Natural and anthropogenical threats of lakes of polish coastal zone

• Autorzy: Cieśliński R.

Warianty tytułu

PL

Naturalne i antropogeniczne zagrożenia jezior polskiej strefy brzegowej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of this study is to determine natural and anthropogenic threats and their effects concerning the lakes situated within the coastal zone of the southern Baltic. The shore zone is a place of contact of the sea waters and the inland waters. This results in the formation of special water relationships and special circulation water. Macroscale conditions overlap local hydrological conditions and morphometric features of basins and hydrological features of catchments specific to particular lakes. All the natural conditions have been affected by human activity for over eight centuries. As a result, numerous natural and anthropogenic threats occur and cause not only periodic changes in the structure of lakes but such that even endanger their existence.

PL

Strefa brzegowa południowego Bałtyku to miejsce gdzie zazębia się oddziaływanie z jednej strony wód morskich a z drugiej wód lądowych. Oddziaływanie to szczególnie dobrze widoczne jest w jeziorach przybrzeżnych. Na warunki makroskalowe nakładają się lokalne warunki hydrologiczne oraz dla poszczególnych jezior specyficzne cechy morfometryczne ich niecek i hydrologiczne zlewni, co powoduje zmianę stosunków wodnych poszczególnych obiektów hydrograficznych. Na te wszystkie warunki naturalne nakłada się od ponad ośmiu wieków działalność człowieka. W efekcie mamy do czynienia z licznymi zagrożeniami naturalnymi i antropogenicznymi wpływającymi już nie tylko na pojawiające się zmiany w strukturze jeziora, lecz wręcz zagrażające jego istnieniu.

Słowa kluczowe

EN

lake; coastal zone; natural threat; anthropogenical threats

PL

jeziora przybrzeżne; zagrożenia naturalne; zagrożenia antropogeniczne

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 33, no. 1
• Strony: 15--27
• Opis fizyczny: bibliogr. 21 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Cieśliński R.

• University of Gdańsk, Department of Hydrology ul. Dmowskiego 16 a, 80-952 Gdańsk, Poland

Bibliografia

• [1] Balicki H.: Metoda obliczania napływu wody morskiej do jezior przybrzeżnych na przykładzie jeziora Gardno. [w:] Stosunki wodne w zlewniach rzek przymorza i dorzecza dolnej Wisty ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej jezior. Sesja naukowo-techniczna w Słupsku, 23-24 października 1980, 125-133.
• [2] Cebulak K.: Gospodarka polderowa, [w:] B. Augustowski (red.), Pobrzeże Pomorskie, GTN, Gdańsk 1984,229-255.
• [3] Cebulak K.: Ocena i prognoza rozwoju polderowego systemu melioracji basenu jeziora Druzno, [w:] J. Drwal (red.), Basen jeziora Druzno, Wyd. UG, Gdańsk 1991, 19-39.
• [41 Cieśliński R.: Influence of catchments on trends in nitrates and phosphates concentrations in waters of Lake Gardno, Limnological Review, vol. 3/2003, Institute of Geography of the Jan Kochanowski University, Kielce 2003, 41-46.
• [5] Cieśliński R., J. Drwal: Quasi-estuary processes and consequences for human activity. South Baltic, Estuarine, Coastal and Shelf Science, 62, 477-^85 (2005).
• [6] De Jong V.N., J.E.E. Van Beusekom: Wind and tide - induced resuspensions sediment and microphylo-benhtos from tidal flats in the Ems estuary. Limnology and Oceanography, 40 (4), 766-778 (1995).
• [7] Drwal J.: Środowisko delty Wisły w czasach historycznych, [w:] Żuławy i mierzeja - moje miejsce na Ziemi, Kolokwia Żuławskie, I, Oficyna Ferberiana, Gdańsk 2001.
• [8] Dye A.H.: Meiohenthos in intermittently closed / open coastal lakes in New South Wales: spatial and temporal patterns in density of major taxa. Marine and Freshwater Research, 56, 1055-1067 (2005).
• [9] Hollham A.J.: Marine influences on coastal lakes in British Columbia and Alaska. Paleolimnological reconstructions of sockeye salmon dynamics and sea level changes, Unpublished MSc dissertation. Queen's University at Kingston, 2003.
• [10] Janowska Z.: Ochrona przyrody w województwie pomorskim - informator, Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej, Gdańsk 2000.
• [11] Kudelska D., D. Cydzik, H. Soszka: Wytyczne monitoringu podstawowego jezior. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1992.
• [12] Małaczyński M: Zagrożenie - magazyn specjalistyczny nr 2,3, Ol KOS, Gdańsk 1998.
• [13] Nordin, R., J-M. Davies, A. Mazumder: Coastal lakes in British Columbia, Lake Line, Issue 23(4), 17-19 (2004)
• [14] Rotnicki K.: The coastal zone - present, past and future, [in:] K. Rotnicki (ed.) Journal of Coastal Research, Spec. Issue, No 22; Polish Coast: Past, Present and Future, 1995, 3-14.
• [15] Shore Protection Manual: US Army coastal engineering. Research Center, Washington 1995.
• [16] Szmidt K.: Rola morza Bałtyckiego w kształtowaniu stosunków hydrograficzych jezior przybrzeżnych ze szczególnym uwzględnieniem jeziora Jamno, Zeszyty Geograficzne WSP w Gdańsku, R IX, 47-76 (1967).
• [17] Szopowski Z.: Wybrane zagadnienia związane z wymianą wód pomiędzy jeziorem Łebsko a morzem. Materiały do monografii polskiego brzegu morskiego, z. 3, PWN, Poznań 1962.
• [I8| Tobolski K.: Holoceńskie transgresje Bałtyku w świetle badań paleoekologicznych niziny Gardnieńsko-Lebskiej, Studia i Materiały Oceanologiczne 56, Geologia Morza (4), Ossolineum, 1989, 257-265.
• [19] US Environmental Protection Agency: America's Wetlands: Our Vital Link Between Land and Water, EPA843-K-95-O01, 1995.
• [20] Veselov V.V., V.M. Mirlas, V.Yu, Panichkin: Prediction of the subsoil waters level under the effect of the head from the side of the Caspian Sea, the Caspian Sea and coastal zone, Almaty, "Olke", 1995, 84-90.
• [21] Zeidler R.B.: Vulnerability of Poland's coastal areas to sea level rise, [in:] K. Rotnicki (ed.) Journal of Coastal Research, Spec. Issue, No 22; Polish Coast: Past, Present and Future, 1995, 99-110.