Promieniotwórczość naturalna skał paleozoicznych z rejonu Krzeszowic

• Autorzy: Malczewski D. , Badera J. , Lizurek G. , Mirkowski Z. , Dorda J.

Warianty tytułu

EN

Natural radioactivity of the Paleozoic rocks from the area of Krzeszowice (southern Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In this paper results of natural radioactivity of 40K, 208Tl, 212Pb, 212Bi, 214Pb, 214Bi and 228Ac in common rocks raw materials mined in the Krakow vicinity measured in situ using a portable gamma-ray spectrometry are presented. The study area occupies the SE edge of regional geologic unit called Krakow–Lubliniec Zone. Most Upper Paleozoic rocks exposed in this area like tuff, porphyry, limestone, dolomite, diabase and melaphyre have great economic importance and are used in building and road construction industry. The activity concentrations of 40K for the measured Paleozoic rocks ranged from 53 Bq/kg (Carboniferous limestone) to 3150 Bq/kg (Permian tuff). The activity concentrations associated with 228Ac (232Th) varied from about 7 Bq/kg (Carboniferous limestone) to 56 Bq/kg (Permian tuff), whereas activity concentrations of 226Ra (238U) ranged from 19 Bq/kg (Devonian dolomite) to 43 Bq/kg (Devonian limestone). Besides, the natural radioactivity of the Jurassic limestones (widespread in this region) was measured for comparision with Devonian and Carboniferous limestones.

Słowa kluczowe

PL

skała paleozoiczna; tuf wulkaniczny; promieniotwórczość naturalna; badanie in situ

EN

Paleozoic rocks; tuff; melaphyre; porphyry; diabase; limestone; natural radioactivity; in situ gamma-ray spectrometry; Krzeszowice; Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 54, nr 9
• Strony: 815--822
• Opis fizyczny: bibliogr. 37 poz., for., tab., wykr.

Twórcy

autor

Malczewski D.

autor

Badera J.

autor

Lizurek G.

autor

Mirkowski Z.

autor

Dorda J.

• Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski; Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec,

Bibliografia

• BECK H.L., DE CAMPO J. & GOGOLAK C.V. 1972 - In situ Ge(Li) and Na(Tl) gamma-ray spectrometry. New York: U.S. Department of Energy, Environmental Measurements Laboratory, HASL-258.
• BEDNARCZYK J. & HOFFMANN M. 1989 - Wapienie dębnickie. [W:] Przew. 60. Zjazdu PTG, Kraków. Wyd. AGH: 40-50.
• BOGACZ K. 1980 -Budowa geologiczna paleozoiku dębnickiego. Rocz. Pol. Tow. Geol., 50: 183-208.
• BOLEWSKI A. 1938 - Skała przeobrażona z Siedlca koło Krzeszowic. Rocz. Pol. Tow. Geol., 14: 1-44.
• BOLEWSKI A. 1939 -Zagadnienie "kalifikacji" krakowskich skał magmowych. Rocz. Pol. Tow. Geol., 15: 42-76.
• BOLEWSKI A. & MANECKI A. 1993 - Mineralogia szczegółowa. Wyd. Geol.
• BOLEWSKI A. & MANECKI A. 1970 - Z badań mineralogicznych tufu filipowickiego. Pr. Miner. PAN, 23: 7-20.
• BOLEWSKI A. & PARACHONIAKW. 1982-Petrografia.Wyd. Geol.
• BUKOWY S. 1984 - Struktury waryscyjskie regionu śląsko-krakowskiego. Pr. Nauk. Uniw. Śl., 691.
• BUŁA Z., JACHOWICZ M. & ŻABA J. 1997 - Principal characteristics of the Upper Silesian Block and Małopolska Block border zone (S Poland). Geol. Mag., 134 (5), Europrobe nr 38, Cambridge Univ. Press: 669-677.
• CICHOŃ G. 1982 - Minerały wtórne w melafirze z Rudna koło Krzeszowic. Pr. Miner., PAN, 73.
• DEBERTIN K. & HELMER R.G. 1988 - Gamma- and X-ray spectrometry with semiconductor detectors. Elsevier Sc. Publ. Company, Inc. Amsterdam
• EG & G ORTEC 2000 - In situ spectroscopy M-1-B32 M-1 Setup supervisor program. Software user's manual. EG&G ORTEC Part No. 779980, Oak Ridge.
• EISENBUD M. & GESSEL T. 1997-Environmental radioactivity from natural, industrial and military sources. Academic Press, San Diego.
• FARGES F. & CALAS G. 1991 - Structural analysis of radiation damage in zircon and thorite: An X-ray absorption spectroscopy study. Amer. Miner., 76.
• GRADZIŃSKI R. 1972 - Przewodnik geologiczny po okolicach Krakowa. Wyd. Geol.
• HARAŃCZYK C. 1980 - Okruszcowany andezyt hornblendowy z Dubia. Rudy i Met. Nieżelazne, 6: 242-250.
• HARAŃCZYK C. 1994a - Odsłonięcie porfiru w kamieniołomie w Miękini. [W:] Paleozoik północno-wschodniego obrzeżenia GZW. Przew. 65 Zjazdu PTG, Sosnowiec. Pr. Nauk. Uniw. Śl., 1431: 128.
• HARAŃCZYK C. 1994b - Tefra z Kowalskiej Góry. [W:] Paleozoik północno-wschodniego obrzeżenia GZW. Przew. 65 Zjazdu PTG, Sosnowiec. Pr. Nauk. Uniw. Śl., 1431: 131.
• HARAŃCZYK C. & CHŁOPECKA A. 1989 - Przeobrażenia skał komina andezytowego w Dubiu. Prz. Geol., 37: 332-334.
• HARAŃCZYK C. & CHOCYK M. 1989-Melafirowe potoki Regulic. [W:] Przew. 60. Zjazdu PTG, Kraków. Wyd. AGH: 58-60.
• HARAŃCZYK C. & WALA A. 1989-Andezytowy komin wulkaniczny w Dubiu. [W:] Przew.60. Zjazdu PTG, Kraków. Wyd. AGH: 67-71.
• HELFER I.K. & MILLER K.M. 1998 - Calibration factors for Ge detectors used for field spectrometry. Health Phys., 55: 15-29.
• KOTAS A. 1982 - Zarys budowy geologicznej GZW. Przew. 54. Zjazdu PTG, Sosnowiec: 45-72.
• KOZŁOWSKI S. 1955 - Intruzje porfirowe w grzbiecie dębnickim [W:] Materiały do geologii obszaru śląsko-krakowskiego. Biul. Inst. Geol., 97: 39-95.
• KOZŁOWSKI S. 1986 - Surowce skalne Polski. Wyd. Geol.
• MALCZEWSKI D. 2002 - Metamict state: Implication for stabilization and immobilization of nuclear high-level waste (HLW). Publ. Inst. Geoph. Polish Acad. Sc., M24: 397-404.
• MALCZEWSKI D., SITAREK A., ŻABA J. & DORDA J. 2005 - Promieniotwórczość naturalna wybranych skał krystalicznych bloku izerskiego. Prz. Geol., 53: 237-244.
• ORTEC 2000 - Gamma Vision - 32 for M-1. Gamma-Ray spectrum analysis and MCA Emulator for Windows 95, 98, and NT. Software user's manual. ORTEC PART No. 774780, Oak Ridge.
• PLEWAM. 1988 - Wyniki badań ciepła radiogenicznego skał obszaru Polski. Zesz. Nauk. AGH., Geofizyka Stosowana, 1: 10-15.
• PLEWAM. & PLEWA S. 1992 - Petrofizyka. Wyd. Geol.
• PLEWA S. 1977 - Wyniki badań petrofizycznych własności skał. Pr. Geol. Kom. Nauk Geol. PAN, 105: 15-20.
• POLAŃSKI A. 1979 - Izotopy w geologii. Wyd. Geol.
• POLAŃSKI A. 1988 - Geochemia i surowce mineralne. Wyd. Geol.
• ROJEWSKA A. 1981 - Intruzje żyłowe z okolic Dubia. Arch. Uniw. Jagiell., Kraków.
• ROZEN Z. 1909 - Dawne lawy Wielkiego Księstwa Krakowskiego. Rozpr. Wydz. Przyr. Akad. Umiej. III, 9.
• VAN SCHMUS W.R. 1995 - Natural radioactivity of the crust and mantle. [In:] T.J. Ahrens (ed.), Global Earth Physics. American Geophysical Union, Washington, 283-291.