Czy struktury koliste w Sudetach mogą mieć genezę uderzeniową?

Przybylski, B.; Badura, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Czy struktury koliste w Sudetach mogą mieć genezę uderzeniową?

Autorzy

Przybylski B. , Badura J.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

Identyfikatory

Warianty tytułu

May the ring structures in Sudetes have an impact origin?

Języki publikacji

Abstrakty

Detailed digital elevation model has been applied to recognition of much distinct ring structures in Sudetes and Fore-Sudetic Block. Colored hypsometric shaded relief maps and geological shaded relief maps were the base of analyses. The maps reveal 16 very distinct structures. Most of them have been not recognised during so far analyses of satellite images. The diameter of ring structures vary from a few km to 30 km. Some of these forms have also a very distinct reflection in geological structures. Their origin is unknown as yet. There is not straight impact evidences for any of these structures, but for each one of them such interpretation couldn't be excluded. In opinion of authors everyone of these structures should be examined for confirmation of existence or lack of shock metamorphism phenomena.

Słowa kluczowe

Sudety struktury koliste

Sudetes ring structures impact structures

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2004

Tom

Vol. 52, nr 10

Strony

971--978

Opis fizyczny

Bibliogr. 47 poz., rys.

Twórcy

autor

Przybylski B.

Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Dolnośląski, al. Jaworowa 19, 53-122 Wrocław

autor

Badura J.

Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Dolnośląski, al. Jaworowa 19, 53-122 Wrocław

Bibliografia

1. ABRAMOV O. & KRING D.A. 2003 - Impact-induced hydrothermal system at the Sudbury Crater: duration, temperatures, mechanics, and biological implications. 35th Lunar and Planetary Science Conference, March 15-19, 2004, League City, Texas, abstract no. 697.
2. ALEXOPULOS J.S., GRIEVE R. & ROBERTSON P.B. 1988 - Microscopic lamellar deformation features in quartz: Discriminative characteristic of shock-generated varietes. Geology, 16: 796-799.
3. ANTONOWICZ L. 1983 - „Blizna” (scar) powstała w wyniku uderzenia meteorytu w okolicach Jeleniej Góry. Prz. Geol., 31: 596-598.
4. ATKINSON H. 2001 - Risks to the Earth from impacts of asteroids and comets. Europhysics News, 32, 4 (www.europhysicsnews.com).
5. AWDANKIEWICZ M. 1998 - Permskie tufy ryolitowe niecki śródsudeckiej: geologia, petrologia, geochemia. Pol. Tow. Miner., Pr. Spec., 11: 51-53.
6. AWDANKIEWICZ M. 1999a - Volcanism in a late Variscian intramontane trough: the petrology and geochemistry of Carboniferous and Permian volcanic rocks of the Intra-Sudetic Basin SW Poland. Geol. Sud., 32: 83-111.
7. AWDANKIEWICZ M. 1999b - Volcanism in a late Variscian intramontane trough: Carboniferous and Permian of the Intra-Sudetic Basin SW Poland. Geol. Sud., 32:14-47.
8. BADURA J., ZUCHIEWICZ W., GÓRECKI A., SROKA W. & PRZYBYLSKI B. 2003 - Morphotectonics of the Sudetic Marginal Fault, SW Poland. Prz. Geol., 51:1048-1057.
9. BAKUN-CZUBAROW N. 1991 - On the possibility of occurrence of quartz pseudomorphs after coesite in the eclogite-granulite rock series of the Złote Mountaons in the Sudetes (SW Poland). Arch. Miner., 47: 5-16.
10. BARNET I., BURDA J. , MANOVÁ M., MÜLLER V., OPLETAL M., PROUZAV., RUDOLSKÝ J., SEKYRA J., SKALICKÝ J., STÁRKOVÁ., ŠALANKÝ K., TÁSLER R., TOMÁŠEK M. &VEJLUPEK M. 1997 - Vysvětlivky k souboru geologických a ekologických účelových mao přírodní zdrojů, Listy 04-31 Meziměstí, 04-42 Bromov, O4-33 Náchod, 04-34 Martínkovice, 1 : 50 000, Český geologický ústav, Praha.
11. CHAPMAN C.R. 2004 - The hazard of near-Earth asteroid impacts on Earth. Earth and Planetary Science Letters, 222: 1-15.
12. CZAJKA W. 2004 - Struktura Podlesie - czy w Polsce znajduje się wielki krater uderzeniowy? Prz. Geol., 52: 229-232.
13. DEUTSCH A., MASAITIS V.L., LANGENHORST F. & GRIEVE R.A.F. 2000 - Popigai, Siberia - well preserved giant impact structure, national treasury, and world's geological heritage. Episodes, 23 (is. 1): 3-11.
14. DOKTÓR S. & GRANICZNY M. 1983 - Struktury koliste i pierścieniowe na zdjęciach satelitarnych - ich geneza i znaczenie. Prz. Geol., 31: 30-36.
15. DZIEDZIC K. 1966 - Geneza węglowego Zagłębia Wałbrzyskiego. Z geologii ziem zachodnich. PWN, Wrocław: 217-226.
16. FRENCH B.M. 1998 - Tracec of Catastrophe. a Handbook of Shock-Metamorphic Effects in Terrestial Meteorite Impact Structures. Lunar and Planetary Institute, Houston.
17. FRENCH B.M. & SHORT N.M. (eds.) 1968 - Shock Metamorphism of Natural Materials. Mono Book Corp., Baltimore.
18. GRIEVE R.A.F. & PESONEN L.J. 1996 - Terrestrial impact craters: Their spatial and temporal distribution and impacting bodies. Earth, Moon, Planets, 72: 357-376.
19. GRIEVE R.A.F. 1975 - Petrology and chemistry of the impact melt at Mistastin Lake crater, Labrador. Geol. Soc. Amer. Bull., 86: 1617-1629.
20. GRIEVE R.A.F. & THERRIAULT A. 2000 - Vredefort, Sudbury, Chicxulub: Three of a kind? Annual Reviews Earth and Planetary Science, 28: 305-338.
21. GROCHOLSKI A. 1977 - Uskok sudecki brzeżny a zagadnienie wulkanotektoniki trzeciorzędowej. Acta Univer. Wratisl., 378: 89-103.
22. GROCHOLSKI A., SAWICKI L. & WROŃSKI J. 1981 - Mapa geologiczna Polski, 100 000, ark. Wałbrzych. Inst. Geol
23. HENKEL H. & REIMOLDW.U. 1998 - Integrated geophysical modelling of a giant, complex structure: anatomy of the Vredefort Structure, South Africa. Tectonophysics, 287: 1-20.
24. IVANOV B.A., ARTEMIEVA N.A. & PIERAZZO E. 2004 - Popigai impact structure modeling: morphology and worldwide ejecta. 35th Lunar and Planetary Science Conference, March 15-19, 2004, League City, Texas, abstract no.1240.
25. JAMROZIK L. 1989 - Ofiolit Ślęży i jego pozycja tektoniczna. [W:] Niśkiewicz J., Jamrozik L. (ed.), Ofiolit Ślęży i jego mineralizacja rudna. Symp. Nauk. Wrocław-Sobótka, 4-6 września 1989, Wyd. Uniw. Wrocł.: 92-97.
26. JERZMAŃSKI J. (ed.) 1994 - Borek Strzeliński IG 1. Profile głębokich otworów wiertniczych. Państw. Inst. Geol., 78: 1-78.
27. KIBITLEWSKI S. 1985 - Jeszcze raz o strukturach kolistych: identyfikacja, interpretacja oraz aspekty praktyczne. Prz. Geol., 33: 562-567.
28. LORENC M. W. 1987 - Struktury koliste wokół hercyńskich masywów granitoidowych (Strzelin, Kłodzko-Złoty Stok, Zulova) - interpretacj a zdjęcia satelitarnego Landsat. Ann. Soc. Geol. Pol., 57: 107-124.
29. LORENC M. W. 2002 - On the origin of circular structures in the Sudetes and their foreland. On recent geodynamics of the Sudety Mts. and adjacent areas. Lubawka, November, 7-9: 33-34.
30. MAJEROWICZ A. & PIN C. 1994 - The main petrological problem of the Mt. Ślęża ophiolite complex, Sudetes, Poland. Zbl. Geol. Paläoent. Tail 2, 9/10: 989-1018.
31. MASAITIS V.L. 1994 - Impactites from Popigai crater. Geol. Soc. Amer. Spec. Pap., 293: 153-162.
32. MAZUR S., PUZIEWICZ J. & JÓZEFIAK D. 1995 - Strefa Niemczy - regionalna strefa ścinania pomiędzy obszarami o odmiennej ewolucji strukturalno metamorficznej. Przew. 66 Zj. Pol. Tow. Geol. Wrocław: 221-240.
33. McHONE J.F., RODDY D.J., SHOEMAKER C.S., WILLIAMS K.K. & KLEMASZEWSKI J.E. 2002 - Spider impact structure, Western Australia imaged with space shuttle radar. 33rd Annual Lunar and Planetary Science Conference, March 11-15, 2002, Houston, Texas, abstract no. 1990.
34. MELOSH H.J. 1989 - Impact Cratering: A Geologic Process. Oxford University. New York.
35. MIERZEJEWSKI M.P. 1999 - Ofiolit Ślęży - fragment skorupy typu oceanicznego czy też protruzja. [W:] A. Muszer (ed.), Wybrane zagadnienia stratygrafii, tektoniki i okruszcowania Dolnego Śląska. Inst. Nauk Geol. Uniw. Wrocł.: 49-53.
36. MIKULSKI S. Z. 1999 - Berezyty z Dębowinki - nowy typ genetyczny złotonośnej mineralizacji w Sudetach. [W:] A. Muszer (ed.), Wybrane zagadnienia stratygrafii, tektoniki i okruszcowania Dolnego Śląska. Inst. Nauk Geol. Uniw. Wrocł.: 60-67.
37. MILTON D.J. 1977 - Shatter cones - An outstanding problem in shock mechanics. In Impact and Explosion Cratering: Planetary and Terrestrial Implications, D.J. Roddy, R.O. Pepin, R.B. Merrill (eds.), Pergamon, New York: 703-714.
38. MUSZER A. 1997 - Charakterystyka okruszcowania skał północnej i środkowej części Gór Złotych na tle budowy geologicznej. Pr. Geol.-Miner., 59: 42.
39. MUSZER A. & SPECZIK S. 1997 - Charakterystyka występowania minerałów z grupy PGE w serpentynitach z Nasławic. [W:] Metale szlachetne w NE części masywu czeskiego i w obszarach przyległych, geneza, występowanie, perspektywy. Wrocław: 74.
40. SACHANBIŃSKI M. 1999 - Wstępne dane o geochemii platynowców w masywie serpentynitowym Szklar. [W:] A. Muszer (ed.) Wybrane zagadnienia stratygrafii, tektoniki i okruszcowania Dolnego Śląska. Inst. Nauk Geol.Uniw. Wrocł.: 85-88.
41. SACHANBIŃSKI M., CHOLEWICKA-MEYSNER D., FARBISZ J., JAMROZIK L., NISKIEWICZ J. & SIEMIĄTKOWSKI J. 1995 - Mineralizacja i problemy ochrony środowiska ofiolitu Ślęży. Przew. 66 Zj. Pol. Tow. Geol. Wrocław: 285-306.
42. SAWICKI L. 1988 - Mapa geologiczna Polski, 1 : 200 000, ark. Kłodzko. Państw. Inst. Geol.
43. SHUKOLYUKOV A., LUGMAIR G.W., KOEBERL C. & REIMOLD W.U. 1999 - Chromium in the Morokweng impact melt: isotopic evidence for extraterrestrial component and type of the impactor. 62nd Ann. Meteoritical Soc. Meeting, abstract no. 5071.
44. SPRAY J.G. 1997 - Superfaults. Geology, 25: 579-582.
45. STÖFFLER D. & LANGENHORST F. 1994 - Shock metamorphism of quartz in nature and experiment: I. Basic observation and theory. Meteoritics, 29: 155-181.
46. SVOBODAJ. (ed.) 1962 - Geologická Mapa ČSSR, 1 : 200 000, list Nahod, Ústredni Ústav Geologický, Praha.
47. THERRIAULT A.M., GRIEVE R.A.E. & PILKINGTON M. 2002 - The recognition of terrestial impact structures. Bull. Czech Geol. Surv., 77: 253-263.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BUS3-0024-0011