Zagospodarowanie końcowe wyrobisk poeksploatacyjnych KWB "Bełchatów"

• Autorzy: Szczepiński J. , Seweryn L. , Cichoń T.

Warianty tytułu

EN

Final management of abandonned lignite open pits in the "Bełchatów" mine

• Konferencja: Węgiel brunatny – Energetyka – Środowisko. IV Międzynarodowy Kongres Górnictwo węgla brunatnego. Bełchatów, 6-8 czerwca 2005 r.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od początku lat 60. mamy w Polsce do czynienia ze znaczącym rozwojem przemysłu węgla brunatnego. Dotychczasowa problematyka hydrogeologiczna dotycząca złóż węgla brunatnego związana była przede wszystkim z ich udostępnieniem i eksploatacją. Zagospodarowanie wyrobisk poeksploatacyjnych nie stwarzało do tej pory poważniejszych problemów, gdyż nie zachodziła konieczność likwidacji wielkich wyrobisk odkrywkowych. Pomimo, że zakończenie eksploatacji węgla w kopalni "Bełchatów" planowane jest w 2036 roku, już teraz zachodzi konieczność rozstrzygnięcia sposobu zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych. Pozostaną one po zakończeniu w 2019 roku eksploatacji węgla w odkrywce "Bełchatów" oraz po zakończeniu planowanego w latach 2008-2036 wydobycia węgla w odkrywce "Szczerców". Obecne koncepcje zakładają częściowe wypłycenie obu wyrobisk poeksploatacyjnych gruntami zwałowymi, a następnie zagospodarowanie powstałych w ten sposób wyrobisk końcowych w formie akwenów. Ze względu jednak na bardzo dużą powierzchnię przyszłych zbiorników wodnych ok. 36 km2 oraz kubaturę wynoszącą ok. 2,6 mld m3, proces ich przygotowywania i powstawania może spowodować wiele problemów wynikających m.in. z potrzeby odpowiedniego ukształtowania zboczy zbiorników oraz znacznych ilości wody niezbędnej do ich napełnienia. Dodatkowym utrudnieniem w procesie rekultywacji i zagospodarowania wyrobisk będzie istnienie wysadu solnego pomiędzy odkrywkami "Bełchatów" i "Szczerców".

EN

The final reclamation in abandoned lignite open pits in Poland faced no major problems at yet owing to inconsiderable depth and volume of open pits. Considerably more difficult will be solution of problems associated with the final management of the "Bełchatów" open pit and the "Szczerców" open pit final excavations in the "Bełchatów" Lignite Mine, with volume of 2.6 billion m3 and area of approximately 36 km2. A most rational method for reclamation of such open pits is water management consisting in filling the reservoirs with ground water, sometimes supported by surface water. However, the management of huge abandoned pits will bring about appearance of a number of geotechnical and hydrogeological problems. Changes caused by filling the reservoirs with water are likely to result in the degradation of reservoir slopes and in their retreat deep into the open pit slope and also, in hazards connected with the adjacent ground waterlogging, and disadvantageous hydrogeochemical changes. Early standing with work on the solution of these problems will make it possible as early as now to carry out mining operations in view of future water management of abandoned open pits and also, will allow to provide real financial inputs w which will be allocated for reclamation of future open pits.

Słowa kluczowe

PL

węgiel brunatny; wyrobisko poeksploatacyjne; zagospodarowanie

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 112, nr 44
• Strony: 647--656
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys.

Twórcy

autor

Szczepiński J.

• Poltegor-Projekt sp. z o. o., Wrocław

autor

Seweryn L.

• Poltegor-Projekt sp. z o. o., Wrocław

autor

Cichoń T.

• Poltegor-Projekt sp. z o. o., Wrocław

Bibliografia

• [1] BILKENROTH K., D., Rewaloryzacja terenów po kopalniach węgla brunatnego w Republice Federalnej Niemiec — aspekty przyrodnicze, techniczne i socjoekonomiczne. w: Mat. II Międzyn. Kongresu Górnictwo Węgla Brunatnego, Prace Nauk. Inst. Górnictwa PWr., nr 79, seria: Konferencje 19, Wrocław, 1996, 31-41.
• [2] MCDONALD M.G., HARBAUGH A. W., A modular three-dimensional finite diference groundwater flow model. USGS Open File Report 83-875, 1984.
• [3] KOZŁOWSKI Z., Uwarunkowania wypłycenia wyrobisk końcowych odkrywek „Bełchatów” i „Szczerców”, Węgiel Brunatny, nr 2 (27), 1999, 16-18.
• [4] PIERSCHKE K.-J., BOEHM B., Geomechanische und Wasserwitschaftliche Aspekte bei der Restseegestaltung im Rheinischen Braunkohlenrevier, Braunkohle Surface Mining, nr 6, 1996, 647-653.
• [5] SEWERYN L., Ochrona wód kopalnianych przed ujemnym wpływem wysadu solnego „Dębina” w: 1 Międzyn. Kongr. Górnictwo węgla brunatnego, Wyd. PWr., Wrocław 1994, 217-224.
• [6] SEWERYN L., WOJTKOWIAK B., Zagrożenia jakości i ochrona wód w rejonie kopalni „Bełchatów”. w: Mat. Konf. Współczesne problemy hydrogeologii, tom VII, cz. 2, Kraków-Krynica 1995, 193-200.
• [7] SEWERYN L., KOZŁOWSKI Z., Zagospodarowanie wyrobiska poeksploatacyjnego odkrywki „Bełchatów”. w: Mat. II Międzyn. Kongr. Górnictwo węgla brunatnego, Wyd. PWr., Wrocław 1996, 372-376.
• [8] SEWERYN L., Problemy hydrogeologiczne wodnej rekultywacji wyrobisk poeksploatacyjnych Kopalni „Bełchatów”, w: Mat. Konf. Górnictwo Odkrywkowe, a ochrona środowiska — fakty i mity, Kraków 1997, 395-404.
• [9] SZCZEPAŃSKI A., Hydrodynamiczne i hydrochemiczne uwarunkowania wykorzystania wyrobisk poeksploatacyjnych dla składowania odpadów, w: Mat. Konf. Współczesne problemy ochrony środowiska w górnictwie, Wyd. SITG, Katowice, Krynica 1994 199-208.
• [10] SZCZEPIŃSKI J., Prognoza zmian warunków hydrogeodynamicznych w obszarze leja depresyjnego kopalni „Bełchatów” w aspekcie opracowywania zasad zagospodarowania wielkoprzestrzennych wyrobisk poeksploatacyjnych, 2000, praca doktorska (niepubl.).
• [11] SZCZEPIŃSKI J., LIBICKI J., Modeling of the „Bełchatów” Open-Pit Impact on the Groundwater Environment. w: Mat. Intern. Mine Water Congress. Mine, Water & Environment, Sevilla, Spain, 1999 69-77.
• [12] UBERMAN R., Zagospodarowanie i wykorzystanie wyrobisk poeksploatacyjnych w górnictwie węgla brunatnego. w: Mat. I Międzyn. Kongresu Górnictwo Węgla Brunatnego, Prace Nauk. Inst. Górn. PWr., nr 74, seria: Konferencje 16, Wrocław 1994, 293-301.