Chemical industrogenic transformations of soils on the selected area of Przedgórze Iłżecke

• Autorzy: Świercz A.

Warianty tytułu

PL

Przemysłowe chemiczne przekształcenia gleb na wybranych stanowiskach Przedgórza Iłżeckiego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

"Ożarów" Cement Plant manufactures cement with the application of dry method, thus supplying its products on more than 15% of the domestic market. The processes, especially troublesome for the environment, arc as follows: raw material output, its transportation, grinding, burning, packaging and storage. The aim of this paper is to determine the influence of emission from "Ożarów" Cement Plant on the chemical properties of the soils being under its direct impact. There are seven soil profiles done in the forested complex at the South from the Cement Plant. In soils material content chemical properties were examined. On the basis of the profile structure the uncovered soils were defined as albie arenosol and haplie podzol soils. The following have been noticed: the change of pH value of soil from 8.3 in the organic horizons, the change of CaCO₃ at the depth of 30-40 cm, the considerable decrease in the hydrolytic acidity, aluminum and exchangeable hydrogen, the saturation of the sorption complex mainly by cations Ca²⁺ and Mg²⁺, the considerable salinity of the organic horizons from 270 mg KC1/100 g, the considerable trophic, considerable content trace elements in organic horizons.

PL

Cementownia Ożarów S.A produkuje cement metodą suchą, zaopatrując rocznic ponad 15% rynku krajowego. Procesami szczególnie uciążliwymi dla środowiska są: wydobycie surowca, jego transport, rozdrabnianie, wypał, pakowanie i składowanie. Każdy z wymienionych etapów jest źródłem zorganizowanej i nie zorganizowanej emisji pyłów i gazów. Celem pracy było określenie wpływu emisji z cementowni Ożarów na właściwości chemiczne gleb znajdujących się pod ich bezpośrednim wpływem. Wykonano 7 profili glebowych w zwartym kompleksie leśnym na wschód od cementowni. W próbach zbadano podstawowe właściwości fizykochemiczne gleb. Badane gleby zdefiniowano jako bielicowe i rdzawe bielicowe. Stwierdzono zmianę wartości pH gleby do 8,3 jednostki w poziomach organicznych, utrzymującą się zawartość CaCO₃ do głębokości 30-40 cm, wyraźne obniżenie kwasowości hydrolitycznej, glinu i wodoru wymiennego, wzrost wysycenia kompleksu sorpcyjnego głównie kationami Ca²⁺ i Mg²⁺ znaczne zasolenie poziomów organicznych do 270 mg KC1/100 g, wzrost troficzności, wzbogacenie poziomów powierzchniowych w metale ciężkie.

Słowa kluczowe

EN

podzol soils; alklic imission; chemical properties

PL

gleba bielicowa; emisja pyłów; właściwości chemiczne gleby; Cementownia Ożarów

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 31, no. 4
• Strony: 111--122
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab. wykr.

Twórcy

autor

Świercz A.

• Akademia Świętokrzyska, Instytut Geografii, ul. Świętokrzyska 15, 25-406 Kielce

Bibliografia

• [1] Angelone М., С. Bini: Trace Element Concentrations in Soils and Plants of Western Europe, [in:] Biogeochemistry of Trace Metals, D.C. Adriano (ed.), Lewis Publishers, London, Tokyo 1992, 19-61.
• [2] Bednarek R., H. Dziadowiec, U. Pokojska, Z. Prusinkiewicz: Badania ekologiczno-gleboznawcze, PWN, Warszawa 2004.
• [3] Borowiec S., Z. Zabłocki: Wpływ niektórych pyłów przemysłowych na właściwości chemiczne gleb leśnych, Rocz. Glebozn., 24(3), 3-19 (1983).
• [4] Brożek S.: Indeks trofizmu gleb leśnych, Acta Agr. et Silv. Ser. Silv., 39, 15-33 (2001).
• [5] Brożek S., M. Zwydak: Atlas gleb leśnych Polski, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa 2002.
• [6] Czarnowska K: Ogólna zawartość metali ciężkich w skalach macierzystych jako tło geochemiczne gleb, Rocz. Glebozn., 47, supl. 43-50, (1996).
• [7] Czępińska-Kamińska D., E. Janowska: Metale ciężkie w wybranych krajobrazach geochemicznych Kampinoskiego Parku Narodowego jako wskaźnik antropogenizacji środowiska, Zesz. Prob. Post. Nauk Rol., 471, 895-902 (2000).
• [8] Degórski M: Przestrzenna zmienność właściwości gleb bielicoziemnych środkowej i Północnej Europy a geograficzne zróżnicowanie czynników pedogenicznych, PAN, Instytut GIPZ, Prace geogr., 182, 1-189 (2002).
• [9] Janowska E: Geneza i właściwości gleb rdzawych na obszarze zlodowacenia środkowopolskiego, Fundacja Rozwój SGGW, 2001, 75 ss.
• [10] Kabata-Pendias A., T. Motowicka-Terelak, H. Piotrowska, T. Witek: Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką, Ramowe wytyczne dla rolnictwa, IUNG, Puławy, 1-20, 1993.
• [11] Kabata-Pendias A., H. Pendias: Biogeochemia pierwiastków śladowych, PWN, Warszawa 1999.
• [12] Klasyfikacja gleb leśnych Polski, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2000.
• [13] Ostrowska A., S. Gawliński, Z. Szczubiałka: Metody analizy chemicznej i oceny właściwości gleb i roślin, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 1991.
• [14] Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21.03.2002r. w sprawie dopuszczalnych stężeń metali ciężkich zanieczyszczających glebę, Dz. U. 2002, nr 37, poz. 344, 2683-2684.
• [15] Stan środowiska w województwie świętokrzyskim w roku 2000, Raport 2001, IOS, WIOS, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Kielce 2001.
• [16] Prusinkiewicz Z., R. Bednarek, U. Pokojska: Gleby bielicoziemne w Polsce, Przegl. Geogr., 52(1),103-113 (1980).
• [17] Siuta J: Gleba diagnozowanie sianu i zagrożenia, IOŚ, Warszawa 1995.
• [18] Świercz A: Wpływ emisji alkalicznej na gleby i zbiorowiska roślinne borów sosnowych w „Białym Zagłębiu'', cz. I, PAN Oddział w Krakowie, KTN, Kielce 1997, 205 ss.
• [19] Świercz A: Chemical Properties of Soil in the Region of Ożarów Cement Plant (Administrative district: Świętokrzyski, Poland), [in:] J. Sobocka, P. Jambor (eds.), Podoznalecke Dni v SR, Stara Lesna, Soc. Pedologica Slovaca, Bratislava 2003, 405-409.
• [20] Walaszek J., A. Radomski: System ciągłego monitorowania stanu powietrza jako element zarządzania środowiskiem w Cementowni „Ożarów" S.A., Biblioteka Monitoringu Środowiska, Kielce 2001, 151-161.
• [21] Złonkiewicz Z.: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000. Arkusz Ożarów, Państwowy Instytut Geologiczny Oddział Świętokrzyski, 1997.