Promieniotwórczość naturalna wybranych skał krystalicznych bloku izerskiego

• Autorzy: Malczewski D. , Sitarek A. , Żaba J. , Dorda J.

Warianty tytułu

EN

Natural radioactivity of selected crystalline rocks of the Izera Block (Sudetes, SW Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Results of natural radioactivity of ⁴⁰K, ²⁰⁸Tl, ²¹²Pb, ²¹²Bi, ²¹⁴Pb, ²¹⁴Bi, ²²⁸Ac and the fallout of ¹³⁷Cs measured in situ in typical crystalline (both igne-ous and metamorphic) rocks of the Izera Block (Sudetes Mountains, southwestern Poland) using a portable gamma-ray spectrometry workstation are presented. The highest activity concentrations of ⁴⁰K and ²²⁶Ra (²³⁸U series) were noted in laminated gneisses whereas the highest activity concentration of ²²⁸Ac (²³²Th series) is characteristic for Sn-bearing mica schists. The lowest activity concentrations of ⁴⁰K, ²²⁸Ac and ²²⁶Ra refer to the basalts, flaser gneisses and Izera granites, respectively. The measurements carried out in the study area have shown relatively low level of ¹³⁷Cs fall-out.

Słowa kluczowe

PL

blok izerski; promieniotwórczość naturalna; spektrometria in situ; gnejsy laminowane; bazalty; łupki łyszczykowe; koncentracja radionuklidów

EN

Izera Block; in situ gamma spectrometry; laminated gneisses; leptinites; greisens

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 53, nr 3
• Strony: 237--244
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Malczewski D.

• Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, ul.Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec

autor

Sitarek A.

• Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, ul.Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec

autor

Żaba J.

• Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski; Uniwersytecka 4, 40-007 Katowice

autor

Dorda J.

• Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski; Uniwersytecka 4, 40-007 Katowice

Bibliografia

• 1. ALEKSANDROWSKI P., KRYZA R., MAZUR S. & ŻABA J. 1997 - Kinematic data on major Variscan strike-slip faults and shear zones in the Polish Sudetes, northeast Bohemian Massif. Geol. Mag., 134: 727-739.
• 2. BECK H. L., DE CAMPO J., GOGOLAK C. V. 1972 - In situ Ge(Li) and Na(Tl) gamma-ray spectrometry. New York: U.S. Department of Energy, Environmental Measurements Laboratory, HASL-258.
• 3. BORKOWSKA M. 1966 - Petrografia granitów Karkonoszy. Geol. Sudet., 2: 7-107.
• 4. BORKOWSKA M., HAMEURT J. & VIDAL P. 1980 - Origin and age of Izera granite and Rumburk granite in the Western Sudetes. Acta Geol. Pol., 30: 121-146.
• 5. COOK N.J. & DUDEK K. 1994 - Mineral chemistry and metamorphism of garnet-chloritemica schists associated with cassiterite-sulphidemineralisation from the Kamienica Range, Izera Mauntains, SW Poland. Chemie der Erde (Geochemistry) 54:1-32.
• 6. CYMERMAN Z. 1994 - Strefy ścinania w metamorfiku izerskim, Sudety. Prz. Geol., 42: 264-270.
• 7. CZAPLIŃSKI W. 1998 - Orthogneisses and metapelites from a polyphase tectonic zone - mesostructural versus microstructural evidence: an example from Czerniawa Zdrój section (Izera-Karkonosze Block, West Sudetes). Geol. Sudet., 31: 93-104.
• 8. DEBERTIN K. & HELMER R. G. 1988 - Gamma-and X-ray spectrometry with semiconductor detectors. Amsterdam. Elsevier Science Publishing Company, Inc.
• 9. DZIEMIAŃCZUK E. & DZIEMIAŃCZUK K. 1982 - Rozwój strukturalny łupków łyszczykowych pasma kamienickiego między Czerniawą a Rębiszowem. Kwart. Geol., 26: 13-43.
• 10. EG & GORTEC 2000 - In Situ Spectroscopy M-1-B32 M-l Setup Supervisor Program. Software User’s Manual. EG&G ORTEC Part No. 779980, Oak Ridge.
• 11. EISENBUD M. & GESELL T. 1997 - Environmental radioactivity from natural, industrial, and military sources. San Diego, Academic Press: 134-200.
• 12. HELFER I. K. & MILLER K. M. 1998 - Calibration factors for Gedetectors used for field spectrometry. Health Physics, 55:15-29.
• 13. JAGIELAK J., BIERNACKA M., HENSCHKE J. & SOSINSKA A. 1998 - Radiation Atlas of Poland 1997. Agencja Wydawnicza ARIES.Warszawa.
• 14. KORYTOWSKI A., DÖRR W. & ŻELAŹNIEWICZ A. 1993 - U-Pb dating of (meta)-granitoids in the NW Sudetes (Poland) and their bearing on tectonostratigraphic correlation. Terra Nova 5: 331-332.
• 15. KOZŁOWSKA-KOCH M. 1965 - Granitognejsy Pogórza Izerskiego. Arch. Miner., 25: 123-261.
• 16. KOZŁOWSKI K. 1974 - Łupki krystaliczne i leukogranity pasma Stara Kamienica-Świeradów Zdrój. Geol. Sudet., 9: 7-98.
• 17. KOZŁOWSKI K., ŻABA J. & FEDIUK F. 1986 - Petrologia skał metamorficznych. Pr. Nauk. UŚl., 383: 236 -243.
• 18. KRÖNER A., JAECKEL P. & OPLETAL M. 1994 - Pb-Pb and U-Pb ages for orthogeneisses from eastern Bohemia: Further evidence for a major Cambro-Ordovician magmatic event. J. Czech Geol. Soc., 39: 61.
• 19. KRYZA G., KUŚNIERZ A. & MAJEROWICZ A. 1979 - Cyrkony z granitoidów Karkonoszy oraz wschodniej części krystaliniku Izerskie-go. Acta Univer.Wratislav., 407: 107-149.
• 20. MALCZEWSKI D., TEPER L. & DORDA. J. 2004 - Assessment of natural and anthropogenic radioactivity levels in rocks and soils in the environs of Swieradow Zdroj in Sudetes, Poland, by in situ gamma-ray spectrometry. J. Environm. Radioactiv., 73: 233-245.
• 21. MAZUR S. & KRYZA R. 1996 - Superimposed compressional and extensional tectonics in the Karkonosze-Izera Block, NE Bohemian Massif. Basemant Tectonics, 11: 51-66.
• 22. OBERC-DZIEDZIC T. 1988 - Rozwój gnejsów i granitów wschodniej części krystaliniku izerskiego w świetle badań teksturalnych. Acta Universitatis Wratislaviensis 997, Pr. Geol.-Miner., 13: 1-146.
• 23. OLIVER G.J.H., CORFU F. & KROGH T.E. 1993 - U-Pb ages from SW Poland; evidence for a Caledonian suture zone between Baltica and Gondwana. J.Geol. Soc. London, 150: 355-369.
• 24. ORTEC 2000 - Gamma Vision-32 for M-1. Gamma-Ray Spectrum Analysis and MCA Emulator for Microsoft Windows 95, 98, and NT. Software User’s Manual. ORTEC Part No. 774780, Oak Ridge.
• 25. PHILIPPE S., HAACK U., ŻELAŹNIEWICZ A., DÖRR W. & FRAN-KE W. 1995 - Preliminary geochemical and geochronological results on shear zones in the Izera-Karkonosze Block (Sudetes, Poland). Terra Nostra, 8: 122.
• 26. PLEWA M. & PLEWA S. 1992 - Petrofizyka. Wyd. Geol.: 248-271.
• 27. SMULIKOWSKI K. 1958 - Łupki mikowe i granitognejsy na północnych zboczach pasma kamienickiego w Sudetach Zachodnich. Biul., Inst. Geol., 127: 5-31.
• 28. SMULIKOWSKI W. 1972 - Petrograficzne i strukturalne problemy północnej okrywy granitu Karkonoszy. Geol. Sudet., 6: 97-188.
• 29. SZAŁAMACHA J. 1966 - Rozwój budowy geologicznej bloku izerskiego. [W:] J. Oberc (red.) - Z geologii Ziem Zachodnich, Wrocław: 129-137.
• 30. TEISSEYRE H. 1968 - Prekambr w polskiej części Sudetów. Kwart. Geol., 12: 749-771.
• 31. TEPER L. 1983 - Odtworzenie tektoniki rejonu Sępiej Góry (Góry Izerskie) na podstawie metod analizy mezostrukturalnej. Pr. Nauk. USl, 614; Geologia, 7: 7-30.
• 32. VAN SCHMUS W. R. 1995 - Natural radioactivity of the crust and mantle. [In:] T. J. Ahrens Ed. Global Earth Physics. Washington: American Geophysical Union: 283-291.
• 33. ŻABA J. 1979 - Północny kontakt granitu Karkonoszy w rejonie Zakrętu Śmierci i Mniszego Lasu (Sudety Zachodnie). Geol. Sudet., 14: 47-74.
• 34. ŻABA J. 1984a - Geneza oraz metamorficzna ewolucja gnejsów i granitoidów masywu Izerskiego Stogu (Sudety Zachodnie). Geol. Sudet., 19: 89-190.
• 35. ŻABA J. 1984b - Stosunek waryscyjskiego granitoidu Karkonoszy do metamorfiku północnej osłony oraz tektonika fałdowa pasm łupkowych Szklarskiej Poręby i Starej Kamienicy (krystalinik izerski). [W:] J. Trzepierczyński (red.), - Wybrane zagadnienia tektoniki krystaliniku izersko-łużyckiego. Mat. Konf. Nauk., Jelenia Góra-Gôrlitz, Wyd. UŚl, Katowice: 7-72.
• 36. ŻABA J. 1985 - Progressive regional metamorphism of the Izera Block, Western Sudetes (Poland). Acta Universitas Carolinae, Geologia 1: 63-88.
• 37. ŻABA J. & KUZAK R. 1988 - Budowa strukturalna środkowej części pasma łupkowego Szklarskiej Poręby (Góry Izerskie). Kwart. Geol., 32:635-653.
• 38. ŻABA J. & TEPER L. 1989 - Tectonic transport directions in the Izera Block (Western Sudeten). Krystalinikum, 20: 131-150.
• 39. ŻELAŹNIEWICZ A. 1996 - Geology along the GBZA seismic profile (field guide). The Izera-Karkonosze Block and Main Intra-Sudetic Fault. EUROPROBE Transeuropean Suture Zone, Workshop, Wrocław.
• 40. ŻELAŹNIEWICZ A., NOWAK I., ACHRAMOWICZ S. & CZAPLIŃSKI W. 2003 - Północna część bloku karkonosko-izerskiego: historia pasywnej krawędzi terranu Saksoturyngii. [W:] W. Ciężkowski J. Woje-woda & A. Żelaźniewicz (red.) - Sudety Zachodnie: od wendu do czwartorzędu, Polskie Towarzystwo Geologiczne, WIND Wrocław, 17-32.