Wpływ zmian klimatycznych na temperaturę podpowierzchniową Ziemi

Szewczyk, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Wpływ zmian klimatycznych na temperaturę podpowierzchniową Ziemi

Autorzy

Szewczyk J.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Climate changes and their influence on subsurface temperature of the Earth

Języki publikacji

Abstrakty

Climate changes are accompanied by temperature changes on the Earth’s surface. Over the past cen-tury the Earth’s surface temperature has been increasing. Is the observed warming simply a natural climatic fluctuation or is it tied to industrialization? A key to the understanding of the climate changeis to understand past climate fluctuations. Temperature changes at the Earth’s surface spread into the subsurface by heat conduction, and manifest at a later time by perturbations in the background of temperature field. Boreholes of several hundreds or thousands of meters depth contain a record of responses to ground surface temperature history over thousands or even of hundreds of thousands years, back to the last glaciation. Geothermal data provide an important supplement to traditional proxy records of surface temperature change. The paper presents results of our investigations of this problem starting from daily temperature fluctuations to the temperature of Weichselian glaciation.

Słowa kluczowe

klimat temperatura podpowierzchniowa ocieplenie klimatu badania paleoklimatyczne temperatura wgłębna zmienność temperatury strumień cieplny zmiany glacjalne

climate palaeoclimate global warming temperature logs interglacial temperature contrast glacial temperature contrast Vistulian glaciation heat flow density Polish Lowlands heat pumps

Wydawca

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Przegląd Geologiczny

Rocznik

2005

Tom

Vol. 53, nr 1

Strony

77--86

Opis fizyczny

Bibliogr. 39 poz., wykr.

Twórcy

autor

Szewczyk J.

jan.szewczyk@pgi.gov.pl

Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

1. BERNER U. & FABER E. 1996 - Empirical carbon isotope/maturity relationships for gases from algal kerogens and terrigenous organic matter, based on dry, open-system pyrolysis. Org. Geochem., 24: 947-955.
2. BŁASZCZYŃSKA M. 1963 -Uwagi o pozycji anhydrytów Polskiego Przedgórza Karpat Środkowych. Prz. Geol., 11: 261-263.
3. CALIKOWSKI A. 1983 - Badania geochemiczne gazów ziemnych miocenu na obszarze Husów-Kraków. Pr. Inst. Górn. Naft. i Gaz., 45: 74-81.
4. CLAYTON C. 1992 - Source volumetrics of biogenic gas generation. [In:] Vially R. (ed.), Bacterial Gas. Technip., Paris: 191-204.
5. CZEPIEC I. & KOTARBA M. 1998 - Palaeoecology and organic matter in the Late Badenian and Early Sarmatian marine basin of the Polish part of the Carpathian Foredeep. Prz. Geol., 46: 732-736.
6. DICKEY P.A. & HuNt J.M. 1972 - Geochemical and hydrogeologi-cal methods of prospecting for stratigraphic traps. Am. Assoc. Petr. Geol. Mem., 16: 136-167.
7. DIDYK B.M., SIMONEIT B.R.T., BRASSEL S.C. & EGLINTON G. 1978 - Organic geochemical indicators of palaeoenvironmental condi-tions of sedimentation. Nature, 272: 216-222.
8. ESPITALIÉ J., DEROO G. & MARQUIS F. 1985 -Lapyrolyse Rock-Eval et ses applications. Revue IFP, 40-41: 563-579, 755-784.
9. ŁOGOCZOWSKI J.J. 1976 - Zagadnienie genezy i migracji gazu ziemnego w miocenie SE części Przedgórza Karpat. Prz. Geol., 26: 372-380.
10. ten HAVEN H.L., LAFARGUE E. & KOTARBA M. 1993 - Oil/oil and oil/source rock correlations in the Carpathian Foredeep and over-thrust, south-east poland. Org. Geochem., 20: 935-959.
11. HUNT J.M. 1991 - Generation of gas and oil from coal and other terrestrial organic matter. Org. Geochem., 17: 673-680.
12. KARNKOWSKI P. 1989 - Utwory deltowe przedgórza Karpat. Prz. Geol., 37: 28-42.
13. KARNKOWSKI P. 1993 - Złoża gazu ziemnego i ropy naftowej w Polsce. Tom 1, Karpaty i zapadlisko przedkarpackie. Geos, Kraków.
14. KÖSTER J., ROSPONDEK M., SCHOUTEN S., KOTARBA M., ZUBRZYCKI A. & SINNINGHE DAMSTE J.S. 1998 – Biomarker geochemistry of a foreland basin: Oligocene Menilite Formation in the Flysch Carpathians of Southeast Poland. Org. Geochem., 29: 649-669.
15. KOTARBA M. 1973 - Wgłębna budowa geologiczna „zatoki rze-szowskiej” w aspekcie poszukiwań ropy naftowej i gazu ziemnego. Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 17: 177-190.
16. KOTARBA M. 1992 - Bacterial geses in Polish part of the Carpathian Foredeep and the Flysch Carpathians: isotopic and geological approach. [In:] Vially R. (ed.), Bacterial Gas. Technip., Paris: 133-146.
17. KOTARBA M. 1995 - Geochemia trwałych izotopów w poszukiwaniach naftowych. Prz. Geol., 43: 988-992.
18. KOTARBA M. 1998 - Composition and origin of gaseous hydrocarbons in the Miocene strata of the Polish part of the Carpathian Foredeep. Prz. Geol., 46: 751-758.
19. KOTARBA M.J. 2001 - Composition and origin of coalbed gases in the Upper Silesian and Lublin Basins, Poland. Org. Geochem., 32: 163-180.
20. KOTARBA M. & SZAFRAN S. 1985 -Zastosowanie analizatorów Rock-Eval i Oil Show w poszukiwaniach naftowych. Nafta, 3: 81-88.
21. KOTARBA M., SZAFRAN S. & ESPITALIÉ J. 1987 - A study of organic matter and natural gases of the Miocene sediments in Polish part of the Carpathian Foredeep. Chem. Geol., 64: 197-207.
22. KOTARBA M., KOWALSKI A. & WIĘCŁAW D. 1994 - Nowa metoda obliczeń wskaźnika CPI i wykorzystanie badań dystrybucji n-alkanów i izoprenoidów w prospekcji naftowej. Mat. Symp. Badania geochemicz-ne i petrofizyczne w poszukiwaniach ropy naftowej i gazu ziemnego. Balice k/Krakowa, 27-28.06.1994. Wyd. IGNiG Kraków: 82-92.
23. KOTARBA M., KOSAKOWSKI P. & BOTOR D. 1995 - Habitat of hydrocarbons in the Miocene strata of the Polish part of the Carpathian Foredeep. [In:] Extended abstracts of Conference and exhibition Modern Exploration and Improved Oil and Gas Recovery Methods, Cracow: 161-164.
24. KOTARBA M., BURZEWSKI W., WILCZEK T., SŁUPCZYŃSKI K., KOSAKOWSKI P. & BOTOR D. 1998a -Model of gaseous hydrocar-bon generation in the Miocene strata of the Polish part of the Carpathian Foredeep. Prz. Geol., 46: 737-742.
25. KOTARBA M., WILCZEK T., KOSAKOWSKI P., KOWALSKI A. & WIĘCŁAW D. 1998b - A study of organic matter and habitat of gase-ous hydro carbons in the Miocene strata of the Polish part of the Carpathian Foredeep. Prz. Geol., 46: 742-750.
26. KOTLARCZYK J. 1988 - Ewolucja tektogenu karpackiego w miocenie. Przewodnik LIX Zjazdu PTG. Karpaty Przemyskie, Kraków: 5-15.
27. KRZYWIEC P. 2001 - Contrasting tectonic and sedimentary history of the central and eastern parts of the Polish Carpathian foredeep basin - results of seismic data interpretation. Mar. Petrol. Geol., 18: 13-38.
28. LANGFORD F.F. & BLANC-VALLERON M.M. 1990 - Interpreting Rock-Eval pyrolysis data using graphs of pyrolizable hydrocarbons vs. Total organic carbon. Am. Assoc. Petr. Geol. Bull., 74: 799-804.
29. NEY R., BURZEWSKI W., BACHLEDA T., GÓRECKI W., JAKÓBCZAK K. & SŁUPCZYŃSKI K. 1974 - Zarys paleogeografii i rozwoju litologiczno-facjalnego utworów miocenu zapadliska przedkarpackiego. Pr. Geol. PAN, 82: 3-65.
30. OREMLAND R.S., WHITICAR M.J., STROHMAIER F.S. & KIENE R.P. 1986 - Bacterial ethane formation from reduced, ethylated sulfur com-pounds in anoxic sediments. Geochim. Cosmochim. Acta, 52: 1895-1904. OSZCZYPKO N. 1995 - Budowa geologiczna. [In:] Warszyńska J. (ed.), Karpaty polskie. Wyd. UJ, Kraków: 15-22.
31. OSZCZYPKO N. 1996 - Mioceńska dynamika polskiej części zapadliska przedkarpackiego. Prz. Geol., 44: 1007-1018.
32. PRINZHOFER A. & PERNATON E. 1997 - Isotopically light methane in natural gas: bacterial imprint or diffusive fractionation. Chem. Geol., 142: 193-200.
33. PRINZHOFER A., MELLO M.R. & TAKAKI T. 2000 - Geochemical charakterization of natural gas: a physical multivariable approach and its applications in maturity and migration estimates. Am. Assoc. Petr. Geol. Bull., 84: 1152-1172.
34. RICE D.D. 1992 - Controls, habitat, and resource potential of ancient bacterial gas. [In:] Vially R. (ed.), Bacterial Gas. Editions Technip., Paris: 91-117.
35. RICE D.D. & CLAYPOOL J. 1981 - Generation, accumulation and resource potential of biogenic gas. Am. Assoc. Petr. Geolog. Bull., 65: 5-25.
36. SINNINGHE DAMSTE J.S., de las HERAS X., van BERGEN P.F. & de LEEUW J.W. 1993 - Characterization of Tertiary Catalan lacustrine oil shales: discovery of extremely organic sulfur-rich Type I kerogen. Geochim. Cosmochim. Acta, 57: 389-415.
37. SOFER Z. 1980 - Preparation of carbon dioxide for stable isotope analysis of petroleum. Anal. Chem., 52: 1389-1391.
38. WHITICAR M.J. 1994 - Correlation of natural gases with their sources. [In:] Magoon L.B. & Dow W.G. (eds.), The petroleum system - from source to trap. Am. Assoc. Petr. Geolog. Mem., 60: 261-283.
39. WHITICAR M.J., FABER E. & SCHOELL M. 1986 - Biogenic metane formation in marine and fresh water environment, CO2 reduction vs. acetate fermentation - Isotopic evidence. Geochim. Cosmochim. Acta, 50: 693-709.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BUS2-0014-0047