Sezonowa zmienność transportu azotanów w rzekach Przymorza

• Autorzy: Bogdanowicz R.

Warianty tytułu

EN

Seasonal variations in nitrates transport in Polish coastal rivers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In the paper seasonal patterns of nitrate nitrogen loads were analysed for the selected Polish coastal rivers in the period often hydrologic years 1989-1998. Records of nutrient concentrations and water discharges acquired from the Institute of Meteorology and Water Management (IMGW) and the State Inspectorate of Environment Protection (PIOS) were used in the research. The analysis proved that changes in river transport of nitrate nitrogen showed well-expressed seasonal patterns that corresponded with hydrological regimes of the rivers. Nitrogen loads were the highest in winter half-year (November-April), especially during snow-melting period in March. The lowest loads occurred in summer months, mostly in July and August, when river flows and nitrates concentrations were the lowest. During winter half-year on average about 70% of the total annual load of nitrate nitrogen was transported by the Polish coastal rivers.

Słowa kluczowe

PL

azotan; transport zanieczyszczeń; zmienność sezonowa; rzeki Przymorza

EN

nitrate; seasonal variability; nitrates transport; coastal rivers

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2005
• Tom: Z. 3-4
• Strony: 249--263
• Opis fizyczny: tab., wykr., bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Bogdanowicz R.

• Katedra Hydrologii UG

Bibliografia

• [1] Balcerska M., Taylor R., 1987, Czynniki kształtujące jakość wód sieci melioracyjnej na Żuławach Wiślanych. Wiadomości IMGW, t. 10, nr 2-3, 115-125.
• [2] Bogacka T. Taylor R., Makowski Z., 1998, Obszarowy odpływ biogenów ze zlewni rzeki Narusy. Wiadomości IMGW, t. 21, nr 3, 43-51.
• [3] Bogdanowicz R., 2002, Zanieczyszczenie rzek Przymorza biogenami. Rocz. AR Pozn. CCCXLII, Melior. Inż. Środ. 23, 21-33.
• [4] Bogdanowicz R., 2004, Hydrologiczne uwarunkowania transportu wybranych związków azotu i fosforu Odrą i Wisłą oraz rzekami Przymorza do Bałtyku. Wyd. UG, Gdańsk.
• [5] Brooker M. P., Johnson P. C., 1984, The behaviour of phosphate, nitrate, chloride and hardness in twelve Welsh rivers. Wat. Res. t. 18. nr 9, 1155-1164.
• [6] Cyberski J., 1984, Zasoby wodne zlewni rzecznych, [w:] Pobrzeże Pomorskie. Red. B. Augustowski, Ossolineum, Wrocław, 189-213.
• [7] Dębski K., 1970, Hydrologia. Arkady, Warszawa.
• [8] Dojlido J. R., 1995, Chemia wód powierzchniowych. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok.
• [9] Dojlido J. R., Woyciechowska J., Taboryska B., Szkutnicki J., 1998, Wymywanie związków azotu i fosforu w zlewniach rolniczych dopływów górnej Wilgi. Wiadomości IMGW, t. 21, nr 4, 39-75.
• [10] Drwal J., 1990, Quasiendoreizm w Europie Środkowej. Przegląd Geogr. T. 62, nr 3-4, 347-358.
• [11] Dynowska I., 1972, Typy reżimów rzecznych w Polsce. Zesz. Nauk. UJ, Prace Geogr. nr 28, 1972.
• [12] Gregory K. J., Walling D. E., 1973, Drainage Basin Form and Process: A geomorphological approach. Arnold, Londyn.
• [13] Helcom, 1998, The Third Baltic Sea Pollution Load Compilation. Baltic Sea Environment Proceedings, nr 70.
• [14] Hill A. R., 1986, Stream nitrate-N loads in relation to variations in annual and seasonal runoff regimes Water Resources Bulletin, t. 22, nr 5, 829-839.
• [15] Johnes P. J., Burt T. P., 1991, Water quality trends in the Windrush catchment; nitrogen speciation and sediment interactions, [w:] Sediment and stream water quality in a changing environment: Trends and explanation. IAHS Publ., nr 203, 349-357.
• [16] Kostrzewski A., Stach A., 1992, Uwarunkowania zmienności czasowej koncentracji substancji rozpuszczonych w mikrozlewniach (zlewnia górnej Parsęty, Pomorze Zachodnie). [w:] Red. A. Kostrzewski, M. Pulina, Metody hydrochemiczne w geomorfologii dynamicznej. UŚ, 143-167.
• [17] Luszniewicz A., Słaby T., 2003, Statystyka. Wyd. C.H. Beck, Warszawa.
• [18] Macdonald A. M., Edwards A. C., Pugh K. B., Balls P. W., 1995, Soluble nitrogen and phosphorus in the River Ythan system, UK.: Annual and seasonal trends. Wat. Res., t. 29, nr 3, 837-846.
• [19] Mohaupt V., 1986, Nutrient-discharge relationships in a flatland river system and optimization of sampling. IAHS Publ., nr 157, 297-304.
• [20] Raczak J., 2002, Obciążenie zbiornika czorsztyńskiego substancjami biogennymi. Gospodarka Wodna, nr 5, 428-431.
• [21] Rybiński J., Niemirycz E., Makowski Z., 1992, Pollution load, in: Marine Pollution (2). An assessment of the effects of pollution on the Polish coastal area of the Baltic Sea 1984-1989. Stud. i Mater. Oceanolog. KBM PAN, nr 61, Gdańsk, 21-52.
• [22] Sliva L., Williams D. D., 2001, Buffer zone versus whole catchment approaches to studying land use impact on river water quality. Wat. Res., t. 35, nr 14, 3462-3472.
• [23] Stachý J., 1980, Odpływy rzek Przymorza na tle odpływu z terenu całej Polski, [w:] Stosunki wodne w zlewniach rzek Przymorza i dorzecza Dolnej Wisły ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej jezior. IMGW, Słupsk, 13-27.
• [24] Taylor R., 1987, Factors forming the level and dynamics of nutrient runoff from an agricultural watershed. Pol. Arch. Hydrobiol., t. 34, nr 3, 285-295.
• [25] Webb B. W. Walling D. E., 1985, Nitrate behaviour in streamflow from a grassland catchment in Devon. UK, Wat. Res., t. 19, nr 8, 1005-1016.