Skład chemiczny wód podziemnych bloku przedsudeckiego na przykładzie zlewni Bystrzycy

• Autorzy: Buczyński S. , Modelska M.

Warianty tytułu

EN

The chemical composition of Sudety Mountains foreground's groundwater - an example of Bystrzyca River catchment

• Konferencja: Zagadnienia interdyscyplinarne w górnictwie i geologii. V Konferencja Naukowa Doktorantów pod patronatem Prorektora Politechniki Wrocławskiej dr hab. inż. Jerzego Świątka, prof. PWr. Szklarska Poręba, 30 marca-1 kwietnia 2005
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań hydrochemicznych wód podziemnych piętra kenozoicznego bloku przedsudeckiego w granicach zlewni rzeki Bystrzycy. Badania prowadzone były w latach 2003 - 2004 i obejmowały wykonanie pełnych analiz składu chemicznego wód w 57 punktach pomiarowych. Analiza podstawowych właściwości fizyko - chemicznych badanych wód pozwoliła zaobserwować pewne różnice hydrochemiczne pomiędzy piętrem czwartorzędowym a trzeciorzędowym. Stwierdzono też, że zaobserwowane różnice, szczególnie w składzie anionowym badanych wód, mogą być wynikiem zanieczyszczeń z powierzchni terenu bardziej na nie narażonego piętra czwartorzędowego. Charakter chemiczny wód obu badanych pięter wodonośnych wskazuje na ich bliski związek hydrauliczny co stwarza możliwość przedostawania się zanieczyszczeń z bardziej zmienionego antropogenicznie piętra czwartorzędowego do wód głębszych poziomów wodonośnych.

EN

The chemical composition of groundwaters (in 57 sampling points) of the Bystrzyca River catchment in 2004 was analysed. The study area is located in the Sudety Mts. foreground and occupies about 1500 km2. The pH of groundwater are between 6.83 and 8.34 (for quaternary aquifer) and 6.39 - 7.99 (for tertiary aquifer). Total dissolved solids are between 180.3 and 947.4 mg/dm3 (quaternary aquifer), and between 173.5 - 615.8 (for tertiary aquifer). Among microelements concentration of Fetot, (max. 42.1 mg/dm3) and Mn2+ (max. 2 mg/dm3) is significant and important. In groundwater (of both aquifers) usually predominate HCO3-, SO42-, Ca2+ and Mg2+ ions, but the quality of tertiary aquifer's groundwater is relatively better. The similar chemical composition of the both aquifer's groundwater show that the tertiary aquifer is reinforced through the water's seepage from the upper quaternary aquifer. Therefore water from quaternary aquifer could be the source of anthropogenic pollutions to tertiary aquifer.

Słowa kluczowe

PL

wody podziemne; skład chemiczny wód; blok przedsudecki

EN

groundwater; chemical composition of water; Sudety Mountains foreground

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 110, nr 42
• Strony: 161--171
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Buczyński S.

• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Przyrodniczych

autor

Modelska M.

• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Przyrodniczych

Bibliografia

• [1] BANKS D., REIMANN C., ROYSET O., SKARPHEGEN H., SAETHER O. M., Natural concentrations of major elements in some Norwegian bedrock groundwater, Applied Geochemistry, vol. 10, 1995, 1-16
• [2] BOCHEŃSKA T., Zagadnienie łączności hydraulicznej między poziomami wodonośnymi w obszarze kopalń LGOM. Problemy hydrogeologiczne południowo-zachodniej Polski, Prace Naukowe Instytutu Geotechniki Politechniki Wrocławskiej nr 49, Wrocław, 1986
• [3] BOCHEŃSKA T., LUBCZYŃSKI M., SZCZEPIŃSKI J., Kilka uwag o możliwościach odnawiania wód podziemnych w rejonie Świdnicy, Prace Naukowe Instytutu Geotechniki Politechniki Wrocławskiej nr. 58, Wrocław, 1989, 19-24
• [4] BOCHEŃSKA T., POPRAWSKI L., Kenozoiczne zbiorniki wód podziemnych rejonu Lubin-Głogów. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998.
• [5] BUCZYŃSKI S., STAŚKO S., TARKA R., Dynamika stanów wód podziemnych na przedpolu sudetów na przykładzie stacji w Zebrzydowie, (w druku).
• [6] DENCEWICZ A., KRAWCZYK J., Perspektywiczne struktury wodonośne w niecce wrocławskiej. Konferencja Naukowo — Techniczna: „Alternatywne źródła zaopatrzenia Wrocławia w wodę” Wrocław, 1989, 25-31
• [7] GURWIN J., Model hydrodynamiczny systemu wodonośnego pradoliny Odry w rejonie Głogowa. Prace Geol-Min. LXX, Acta Univ. Wratisl. No 2215, Wrocław, 2000.
• [8] GURWIN J., POPRAWSKI L., Ocena regionalnych zasobów wód podziemnych za pomocą metod modelowania numerycznego, W: X Współczesne problemy hydrogeologii t. II. Wrocław, 2001, 47-56
• [9] KOWALSKI S., Regionalne prawidłowości i kryteria geologiczno-strukturalne przepływu oraz dróg krążenia wód podziemnych w skałach Sudetów i ich przedpola. Prace Naukowe Instytutu Geotechniki Politechniki Wrocławskiej, Nr 58, Wrocław, 1989, 53-59
• [10] KRAWCZYK J., DENCEWICZ A., Zawodnienie i zbiorniki wód podziemnych trzeciorzędowej niecki wrocławskiej. VIII Współczesne problemy hydrogeologii, Kielce, 1997, 353-355
• [11] KRYZA H., KRYZA J., POPRAWSKI L., STAŚKO S., Geogeniczne i antropogeniczne zmiany składu wód podziemnych w zlewni Bystrzycy. Przewodnik LVIII Zjazdu PTG, Wałbrzych, 1987, 246-251.
• [12] KRYZA J., POPRAWSKI L., STAŚKO S., Główne zbiorniki wód podziemnych w rejonie wrocławskim — koncepcja optymalnego zagospodarowania i aktywnej ochrony. Konferencja Naukowo — Techniczna „Alternatywne źródła zaopatrzenia Wrocławia w wodę”, Wrocław, 1989, 33-38.
• [13] KRYZA J., Warunki hydrogeologiczne w rejonie zbiornika retencyjnego Mietków w dorzeczu Bystrzycy i ich zmiany pod wpływem antropopresji. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Prace Geol. Miner. XXXV, Wrocław, 1995a.
• [14] KRYZA J., Wody podziemne i problemy ochrony środowiska bloku przedsudeckiego. Przewodnik LXVI Zjazdu PTG, Wrocław, 1995, 41-57.
• [15] MACIOSZCZYK A., Hydrogeochemia, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1987
• [16] MACIOSZCZYK A., Tło i anomalie hydrogeochemiczne. Metody badania oceny i interpretacji, Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa, 1990.
• [17] MACIOSZCZYK A., DOBRZYŃSKI D., Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2002.
• [18] MAŁECKI J. J., Ocena wpływu czynników klimatycznych na skład chemiczny wód podziemnych, W: VI Współczesne Problemy Hydrogeologii, Wrocław, 1993.
• [19] MAŁECKI J. J., Rola strefy aeracji w kształtowaniu składu chemicznego płytkich wód podziemnych wybranych środowisk hydrogeochemicznych, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego nr 381, Warszawa, 1998
• [20] MICHNIEWICZ M., MROCZKOWSKA B., WOJTKOWIAK A., Mapa Hydrogeologiczna Polski 1:200 000, Arkusz: 54-Wałbrzych, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa. 1981
• [21] POPRAWSKI L. i in., Bilans zasobów wód podziemnych zlewni rzeki Oławy dla potrzeb opracowania warunków korzystania z wód dorzecza. RZGW Wrocław, 1994
• [22] POPRAWSKI L. i in., Dokumentacja hydrogeologiczna regionu wrocławskiego i sudeckiego — zlewni Bystrzycy i Nysy Kłodzkiej. MOŚZNiL Warszawa, 1999
• [23] WITCZAK S., ADAMCZYK A., Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 1995