Cementacja węglanowa osadów piaszczystych klifu w Gdyni-Orłowie

• Autorzy: Ciborowski T. , Jankowski M.

Warianty tytułu

EN

Carbonate cementation of sandy sediments on the cliff in Gdynia-Orłowo

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Carbonate cementation of sandy sediments is most common in tropical and subtropical climate, and quite rare in temperate climate. About 20 sites where carbonate cemented sandstones occur are known throughout the Polish Lowlands. A new outcrop of carbonate cemented sandstone was found near Gdynia-Orłowo (coast of the Gulf of Gdańsk). Field studies and microscopic analyses [optical microscopy and SEM] let to recognise the pattern of cementation of sandy sediments. Origin of the sandstones is connected with infiltration of rain water into glacial till (partially cracked). This till is the source of calcium carbonate transported by water into underlying fluvioglacial sands. Because of different sediments porosity and resulting degassing of CO2, CaCO3 precipitated. Additionally, elevated temperature and evaporation of water may also create favorable condition for precipitation. The process of cementation is related to the exposition of fluvioglacial sands layer caused by cliff abrasion (about 1 m per year). The best geochemical conditions for precipitation of CaCO3 are in the zone of contact with atmosphere, so this cementation seems to be recent. Carbonate cemented sandstones formed below the glacial till fall down and may be found in the colluvium of the cliff slope.

Słowa kluczowe

PL

cementacja węglanowa; osady piaszczyste; klif w Gdyni-Orłowie; Zatoka Gdańska

EN

carbonate cementation; sandy sediments; Orłowo Cliff; Gulf of Gdansk

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 55, nr 2
• Strony: 140--145
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Ciborowski T.

autor

Jankowski M.

• Uniwersytet Gdański, Instytut Oceanografii, al. Marszałka Piłsudskiego 46, 81-378 Gdynia,

Bibliografia

• BIERNACKA J. 1993 - Zjawisko cementacji kalcytowej osadów fluwioglacjalnych w Starym Puszczykowie k. Poznania. Prz. Geol., 41: 269-272.
• BUNTING B.T. & CHRISTENSEN L. 1980 - Micromorphology of calcerous crust from the Canadian High Arctic. Geologiska Föreningens i Stockholm Förhandlingar, 100 (for 1978 r.): 361-367.
• CHAFETZ H.S., WILKINSON B.H. & LOVE K.M. 1985 - Morphology and composition of non-marine carbonate cements in near-surface settings, [W:] Schneidemann N. & Harris P.M. (red.) - Carbonate Cements. SEPM Special Publ., 36: 337-348.
• CORBEL J. 1960 - Nouvelles recherches sur les karsts arctique Scandinaves. Internationale Beiträge zur Karstmorphologie, Suppl., 2: 74-78 [W:] Najnowsze badania nad arktycznym krasem skandynawskim (tłumaczenie I.Gieysztorowa). Prz. Zagranicznej Literatury Geograficznej 1964, z. 3: 123-130.
• DROZDOWSKI E. 1979 - Deglacjacja dolnego Powiśla w środkowym würmie i związane z nią środowiska depozycji osadów. Pr. Geograficzne IGiPZ PAN, 132: 1-103.
• DROZDOWSKI E. 1991 - Sandstones and Conglomerates Formed by Precipitation of CaCO3 under Stagnant Ice Sheet. Bull. Pol. Acad. Sci., Earth Sciences, 39: 253-266.
• DUNHAM R.J. 1971 - Meniscus cement. [W:] Bricker O.P. (red.) - Carbonate Cements. Johns Hopkins Press: 297-300.
• GĄSIOROWSKI H. 1924 - Formy zlepienia piaskowca dyluwialnego w Mechowie pod Puckiem. Prz. Geograf., 4 (za 1923 r.): 161-164.
• HARRIS P.M., KENDALL C.G.St.C. & LERCHE I. 1985 - Carbonate cementation - a brief review. [W:] Schneidemann N. & Harris P.M. (red.) - Carbonate Cements. SEPM Special Publ., 36: 79-95.
• JONES B. & KAHLE C.F. 1985 - Lichen and algae agents of biodiagenesis in karst breccia from Grand Cayman Island. Bull. Canad. Petrol. Geol., 33: 446-461.
• KAMIŃSKI J. & ZAŁOBA M. 1985 - Geneza i wiek piaskowców czwartorzędowych w okolicach Łodzi. Acta Geograph. Lodz., 50: 29-50.
• KAULBARSZ D. 2005 - Budowa geologiczna i glacitektonika klifu orłowskiego w Gdyni. Prz. Geol., 53: 572-581.
• KŁYSZ P. 1992 - Osady czwartorzędowej cementacji węglanowej w okolicy Czaplinka na Pojezierzu Drawskim. Badania fizjograficzne nad Polską Zachodnią, t. 44, ser. A, Geografia fizyczna: 93-101.
• KOLSKI J. 1904 - O piaskowcach płockich. Wszechświat, 25, t. 23: 385-390. Warszawa.
• MÜLLER J. & RUDOWSKI S. 1967 - Zjawiska cementacji współczesnych osadów plażowych południowego Bałtyku. Pr. Muzeum Ziemi, 11: 243-255.
• NOWICKI A.J. & RADLICZ K. 1961 - O występowaniu i genezie zlepieńca czwartorzędowego. Kwart. Geol., 5: 915-929.
• PENTECOST A. & VILES H.A. 1994 - A review and reassessment of travertine classification. Geographie Physique et Quaternaire, 48: 305-314.
• PYTKOWICZ R.M. 1983 - Equilibria, nonequilibria, and natural waters. AWiley-Interscience Publication, John Wiley & Sons. New York.
• SKOMPSKI S. & NOWAK J. 1965 - Piaskowce i zlepieńce czwartorzędowe. Prz. Geol., 4: 145-148.
• SUBOTOWICZ W. 1972 - Geodynamika klifu orłowskiego. [W:] Przew. 44 Zjazdu Pol. Tow. Geol.: 182-196.
• SUBOTOWICZ W. 1977 - Dynamika brzegów klifowych Regionu Gdańskiego. Z. Nauk. Politechniki Gdańskiej, 258. Budownictwo wodne, 20: 1-85.
• URBAN J. 1999 - Skałki rezerwatu "Skalisty Jar Libberta" na Pojezierzu Myśliborskim. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 55: 84-90.
• VOGT T. & CORTE A. 1996 - Secondary precipitates in Pleistocene and present cryogenic environments (Mendoza Precordillera, Argentina, Transdanubia, Siberia, and Seymour Island, Antarctica). Sedimentology, 43: 53-64.