Częstość występowania mas powietrza w rejonie Poznania w latach 1965-1990

• Autorzy: Buchert L.

Warianty tytułu

EN

Occurrence of air masses in POznań region during the period 1965-1990

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia wyniki analizy częstości głównych mas powietrza nad Poznaniem w wieloleciu 1965-1990. Wyniki uzyskane na podstawie analizy codziennych map synoptycznych z wymienionego okresu, publikowanych w Codziennych Biuletynach Synoptycznych IMGW (do 1978 roku - Biuletynie Synoptycznym PIHM) przedstawiono w postaci tabelarycznej. Obszar objęty analizą ograniczają południki 15-20°E i równoleżniki 5O-55°N. W opracowaniu uwzględniono wszystkie rodzaje mas powietrza, które w badanym okresie pojawiały się nad Wielkopolską. Określono częstość mas powietrza w ciągu roku, ciepłej i chłodnej pory roku oraz w poszczególnych miesiącach. W okresie 1965-1990 odnotowano w rejonie Poznania 10 rodzajów mas powietrza, należących do 3 głównych typów genetycznych. Do mas powietrza polarnego (PP) zaliczono: PPm, PPmc, PPms i PPk; do mas powietrza arktycznego (PA) zaliczono: PA, PAs i PAm, a do mas powietrza zwrotnikowego (PZ): PZ, PZs oraz PZm. Analiza częstości mas powietrza wskazuje na zdecydowaną przewagę mas powietrza polarnego. W badanym okresie 25-letnim masy powietrza polarnego zaobserwowano w 84% przypadków, przy czym aż 72,2% stanowią masy polarne morskie (PPm). W tym samym czasie masy powietrza polarnego kontynentalnego (PPk) pojawiły się w 11,8% przypadków a masy powietrza arktycznego w 14,3%. Najrzadziej odnotowano masy powietrza zwrotnikowego; zaledwie w 1,7% przypadków były to masy PZ.

EN

This article presents the results of the analysis of frequencies of the major air mass types over Poznań area within a multiyear period of 1965-1990. The results were obtained through the analysis of daily synoptic weather maps from the mentioned period and presented in tables. Atmospheric situations analysis was done according to the published weather maps timed at 00 GMT, printed in Daily Meteorological Bulletin of lMWM (up to 1978 - Synoptic Bulletin of PIHM). Preparation of the output data involved the analysis of synoptic maps for the area delineated by 15-20°E and parallels 50-55°N, with Poznań at its centre and produced throughout the period of 1965-1990. This paper presents only those air masses, which actually appeared over Wielkopolska during the researched period. The number of occurrences was calculated for the year, cold and warm season and for each month of the year. During the multiyear period of 1965-1990, there were 10 types of air masses noted over Poznań, belonging to 3 major air masses genetic types. Polar air (PP) includes: PPm, PPmc, PPms, and PPk; arctic air (PA) includes: PA, PAs, and PAm; and tropical air (PZ): PZ, PZs and PZm. The analysis of frequencies of each air mass type has shown that the dominant air mass type influencing weather in Poznań was of polar origin. During the period polar air counted for 84% of all air mass types occurrences, the majority of which were humid masses of maritime origin (PPm). At the same time dry air masses of continental origin (PPk) occurred at only 11.8% of all cases. Similarly, cooler arctic air (PA) accounts for 14.3%. The least frequent was tropical air. Its participation rate was not higher than 1.7% for the total of days. These air masses constitute one of the major weather forming factors in this part of Poland. Presented results allow for a preliminary characteristic of atmospheric circulation in the Poznań region.

Słowa kluczowe

PL

masy powietrzne; powietrze polarne; powietrze arktyczne

EN

air masses; polar air; arctic air; tropical air

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2006
• Tom: Z. 3-4
• Strony: 237--243
• Opis fizyczny: bibliogr. 15 poz., tab.

Twórcy

autor

Buchert L.

• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Poznań

Bibliografia

• BołaszewskaJ., ReuttE, 1962, Częstotliwość występowania poszczególnych mas powietrza w Polsce w okresie 10-ciu lat 1946-1956. Prace PIHM, nr 66, s. 16-32.
• Buchert L., 1992, Masy powietrza i układy baryczne w rejonie Poznania w latach 1981-1990. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. T. 44, Seria A, Geografia Fizyczna, s. 19-31.
• Buchert L., 1994, Występowanie mas powietrza, frontów atmosferycznych oraz układów barycznych nad Poznaniem w latach 1965-1980. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. T. 45, Seria A, Geografia Fizyczna, s. 43-52.
• Crowe PR., 1987, Problemy klimatologii ogólnej. Warszawa, PWN.
• Martyn D., 1985, Klimaty kuli ziemskiej. Warszawa, PWN.
• Michalczewski J., 1960, Powtarzalność typów pogody na obszarze Górnego Śląska. Prz. Geof., t. 13, nr 3, s. 199-210.
• Niedźwiedź T., 1968, Częstotliwość występowania układów barycznych, mas powietrza i frontów atmosferycznych nad Polskimi Karpatami Zachodnimi. Prz. Geof., t. 40, nr 2, s. 473-478
• Niedźwiedź T, 1969, Sytuacje baryczne w Polsce południowej i ich wpływ na niektóre elementy klimatu. Zeszyty Naukowe UJ, t. 218, Pr. Geogr., nr 25, s. 63-98.
• Parczewski W., 1962a, O podziale roku w Polsce na porę chłodną i ciepłą. Prz. Geof., t. 15, nr 3, s. 169-173.
• Parczewski W., 1962b, Układy ciśnienia atmosferycznego na poziomie morza w Polsce Środkowej. Prz. Geof., t. 15, nr 2, s. 95-105.
• Rafałowski J., Bolaszewska J., Reutt E, 1955, Częstotliwość występowania poszczególnych mas powietrza w Polsce. Wiadomości Służby Hydr. i Met., t. 3, nr 5, s. 3-23.
• Tomaszewska A., 1964, Przebieg temperatur ekstremalnych w Warszawie w różnych masach powietrza w latach 1951-1960. Prz. Geof., t. 17, nr 1, s. 53-66.
• Warakomski W., 1969a, Częstość występowania dni i okresów z poszczególnymi typami mas powietrza nad Polską (1951-1960). Prz. Geof., t. 14, nr 1, s. 67-77.
• Warakomski W., 1969b, Zachmurzenie i rodzaj chmur w zależności od mas powietrznych w Polsce. Rozprawy habilitacyjne UMCS, ss.247.
• Zinkiewicz W., Warakomski W., 1960, Zarys klimatu Lublina. Annales Universitates M. Curie-Sklodowska, t. 14, Seria B, s. 47-116