Zachodni i południowy zasięg kratonu wschodnioeuropejskiego

Mizerski, W.; Stupka, O.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Zachodni i południowy zasięg kratonu wschodnioeuropejskiego

Autorzy

Mizerski W. , Stupka O.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Western and southern extent of the East European Craton

Języki publikacji

Abstrakty

The problem of the western and southern borders of the East European Platform is still subject to debate; different authors variously put this border on the geological maps of Europe. The deepness of the crystalline basement between the T–T zone and the Variscan orogen and within the so-called Scythian Platform makes recognizing the geotectonic structure of the area difficult. There are relatively few and small regions with rocks older than Mesozoic. There is no direct access to Precambrian strata over most of the area. Most structural information is provided by geophysical methods, but they do not allow to date the age of consolidated basement. The paleomagnetic studies of the area give equivocal results. Our analysis of available materials from between the T–T zone and the Variscan orogen and the Scythian Platform suggests that the Precambrian Platform has a larger extent than it was generally assumed. The platform extends westwards even as far as the front of the Variscan orogen, and to the SWand S it may reach the Alpine folded structures.

Słowa kluczowe

platforma wschodnioeuropejska platforma scytyjska geotektonika Ukraina

East European Platform geotectonics Scythean Platform Poland Ukraine

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2005

Tom

Vol. 53, nr 11

Strony

1030--1039

Opis fizyczny

Bibliogr. 95 poz., rys.

Twórcy

autor

Mizerski W.

wlodzimierz.mizerski@pgi.gov.pl

Państwowy Instytut Geologiczny, ul Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Stupka O.

Instytute of Geology and Geochemistry of Combustible Materials, Naukova 3e, 79053 Lviv, Ukraine

Bibliografia

1. BROCHWICZ-LEWIŃSKI W., POŻARYSKIW & TOMCZYK H. - 1981,Wielkoskalowe ruchy przesuwcze wzdłuż SW brzegu platformy wschodnioeuropejskiej wewczesnympaleozoiku. Prz. Geol., 29: 385-397.
2. BUROW W.S, MYTKA B.W. & SZAKLIN W.L. 1974 - Osobiennosti strojenija i razwitija Swientokrziskogo-Dobrudźskogo soorużenija. Sow. Geol., 5: 139-144.
3. BUROW W.S., GŁUSZKO W.W. & DOSIN G.D. 1980 - Ob amplitu- die gorizontalnogo pieremieszczenija fliszewogo kompleksa jugowostocznoj czasti Ukrainskich Karpat. Geotektonika, 5: 51-58.
4. BUSZ W.A., GARECKIJ R.G. & KIRIUCHIN L.G. 1973 - O pogrebiennoj zonie kaledonskoj składczatosti wdol jugo-zapadnogo ograniczenija Wostoczno-Ewropejskoj płatformy. Dokł. AN SSSR, 208 (22): 409-412.
5. CHIŻNIAKOW A.W. 1975 - Strojenje zony soczlenienija Wostoczno-Ewropejskoj płatformy s jeje geosynklinalnym obramlenijem na territori Mołdawii, Ukrainy i Polszi. Materiały X sjezda KBGA:Tektonika: 159-165,Bratysława.
6. DADLEZ R. 1974 - Tectonic position of Western Pomerania (northwestern Poland) prior to the Upper Permian. Biul. Inst. Geol., 274: 49-87.
7. DADLEZ R. 1978 - Podpermskie kompleksy skalne w strefie Koszalin - Chojnice. Kwart. Geol., 22: 269-301.
8. DADLEZ R 1982 -W sprawie interpretacji profilu starszego paleozoiku w otworze Toruń-1. Prz. Geol., 30: 273-277.
9. DADLEZ R. 1987 - Evolution of the Phanerozoic basins along the Teisseyre - Tornquist zone. Zeit. Angew. Geol., 33: 229-233.
10. DADLEZ R. 1990 - Tektonika południowego Bałtyku. Kwart. Geol., 34: 1-20.
11. DADLEZ R. 1994 - Debates about the pre-Variscan tectonics of Poand. Bull. Acad. Pol. Sc. Earth Sc., 42: 137-144.
12. DADLEZ R. 1997 - Seismic profile LT-7 (northwest Poland): geological implications. Geol. Mag. 134: 653-659.
13. DADLEZ R & JAROSZEWSKI W. 1994 - Tektonika. Wyd. Nauk. PWN.
14. DADLEZ R., KOWALCZEWSKI Z. & ZNOSKO J. 1994 - Some keys problems of the pre-Permian tectonics of Poland. Geol. Quart., 38:169-190.
15. DIKENSZTEIN G.H., SOŁOWIOW B.A. & CHAIN W.E. 1975 - K problemie rajonirowanija Sredniej Ewropy po wozrastu składczatogo osnowanija. Geotektonika, 3: 3-14.
16. GARECKI R.G. (red.) 1981 - Geologia zapada Wostoczno-Ewropejskoj płatformy. Nauka i technika, Mińsk: 1-188.
17. GAWRILISZIN W.I. 1998 - Stratigraphy of Mesozoic platform deposits of underthrust of the Ukrainian Carpathians. Geol. i Geoch. Gor. Iskop. 3: 81-90.
18. GŁAZEK J. 1995 - A Caledonian orogen in Poland? Nacht. Deutsch. Geol. Ges.,54: 74-75.
19. GŁAZEK J., DYJACZYŃSKI K. & PROTAS A. 2000 - Budowa podłoża podpermskiego północno-zachodniej Polski. Przew. 71. Zjazdu Pol. Tow. Geol.: 25-32, Poznań.
20. GŁAZEK J., KARWOWSKI Ł., RACKI G. & WRZOŁEK T. 1981 - The Early Devonian continental/marine succesion at Chęciny in the Holy Cross Mts, and its paleogeography and tectonic significance. Acta Geol. Pol., 31: 233-250.
21. GOFSZTEJN I.D. 1957 - K woprosu o kaledonskom obramlenii Russkoj płatformy. Izw. AN SSSR, Ser. Geol., 5: 64-68.
22. GUTERCH A., GRAD M., MATERZOK R. & PERCHUĆ E. 1986 - Deep structure of the Eatrh’s crust in the contact zone of the Palaeozoic and Precambrian platforms in Poland (Tornquist-Teisseyre zone). Tectonophysics, 128: 251-279.
23. GUTERCH A., GRAD M., JANIK T., MATERZOK R., LOUSTOU U., YLINIEMI J., LŮCK E., SCHULTZE A. & FÖRSTE K. 1994 - Crustal structure of the transition zone between Precambrian and Variscam Europe from new seismic data along LT-7 profile (NW Poland and Eastern Germany). C.R. Acad. Sc. Paris 314 (sér. 2): 1489-1496.
24. GUTERCH A., GRAD M., THYBO H. & KELLER G. R. 1999 - POLONAISE’97 - An international seismic experiment between Precambian and Variscan Europe in Poland. Tectonophysics, 314: 101-121.
25. GUTERCH A. & GRAD M. 2000 - Nowe sejsmiczne modele skorupy ziemskiej w strefie transeuropejskiego szwu w zachodniej Polsce. Przew. 71. Zjazdu Pol. Tow. Geol.: 7-24, Poznań.
26. JAWOROWSKI K. & SIKORSKA M. 2004 - Relation of the Łysogóry Unit to the East-European Craton in view of petrological and sedimentological studies on Cambrian deposits [in Polish]. Posiedz. Państw. Inst. Geol. www.pgi.gov.pl
27. KARNKOWSKI P. 1980 - Przekroje geologiczne przez Niż Polski. Wyd. Geol.
28. KORONIECKIJ M.N., PYNDA J.F. & KUSZNIR W.F. 1975 - Nowyje dannyje po tektonikie Pridobrudźskoj wpadiny, połuczennyje na osnowanii sejsmorazwiedocznych rabot MOGT. Nowyje dannyje po sejsmicznosti i tektonikie territorii Mołdawskoj SSR. Kiszyniów: 107-113.
29. KOTAŃSKI Z. & MIZERSKI W. 2000 - Ścienna mapa tektoniczna Polski i inne ścienne mapy geologiczne Polski w Muzeum Geologicznym Państwowego Instytutu Geologicznego. Prz. Geol., 48: 62-65.
30. KOTAŃSKI Z. & MIZERSKI W. 2001 - Jeszcze raz o ściennej mapie tektonicznej Polski w Muzeum Geologicznym PIG. Prz. Geol., 49: 599-602.
31. KRÓLIKOWSKI C., PETECKI Z. & DADLEZ R. 1996 - Vertical discontinuities in the Earth’ crust of the TESZ in Poland - gravity data. Geol. Quart., 40: 155-168.
32. KRUPINSKIJ J. Z. 2001 - Geodinamiczni umowi formuwanija i nafrogazonosnist Karpatskogo ta Wolino-Podilskogo regioniw Ukraini. Ukr. DGRI: 1-144.
33. LEBIEDIENKO G.I., BOGDANOW K.I. & ŚNIEŻKO W.A. 1980 - Nowyje dannyje o fundamientie Centralnogo Predkawkazia. Izw. Ciew.-Doniec. Naucz, centa wys. szk. Jest. Nauk., 3: 57-60.
34. LEWANDOWSKI M. 1993 - Paleomagnetism of the Paleozoic rocks of the Holy Cross Mts (Central Poland) and the Origin of the Variscan Orogen. Publ. Inst. Geoph. Pol. Acad. Sc. A-23 (265): 1-85.
35. LEWANDOWSKI M. 1994 - Paleomagnetic constraints for Variscan mobilism of the Upper Silesian and Małopolska Massif, southern Poland. Geol. Quart., 38: 211-229.
36. LEWANDOWSKI M. 1995 - Paleomagnetic constraints for Variscan mobilism of the Upper Silesian and Małopolska Massif, southern Poland - reply. Geol. Quart., 39: 283-293.
37. LISZKOWSKI J., BARLIK M. & ŚLEDZIŃSKI J. 1998 - Geotectonics and geodynamics of the Teisseyre-Tornquist Zone. Rep. of Geodesy 4, 34: 1-113. Inst Geodezji Wyższej i Astronom. Geod. UW, Warszawa.
38. MAKARESKU W.S. 1982 - Gorizontalnyje dwiżenija i ich rol w formirowanii struktury Siewiero-Zapadnogo Predczernomoria. Izw. AN MSSR. Ser. Fiz.-tech. I mak. Nauk. 1: 48-53.
39. MAREK S. & ZNOSKO J. 1974 - Tectonic position of Kujawy and Wielkopolska (Central Poland) prior to the Upper Permian. Biul. Inst. Geol., 274: 89-110.
40. MIZERSKI W. 1988 - Podstawowe problemy tektoniki i tektogenezy regionu łysogórskiego Gór Świętokrzyskich. Rozpr. Uniw. Warsz., 262: 1-141.
41. MIZERSKI W. 1995 - Geotectonic evolution of the Holy Cross Mts in Central Europe. Biul. Państw. Inst. Geol., 372: 1-47.
42. MIZERSKI W. 1996 - Czy w Górach Świętokrzyskich są kaledonidy? Prz. Geol., 44: 381-385
43. MIZERSKI W. 1998 - Podstawowe problemy tektoniki i tektogenezy utworów paleozoicznych Gór Świętokrzyskich. Prz. Geol., 46: 337-342. MIZERSKi W. 2000 - Tektonika i tektogeneza paleozoiku świętokrzyskiego. Pr. Inst. Geogr. WSP w Kielcach, 4: 93-125.
44. MIZERSKI W. 2004 - Hole Cross Mountains in the Caledonian, Variscan and Alpine cycles. Prz. Geol., 52: 774-779
45. MIZERSKI W. & SKUREK-SKURCZYŃSKA K. 2000 - Problemy tektoniki zachodniego przedpola platformy wschodnioeuropejskiej w Polsce - fakty, interpretacje, otwartekwestie. Biul. Państw. Inst. Geol., 393: 115-133.
46. MOCZYDŁOWSKA M. 1993 - Is there Caledonian deformation in the TESZ (Trans-European Suture Zone) of Upper Silesia, southern Poland? Publ. Inst. Geoph. Pol. Acad. Sc., A-20 (255): 119-122.
47. MOROSZANR P.&ZAJAC H.B. 2001 -Wzajemozwiazki kristalicznogo fundamientu s osadocznim kompleksom u Karpatskomu regioni (za materiałami regionalnich geofizicznychdolidżen). Geo. i Geoch. Gor. Kop., 4: 48-52.
48. MORGUNOW J.G., KALININ A.W. & KALININ W.W. 1981 - Tektonika i istoria razwitia siewiero-zapadnogo szelfa Czernogo moria. Nauka, Moskwa: 1-254.
49. MURATOW M.W. 1955 - Tektoniczeskaja struktura i istoria rawninnych obłastiej, otdielajuszczich Russkuju płatfprmu ot gornych coorużenij Kryma i Kawkaza. Sow. Geol., 48: 36-66.
50. MURATOW W.M. 1969 - Strojenije składczatogo osnowanija Srediiemnomorskogo pojasa Europy i Zapadnoj Azji i gławniejszije etapy razwitia etogo pojasa. Geotektonika, 2: 3-21.
51. MURATOW W.M. 1981 - Drewniejszije i mołodyje płatformy. Tektonika płatform i tektoniczeskije karty w issledowanijach Geołogiczeskogo instituta AN SSSR, Nauka, Moskwa: 6-97.
52. NAWROCKI J. 1991 - Badania paleomagnetyczne osadów kambru i górnego karbonu z Górnego Śląska. Kwart. Geol., 35: 496-497.
53. NAWROCKI J. 1992 - Pre-Permian paleomagnetic direction from European Variscan Fold Belt. Bull. Pol. Acad. Sc. Earth Sc., 40: 1-9.
54. NAWROCKI J. 1993a - Nowy środkowodewoński biegun paleomagnetyczny z antykliny Siewierza - upadek koncepcji wielkoskalowych ruchów przesuwczych wzdłuż SW krawędzi platformy wschodnioeuropejskiej? Prz. Geol., 41: 853-856.
55. NAWROCKI J. 1993b - The Devonian-Carboniferous platform paleomagnetic directions from the Silesian-Cracow area and their importance for Variscan paleotectonic reconstructions. Kwart. Geol., 37: 397-430.
56. NAWROCKI J. 1995 - Palaeomagnetic contraints for Variscan mobilism of the Upper Silesian and Małopolska Massif, southern Poland - discussion. Geol. Quart., 39: 271-282.
57. NAWROCKI J. & ŻELAŽNIEWICZ A. 2005 - Paleozoiczne dzieje Polski - podsumowanie projektu. Prz. Geol., 53: 31-33.
58. POPOW W.S. & GŁUSZKO W.W. 1962 - Niekotoryje nowyje dannyje o geologiczeskom strojenii Ukrainskich Karpat po itogom geologorazwiedocznych rabot. Mat. V sj. KBGA: 126-140.
59. POŻARYSKI W. 1990 - Kaledonidy środkowej Europy orogenem przesuwczym złożonym z terranów. Prz. Geol., 38: 1-9.
60. POŻARYSKI W. 1991 - The strike-slip terrane model for the North German-Polish Caledonides. Publ. Inst. Geoph. Pol. Acad. Sc. A-19 (236): 3-15.
61. POŻARYSKI W. 1997 - Tektonika powaryscyjska obszaru świętokrzysko-lubelskiego na tle struktury podłoża. Prz. Geol., 45: 1265-1270.
62. POŻARYSKI W., GROCHOLSKI A., TOMCZYK H.,KARNKOWSKI P. & MORYC W. 1992 - Mapa tektoniczna Polski w epoce waryscyjskiej. Prz. Geol., 40: 643-651.
63. POŻARYSKI W. & KARNKOWSKI P. (red.) 1992 - Mapa tektoniczna Polski w epoce waryscyjskiej 1 : 1 000 000. Państw. Inst. Geol.
64. POŻARYSKI W. & KOTAŃSKI Z. 1978 - Baikalian, Caledonian and Variscan events in the fore-field of the East-European platform. Zeit. Deutsch. Geol. Ges., 129: 391-402.
65. POŻARYSKI W. & NAWROCKI J. 2000 - Struktura i lokalizacja brzegu platformy wschodnioeuropejskiej w Europie Centralnej. Prz. Geol., 48: 703-706.
66. POŻARYSKI W. & TOMCZYK H. 1993 - Przekrój geologiczny przez Polskę południowo-wschodnią. Prz. Geol., 41: 687-695.
67. POŻARYSKI W., TOMCZYK H. & BROCHWICZ-LEWIŃSKI W. 1980 - Tektonika paleozoiku podpermskiego obszaru warszawskiego. Prz. Geol., 28: 73-81.
68. PUSZCZAROWSKI J.M. & TRIFONOW W.G. (red.) 1990 - Tektoni- czeskaja rassłojennost litosfery i regionalnyje gieołogiczeskije issledowanija. Izd. Nauka, Moskwa: 3-19.
69. RIZUN B.P & SENKOWSKI J.N. 1973 - O położenii jugo-zapadnoj granicy Wostoczno-Ewropejskoj płatformy w prediełach Ukrainy. Geotektonika, 4: 43-49.
70. SANDLER J.M. & GŁUSZKO W.W. 1955 - Składczatyj silur w siewiero-zapadnoj czasti Lwowskoj obłasti. Dokł. AN SSSR, 103: 685-688.
71. SEMENENKO J.P., TKACZUK L.G. & KLUSZIN W.N. 1965 - Galicijskaja składczataja obłast’ rifeja i kaledonid i ich predgornyj progib. [W:] Mat. VI sj. KBGA, Naukowa Dumka: 225-231.
72. SLIUSAR B.S. 1984 - Struktura gorizontalnogo sżatia w Siewiernom Predobrudźe. Geotektonika, 4: 90-105.
73. SOLLOGUB W.B., PAWLENKOWAN.I., CZEĘUNOW A.W. & CHIMINSKI L.A 1966-Głubinnoje strojenije ziemnoj kory wdol meridionalnogo piereseczenija Czernoje morie-Woroneżskij massiw. Geof. Cb., 15: 46-58.
74. STUPKA O.S. 1986 - Geodynamiczeskaja ewolucja i struktura ziemnoj kory juga ewropejskoj czasti Sowietskogo Sojuza w dokiembrii. Naukowa Dumka: 1-224.
75. STUPKA O.S. 1987 - Genezis dislokacji niżnie-sredniepaleozojskich obrazowanij jużnoj i juzno-zapadnoj okrainy Wostoczno-Ewropejskoj płatformy. Dokł. AN SSSR, 293: 192-195.
76. STUPKA O.S. 1991 - O tektoniczeskoj strukturie niznie-sredniepaleozojskich otłożenij jugo-zapadnoj i jużnoj okrainy Wostocznoewropejskoj płatformy i wozmożnyj mechanizm jeje formirowanija (w swiazi s problemoj nieftiegazonosnosti głubokozalegajuszczich gorizontow). Geol. i Geoch. Gor. Iskop., 77: 13-23.
77. STUPKA O.S. 1993 -Rifejskij zielenosłancewyj pojas jugo-zapadnoj i juznoj okrainy Wostoczno-Ewropejskoj płatformy i jego tektoniczeskaja priroda. Geotektonika, 2: 29-36.
78. STUPKA O.S., 1995 - About notion „platform boundary. Geol. I Geoch. Gor. Iskop. 3-4: 41-47.
79. STUPKA O.S. 2002 - Nasuwni i podnasuwni struktury - nowyj perspektiwnyj obiekt poszukiw krupnych pokładiw nafty i gazu w mieżach pivdienno-zachidnoj okrainy Schidno-Ewropejskij płatformy. Problemy naftogazowogo kompleksu Ukrainy, Kijów: 30-40.
80. STUPKA O.S. 2004 - Problemy tektoniki Ukrainy na suczastomu etapi pazwitku geologicznoj nauki. Geolog, 2: 48-54.
81. SZARDANOW A.N., ALEKSIN A.G. & JUDIN G.T. (red.) 1973 - Geologiczeskije formacji Zapadnogo Predkawkazia. Nauka, Moskwa: 1-156.
82. SZULGA P.L. 1972 (red.) 1972 - Stratigrafija URCR. Kiembrij-ordowik. Naukowa dumka, Lwów: 1-228.
83. TKACZENKO G.G., PAZIUK L.I. & SAMSONOW A.I. 1969 - Geologia pobiereżia i dna Czernogo i Azowskogo morej w prediełach USSR. Wyd. Kijowskiego Uniw., 3: 3-19.
84. TOMCZYK H. 1980 - Sylur w brzeżnej części platformy prekambryjskiej na tle wyników wiercenia Toruń 1. Kwart. Geol., 24: 421-422.
85. TOMCZYK H. 2000 - Główne fazy rozwoju Gór Świętokrzyskich. Prace Inst. Geogr. WSP w Kielcach, 4: 67-91.
86. WISZNIAKOW I.B., KOTYK W.A. & LEWIN G.I. 1966 - Strukturnyje osobiennosti Lwowskogo paleozojskogo progiba. Geol. Niefti i Gaza, 8: 23-26.
87. WISZNIAKOW I.B., GAWRIŁKO G.A. & GONIK I.O. 2002 - Diejaki aspekti prognozu perspektiwnych naftogazonosnych struktur u wnutrisznij zony Lwiwskogo paleozojskogo progibu. Geol. i Geoch. Gor. Kop., 3: 14-20.
88. ZIEGLER P. A. 1982 - Geological atlas of Western and Central Europe 1:2 500 000. Shell. Petrol. Maatsch. B.5.
89. ZNOSKO J. 1974 - Outline of the tectonics of Poland and the problems of the Vistulicum and Variscicum against the tectonics of Europe. Biul. Inst. Geol., 274: 1-47.
90. ZNOSKO J. 1984 - Tectonics of southern part of Middle Poland (beyond the Carpathians). Zeit. Deutsch. Geol. Ges,. 135: 585-602.
91. ZNOSKO J. 1986 - Polish Caledonides and their relations to other European Caledonides. Ann. Soc. Geol. Pol., 56: 33-52.
92. ZNOSKO J. 1992 - Outline of post-Variscan geotectonic evolution of Poland. Bull. Pol. Acad. Sc. Earth Sc. 40: 315-320.
93. ZNOSKO J. 1999 -Atlas tektoniczny Polski. Państw. Inst. Geol.
94. ZNOSKO J. 2001 - Rozważania nad istotą map tektonicznych. Prz. Geol., 49: 296-298.
95. ŻURAWLEW W.S. 1972 - Srawnitielnaja tektonika Peczorskoj, Prikaspijskoj i Siewieromorskoj ekzogonalnych wpadin Ewropejskoj płatformy. Nauka, Moskwa: 1-399.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BUS2-0015-0035