Palinologiczne i diatomologiczne badania osadów interglacjału mazowieckiego z odsłonięcia w kopalni Bełchatów

• Autorzy: Balwierz Z. , Goździk J. , Marciniak B.

Warianty tytułu

EN

Pollen and diatom analysis of the Mazovian Interglacial deposits from the open-cast mine “Bełchatów” (Central Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The thickness of Pleistocene deposits in the Kleszczów Graben reach 300 m. Data from these deposits are important for stratigraphic schemes of the Pleistocene of Poland. However, up to now the Mazovian Interglacial deposits were recognized from boreholes only, not from the exposures in the open-cast mine and they comprise incomplete interglacial successions. The present analysis of organic deposits from closed depression exposed on the escarpment of the mine,reveals almost the full pollen succession of the Mazovian Interglacial. The succession started with dominance of birch forest followed by birch-pine and afterwards birch-pine forest with increasing share of alder, spruce and thermophilous trees that led to development of mixed forest which corresponded to climatic interglacial optimum. First there were forests with share of yew which later were replaced by hornbeam and fir. The fir-hornbeam phase closed the climatic optimum. The distinctly colder pine phase following fir-hornbeam phase ended the interglacial succesion of plants in Folwark 93K site. On the basis of changes in diatom composition and relative (percentage) diatom frequency in this site it was determined that the fossil lake sediments represent the diatom succession of the Mazovian Interglacial. The diatom succession from Folwark has been divided into 7 local diatom assemblage zones (LDAZ Fd 1–Fd7). These zones represent four stages of paleolake development and correspond to the local and regional pollen assemblage zones of the Mazovian Interglacial. The Mazovian Interglacial age of the organic deposits from the site Folwark 93K implies the revision of the stratigraphical position of some lithostratigraphic units from the Middle Pleistocene in the Kleszczów Graben. The obtained results indicate also that at least some intensive deformations of the Lower Pleistocene deposits were completed before the Mazovian Interglacial.

Słowa kluczowe

PL

plejstocen; analiza palinologiczna; analiza diatomologiczna; intergracjał mazowiecki

EN

pollen stratigraphy; diatom stratigraphy; palynology; Mazovian Interglacial; Middle Pleistocene; Central Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 54, nr 1
• Strony: 61--67
• Opis fizyczny: tab., wykr., bibliogr. 40 poz.

Twórcy

autor

Balwierz Z.

autor

Goździk J.

autor

Marciniak B.

• Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, ul. Narutowicza 88, 90-139 Łódź,

Bibliografia

• 1.BALWIERZ Z. & GOŹDZIK J. 2000 -Jeziorno-bagienne osady organiczne interstadiału prewarciańskiego w odsłonięciach kopalni "Bełchatów". Prz. Geol., 48: 320-324.
• 2.BALWIERZ Z., GOŹDZIK J. & MARCINIAK B. 2005 - Wstępne wyniki analizy palinologicznej i diatomologicznej osadów jeziornych z nowego profilu w stanowisku Folwark 93K w rowie Kleszczowa (centralna Polska). II Polska Konf. Paleobot. Czwartorzędu. 10-13 maja 2005. Okuninka (Polesie Lubelskie). Streszczenia i przewodnik wycieczek terenowych : 4-6.
• 3.BIŃKA K., LINDNER L. & NITYCHORUK J. 1997 -Geologicfloristic setting of the Mazovian Interglacial sites in Wilczyn and Lipnica in southern Podlasie (eastern Poland) and their palaeogeographic connections. Geol. Quarter., 41: 381-394.
• 4.BIŃKA K., MARCINIAK B. & ZIEMBIŃSKA-TWORZYDŁO M. 1987 - Analiza palinologiczna i diatomologiczna osadów interglacjału mazowieckiego w Adamówce (Kotlina Sandomierska). Kwart. Geol., 31: 453-474.
• 5.BRZEZIŃSKI M. & JANCZYK-KOPIKOWA Z. 1991 - Interglacjał mazowiecki w Jamnie k. Łowicza. Prz. Geol., 39: 292-298.
• 6.GOTOWAŁA R. 1982 -Tektonika i wykształcenie strukturalne czwartorzędu w rejonach Piaski i Buczyna-Chojny. [In:] Baraniecka M. D.,
• 7.Brodzikowski K. & Kasza L. (red.), Przew. Symp. Czwartorzęd rejonu Bełchatowa. Wrocław-Warszawa: 41-65.
• 8.GOTOWAŁA R. & HAŁUSZCZAK A. 2002 - The Late Alpine structural development of the Kleszczów Graben (Central Poland) as a results of reactivation of the pre-existing, regional dislocations. EGV Stephan Mueller Spec. Publ. Ser.: 137-150.
• 9.GOŹDZIK J. & BALWIERZ Z. 1993 - Utwory organiczne w spągu i stropie osadów uznawanych za warciańskie w kopalni Bełchatów. Acta Geogr. Lodz., 65: 49-72.
• 10.GOŹDZIK J., BALWIERZ Z., SZYNKIEWICZ A. & LESIAK M. A. 1989 - Quaternary deposits overlying the brown coal sedimentation. The 5th European Paleobotanical and Palynological Conference, June 26-30, 1998, Cracow, Poland. Guide to Excursion 2, Tertiary-Quaternary (Pleistocene) floras of Bełchatów (Middle Poland) and several localities in south-western Poland: 16-26.
• 11.GRUZMAN G. G., KONDRATENE O. P. & KHURSEVICH G. K. 1975 - Raschleneniye antropogenovoy tolshchi v razreze skv. 7 (s. Gvoznitsa Maloritskogo rayona Bretskoy oblasti). [In:] Stratigraphiya y paleogeographiya antropogena. Nauka y Tekhnika. Minsk: 210-223.
• 12.HAŁUSZCZAK A. 1982 -Zarys budowy geologicznej czwartorzedu
• 13.w rejonach Piaski oraz Buczyna -Chojny. [In:] Baraniecka M. D., Brodzikowski K. & Kasza L. (ed.), Przew. Symp. Czwartorzęd rejonu Bełchatowa. Wrocław-Warszawa: 14-35.
• 14.HUSTEDT F. 1931-1966 - Die Kieselalgen Deutschlands, sterreichs und der Schweiz unter Berücksichtigung der übrigen Länder Europas sowie der angrenzenden Meeresgebiete. [In:] Rabenhorst L. (ed.), Kryptogamen-flora. Band VII. Leipzig.
• 15.JANCZYK-KOPIKOWA Z. 1987a -Wyniki analizy pyłkowej osadów serii Chojny na przykładzie stanowiska Buczyna Płn. Przew. II Symp. Czwartorzęd Rejonu Bełchatowa, Wrocław-Warszawa: 91-92.
• 16.JANCZYK-KOPIKOWA Z. 1987b - Wyniki analizy pyłkowej z wiercenia z Pola Bełchatów. CAG Państw. Inst. Geol.
• 17.KHURSEVICH G. K. 1999 - Diatom communities from the Middle Pleistocene deposits of Belarus. [In:] Proc. 14th Int. Diatom Symp., 1996, Sh. Mayama, Sh. Idei & I. Koizumi (eds), Koeltz Scientific Books, Koenigstein: 591-601.
• 18.KHURSEVICH G. K.& FEDENYA S. A. 1998 -Microstratigraphy of the Alexandrian Interglacial deposits Mikrostratigrafia aleksandriyskikh mezhlednikovykh otloozheniyi po dannym diatomovogo analiza. Dokl. Nat. Akad. Nauk Belarusi, 42: 107-112.
• 19.KHURSEVICH G. K. & LOGINOVAL. P. 1980 -The fossil diatom flora of Belarus (the systematic review). Nauka y Tekhnika. Minsk: 1-122.
• 20.KHURSEVICH G. K. & MARCINIAK B. 1998 - Correlation of the Alexandrian (Matveev Rov 2, Belarus) and the Mazovian (Adamówka I, Poland) interglacial profiles based on the diatom analysis. Lithosphere, 9: 15-24.
• 21.KRAMMER K. & LANGE-BERTALOT H. 1991 - Bacillariophyceae 3, Centrales, Fragilariaceae, Eunotiaceae. [In:] Ettl H., Gerloff J., Heynig H. & D. Mollenhauer (eds), S_swasserflora von Mitteleuropa 2, Teil 3. Fischer, Stuttgart.
• 22.KRUPIŃSKI K. 1995 -Stratygrafia pyłkowa i sukcesja roślinności interglacjału mazowieckiego. Acta Geogr. Lodz., 70: 1-200.
• 23.KRUPIŃSKI K. 2000-Korelacja palinostratygraficzna osadów interglacjału mazowieckiego z obszaru Polski. Pr. Państw. Inst. Geol., 169: 161.
• 24.KRZYSZKOWSKI D. 1989 - The Deposits of Mazovian (Holsteinian) Interglacial in The Kleszczów Graben (Central Poland). Bull. Pol. Acad. Sc., Earth Sc., 37: 121-130.
• 25.KRZYSZKOWSKI D. 1995 - An outline of the Pleistocene Stratigraphy of the Kleszczów Graben, Bełchatów outcrop, Central Poland. Quater. Sc. Rev., 14: 61-83.
• 26.KRZYSZKOWSKI D. & NITAM. 1993-Nowe stanowiska interstadiału Pilicy (formacja Chojny) w odkrywce Bełchatów. Prz. Geol., 41: 788-797.
• 27.LOGINOVA L. P. 1979 - Paleogeography of the Likhvinian Interglacial of the central zone of the EastEuropean plain (based on the diatom analysis), (In Russian). Nauka y Tekhnika, 138. Minsk.
• 28.LOGINOVA L. P. 1982 - The Likhvin diatom flora from the Central Part of the East-European Plain, its paleogeographical and stratigraphical significance. Acta Geol. Hung., 25: 149-160.
• 29.LUDWIKOWSKA-KĘDZIA M. & NITAM. 2002 - Osady interglacjału mazowieckiego w rejonie torfowiska Białe Ługi (Góry Świętokrzyskie). Prz. Geol., 50: 875-878.
• 30.MARCINIAK B. 1980 - Middle Pleistocene diatoms from lacustrine deposits from Krępiec (Lublin Upland). Kwart. Geol., 24: 349-360.
• 31.MARCINIAK B. 1983 - Diatoms in the Mazovian Interglacial of the Lublin Upland. Bull. Acad. Pol. Sc., Sc. Terre, 30: 77-85.
• 32.MARCINIAK B. 1986-Diatoms in the Mazovian (Holstein, Likhvin) Interglacial sediments of south-eastern Poland. [In:] Proc. 8th Int. Diatom Symp. 1984, M. Ricard (ed.), O. Koeltz, Koenigstein: 483-494.
• 33.MARCINIAK B. 1998 -Diatom stratigraphy of the Mazovian Interglacial lacustrine sediments in southeastern Poland. Studia Geol. Pol., 113: 7-64.
• 34.MARCINIAK B. 2004 - Diatomostratygrafia organicznych osadów interstadialnych sprzed zlodowacenia Warty w stanowisku Folwark (k. Bełchatowa). Polska Akademia Nauk, Inst. Nauk Geol. Sprawozdanie z działalności w 2004 r., Warszawa, luty 2005: 16.
• 35.MARCINIAK B. & KHURSEVICH G. 2002 - Comparison of diatom successions from Mazovian (Poland) and Alexandrian (Belarus) lacustrine interglacial deposits. Geol. Quarter., 46: 59-68.
• 36.PIDEK I. A. 2003 - Mesopleistocene vegetation history in the northern foreland of the Lublin Upland based on palaeobotanical studies of the profiles from Zdany and Brus sites. Wyd. UMCS, Lublin: 1-93.
• 37.SIEMIŃSKA J. 1964 - Bacillariophyceae - Okrzemki. [In:] Flora słodkowodna Polski, 6. PWN.
• 38.WINTER H. 1991 - Results of pollen analysis of the Poznań 1 profile (Kock vicinity, Eastern Poland). Kwart. Geol., 35: 133-140.
• 39.ZABIELINA M. M., KISELEV I. A., PROSHKINA-LAVRENKO A. I. & SHESHUKOVAV. S. 1951-Diatomovye vodorosli. Opredelitel presnovodnykh vodorosley SSSR. Gosud. Izd. Sov. Nauka. Moskva, 4: 1-619.
• 40.ŻARSKI M., NITAM. & WINTER H. 2005 - Nowe stanowiska interglacjalne w rejonie dolin Wilgi i Okrzejki na Wysoczyźnie Żelechowskiej (Polska południowo-wschodnia). Prz. Geol., 53: 137-144.