Termiczne uwarunkowania zjawiska przemagnesowań dewońskich skał węglanowych w regionie kieleckim Gór Świętokrzyskich

• Autorzy: Grabowski J. , Narkiewicz M. , Sobień K.

Warianty tytułu

EN

Thermal controls on the remagnetization of Devonian carbonate rocks in the Kielce region (Holy Cross Mts.)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Paleomagnetic and petrological analyses were performed on Devonian carbonate rocks from the Kielce region (Janczyce 1 borehole, Dule, Łagowica escarpment, Budy Quarry) in the Holy Cross Mts. Rock samples were selected from localities with different degree of thermal alteration, diversified lithology and stratigraphy. Investigated carbonates, excluding those from the Budy Quarry, revealed traces of the Early Permian remagnetization related to magnetite. The intensity of the Late Variscan remagnetization is linked to rocks affected by the second stage of dolomitization with increased thermal maturity in the northern part of the Kielce region. The magnetic signal is probably related to rocks’self-cooling, fixed as a result of the latest Carboniferous to Early Permian uplift.

Słowa kluczowe

PL

paleomagnetyzm; dewon; dolomityzacja; skała węglanowa; Góry Świętokrzyskie

EN

paleomagnetism; thermal alteration; dolomitization; carbonates; Devonian; Holy Cross Mountains

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 54, nr 10
• Strony: 895--905
• Opis fizyczny: bibliogr. 48 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Grabowski J.

autor

Narkiewicz M.

autor

Sobień K.

• Państwowy Instytut Geologiczny, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa,

Bibliografia

• BELKA Z. 1990 - Thermal Maturation and Burial History from Conodont Colour Alteration Data, Holy Cross Mountains, Poland. Courier Forsch.-Inst. Seckenberg, 118: 241-251.
• BOSTICK N.H. 1979 - Microscopic measurements on the level of catagenesis of solid organic matter in sedimentary rocks to aid exploration for petroleum and to determine former burial temperatures - a review. Soc. Econ. Paleont. Mineral. Spec. Publ., 26: 17-43.
• BROTHERS L., ENGEL M.H., ELMORE R. D. 1996. The late diagenetic conversion of pyrite to magnetite by organically complexed ferric iron. Chemical Geology, 130: 1-14.
• CZARNOCKI J. 1950 - Geologia regionu łysogórskiego w związku z zagadnieniem złoża rud żelaza w Rudkach. Centralne Archiwum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego, Warszawa
• ELMORE R.D., LONDON D., BAGLEY D. & FRUIT D. 1993- Remagnetization by basinal fluids: testing the hypothesis in the Viola limestone, Southern Oklahoma. Jour. Geoph. Res., 98, B4: 6237-6254.
• GRABOWSKI J. 2000 - Palaeo- and rock magnetism of Mesozoic carbonate rocks in the Sub-Tatric series (Central West Carpathians) - palaeotectonic implications. Polish Geol. Inst. Spec. Pap., 5: 1-88.
• GRABOWSKI J. & NAWROCKI J. 1996- Multiple remagnetizations in the Devonian carbonates in the northwestern part of the Kielce region (Holy Cross Mts, southern part). Geol. Quarter., 40: 47-64.
• GRABOWSKI J. & NAWROCKI J. 2001 - Palaeomagnetism of some Devonian carbonates from the Holy Cross Mts (Central Poland): largepre-Permian rotations or strain modified palaeomagnetic directions? Geol. Quarter., 45: 165-178.
• GRABOWSKI J., NARKIEWICZ J., NAWROCKI J.N & WAKSMUNDZKA M. I. 2002 - Permskie przemagnesowanie utworów węglanowych dewonu południowej Polski-próba powiązania z procesami diagenetycznymi. Prz. Geol., 50: 78-86.
• GRADSTEIN F., OGG J. & SMITH A. 2004-A Geologic Time Scale 2004. Cambridge University Press.
• HARLAND W.B., ARMSTRONG R.L. COX A.V., CRAIG L.E., SMITH A.G. & SMITH D.G 1990 - A Geologic time scale 1989. Cambridge. Cambridge University Press.
• KRS M. & PRUNER P. 1995 - Paleomagnetism and Paleogeography of the Variscan Formations of the Bohemian Massif, comparison with other European regions. J. Czech Geol. Soc., 40: 3-46.
• LAND L.S. 1983 - Dolomitization. AAPG Education Course Note Series, 24.
• LEWANDOWSKI M. 1981- Post-folding characteristic remanent magnetization of the Upper Devonian Kostomłoty Beds in the Holy Cross Mts. Acta Geol. Pol., 31: 265-272.
• LEWANDOWSKI M. 1985 - On tectonics of the Holy Cross Mts in the light of paleomagnetic studies. Publs. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sc., A-16, 175: 131-150.
• LEWANDOWSKI M. 1999-A paleomagnetic study of fracture fills in the Holy Cross Mountains of Central Poland and its application in dating tectonic processes. Geophysical Journal International, 137: 783-792.
• MARTON E., MANSY J-L., AVERBUCH O. & CSONTOS L. 2000 - The Variscan belt of Northern France-Southern Belgium: geodynamic implications of new paleomagnetic data. Tectonophysics, 324: 57-80.
• MARYNOWSKI L. 1998 - Stopień przeobrażenia termicznego materii organicznej ze skał dewonu Gór Świętokrzyskich. Analiza biomarkerów metodą GC-MS. Praca doktorska niepubl. Uniwersytet Śląski.
• MARYNOWSKI L. 1999 - Thermal maturity of organic matter in Devonian rocks of the Holy Cross Mountains. Prz. Geol. 47: 1125-1129.
• MARYNOWSKI L., SALAMON M. & NARKIEWICZ M. 2002 - Thermal maturity and depositional environments of organic master In the post-Variscan succession of the Holy Cross Mountains. Geol. Quarter., 46: 25-36.
• MATYJA H. & NARKIEWICZ M. 1995 - Conodont stratigraphy of the Upper Devonian in the Janczyce I borehole section, eastern Holy Cross Mts. Geol. Quarter., 39: 177-206, 2.
• MCCABE C. & CHANNELL J. E. T. 1994 - Late Paleozoic remagnetization in limestones of the Craven basin (northern England) and the rock magnetic fingerprint of remagnetized sedimentary carbonates. J. Geophys. Res., 99, B3: 4603-4612.
• MCCABE C. & ELMORE R.D. 1989 - The occurrence and origin of late Paleozoic remagnetization in the sedimentary rocks of North America. Rev. Geophys., 27: 471-494.
• MCFADDEN P. L. 1990 - A new fold test for paleomagnetic studies. Geophysical Journal International, 103: 163-169.
• MCKERROW W.S., BRASIER M.D., STURT B.A. & WALDERHAUG H.J. 1996 - Continental break-up and collision in the Neoproterozoic and Paleozoic - a tale of Baltica and Laurentia. Earth Science Reviews, 40: 229-258.
• MIGASZEWSKI Z. M., HAŁAS S. & DURAKIEWICZ T. 1996 - Wiek i geneza mineralizacji kalcytowej w Górach Świętokrzyskich w świetle badań litologiczno-petrograficznych i izotopowych. Prz. Geol., 44: 275-281.
• MOLINA GARZA R. S. & ZIJDERVELD J. D. A. 1996 - Paleomagnetism of Paleozoic strata, Brabant & Ardennes Massifs, Belgium: implications of prefolding and postfolding Late Carboniferous secondary magnetizations for the European apparent polar wander. J. Geophys. Res., 101, B7, 15 799-15 818.
• NARKIEWICZ M. 1991 - Procesy dolomityzacji mezogenetycznej na przykładzie żywetu i franu Gór Świętokrzyskich. Pr. Państw. Inst. Geol., 132: 1-54.
• NARKIEWICZ M. & OLKOWICZ-PAPROCKA I. 1983 - Stratygrafia dewońskich utworów węglanowych wschodniej części Gór Świętokrzyskich. Kwart. Geol., 27: 225-256.
• NARKIEWICZ M. & NARKIEWICZ K. 1992 - Transgressive pulse in the Upper Frasnian of the Janczyce I section (Holy Cross Mts.): sedimentology and conodont biofacies. Geol. Quarter., 36: 281-304..
• NARKIEWICZ M., OLKOWICZ-PAPROCKA I., ROMANEK A. & TARNOWSKA M. 1981 - Stratygrafia i problematyka geologiczno- surowcowa dewonu wschodniej części Gór Świętokrzyskich. Przew. 53 Zjazdu Pol. Tow. Geol.: 256-294.
• NARKIEWICZ M., RACKI G. & WRZOŁEK T. 1990 - Litostratygrafia dewońskiej serii stromatoporoidowo-koralowcowej w Górach Świętokrzyskich. Kwart. Geol.: 34: 433-456..
• NAWROCKI J. 1993a - The Variscan directions from the Upper Silesian Coal Basin (S Poland). Geol. Carpath., 44: 293-300.
• NAWROCKI J. 1993b - The Devonian - Carboniferous platform paleomagnetic directions from the Silesian - Cracow area and their importance for Variscan paleotectonic reconstructions. Geol. Quarter., 37: 397-430.
• NAWROCKI J. 1998 - Dane paleomagnetyczne a tektoniczne uwarunkowania sedymentacji utworów permu w Sudetach. Prz. Geol., 46: 1023-1027.
• NAWROCKI J., POLECHOŃSKA O., LEWANDOWSKA A. & WERNER T. 2005 - On the paleomagnetic age of the Zalas laccolith (southern Poland). Acta Geol. Pol., 55: 229-236.
• NOWACZYK N. & BLEIL U. 1985 - Paleomagnetic Reconnaissance Study of Paleozoic Rocks from the Hohes Venn Area (West Germany). N. Jb. Geol. Paläont. Abh., 171: 351-362.
• ROLPH T.C., SHAW J., HARPER T. R. & HAGAN J. T. 1995 - Viscous remanent magnetization: a tool for orientation of drill cores. [W:] Turner P. & Turner A. (red.) 1995. Palaeomagnetic applications in hydrocarbon exploration and production, Geological Society Special Publications, 98, 239-243.
• RUBINOWSKI Z. 1971-Rudy metali nieżelaznych w Górach Świętokrzyskich i ich pozycja metalogeniczna. Biul. Inst. Geol., 247: 1-166.
• SUK D., PEACOR D. R. VAN DER VOO R. 1990 - Replacement of pyrite framboids by magnetite in limestone and implications for palaeomagnetism. Nature, 345, 611-613.
• SUK D., VAN DER VOO R. & PEACOR D. R. 1993 - Origin of magnetite responsible for remagnetization of Early Paleozoic Limestones of New York State. Journal of Geophysical research, 98, B1, 419-434.
• SZANIAWSKI R. 1997- Paleomagnetyzm a diageneza dolomitów dewońskich z regionu kieleckiego Gór Świętokrzyskich. Praca magisterska(niepublikowana). Archiwum Wydz. Geologii UW.
• SZANIAWSKI R., LEWANDOWSKI M., MANSY J-L., AVERBUCH O. & LACQEMENT F. 2003 - Syn-folding remagnetization events in the French-Belgium Variscan thrust front as markers of the fold-and-thrust belt kinematics, Bull. Soc. Geol.. Fr., 174, 5: 511-523.
• TAIT J. A., BACHTADSE V. & SOFFEL H. C. 1996 - Eastern Variscan fold belt: paleomagnetic evidence for oroclinal bending. Geology, 24/10: 871-874.
• TORSVIK T.H., SMETHURST M.A., MEERT J.G., VAN DER VOO R., MCKERROW W.S., BRASIER M.D., STURT B.A. & WALDERHAUG H.J. 1996 - Continental break-up and collision in the Neoproterozoic and Paleozoic - a tale of Baltica and Laurentia. Earth Sci. Rev., 40: 229-258.
• ZIEGLER A. M. 1990 - Phytogeographic patterns and continental configurations during the Permian period, [In:] McKerrow W. S.& Scotese C. R. (eds) - Palaeozoic palaeogeography and biogeography: Geol. Soc. London Memoir, 12: 363-379.
• ZEGERS T. E., DEKKERS M. J. & BAILLY S. 2003 - Late Carboniferous to Permian remagnetization of Devonian limestones in the Ardennes: Role of temperature, fluids, and deformation. J. Geophys. Res., 108, B7: EPM 5 1-5 19.
• ZWING A. 2003 - Causes and Mechanisms of Remagnetisation in Palaeozoic Sedimentary Rocka a Multidisciplinary Approach. PhD thesis, LMU Munchen, wersja elektroniczna. (http://edoc.ub.uni-muenchen.de/viev/subjects)