Struktura i geneza pseudotachylitów Tatr Wysokich

• Autorzy: Gawęda A. , Piwkowski R.

Warianty tytułu

EN

Structure and origin of pseudotachylites from the High Tatra Mts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pseudotachylity występujące w Tatrach Wysokich są skalami żyłowymi, o niejednorodnej budowie. Składają się na nie: material okruchowy (47,5 % obj.: albit, K-skaleń, kwarc, fragmenty starszych brekcji o spoiwie hematytowym) oraz spoiwo afanitowe (52,5 % obj.) o mezoskopowo ciemno fioletów ej barwie. Spoiwo ma charakter ultramylonitu, zabarwionego roztartym hematytem. Podwyższone zawartości TiOi występują sporadycznie i nieregularnie. Całość stanowi efekt iniekcji mylonitu w rozwarte szczeliny. Skala mylonityzowana była uboższa w krzemionkę od granodiorytów otaczających żyły pseudotachylitowe. W strefie kontaktu z granodiorytem występuje nieciągła warstewka szkliwa o składzie "granitu minimalnego", powstałego w następstwie przetopienia masy afanitowej w wyniku wydzielonego ciepła tarcia. Topienie cząstkowe miało podrzędne znaczenie, utworzone szkliwo zaś szybko krzepło, nie mieszając się z ultramylonitem. Proces formowania się pseudotachylitów był z pewnością młodszy od mineralizacji hematytowej i miał związek z procesami sejsmicznymi, towarzyszącymi wypiętrzaniu trzonu krystalicznego Tatr.

EN

Pseudotachylites occur in the High Tatra Mts as vein rocks with inhomogeneous structure. They are composed of clastic material (47,5 %vol.:albite, K-feldspar, quartz, fragments of older breccias with hematitic matrix) and afanitic matrix (52,5 %vol.), dark violet in colour. The matrix is ultramylonite, coloured by ground hematite. Occasionally and irregularly disposed enhanced concentrations ofTiOi can be observed. Pseudotachylite veins are the result ofmylonite injection into open fissures. Mylonitized rock was poorer in silica than the granodiorite, forming the present host rock. In the contact zone with granodiorite there is a discontinuous thin layer of glass, similar in composition to "minimum granite ", formed as the result of fusion ofajanitic matrix by the frictional heat generated in the fault zones. Partial melting was a subordinate process and melt formed at the contact was solidified rather quickly, preventing the mixing with the ultramylonite. Formation of pseudotachylites was younger than hematite mineralisation and was connected with young seismic processes accompanying the uplift of the crystalline basement of the Tatra Mts.

Słowa kluczowe

PL

pseudotachylit; Tatry Wysokie; ultramylonit

EN

pseudotachylite; High Tatra; ultramylonite

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2000
• Tom: Vol. 48, nr 8
• Strony: 722--726
• Opis fizyczny: bibliogr. 17 poz., fot., wykr.

Twórcy

autor

Gawęda A.

autor

Piwkowski R.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec,