Model późnojurajsko-wczesnomioceńskiej ewolucji tektonicznej zachodnich Karpat zewnętrznych

• Autorzy: Poprawa P. , Malata T.

Warianty tytułu

EN

Model of late Jurassic to early Miocene tectonic evolution of the Western Outer Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

At the end of the Jurassic and beginning of the Cretaceous in the Western Outer Carpathians (WOC) rift-related extension led to development of: the deep marine grabens with flysch and pelagic sedimentation, the zones of shallow marine carbonate sedimentation, and the elevated horsts, supplying the basins with sediments. Transition to the Early Cretaceous and Cenomanian post-rift thermal sag stage was responsible for a general ceasing of tectonic activity in the source areas and unification of the previous sub-basins. In Barremian–Albian time, the northern, external sources for sediments were uplifted due to compression, presumably caused by the orogenic collision in the Middle and Outer Dacides and/or collision related to subduction of the Penninic Ocean. The Silesian Ridge, rapidly elevated and eroded during Late Cretaceous and Paleocene, is interpreted here as an active thick-skinned thrust belt. Nappe stacking in that area and stress transmission towards foreland caused flexural subsidence of the proximal zone (the inner Silesian Basin) and uplift in the distal zone (including: the outer Silesian Basin, the Subsilesian facies zone, the Skole Basin and the northern sediment source areas). The Eocene alternating shallow marine deposition in the Silesian Ridge and its exposition for erosion is interpreted as controlled by both eustatic sea level changes and episodic tectonic activity. At this time new thick-skinned thrust belt developed south of the Magura Basin, which supplied vast amount of detritus for the Magura Beds. The Eocene tectonic shortening and deformations in the Southern Magura Ridge and development of the accretionary prism caused flexural bending of its broad foreland, subsidence and relative facies unification of the basins and decrease of activity of the source areas located north of the Magura Basin. The Oligocene progress of plates/microplates convergence and relocation of the zone of tectonic shortening towards the north led to compressional uplift of the source areas located both to the north of the WOC basins and to the south of the Silesian facies zone, the later composed of crystalline basement, as well as sediments of the Magura Unit. That sources supplied with detritus the Upper Oligocene–Llower Miocene Krosno Beds, being a diachronic continuation of synorogenic deposition of the Magura Beds. During the Late Cretaceous–Paleogene–Early Miocene, an important tectonic shortening across the WOC took place, accommodated mainly in the source areas. This indicates that the palaeogeographic relationships between the Silesian Basin, the Magura Basin and the Central Carpathian Paleogene Basin were changing during the Cretaceous and Cainozoic. In the time span of Albian to Oligocene in the zone palaeogeographically located between the Magura Basin and the Central Carpathians three separate source areas were active, each characterized by a different geological setting. These sources were replacing each other in time, suggesting significant collisional and/or strike slip reorganisation of the zone during that period. The collision of the WOC evolved in time from thick-skinned mode during the Late Cretaceous–Paleogene to thin-skinned one during the Middle Miocene.

Słowa kluczowe

PL

basen sedymentacyjny; obszar źródłowy; tektonika; Karpaty zewnętrzne; miocen; jura

EN

Outer Carpathians; Mesozoic; Cainozoic; sedimentary basin; source area; tectonics

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 54, nr 12
• Strony: 1066--1066
• Opis fizyczny: –1080, bibliogr. 98, wykr.

Twórcy

autor

Poprawa P.

autor

Malata T.

• Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa,

Bibliografia

• ALEXANDROWICZ S.W., BOGACZ K. & WĘCŁAWIK S. 1966 - Piaskowce litotamniowe we fliszu magurskim okolic Krościanka nad Dunajcem. Zesz. Nauk. AGH, nr 123, Geologia, 7: 39-61.
• ANDRUSOV D., BYSTRITZKY J. & FUSAN O. 1973 - Outline of the structure of the West Carpathians. W: X Congress Carpatho-Balkan Geological Association, Guidebook for Geological Excursions, GUDŠ, Bratislava: 5-44.
• BASZKIEWICZ A., DZIADZIO P. & PROBULSKI J. 2001 - Stratygrafia sekwencji, petrogeneza i potencjał zbiornikowy piaskowców istebniańskich i ciężkowickich w zachodniej części fałdu Iwonicza Zdroju. Prz. Geol., 49: 417-424.
• BIRKENMAJER K. 1976 - The Carpathian orogen and plate tectonics. Publ. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sci., Ser. A-2(101): 43-53.
• BIRKENMAJER K. 1988 - Exotic Andrusov Ridge: its role in plate- tectonic evolution of the West Carpathian Foldbelt. Stud. Geol. Pol., 91: 7-37.
• BROMOWICZ J. 1992 - Basen sedymentacyjny i obszary źródłowe piaskowców magurskich. Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 54: 1-122.
• BUKOWY S. 1956 - Sedymentacja babickich warstw egzotykowych w Karpatach przemyskich. Rocz. Pol. Tow. Geol., 26: 147-155.
• CIESZKOWSKI M. & OLSZEWSKA B. 1986 - Malcov beds in Magura nappe near Nowy Targ, Outer Carpathians, Poland. Ann. Soc. Geol. Polon., 56: 53-71.
• CIESZKOWSKI M., ŚLĄCZKA A. & WDOWIARZ S. 1985 - New data on structure of the Flysch Carpathians. Prz. Geol., 33: 313-329.
• CHOWANIEC J. 1985 - Selected occurrences of exotics-bearing deposits of Podhale flysch. [W:] Wieser T. (red.), Fundamental researches in the western part of the Polish Carpathians. Guide to Exc. 1, Carpatho-Balkan Geological Association, XIII Congress, Kraków. Instytut Geologiczny: 69-72.
• DOSTAL J. & OWEN J.V. 1998 - Cretaceous alkaline lamprophyres from northeastern Czech Republic: geochemistry and petrogenesis. Geol. Rundsch., 87: 67-77.
• DZIADZIO P., ENFIELD M.A., WATKINSON M.P. & PORĘBSKI Sz.J. 2005 - The Ciężkowice Sandstone: Example of basin floor fan stacking patterns from the main (Upper Paleocene to Eocene) reservoir in the Polish Carpathians. AAPG Memoir, 84: 477-496.
• DŻUŁYŃSKI S. & ŚLĄCZKA A. 1959 - Sedymentacja i wskaźniki kierunkowe transportu w warstwach krośnieńskich. Rocz. Pol. Tow. Geol., 28: 206-258.
• ELIÁŠ M. & ELIÁŠOVÁ H. 1984 - Facies and paleogeography of the Jurassic in the western part of the Outer Flysch Carpathians in Czechoslovakia. Sbor. Geol. Véd, Geol., 39: 105-170.
• GEDL P. 2000-Biostratygrafia i paleośrodowisko paleogenu Podhala w świetle badań palinologicznych. Część I. Studia Geol. Pol., 117: 69-154.
• GOLONKA J., OSZCZYPKO N. & ŚLĄCZKA A. 2000 - Geodynamic evolution and paleogeography of the Carpathian-Pannonian region - a global perspective. Slovak Geol. Magazine, 6: 139-142
• GOLONKA J., CIESZKOWSKI M. &WAŁKOWSKA-OLIWAA., 2006 -Geodynamic Evolution of the Subsilesian Realm. Geolines, 20: 39-40.
• GRABOWSKI J., KRZEMIŃSKI L., NESCIERUK P., PASZKOWSKI M., SZYDŁO A., PÉCSKAY Z. & WÓJTOWICZ A. 2004 - Nowe dane o wieku skał cieszynitowych (Karpaty zewnętrzne, jednostka śląska) - rezultaty datowań metodą K-Ar. Prz. Geol., 52: 40-46.
• HANŹL P., SCHITTER F., FINGER F., KREJČI O., BURIÁNKOVÁ K & STRÁNIK Z. 2000 - Petrography, geochemistry and age of granitic pebbles from the Moravian part of the Carpathian Flysch. Mineralogical Society of Poland - Special Papers, 17: 156-158.
• HOFFMANN M. 1992 - Deep and shallow water reef-facies pattern of the Late Jurassic from Outer Polish Carpathians. Platform Margins. Internat. Symp. Chichiliane, Abstracts, 54.
• HOFFMANN M. 2001 - Ewolucja strefy kordyliery śląskiej w późnej jurze i wczesnej kredzie. Polska Grupa Robocza Systemu Jurajskiego - Jurassica, II Spotkanie - Starachowice, Pol. Tow. Geol., Państw. Inst. Geol.
• JANKOWSKI L. 2000 - Geologia przedpola jednostki magurskiej - nowe dane. Posiedz. Nauk. Państw. Inst. Geol., 56: 79-82.
• JANKOWSKI L. 2004 - Rozwój karpackiej pryzmy akrecyjnej - ujęcie koncepcyjne. 75 Zjazd Naukowy Pol. Tow. Geol., Iwonicz Zdrój, Materiały Konferencyjne: 44-45.
• JAKSA-BYKOWSKI C. 1925 - Przyczynek do charakterystyki petrograficznej fliszu magurskiego okolic Krościenka nad Dunajcem. Arch. Prac. Miner. Tow. Nauk. Warsz., t. 1: 123-139.
• JURKIEWICZ H. 1957-O wtórnym występowaniu otwornic wieku kredowego w młodszych osadach fliszu karpackiego. Prz. Geol., 9: 430-431.
• KARNKOWSKI P. & GŁOWACKI E. 1961 - O budowie geologicznej utworów podmioceńskich przedgórza Karpat środkowych. Kwart. Geol., 5: 372-419.
• KARNKOWSKI P.H. 1999 - Origin and evolution of the Polish Rotliegend basin. Polish Geological Institute Special Papers, 3: 1-93.
• KOŁODZIEJ B. 1997 - Scleractinia z egzotykowych wapieni typu sztramberskiego z polskich Karpat fliszowych. Praca Doktorska, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, pp. 1-103.
• KOSZARSKI L. (red.) 1985 - Geology of the Middle Carpathians and Carpathian Foredeep. Guide to Exc. 3. Carpatho-Balkan Geological Association, XIII Congress, Kraków, pp. 1-254.
• KOSZARSKI L. & ŚLĄCZKA A. 1973 - Kreda. Karpaty zewnętrzne (fliszowe). Budowa geologiczna Polski, t. I - Stratygrafia, cz. 2 - Mezozoik. Wyd. Geol.
• KOTLARCZYK J. 1978 -Stratygrafia formacji z Ropianki /fm/ czyli warstw inoceramowych w jednostce skolskiej Karpat fliszowych. Pr. Geol. PAN, 108: 1-82.
• KOVÁČ M., NAGYMAROSY A., SOTÁK J. & ŠUTOVSKÁ K. 1993 - Late Tertiary paleogeographic evolution of the Western Carpathians. Tectonophysics, 226: 401-415.
• KRZYWIEC P. 2002 - Mid-Polish Trough inversion - seismic examples main mechanisms, and its relationship to the Alpine-Carpathian collision. EGS Stephan Muller Spec. Publ. Ser., 1: 233-258.
• KSIĄŻKIEWICZ M. 1956 - Jura i kreda Bachowic. Rocz. Pol. Tow. Geol., 42: 119- 405.
• KSIĄŻKIEWICZ M. 1958 - Osuwiska podmorskie we fliszu karpackim. Rocz. Pol. Tow. Geol., 28: 123-150.
• KSIĄŻKIEWICZ M. 1960a - Pre-orogenic sedimentation in the Carpathian geosyncline. Geol. Runds., 50: 8-31.
• KSIĄŻKIEWICZ M. 1960b - Zarys paleogeografii polskich Karpat fliszowych. Pr. Inst. Geol., 30: 209-249.
• KSIĄŻKIEWICZ M. (red.) 1962 - Atlas geologiczny Polski. Zagadnienia stratygraficzno-facjalne. 1: 600 000, z. 13. Kreda i starszy trzeciorzęd w polskich Karpatach Zewnętrznych. Inst. Geol. Warszawa.
• KSIĄŻKIEWICZ M. 1972 - Budowa geologiczna Polski, t. IV, Tektonika, cz. 3. Karpaty. Wyd. Geol.
• KSIĄŻKIEWICZ M. 1977 - Hypothesis of plate tectonics and the origin of the Carpathians. Ann. Soc. Geol. Pol., 47: 329-353.
• LESZCZYŃSKI S. 1978 - Wapienie glonowe i rodolity z piaskowców ciężkowickich jednostki śląskiej w Karpatach. Rocz. Pol. Tow. Geol., 48: 391-405.
• LESZCZYŃSKI S. 2006 - Sedimentary record of evolution of the Polish Carpathians during Late Eocene-Early Oligocene: do we understand it? POKOS2: Przebieg i zmienność sedymentacji w basenach przedgórskich. Materiały konferencyjne.
• LESZCZYŃSKI S. & MALIK K. 1996 - Skały wapienne i wapniste we fliszu polskich Karpat Zewnętrznych. Prz. Geol., 44: 151-158
• LEŠKO B. & SAMUEL O., 1968 - Geologia vychodoslovenského flyšu. Vyd. Slov. Akad. Vied., Bratislava
• LUCIŃSKA-ANCZKIEWICZ A., ŚLĄCZKA A., VILLA I.M. & ANCZKIEIWCZ R. 2000 - 39Ar/40Ar dating of the teschenite association rocks from the Polish Outer Carpathians. Pol. Tow. Miner. Pr. Spec., 17: 210-211.
• MALATA T. & OLSZEWSKA B. 1998 - Jura i kreda Bachowic po 40. latach. The Jurassic and Cretaceous of Bachowice - 40 years later. Posiedz. Nauk. Państw. Inst. Geol., 54: 75-76
• MALATA T., POPRAWA P., PÉCSKAY Z. & SKULICH J. 2005 - K/Ar dating of crystalline pebbles from the Otryt sandstone (eastern Silesian unit, Outer Carpathians). Miner. Soc. Poland, Special Papers, 26: 195-198.
• MALUSKI H., RAJLICH P. & MATTE P. 1993 - 40Ar-39Ar dating of the Inner Carpathians Variscan basement and Alpine mylonitic overprinting. Tectonophysics, 223: 313-337.
• MATYSZKIEWICZ J. & SŁOMKA T. 1994 - Organodetrital conglomerates with ooids in the Cieszyn Limestones (Tithonian-Berriasian) of the Polish Flysch Carpathians and their paleogeographic significance. Ann. Soc. Geol. Polon., 63: 211-248.
• MIŠIK M. & MARSCHALKO R. 1988 - Exotic conglomerates in flysch sequences: Examples from the West Carpathians. Mém. Soc. Géol. France, Nouv. sér., 154: 95-114.
• MORYCOWA E. 1968 - Egzotyki wapieni typu sztramberskiego z koralowcami znad Jeziora Rożnowskiego. Rocz. Pol. Tow. Geol., 38: 19-32.
• MORYCOWA E. 1988 - Wapienie egzotykowe typu sztramberskiego z Kruhela Wielkiego koło Przemyśla (warstwy ropianieckie, jednostka śląska). Przew. 59 Zjazdu Pol. Tow. Geol., Karpaty Przemyskie: 259-266.
• NARĘBSKI W. 1990 - Early rift stage in the evolution of western part of the Carpathians: geochemical evidence from limburgite and teschenite rock series. Geol. Zborn. Geol. Carpath., 41: 521-528.
• NEMČOK M., NEMČOK J., WOJTASZEK M., LUDHOVA L., OSZCZYPKO N., SERCOMBE W.J., CIESZKOWSKI M., PAUL Z., COWARD M.P. & ŚLĄCZKA A. 2001 - Reconstruction of Cretaceous rifts incorporated in the Outer West Carpathian wedge by balancing. Marine and Petroleum Geology, 18: 39-64.
• NEY R. 1976 - The Carpathians and plate tectonics. Prz. Geol., 24: 309-316.
• NOWAK J. 1927 - Zarys tektoniki Polski. Kraków.
• NOWAK W. 1962 - Niektóre nowe dane o serii godulskiej Karpat Zachodnich. Kwart. Geol., 6: 793-794.
• OLSZEWSKA B. & WIECZOREK J. 2001 - Jurassic sediments and microfacies of the Andrychów Klippes (Outer Western Carpathians). Geologica Carpathica, 52: 217-228.
• OSZCZYPKO N. 1975 - Exotic rocks in the Paleogene of the Magura Nappe between the Dunajec and Poprad rivers (Carpathians, Poland). Ann. Soc. Geol. Pol., 45: 403-431.
• OSZCZYPKO N. 1992 - Late Cretaceous through Paleogene evolution of Magura Basin. Geologica Carpathica, 43: 333-338.
• OSZCZYPKO N. 1999 - From remnant oceanic basin to collision-related foreland basin - a tentative history of the Outer Western Carpathians. Geologica Carpathica, 50: 161-163.
• OSZCZYPKO N. 2004 - The structural position and tectonosedimentary evolution of the Polish Outer Carpathians. Prz. Geol., 52: 780-791.
• OSZCZYPKO N., WĘCŁAWIK S., UCHMAN A. & HOFFMANN M. 1992 - Stratygrafia i sedymentologia formacji zarzeckiej. Przew. LXIII Zjazdu Pol. Tow. Geol., Koninki, 115-120.
• OSZCZYPKO N., OSZCZYPKO-CLOWES M., SALATA D. 2006 - Egzotyki strefy krynickiej (płaszczowina magurska) i ich znaczenie paleogeograficzne. Z. Nauk. AGH, Geologia, 32: 21-45.
• PASSENDORFER E. & RONIEWICZ P. 1963 - Jeszcze w sprawie wyspy tatrzańskiej w eocenie. Acta Geol. Pol., 13: 1-13.
• PICHA F.J. & STRANIK Z. 1999 - Late Cretaceous to early Miocene deposits of the Carpathian foreland basin in southern Moravia. Int. Journ. Earth Sciences, 88: 475-495.
• POPRAWA P. & MALATA T. 1996 - Pre-orogenic Evolution of the Polish Part of Outer Carpathians-Quantitative Subsidence and Uplift Analysis. Mitteilungen der Gesellschaft und Bergbaustudenten in Osterreich, 41: 129. Abstrakt.
• POPRAWA P., MALATA T. & OSZCZYPKO N. 2002 - Ewolucja tektoniczna basenów sedymentacyjnych polskiej części Karpat zewnętrznych w świetle analizy subsydencji. Prz. Geol., 50: 1092-1108.
• POPRAWA P., MALATA T., PÉCSKAY Z., BANAOE M., SKULICH J., PASZKOWSKI M. & KUSIAK M. 2004 - Geochronology of crystalline basement of the Western Outer Carpathians" sediment source areas - preliminary data. Mineralogical Society of Poland, Special Papers, 24: 329-332.
• POPRAWA P., KUSIAK M.A., MALATA T., PASZKOWSKI M., PÉCSKAY Z. & SKULICH J. 2005 - Th-U-Pb chemical dating of monazite and K/Ar dating of mica combined: preliminary study of "exotic" crystalline clasts from the Western Outer Carpathian flysch (Poland). Miner. Soc. Poland, Special Papers, 25: 345-351.
• POPRAWA P., MALATA T., OSZCZYPKO N., SŁOMKA T., GOLONKA J. & KROBICKI M. 2006 - Analiza tempa depozycji materiału detrytycznego w basenach sedymentacyjnych Karpat zewnętrznych jako wskaźnik aktywnooeci tektonicznej ich obszarów źródłowych. Prz. Geol., 54: 878-887.
• RATSCHBACHER L., MERLE O., DAVY P. & COBBOLD P. 1991 - Lateral extruson in the Eastern Alps, Part 1: Boundary conditions and experiments scaled for gravity. Tectonics, 10: 245-256
• SALATA D. 2002 - Provenance of chromian spinels of the Szczawnica (Magura nappe) and the Jarmuta (Pinieniny Klippen Belt) formations in the light of their chemical composition. Geologica Carpathica, 53: 12-13.
• SĂNDULESCU M. 1988 - Cenozoic tectonics history of the Carpathians. [W:] Royden L.H. & Horwath F. (red.), The Pannonian Basin: a study in basin evolution. AAPG Memoir, 45: 17-26
• SHAKIN V.A., BUROV V.S., VIALOV O.S., GLUSHKO V.V., KRUGLOV S.S., PIETRASHKIEVICH M.I. & TEMNIUK F.P. 1976 - Geologicheskaja karta ukrainskikh Karpat i priliegajushchikh progibov. Masshtab 1: 200 000. Kiev, Ministerstvo Geologii USSR, UkrNIGRI.
• SIKORAW. 1976 - Kordyliery Karpat Zachodnich w oewietle tektoniki płyt litosfery. Prz. Geol., 24: 336-349.
• SKULICH J. 1996 - Skały egzotyczne pochodzenia osadowego współwystępujące z egzotycznymi skałami magmowymi i metamorficznymi w rejonie Gilowic (Kotlina Żywiecka) i potoku Domaczka (Beskid Mały). Przew. 67 Zjazdu Pol. Tow. Geol., Szczyrk: 115-118.
• SKULICH J. 2001 - Spektrum egzotykowych skał przeobrażonych jednostki oeląskiej. Posiedz. Nauk. Państw. Inst. Geol., 57: 83-86.
• SŁOMKA T. 1986 - Utwory podmorskich ruchów masowych w łupkach cieszyńskich dolnych. Kwart. AGH, Geologia, 12: 25-35.
• SŁOMKA T. 1995 - Głębokomorska sedymentacja silikoklastyczna warstw godulskich Karpat. Deep-marine siliciclastic sedimentation of the Godula Beds, Carpathians. Pol. Akad. Nauk, Oddz. w Krakowie, Komis. Nauk Geol., Pr. Geol., 139: 1-132.
• SŁOMKA T., GOLONKA J., KROBICKI M. & MATYSZKIEWICZ J. 2002 - Upper-most Jurassic syn-rift tectonic activity in the Silesian basin (Outer Carpathians; northern margin of the Tethyan Ocean). 6th International Symposium on the Jurassic System, Mondello. Abstracts: 177-178.
• SOTÁK J., BEBEJ J. & BIROŇ A. 1996 - Detrital analysis of the Paleogene flysch deposits of the Levoča Mts.: evidence for sources and paleogeography. Slovak Geol. Mag., 3-4/96: 345-349.
• SOTÁK J., PERESZLENYI M., MARSCHALKO R., MILICKA J. & STAREK D. 2001 - Sedimentology and hydrocarbon habitat of the submarine-fan deposits of the Central Carpathian Paleogene Basin (NE Slovakia). Marine and Petroleum Geology, 18: 87-114.
• ŚLĄCZKA A. 1998 - Age of the anesitic rocks in the Sub-Silesian unit (Outer Carpathians). Ś A. & WIESER T. 1962 - Łupki z egzotykami z warstw krośnieńskich w rejonie Baligrodu. Kwart. Geol., 6: 662-677.
• ŚWIDROWSKA J. & HAKENBERG M. 1999 - Subsydencja i początki inwersji bruzdy śródpolskiej na podstawie analizy map miąższości i litofacji osadów górnokredowych. Prz. Geol., 47: 61-68.
• ŚWIERCZEWSKA A. & TOKARSKI A.K. 1998 - Deformation bands and the history of folding in the Magura nappe, Western Outer Carpathians (Poland). Tectonophysics, 297: 73-90.
• ŹVÁBENICKÁ L., BUBÍK M., KREJCÍ O. & STRÁNÍK Z. 1997 - Stratigraphy of Cretaceous sediments of the Magura Group of nappes in Moravia (Czech Republic). Geol. Carpathica, 48: 179-191.
• TARI G., BÁLDI T. & BÁLDI-BEKE M. 1993 - Paleogene retroarc flexural basin beneath the Neogene Pannonian Basin: a geodynamic model. Tectonophysics, 226: 433-455.
• TOMAŚ A., GOLONKA J. & KROBICKI M. 2004 - Egzotyki wapieni młodopaleozoicznych w utworach fliszowych Karpat. [W:] Krobicki M. (red.), Egzotyki karpackie - znaczenie w rekonstrukcjach paleogeograficzno- geotektonicznych. Ogólnopolskie seminarium, 13.12.2004, Kraków: 29-32.
• UNRUG R. 1968-Kordyliera oeląska jako obszar źródłowy materiału klastycznego piaskowców fliszowych Beskidu Śląskiego i BeskiduWysokiego (Polskie Karpaty zachodnie). Rocz. Pol. Tow. Geol., 38: 81-164.
• WDOWIARZ S. 1983 - Zagadnienie południowo-wschodniego przedłużenia aulakogenu środkowopolskiego w geosynklinie karpackiej. Prz. Geol., 357: 15-21.
• WIESER T. 1970-Skały egzotyczne z osadów płaszczowiny magurskiej. Biul. Inst. Geol., 235: 123-161.
• WIESER T. 1985 - Some remarks on sedimentation, composition and provenance of exotics-bearing conglomerates in the Western Polish Carpathians flysch formations. [W:] Wieser T. (red.), Fundamental researches in the western part of the Polish Carpathians. Guide to Exc. 1, Carpatho-Balkan Geological Association, XIII Congress, Cracow. Geological Institute, pp. 57-68.
• WINKLER W. & ĄŚLĄCZKA A. 1994 - A Late Cretaceous to Paleogen geodynamical model for the Western Carpathians in Poland. Geol. Carpathica, 45: 71-82.
• ZIEGLER P.A., CLOETINGH S. & VAN WEES J-D. 1995 - Dynamics of intra-plate compressional deformations: the Alpine foreland and other examples. Tectonophysics, 252: 7-59.
• ŻYTKO K. 1977 - Uwagi o paleogeńskich ruchach tektonicznych w Karpatach zewnętrznych. Kwart. Geol., 21: 938-940.
• ŻYTKO K. 1999 - Korelacja głównych strukturalnych jednostek Karpat Zachodnich i Wschodnich. Pr. Państw. Inst. Geol., 168: 135-164.
• ŻYTKO K., ZAJĄC R., GUCIK S., RYŁKO W., OSZCZYPKO N., GARLICKA I., NEMČOK J., ELIÁŠ M., MENČIK E. & STRÁNIK Z. 1989 - Map of the Tectonic Elements of the Western Outer Carpathians and their Foreland. [W: ]Poprawa D & Nemčok J. (red.), Geological Atlas of the Western Outer Carpathians and their Foreland. PIG Warszawa/GUDŠ Bratislava/UUG Praha.