Znaczenie występowania glin lodowcowych Polski i Ukrainy

• Autorzy: Lindner L. , Boguckij A. , Chlebowski R. , Gożik P.

Warianty tytułu

EN

The importance of glacial till occurrence in loess type sections of Poland and Ukraine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The presence of glacial tills in eight loess type sections documenting, in most cases, a complete rhythm of climatic changes during the last 780 ka (Brunhes epoch) in Poland and Ukraine, allows to precisely establish the age of these tills. The oldest till in Odonów, Kolonia Zadębce, and Bojanice represents the Sanian 2 (Elsterian 2, Okanian) Glaciation. The younger till (in Wąchock, Gradiżsk, and Wjazowok) corresponds to the ice-sheet extent during the Krznanian (Saalian 2, Dnieper 1) Glaciation, and the youn gest till (in Wąchock, Bugaiwka, and Stajki) to the ice-sheet extent during the Odranian (Saalian 3, Dnieper 2) Glaciation. The occurrence of these glacial tills in the discussed loess sections is crucial for the correlation of glacial and extraglacial stratigraphic schemes for the Pleistocene of Europe.

Słowa kluczowe

PL

pleistocen; gliny; gliny lodowcowe; profile lessowe; Polska; Ukraina

EN

Pleistocene; tills; loess sections; Poland; Ukraine

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 52, nr 4
• Strony: 331--335
• Opis fizyczny: bibliogr. 30 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Lindner L.

• Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Boguckij A.

• Wydział Geografii Uniwersytetu im. I. Franko we Lwowie, ul. Doroszenki 41, 79 000 Lwów, Ukraina

autor

Chlebowski R.

• Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Gożik P.

• Instytut Nauk Geologicznych Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, ul. Gonczara 55B, 01 601 Kijów, Ukraina

Bibliografia

• 1. BOGUCKI A., BOGUCKI A. & WOŁOSZYN P. 1994 - Reperowy profil Bojanice i niektóre problemy badawcze lessowo-glebowych serii peryglacjalnych plejstocenu. [In:] Wilgat T. (ed.) Przew. Wyciecz. Ogólnopolskiego Zj. Pol. Tow. Geograf., 246-249: Lublin.
• 2. BOGUCKIJ A.B., WIELICZKO A.A., GERENCZUK K.J., GRUZMAN G.G., DEMEDIUK N.S., ZALESSKIJ I.I., KRAWCZUK J.S., MOROZOWA T.D., NIECZAJEW W.P., PALIENKO W.P., CACKIN A.I. & CZUGUNNYJ J.G. 1980 - Opornyje razrezy i krajewyje obrazowanija materikowych oledenenii zapadnoj czasti Ukrainy. Inst. Nauk Geol. Akad.Nauk SSR. Preprint 80-7, Kijew: 1-50.
• 3. CHLEBOWSKI R., GOŻYK P.F. & LINDNER L. 2000 - Wstępna charakterystyka porównawcza lessów młodszych górnych Wyżyny Małopolskiej (Polska) i dorzecza środkowego Dniepru (Ukraina) na podstawie badań mineralogicznych. Biul. Państw. Inst. Geol., 393: 95-113.
• 4. DOLECKI L. 1995 - Litologia i stratygrafia mezoplejstoceńskich utworów lessowych południowo-wschodniej części Wyżyny Lubelskiej. Rozprawy habilitacyjne UMCS, 51: 1-169.
• 5. DOLECKI L. 2002 - Podstawowe profile lessów neoplejstoceńskich Grzędy Horodelskiej i ich interpretacja litologiczno-stratygraficzna. Wyd. UMCS, 1-263.
• 6. GERASIMENKO N.G. 2000 - Late Pleistocene vegetational and soil evolution at the Kiev loess plain as recorded in the Stari Bezradychy section, Ukraine. Stud. Quater., 17: 19-28.
• 7. GERASIMENKO N. 2001 - Stari Bezradychy section. [In:] INQUA-SEQS Confer. Ukraine Quaternary Explored: the Middle and Upper Pleistocene of the Middle Dnieper area and its importance for the East-West European correlation. Excursion Guide: 12-19, Kyiv.
• 8. GOZHIK P.F. 1995 - Glacial history of the Ukraine. [In:] Ehlers J. i in. (eds), Glacial deposits in North-East Europe. A.A. Balkema, Rotterdam/Brookfield: 213-215.
• 9. GOZHIK P.F. (red.) 2000 - Karta czetwierticznych widkladiw Ukrainy, masztab 1 : 1 000 000. Derżawna Geołogiczna Służba Ukrainy, Kijew.
• 10. GOZHIK P., CHLEBOWSKI R. & LINDNER L. 2001 - Pivikha Hill. In: INQUA-SEQS Conf. Ukraine Quaternary Explored: the Middle and Upper Pleistocene of the Middle Dnieper area and its importance for the East-West European correlation. Excursion Guide. Kyiv: 36-39.
• 11. GOŻIK P.F., ŁAWRUSZYN J.A. & CZUGUNNYJ J.G. 1976 - Glaciodislokacji Gory Piwichi. Nauk. Dumka, Kijew: 1-38.
• 12. JAŚKOWSKI B. & KOWALSKI B.J. 1997 -Problem zasięgu lądolodu zlodowacenia Warty w profilu Grójec-Szydłowiec. [In:] Krzyszkowski D. & Przybylski B. (red.) Problemy zlodowaceń środkowopolskich w Polsce południowo-zachodniej. Mat. IV Konf. Stratygrafia Plejstocenu Polski. Wrocław: 211-212.
• 13. JERSAK J. 1977 - Cyclic development of the loess cover in Poland. Biul. Inst. Geol., 305: 83-96.
• 14. LINDNER L. 1988 - Jednostki glacjalne i interglacjalne w plejstocenie Wyżyny Miechowskiej i niecki nidziańskiej. Prz. Geol., 36: 140-148.
• 15. LINDNER L. 2001 - Problem wieku i zasięgu lądolodów skandynawskich u brzegu polskich Karpat. Przegl. Geol., 49: 819-821.
• 16. LINDNER L., BOGUCKI A., GOŻYK P., MARCINIAK B., MARKS L., ŁANCZONT M. & WOJTANOWICZ J. 2002a - Główne cykle klimatyczne w stratygrafii plejstocenu Polski i Ukrainy. Prz. Geol., 50: 787-792.
• 17. LINDNER L., BOGUTSKY A., GOZHIK P., MARCINIAK B., MARKS L., ŁANCZONT M. & WOJTANOWICZ J. 2002b - Correlation of main glacial-interglacial and loess-palaeosol cycles in the Pleistocene of Poland and Ukraine. Acta Geol. Pol., 52: 459-469.
• 18. LINDNER L., GOŻIK P., JEŁOWICZEWA J., MARCINIAK B. & MARKS L. 2003 - Główne problemy klimatostratygrafii czwartorzędu Polski, Białorusi i Ukrainy. [In:] Kostrzewski A. (ed.), Streszcz. Ref. IV Sem. pt. Geneza, Litologia i Stratygrafia Utworów Czwartorzędowych, Poznań: 34-35.
• 19. LINDNER L. & FEDOROWICZ S. 1996 -Wiek TL osadów plejstoceńskich w Janowie nad Radomką i problem zasięgu lądolodów w czasie zlodowaceń środkowopolskich (odry, warty) w strefie NW obrzeżenia Gór Świętokrzyskich. Prz. Geol., 44: 935-937.
• 20. LINDNER L. & MARCINIAK B. 1998 - The occurrence of four interglacials younger than the Sanian 2 (Elsterian 2) Glaciation in the Pleistocene of Europe. Acta Geol. Pol., 48: 247-263.
• 21. LINDNER L. & MARKS, L. 1999 - New approach to stratigraphy of palaeolake and glacial sediments of the younger Middle Pleistocene in mid-eastern Poland. Geol. Quarter., 43: 1-8.
• 22. LINDNER L. & PRÓSZYŃSKI M. 1979 - Geochronology of the Pleistocene deposits at Wąchock, northern part of the Holy Cross Mts. Acta Geol. Pol., 29: 121-131.
• 23. LINDNER L., WOJTANOWICZ J. & BOGUTSKY A.B. 1998 - Main stratigraphical units of the Pleistocene in southeastern Poland and the northwestern Ukraine, and their correlation in western and mideastern Europe. Geol. Quarter., 42: 73-86.
• 24. LISICKI S. 2003a - Zasięgi lądolodu skandynawskiego w dorzeczu Wisły wyznaczone na podstawie petrograficznych badań glin lodowcowych, w nawiązaniu do izotopowych stadiów tlenowych. Prz. Geol., 51: 217-223.
• 25. LISICKI S. 2003b - Litotypy i litostratygrafia glin lodowcowych plejstocenu dorzecza Wisły. Pr. Państw. Inst. Geol., 177: 1-105.
• 26. MATOSHKO A.V. & CHUGUNNY Y.G. 1995 -Geological activity and dynamic evolution of the Dnieper Glaciation. [In:] Ehlers J. i in. (eds.), Glacial deposits in North-East Europe. A.A. Balkema, Rotterdam/Brookfiled: 225-229.
• 27. MATVIISHINA Zh., MELNICHUK J., PEREDERIY V., GERASIMENKO N., ROUSSEAU D. D. & KUKLA G. 2001 - Vyazivok section. [In:] INQUA-SEQS Conf. Ukraine Quaternary Explored: the Middle and Upper Pleistocene of the Middle Dnieper area and its importance for the East-West European correlation. Excursion Guide: 23-36.
• 28. NAWROCKI J. & SIENNICKA-CHMIELEWSKAA. 1996 - Loess magnetism in the Odonów section (S Poland). Geol. Quarter., 40: 231-243. Putiewoditiel IX polsko-ukrainskogo polowogo seminara, 1999 - Stratigrafija i korelacija lessow i lednikowych otlożenij Polszy i Ukrainy. Inst. Nauk. Geol. Nac. Akad. Nauk Ukrainy, Kijew: 1-33,.
• 29. SZELKOPLYAS W.N. & CHRISTOFOROWA T.F. 1996 - Stratigrafija i chronologija lessowych i lednikowych otlożenij Kijewskogo Pridneprowja. Geol. Jour., 1-2: 132-137.
• 30. VEKLICH M.F. i in. 1984 - Excursion 025 - Quaternary geology of the Dnieper area. [In:] Guidebook Intern. Geol. Congr. Sess. Kiev, 27: 64-81.