Monitoring gazów wybuchowych w KWB "Bełchatów" SA

• Autorzy: Macuda J. , Słomka T. , Zawisza L.

Warianty tytułu

EN

Monitoring of explosive gases in Brown Coal Mine "Bełchatów" SA

• Konferencja: Węgiel brunatny – Energetyka – Środowisko. IV Międzynarodowy Kongres Górnictwo węgla brunatnego. Bełchatów, 6-8 czerwca 2005 r.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Gazy wybuchowe w złożach węgla brunatnego są akumulowane głównie w strukturze węgla w postaci sorbowanej. W postaci wolnej, w szczelinach i porach, występuje tylko około 5% całkowitej ich objętości. W trakcie prowadzenia prac odwadniających obserwuje się wypływy o różnej koncentracji gazów wybuchowych zarówno w otworach studziennych jak i obserwacyjnych i technicznych. Sporadycznie, wypływy gazów mają miejsce także w trakcie prowadzenia prac wiertniczych. W niektórych przypadkach dochodzi do znacznego zgazowania płuczki, które może grozić jej wyrzuceniem z otworu. W takich sytuacjach może dochodzić do przekroczenia koncentracji gazów powyżej dolnej granicy ich wybuchowości i powstania sytuacji niebezpiecznej dla załogi wiertniczej. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów stężenia metanu i siarkowodoru w otworach zlokalizowanych w obrębie odkrywki "Bełchatów" oraz metody ich monitorowania zwłaszcza w trakcie prowadzenia prac wiertniczych. Ponadto przedstawiono mapy koncentracji metanu w rejonie prowadzonych prac eksploatacyjnych, które mogą być wykorzystane do projektowania sieci monitoringowej.

EN

Explosive gases in brown coals are mainly accumulated in the coal structure, in a sorbed form. Only 5% of gas volume appears in a free form in fractures and pores. During dehydration works, fluxes of various concentrations of explosive gases are observed both in wells, inspection and technical pits. Sporadically, gas outflows take place in the course of drilling works. In certain cases, drilling mud gets gassed, which may result in its expulsion from the well. In such situations gas may concentrate above the lower limit of explosiveness, creating hazard to the crew. The results of methane and hydrogen sulfide concentrations in the opencast "Bełchatów" as well as methods of their monitoring in the course of drilling works are presented in the paper. There are also presented maps of methane concentration in the extraction areas, which may be used for designing monitoring networks.

Słowa kluczowe

PL

emisja metanu; węgiel brunatny; monitoring; KWB Bełchatów

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 112, nr 44
• Strony: 483--490
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Macuda J.

• Akademia Górniczo-Hutnicza Kraków

autor

Słomka T.

autor

Zawisza L.

Bibliografia

• [1] BARNS D. W., EDMONDS J.A., An evaluation of the relationship between and production and use of energy and atmospheric methane emissions, U.S. Department of Energy, Report TR047, DE-AC06-76RLO-1830, 1990, 143.
• [2] CEGLARSKA-STEFAŃSKA G., CZAPLIŃSKI A., FUDALEJ P.S., HOŁDA S., Polimeryczny model węgla kamiennego w świetle wysokociśnieniowych badań sorpcyjnych i dylatometrycznych, Arch. Górn., 20, 1975, 299-312.
• [3] CLAYTON J.L., RICE D., LEVENTHAL J., KOTARBA M., KORUS A., BUZEK F., HOLUB V., Atmospheric methane flux from coals related to mining and natural geologic processes, Geological Society of America Annual Meeting, Toronto, Canada, October 25, 1998.
• [4] KOTARBA M.J., CLAYTON J.L., LEVENTHAL J.S., KORUS A., RICE D.D., Near-surface and atmospheric methane concentration in Polish coal mining districts, In Report from Research Cooperation within the U.S.-Polish Maria Skłodowska-Curie Joint Fund II (eds. M.J. Kotarba and J.L. Clayton), Kraków-Denver, 1997, 3-22.
• [5] MACUDA J. Wpływ wybranych czynników techniczno-technologicznych na wskaźniki wiercenia otworów odwadniających na złożu Szczerców, praca doktorska, AGH, Kraków 1990.
• [6] NEY R., KOTARBA M. (red.), Opracowanie modeli oraz bilansu generowania i akumulacji gazów w serii węglonośnej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, Wyd. Centrum PPGSMiE PAN, Kraków, 1995.
• [7] SMITH J.W., PALLASER R.J., Microbial origin of Australian coalbed methane, AAPG Bull. 1996, 80, 891-897.
• [8] ZAWISZA L. MACUDA J. i inni, Uwarunkowania i zagrożenia w trakcie wykonywania robót wiertniczych i eksploatacji przy występowaniu gazów, Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica, Kraków 2003.