Dedolomityzacja w górnojurajskich skałach węglanowych z okolic Krakowa

Vierek, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Dedolomityzacja w górnojurajskich skałach węglanowych z okolic Krakowa

Autorzy

Vierek A.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Dedolomitization of Upper Jurassic carbonates in the Cracow area (southern Poland)

Języki publikacji

Abstrakty

The Upper Jurassic limestones in the vicinity of Cracow underwent extensive dedolomitization process. Petrographic and cathodoluminescent analyses of carbonates in four test areas confirm the dedolomitization as have been developed with various intensity. The alteration of dolomite into calcite occurs as centripetal and centrifugal dedolomitization. Both processes lead finally to a complete disintegration of the dolomite crystals; calcite pseudomorphs after dolorhombs are the end products. These calcite pseudomorphs are abundant in limestones of St. Anna Mt. and in the Kostrze quarry, but are scarce in the Twardowski Cliffs area and in the outcrop of Księża Mt., which indicates a less advanced and slower dedolomitization process in the latter two areas. Most probably the initiation of dedolomitization started from the moment when a carbonate bank emerged from the sea water (Vierek, 2003); temperature of mixing fluids decreased considerably, whereas Ca²⁺/Mg⁺- ratio in the same fluids increased.

Słowa kluczowe

dedolomityzacja dolomityzacja katodoluminescencja jura Kraków

dedolomitization dolomitization cathodoluminescence Upper Jurassic Cracow

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2005

Tom

Vol. 53, nr 2

Strony

156--161

Opis fizyczny

Bibliogr. 26 poz., rys.

Twórcy

autor

Vierek A.

avierek@ultra.cto.us.edu.pl

Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec

Bibliografia

1. AL HASHIMI W. S. 1976 - Significance of strontium distribution in some carbonate rocks in the Carboniferous of Northumberland, Englend. J. Sediment. Petrol., 46: 369-376.
2. CLARK D. N. 1980 - The diagenesis of Zechstein carbonate sediments. Contr. Sedimentology, 9: 205-231.
3. DE GROOT K. 1967 - Experimental dedolomitization. J. Sediment. Petrol., 37: 1216-1220.
4. EVAMY B. D. 1963 - The application of a chemical staining technique to a study of dedolomitization. Sedimentology, 2: 164-170.
5. EVAMY B. D. 1967 - Dedolomitization and the development of rhombohedral pores in limestones. J. Sediment. Petrol., 37: 1204-1215.
6. GĄSIEWICZ A. 1983 - Dedolomityzacja utworów górnojurajskich w okolicy Hedwiżyna (południowa Lubelszczyzna). Prz. Geol., 31: 244-246.
7. GRADZIŃSKI R. 1972 - Przewodnik geologiczny po okolicach Krakowa. Wyd. Geol.
8. HOLAIL H., LOHMAN K. G. & SANDERSON I. 1988 - Dolomitization and dedolomitization of Upper Cretaceous carbonates: Bahariya Oasis, Egypt [in[ Shukla V. & Baker P. A., eds., Sedimentology and Geochemistry of Dolostones, Society of Economic Paleontologists and Mineralogists Special Publications, 43: 191-207.
9. JANATIEWA O. K. 1955 - Diestwie na dolomit wodnych rastworow gipsa w prisudstwii uglekisłoty. Dokłady AN SSSR, 101.
10. MAGARITZ M. & KAFRI U. 1981 - Stable isotope and Sr2+/Ca2+ evidence of diagenetic dedolomitization in a schizohaline environment: Cenomanian of Northern Israel. Sediment. Geol., 28: 29-41.
11. MARSHALL D. J. 1988 - Cathodoluminescence of Geological Materials. Boston UNWIN HYMAN. London Sydney Wellington.
12. MEDER K. 1987 - Dedolomitisierung in oberjurassischen Karbonat-sediment der Bohrung TB- 3 Saulgau (W- Molasse, SW- Deutschland). Facies, 17: 189-196.
13. MEDLIN W. L. 1968 - The nature of traps and emission centers in thermoluminescence rock materials, [In:] Mc Dougal D. J., Thermoluminescence of Geological Materials, Acad. Press.. N. York, N.Y: 193-223.
14. MEYERS W. J. 1974 - Carbonate cement stratigraphy of the Lake Valley Formation (Mississippian), Sacramento Mountains, New Mexico. J. Sediment. Petrol., 44: 837-86.1
15. MEYERS W. J. 1978 - Carbonate cement: Their regional distribution and interpretation in Mississipiann Limestones of Southeastern New Mexico. Sedimentology, 25: 371-400.
16. MIGASZEWSKI Z. 1986 - Kilka uwag na temat procesów dedolomityzacji w utworach dewonu środkowego Gór Świętokrzyskich. Prz. Geol., 34: 38-39.
17. MIŠIK M. 1988 - Pebble dedolomitization in conglomerates of the Pieniny exotic ridge and in other West Carpathian conglomerates. Geologica Carpathica, 39: 267-284.
18. NEGRA M. H., PURSER B. H. & M’RABET A. 1994 - Permability and porosity evolution in dolomitized Upper Cretaceous pelagic limestones of central Tunisia. Spec. Publs Int. Ass. Sediment, 21: 309-323.
19. PERYT T. M. 1981 - Katodoluminescencja w badaniach skał węglanowych. Prz. Geol., 29: 119-125.
20. PIERSON B. J. 1977 - The control of cathodoluminescence in dolomity by iron and manganese. M. SC. Thesis. University of Kentucky.
21. PIERSON B. J. 1981 - The control of cathodoluminescence in dolomity by iron and manganese. Sedimentology, 28: 601- 610.
22. RUTKOWSKI J. 1993 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Kraków. Warszawa.
23. SIPPEL R. F. & GLOVER E. D. 1965 - Structures in carbonate rocks made visible by luminescence petrography. Science, 150: 1283-1287.
24. SOMMER S. E. 1972 - Cathodoluminescence of carbonates. Chemical Geol., 9: 257-284.
25. VIEREK A. 2003 - Przejawy procesów metasomatycznych w wapieniach górnej jury z okolic Krakowa. Prz. Geol., 51: 507-516.
26. WARRAK M. 1974 - The petrography and origin of dedolomitizationed, veined or brecciated carbonate rocks, the „cornieules”, in the Frejus region, French Alps. J. Geol. Soc., 130: 225-24.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BUS2-0014-0054