K/P) w profilu Ain Settara, Tunezja

Peryt, D.; Alegret, L.; Molina, E.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Otwornice bentosowe a granica kreda/paleogen (K/P) w profilu Ain Settara, Tunezja

Autorzy

Peryt D. , Alegret L. , Molina E.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

Identyfikatory

Warianty tytułu

Restructuring of benthic foraminiferal assemblages across the Cretaceous/Paleogene (K/P) boundary at Ai'n Settara, Tunisia

Języki publikacji

Abstrakty

Z odsłonięcia Ain Settara (północna Tunezja) zbadano ponad 12-metrowy profil osadów najwyższego mastrychtu (2,5 m) i dolnego paleogenu (9.6 m) reprezentujący następujące poziomy otwornicowe: Plummerita hantkeninoides, Guembelitria cretacea, Parvularugoglobigerina eugubina i Parasubbotina pseudobulloides . W osadach najwyższego mastrychtu zespoły otwornic bentosowych są zróżnicowane pod względem taksonomicznym z podobnym udziałem form infaunalnych i epifaunalnych. Dramatyczna zmiana w strukturze zespołów otwornic bentosowych jest równoczesna z tworzeniem się warstewki z anomaliami geochemicznymi, tj. w spągu poziomu Guembelitria cretacea, gdzie zróżnicowane i o niskiej dominacji zespoły otwornicowe zostają zastąpione przez zespoły zubożone pod względem taksonomicznym a zdominowane przez epifaunalne morfogrupy. W tym momencie 14 rodzajów zanika. Niektóre z nich wymierają, podczas gdy inne pojawiają się ponownie w dolnym danie jako taksony Łazarza. Naszym zdaniem gwałtowny spadek dopływu pokarmu będący skutkiem załamania produkcji pierwotnej i równoczesnej zmiany w składzie fitoplanktonu (z przewagi nanoplanktonu wapiennego na przewagę bruzdnic) mogły być bezpośrednią przyczyną restrukturyzacji zespołów otwornic bentosowych. Globalne załamanie produkcji pierwotnej było prawdopodobnie skutkiem impaktu asteroidu na półwyspie Jukatan.

The outer shelf-upper bathyal section across the Cretaceous/Paleogene (K/P) boundary at Am Settara (Central Tunisia) has been studied for quantitative changes in benthic foraminiferal assemblages. The studied interval extends from 2.5 m below to 9.6 m above the Cretaceous/Paleogene (K/P) boundary and encompasses the uppermost Plummerita hantkeninoides, Guembelitria cretacea, Parvularugoglobigerina eugubina and Parasubbotina pseudobulloides planktonie foraminiferal zones. In the uppermost Maastrichtian benthic foraminiferal assemblages are highly diversified and composed of mixed epifaunal and infaunal morphogroups. The dramatic change in the structure of benthic foraminiferal assemblages corresponds to the layer with the impact evidence, i.e., at the base of the Guembelitria cretacea Zone where highly diversified, low-dominance Upper Maastrichtian assemblages with infaunal and epifaunal morphogroups were suddenly replaced by taxonomically impoverished assemblages, strongly dominated by epifaunal morphogroups. At this level several species with inferred infaunal mode of life disappeared. Some of them went extinct, whereas others reappeared in the Lower Danian as Lazarus taxa. We interpret that a sudden breakdown of the food supply as a consequence of a collapse in primary productivity and simultaneous changes in the phytoplankton composition (from calcareous nannoplankton to dinoflagellates) resulted in extinction or temporary emigration of most infaunal morphogroups. The sudden collapse of primary productivity probably resulted from the impact of the K/P asteroid.

Słowa kluczowe

akustyczne obrazy falowe profilowania geofizyki otworowej granica kreda-paleogen otwornice bentosowe paleośrodowisko

Cretaceous-Paleogene boundary accountancy mass extinction benthic foraminifera paleoenvironment

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2003

Tom

Vol. 51, nr 12

Strony

1069--1074

Opis fizyczny

Bibliogr. 41 poz.,fot., rys., wykr.

Twórcy

autor

Peryt D.

d.peryt@twarda.pan.pl

Instytut Paleobiologii, Polska Akademia Nauk, ul. Twarda 51/55, 00-818 Warszawa

autor

Alegret L.

Department of Earth Sciences, University College Lon- don, Gower Street, WC1E 6BT, U.K.

autor

Molina E.

Departamento de Ciencias de la Tierra, Universidad de Zaragoza, E-50009, Hiszpania

Bibliografia

1. ALEGRETL., MOLINAE. & PERYT D. 1999 - Evolución de las asociaciones de microforaminíferos bentónicos en el limite Cretácico/Terciario de Ain Settara, Tunicia. [In:] Rabano I. (ed.) - Actas de las XV Jornadas de Paleontologia. Temas Geologico-Mineros Instituto Tecnológico Geominero de Espańa, 26: 142-146.
2. ALEGRET L., MOLINA E. & THOMAS E. 2001 - Benthic foraminifera at the Cretaceous/Tertiary boundary around the Gulf of Mexico. Geology, 29: 891-894.
3. ARENILLAS I., ARZ J.A., MOLINA E. & DUPUIS C. 2000 - The Cretaceous/Paleogene (K/P) boundary at Ain Settara, Tunisia: sudden catastrophic mass extinction in planktic foraminifera. J. Foraminiferal Res., 30: 202-218.
4. BARMAVIDJAJA D.M., JORISSEN F.J., PUSKARIC S. & VAN DER ZWAAN G.J. 1992 - Microhabitat selection by benthic foraminifera in the northern Adriatic Sea. J. Foraminiferal Res., 22: 297-317.
5. BERNARD J. M. 1986 - Characteristic assemblages and morphologies of benthic foraminifera from anoxic, organic-rich deposits: Jurassic through Holocene. J. Foraminiferal Res., 16: 207-215.
6. BERNARD J. M. 1992 - Benthic foraminiferal distribution and biomass related to pore-water oxygen: central California continental slope and rise. Deep-Sea Res., 39: 585-605.
7. BRINKHUIS H., BUJAK J. P., SMIT J., VERSTEEGH G.J.M. & VISSCHER H. 1998 - Dinoflagellate-based sea surface temperature reconstructions across the Cretaceous-Tertiary boundary. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 141: 67-83.
8. COCCIONI R., FABRUCCI L. & GALEOTTI S. 1993 - Terminal Cretaceous deep-water benthic foraminiferal decimation, survivorship and recovery at Caravaca (SE Spain). Paleopelagos, 3: 3-24.
9. COCCIONI R. & GALEOTTI S. 1994 - K-T boundary extinction: Geologically instantaneous or gradual event? Evidence from deep-sea benthic foraminifera. Geology, 22: 779-782.
10. COCCIONI R. & GALEOTTI S. 1998 - What happened to small benthic foraminifera at the Cretaceous/Tertiary boundary? Bull. Soc. Géol. France, 169: 271-279.
11. CORLISS B.H. 1985 - Microhabitats of benthic foraminifera within deep-sea sediments. Nature, 314: 435-438.
12. CORLISS B.H. & CHEN C. 1988 - Morphotype patterns of Norwegian Sea deep-sea benthic foraminifera and ecological implications. Geology, 16: 716-719.
13. CULVER S. J. 2003 - Benthic foraminifera across the Cretaceous-Tertiary (K-T) boundary: a review. Marine Micropaleontology, 47: 177-226.
14. D’HONDT S., DONAGHAY P., ZACHOS J.C., LUTTENBERG D. & LINDINGER M. 1998 - Organic carbon fluxes and ecological recovery from the Cretaceous-Tertiary mass extinction. Science, 282: 276-279.
15. GEDLP. 1999 - Granica kreda-trzeciorzęd w zapisie dinocystowym. Prz. Geol., 47: 391-394.
16. HANSEN T., FERRAND R., MONTGOMERY H.A., BILLMAN H.G. & BLECHSCHMIDT G. 1987 - Sedimentology and extinction patterns across the Cretaceous-Tertiary boundary interval in east Texas. Cretaceous Res., 8: 229-252.
17. JONES R.W. & CHARNOCK M.A. 1986 - ”Morphogroups” of agglutinating foraminifera. Their life positions and feeding habits and potential applicability in (paleo)ecological studies. Revue Paleobiol., 4: 311-320.
18. JORISSEN F.J., BARMAVIDJAJA D., PUSKARIC C. & VAN DER ZWAAN G.J. 1992 - Vertical distribution of benthic foraminifera in the northern Adriatic Sea: the relation with the organic flux. Marine Micropaleontology, 19: 131-146.
19. JORISSEN F.J., DE STIGTER H.C. & WIDMARK J.G. V. 1995 - A conceptual model explaining benthic foraminiferal microhabitats. Marine Micropaleontology, 26: 3-15.
20. KAIHO K. 1992 - Alow extinction rate of intermediate-water benthic foraminifera at the Cretaceous/Tertiary boundary. Marine Micropaleontology, 18: 229-259.
21. KAIHO K. & LAMOLDA M.A. 1999 - Catastrophic extinction of planktonic foraminifera at the Cretaceous-Tertiary boundary evidenced by stable isotopes and foraminiferal abundance at Caravaca, Spain. Geology, 27: 355-358.
22. KAMINSKI M.A., GRASSLE J.F. & WHITLATCH R.B. 1988 - Life history and recolonization among agglutinated foraminifera in the Panama Basin. Abh. Geol. B.-A., 41: 229-243.
23. KAMINSKI M.A., BOERSMA A., TYSZKA J. & HOLBOURN A.E.L. 1995 - Response of deep-water agglutinated foraminifera to dysoxic conditions in the California Borderland basins. [In:] Kaminski, M.A., Geroch S. & Gasinski M.A. (eds) - Proceedings of the Fourth International Workshop on Agglutinated Foraminifera. Grzybowski Foundation Special Publication, 3: 131-140.
24. KELLER G. 1988 - Biotic turnover in benthic foraminifera across the Cretaceous/Tertiary boundary at El Kef, Tunisia. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 66: 153-172.
25. KELLER G. 1992 - Paleoecologic response of Tethyan benthic fora- minifera to the Cretaceous-Tertiary boundary transition. [In:] Takay- anagi, Y. & Saito, T. (eds) -Studies in Benthic Foraminifera. Tokai University Press, Tokyo: 77-91.
26. KOUWENHOVEN T.J. 2000 - Survival under stress: benthic foraminife- ral patterns and Cenozoic biotic crises. Geologica Ultraiectina, 186: 1-206.
27. KUHNT W. & KAMINSKI M.A. 1993 - Changes in the community structure of deep water agglutinated foraminifers across the K/T boundary in the Basque Basin (northern Spain). Rev. Esp. Micropal., 25: 57-92.
28. LOEBLICH A.R. Jr. & TAPPAN H. 1987 - Foraminiferal genera and their classification. Van Nostrand Reinhold, New York, 1182 pp.
29. LUTERBACHER H.P. & PREMOLI SILVA I. 1964 - Biostratigrafia del limite cretacico-terziario nell'Appennino centrale. Rivista Italiana di Paleontologia, 70: 67-117.
30. PERYT D., LAHODYNSKY R. & DURAKIEWICZ T. 1997 - Deep-water agglutinated foraminiferal changes and stable isotope profiles across the Cretaceous-Paleogene boundary in the Rotwandgraben section, Eastern Alps (Austria). Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 132: 287-307.
31. PERYT, D., ALEGRET, L. & MOLINA, E. 2002 - The Cretaceous/Palaeogene (K/P) boundary at Ain Settara, Tunisia: restructuring of benthic foraminiferal assemblages. Terra Nova, 14: 101-107.
32. RAUP D.M. & SEPKOSKI, J.J. JR. 1982 - Mass extinctions in the marine fossil record. Science, 215: 1501-1503.
33. ROBASZYNSKI F., GONZÁLEZ-DONOSO J.M., LINARES D., AMÉDRO F., CARON M., DUPUIS C., DHONDT A.V. & GARTNER S. 2000 - Le Crétacé Supérieur de la región de Kalaat Senan, Tunisie Centrale. Litho-biostratigraphie intégrée: zones d' Ammonites, de Foraminiferes planctoniques et de nannofossiles du Turonien Supérieur au Maastrichtien. Bull. Centres Rech. Explor.-Prod. Elf-Aquitaine, 22: 359-490.
34. ROMEIN A.J.T. & SMIT J. 1981 - The Cretaceous/Tertiary boundary: calcareous nannofossils and stable isotopes. Proc. K. Akad. Wetenschappen, 84: 295-314.
35. SMIT J. 1990 - Meteorite impact, extinctions and the Cretaceous-Tertiary Boundary. Geologie en Mijnbouw, 69: 187-204.
36. SPEIJER R.P. & VAN DER ZWAAN G.J. 1994 - Extinction and survivorship patterns in southern Tethyan benthic foraminiferal assemblages across the Cretaceous/Paleogene boundary. [In:] Speijer, R.P. (ed.) - Extinction and recovery patterns in benthic foraminiferal paleocommunities across the Cretaceous/Paleogene and Paleocene/Eocene boundaries. Geologica Ultraiectina, 124: 19-64.
37. THOMAS E. 1990 - Late Cretaceous through Neogene deep-sea benthic foraminifers (Maud Rise, Weddell Sea, Antarctica). [In:] Barker, P.F., Kennett, J.P. i in. (eds) - Proceedings ODP, Scientific Results, 113B: 571-594.
38. TRIBOVILLARD N., DUPUIS C. & ROBIN E. 2000 - Sedimentological and diagenetical conditions of the impact level of the Cretaceous/Tertiary boundary in Tunisia: no anoxia required. Bull. Soc. Géol. France, 171: 629-636.
39. VAN DER ZWAAN G.J., DUIJNSTEE J.A.P., DEN DULK M., ERNST S.R., JANNINK N.T. & KOUWENHOVEN T.J. 1999 - Benthic foraminifers: proxies or problems? A review of paleoecological concepts. Earth Sci. Rev., 46: 213-236.
40. WIDMARK J.G.W. & MALMGREN B. 1992 - Benthic foraminiferal changes across the Cretaceous-Tertiary boundary in the deep-sea; DSDPsites 525, 527, and 465. J. Foraminiferal Res., 22: 1-113.
41. ZACHOS J.C., ARTHUR M.A. & DEAN W.E. 1989 - Geochemical evidence for suppression of pelagic marine productivity at the Cretaceous/Tertiary boundary. Nature, 337: 61-64.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BUS3-0026-0007