Automorficzne kryształy kwarcu z wysadu solnego Wapna

Jaworska, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Automorficzne kryształy kwarcu z wysadu solnego Wapna

Autorzy

Jaworska J.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

Identyfikatory

Warianty tytułu

Euhedral quartz crystals from salt diapir near Wapno (central Poland)

Języki publikacji

Abstrakty

Euhedral quartz crystals were discovered in rocks forming top of Wapno diapir (North Poland) by drilling. Quartz crystals were found in: 1) Tertiary [Paleogene? Neogene?] sands covering gypsum cap-rock, 2) gypsum forming cap-rock and 3) Late Permian salts. Three forms of quartz crystals were distinguished: a) single, euhedral crystals of short pseudohexagonal prisms terminated by rhombohedrons equally developed on both ends (0.5–2.0 mm long), b) aggregates of few crystals terminated by rhombohedron (up to 2 mm of diameter) and c) “rosettes” in which perfectly terminated crystals radiate in all directions (max. diameter 2.0 mm). A few single quartz crystals contain inclusions of anhydrite. The origin of quartz crystals is discussed and model of quartz crystallization in evaporate basin is presented. The host rock of quartz could be salt and after salt dissolution, the crystals were embedded in cap-rock gypsum. The presence of euhedral quartz crystals in sands covering cap-rock can be simply explained by dissolution of cap-rock gypsum. It means that quartz crystals in sands are a residual compound.

Słowa kluczowe

kryształy kwarcu automorficzne wysad solny

euhedral quartz crystals genesis salt diapir gypsum cap–rock Polish Lowland

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2004

Tom

Vol. 52, nr 1

Strony

64--68

Opis fizyczny

rys., bibliogr. poz. 27

Twórcy

autor

Jaworska J.

Instytut Geologii UAM, ul. Makow Polnych 16, 61-686 Poznań

Bibliografia

1. BEREŚ B. & KIJEWSKI P. 1971 - Objawy sylifikacji w skałach węglanowych dolnego cechsztynu w rejonie Lubina i Polkowic. Prz. Geol., 19: 187-188.
2. BROWNL.S. 1931 - Cap-rockpetrography. AAPGBul.,15: 509-529.
3. CHAFETZ H.S. & ZHANG J. 1998 - Authigenic euhedral megaquartz crystals in a quaternary dolomite. J. Sedimentary Res., 68: 994-1000.
4. CHMURA K. & LEWOWICKI S. 1957 - Kwarcyty bolesławieckie i ich ekonomiczna wartość. Prz. Geol., 4: 264-271.
5. DADLEZ R. & MAREK S. 1969 - Styl strukturalny kompleksu cechsztyńsko-mezozoicznego na niektórych obszarach Niżu Polskiego. Kwart. Geol., 13: 543-565.
6. DADLEZ R., MAREK S. & RACZYŃSKA A. 1974 - Struktury epoki tektonicznej alpejskiej - Polska północno-zachodnia i środkowa [W:] W. Pożaryski (red.) Budowa geologiczna Polski, 4, cz. 1, Instytut Geologiczny. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
7. DUDOK I. & JARMOŁOWICZ-SZULC K. 2000 - Hydrocarbon inclusion in vein quartz (the „Marmarosh diamonds”) from the Krosno and Dukla zones of the Ukrainian Carpathians. Geol. Quart., 44: 415-423.
8. GOLDMAN M.I. 1952 - Deformation, metamorphism and mineralization in gypsum-anhydrite cap rock, Sulphur salt dome, Louisiana. Geol. Soc. Am., Memoir, 50.
9. GÓRNIAK K., BAHRANOWSKI K., RATAJCZAK T. & SZYDŁAK T. 1996 - Regeneracja ziarn kwarcu w piaszczystych glebach korzeniowych w złożu węgla brunatnego Lubstów k. Konina. Prz. Geol., 44: 626-630.
10. GRIMM W.D. 1962 - Ausfällung von Kieselsäure in salinar beeinflussten Sedimenten. Zeitschrift der Deutschen Geologischen Gesellschaft, 114: 590-619.
11. GÓRSKI J., GŁAZEKJ., LISZKOWSKI J., RATAJCZAK R. & RASAŁA M. 2001 - Dokumentacja geologiczna badań wpływu zatopionej kopalni soli w Wapnie na zasoby wód podziemnych i osiadanie powierzchni terenu wraz z opracowaniem modelu krążenia wód i projektem monitoringu. Archiwum Instytutu Geologii UAM, Poznań.
12. GROSS K. 1948 - Beiträge zur Geologie und Paläontologie des Warthegebiets. Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geologie und Paläontologie, 89: 239-257.
13. JAWORSKI A. 1970 - Budowa geologiczna antykliny Wapna na tle wyników badań sejsmicznych. Prz. Geol., 18: 90-95.
14. JUSKOWIAK O. 1957 - Piaskowce kwarcytowe Ostrzeszowa. Kwart. Geol., 1: 353-360.
15. KITYK W.I., BOKUN A.N., PANOW G.M., SLIWKO E.P. & SZAJDEC-KAJA W.S. 1983 - Galogennyje formacji Ukrainy. Naukowa Dumka, Kijów.
16. KŁAPCIŃSKI J. & KORNAŚ J. 1967 - Występowanie autogenicznego kwarcu w brekcji anhydrytów Werra na monoklinie przedsudeckiej. Kwartalnik Geologiczny, 11, 2: 298-305.
17. MACIOSZCZYK A. 1987 - Hydrogeochemia. Wyd. Geol.
18. MATKOVSKIJ O.I. 1961 – On the so called Marmarosh diamonds. Materials of the Commission on Mineralogy and Geochemistry. Izdat. Lvov. Univ., 1: 149-158.
19. MILEWICZ J. & GROCHOLSKI A. 1960 - Trzeciorzęd pomiędzy Bolesławcem a Węglińcem. Biul. Inst. Geol., 151: 25-69.
20. MILLIKEN K.L. 1979 - The silicified evaporite syndrome - two aspects of silification history of former evaporite nodules from southern Kentucky and northern Tennessee. J. Sediment. Petrology, 49: 245-256.
21. OBERC J. & DYJOR S. 1971 - Związek kwarcytów okolic Bolesławca z tektoniką trzeciorzędową i perspektywy poszukiwawcze. Prz. Geol., 19: 531-538.
22. PETTIJOHN F. J. 1957 - Sedimentary rocks (2. ed.). Harper & Brothers, New York.
23. PITTMAN E.D. 1972 - Diagenesis of quartz in sandstones as revealed by scanning electron microscopy. J. Sedimentary Petrology, 43: 507-519.
24. RATAJCZAK R. 2000 - Budowa geologiczna i problemy ochrony środowiska wysadu solnego Wapna w Wielkopolsce. Maszynopis pracy doktorskiej. Archiwum Instytutu Geologii UAM, Poznań.
25. RATAJCZAK R. 2001 - Budowa geologiczna i problemy ochrony środowiska wysadu solnego Wapna w Wielkopolsce. Streszczenia referatów PTG oddział w Poznaniu: UAM, Poznań, 123-131.
26. SCHETTLER H. 1972 - The stratigraphical significance of idiomorphic quartz crystals in the saline formations of the Weser-Ems area, north-western Germany. Geology of saline deposits. Proc. Hanover Symp., UNESCO: 111-127.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BUS3-0022-0005