Ekstrakcja sekwencyjna metali z próbek środowiskowych

Kalembkiewicz, J.; Sočo, E.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Ekstrakcja sekwencyjna metali z próbek środowiskowych

Autorzy

Kalembkiewicz J. , Sočo E.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

Identyfikatory

Warianty tytułu

Sequential extraction of metals from environmental samples

Języki publikacji

Abstrakty

The metals contribution in food chain: soil - plant- animal - man and influence of metals on the course of biochemical reactions in the environment depends among others on possibility of its transfer from sample to solutions. In practice mobility process of metals is investigated by performance of the sequential extraction of sample. The metals sequential extraction for a given sample depend among others on the type of sample, leaching reagent, conditions of the process, the initial condition of sample (environmental sample, air-dried sample) and chemical forms of metals presents in sample. Most often the studies evaluate the chemical fraction of metals in environmental sample as: exchangeable, carbonate, oxide, organic, sulfide and residue forms. Many procedures of sequential extraction of sample e.g. soil, bottom sediments and fly ash were described, which include group extraction of metals to solution. Applied procedures of sequential extraction concern of group extraction of metals and doesn't selective for individual metals. Therefore, we have attempted to establish optimum conditions for researches of individual chemical fraction of metals in sample by sequential extraction method. Chemical fraction described as mobility in environmental conditions are frequently research in first and second step of sequential extraction. Next researches fractions of metals are mobile in environmental in specific conditions. Among various methods of the sequential extraction, the Tessier, Rudd, BCR, Gatehouse, Kersten and Forstner, Psenner and Sposito procedures are most often used for environmental samples. The procedures sequential extraction of environmental samples, defined metals fraction and list of researches metals in sample are shown in Table 1. Analysis of chemical fraction of metals depends on quantity of steps method, strong of reagents and conditions of researches.

Słowa kluczowe

próbki środowiskowe ekstrakcja sekwencyjna metale

environmental samples sequential extraction metals

Wydawca

Polskie Towarzystwo Chemiczne

Czasopismo

Wiadomości Chemiczne

Rocznik

2005

Tom

[Z] 59, 7-8

Strony

697--721

Opis fizyczny

Bibliogr. 123 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kalembkiewicz J.

Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska, al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów

autor

Sočo E.

Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Rzeszowska, al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów

Bibliografia

[1] A Tessier, P.G.C. Campbell, M. Bisson, Anal. Chem., 1979, 51, 844.
[2] W. Salomons, Intern. J. Environ. Anal. Chem. 1993, 51, 3.
[3] M. Legret, Intern. J. Environ. Anal. Chem, 1993. 51, 161.
[4] T. Rudd, D.L. Lake, I. Mehrotra R.M. Sterritt, P.W.W. Kirk. J.A. Campbell. Sci. Total Environ. 1988, 74, 149.
[5] R.P. Thomas, A.M. Ure, C.M. Davidson, D. Littlejohn, G. Rauret, R. Rubio, J.F. Lopez-Sanchez, Anal. Chim. Acta, 1994, 286, 423.
[6] Ch.M. Davidson, R.P. Thomas, S.E. McVey, R. Perala, D. Littlejohn, A.M. Ure. Anal. Chim. Acta, 1994, 291, 277.
[7] A. Sahuąuillo, J.F. Lopez-Sanchez. R. Rubio, G. Rauret. V. Hatje, Fresenius J. Anal. Chem., 1995, 351, 197.
[8] A.F. Albores, B.P. Cid, E.F. Gomez, E.F. Lopez. Analyst, 2000, 125, 1353.
[9] S. Gatehouse, D.W. Russell, J.C. Van Moort. J. Geochem. Explor., 1977, 8. 483
[10] M. Kersten, U. Forstner. Wat. Sci. Tech., 1986, 18, 121.
[11] R. Psenner, R. Pucsko, M. Sager, Arch. Hydrobiol./Suppl., Stuttgart, 1984. 1, 111.
[12] G. Sposito. L.J. Lund, A.C. Chang. Soil Sci. Soc. Am. J. 1982,46,260.
[13] A. Tessier, P.G.C. Campbell, M. Bisson, J. Geochem. Explor., 1982, 16, 77.
[14] E. Soćo. Badania ekstrakcji sekwencyjnej Cr i chemii Cr w popiele przemysłowym i glebie. Praca doktorska, Rzeszów 2004.
[15] J. Kalembkiewicz, E. Soco, S. Kopacz, Ya. I. Korenman, Laboratorium. Aparatura. Badania, 2001. 6(6), 22.
[16] J. Kalembkiewicz, E. Sitarz-Palczak, Ann. Pol. Chem. Soc., 2004, 3, 1117.
[17] A.M. Ure, P.H. Quevauviller, H. Muntau, B. Griepink, Int. J. Environ. Anal. Chem., 1993, 51, 135.
[18] D. Baralkiewicz, J. Siepak, Polish J. Environ. Stud., 1999, 8, 201.
[19] J. Kalembkiewicz, E. Soćo, Polish J. Environ. Stud., 2002, 11, 245.
[20] J. Kalembkiewicz, S. Kopacz, E. Soćo, Chem. Anal. (Warsaw), 2001, 46, 369.
[21] J. Kalembkiewicz, E. Soćo, Chemia i Inżynieria Ekologiczna, 2003, 10, 253.
[22] J Kalembkiewicz, E. Soćo, Buli. Sci. Univ. Baia Mare (Romania), 2003,17, 231.
[23] J. Zerbe, T Sobczyński, J. Siepak, Ekologia i Technika, 1995, 3, 7.
[24] M. Asikainen Jay, P. Nikolaidis Nikolaos, Ground Water Monit. Rem., 1994, 14. 185.
[25] R. Calvet, S. Bourgeois, J.J. Masky, Int. J. Environ Anal. Chem., 1990, 48, 31.
[26] Khimiya tyazhelykh metallow mysh'yaka i motibdena v pochvakh. red. N.G. Zyrin. L.K. Sadovnikova, Izd. Moskovskogo Universiteta, Moskva, 1985.
[27] J. Kalembkiewicz, E. Soćo, Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej, Chemia, 2002, 18(194), 33.
[28] New horizons and challenges in environmental anałysis and monitoring, ed. J. Namieśnik, W. Chrzanowski, P. Żmijewska, Centre of Excellence in Environmental Anałysis and Monitoring, Gdańsk, 2003.
[29] Fizykochemiczne metody kontroli zanieczyszczeń środowiska, red. J. Namieśnik, Z. Jamrógiewicz, WNT. Warszawa, 1998.
[30] Metody instrumentalne w kontroli zanieczyszczeń środowiska, red. J. Namieśnik, Politechnika Gdańska, Gdańsk 1992.
[31] Trace element speciation: Analytical methods and problems, ed. G.E. Batley, CRC, Boca Raton, Florida 1989.
[32] A. Hulanicki. Specjacja w wodach i osadach dennych-tematyka zbieżna czy rozbieżna? [w:] Analiza specjacyjna metali w próbkach wód i osadów dennych, red. J. Siepak, UAM Poznań. 1998, s. 7.
[33] R. Świetlik, J. Dojlido, Metody analizy specjacyjnej chromu w próbkach wody, [w:] Analiza specjacyjna metali w próbkach wód i osadów dennych, red. J. Siepak. UAM Poznań, 1998. s. 19.
[34] J. Kalembkiewicz, Laboratorium. Aparatura. Badania, 1999, 4, 9.
[35] J. Kalembkiewicz, Sitarz-Palczak E., Pol. J. Env. Stud., 2005. 14. 41.
[36] D. Kirk, C. Chan, H. Marsh. J. Haz. Mat., 2002, 90, 39.
[37] L.N. Fleming, H.N. Abinteh, H.l. Inyang, J. Soil Cont., 1996. 5. 53.
[38] M.L. Allan, L.E. Kukacka, Waste Manag. Res., 1995, 15, 193.
[39] K. Unlu, S. Haskok, Waste Manag. Res. 2001. 19, 217.
[40] I. Bojanowska, Polisb J. Environ. Stud., 2002, 11, 117.
[41] J. Rao. P. Thanikaivelan, K. Sreeram. B. Nair, Environ. Sci. Technol., 2002, 36. 1372.
[42] E. Barrado, F. Prieto. J. Medina, F. Lopez, J. Alloys Comp., 2002, 335, 203.
[43] T. Panswad. O. Chavalparit, C. Chandung, J. Anotai, Waste Manag. Res., 2001, 19. 450.
[44] B.L. Finley, D.J. Paustenbach, J. Soil Cont., 1997. 6, 649.
[45] M.D. Szulczewski, P.A. Helmke, W.F. Bleam, Environ. Science & Technol., 1997, 31, 2956.
[46] J. Kim, J. Dixon, Soil Sci. Plant Nutrition., 2002, 48. 483.
[47] J. Chung, T. Sa. Comm. Soil Chem. Plant Anal., 2001, 32, 1719.
[48] C. Balasoiu, G. Zagury, L. Deschenes, Sci. Tot. Environ., 2001, 280. 239.
[49] M. Femandes, F. Calouro, M. Abreu. Comm. Soil Sci. Plant Anal., 2002, 33, 2259.
[50] P. Alumaa, U. Kirso, V. Petersell, E. Steinnes, Inter. J. Hygiene En\iron. Health, 2002, 204, 375.
[51] M. Page, C. Page, J. Environ. Eng. 2002, 128. 208.
[52] S. Wang, C. Vipulanandan, Environ. Eng. Sci., 2001, 18,301.
[53] M.A. Armienta, R. Rodriguez, N. Cencieroz, F. Juarez, O. Cruz, Environ. Pollut., 1996. 91, 391.
[54] P. Fodor, L. Fischer, Fresenius J. Anal. Chem., 1995, 351, 454.
[55] G. Donmez, Z. Aksu, Proc. Biochem., 2002, 38, 781.
[56] H. Rudel, K. Terytze, Chemosphere, 1999, 39, 697.
[57] A.B. Riberio, A.A. Nielsen, Geoderma, 1997, 76. 253.
[58] S.E. Fendorf, Geoderma, 1995. 67, 55.
[59] M. Pantsar-Kallio, S. Reinikainen, M. Oksanen, Anal. Chim. Acta 2001, 439, 9.
[60] G. Werniche, R. Wienberg, J. Gerth, M. Wilichowski, Anal Chim. Acta, 1993. 2. 1497.
[61] E.C. Fleming, M.J Cullinane, Anal. Chem., 1992, 40, 333.
[62] K. Kurtman, D. Seifert, Fresenius J. Anal. Chem., 1990, 338. 73.
[63] P. Fedor, L. Fischer, Anal. Chem., 1995, 351, 453.
[64] A.R. Chakraborty R.K. Mishro, Talanta 1992, 11, 131.
[65] M. Llobat-Estelles, A. Mauri-Aucejo. M. Lopez-Catalan, Fresenius. J. Anal. Chem., 2001. 371. 358.
[66] M. Kabaciński, D. Barałkiewicz, J. Siepak, Aspekty analityczne oznaczania Cr(III) obok Cr(VI) w próbkach wód naturalnych, [w:] Analiza specjacyjna metali w próbkach wód i osadów dennych. red. J. Siepak, UAM Poznań, 1998, s. 39.
[67] Y.I. Korenman, S. Kopacz. J. Kalembkiewicz, L. Filar, B. Papciak, J. Chem. Anal., 2000. 55, 2z,
[68] C. Gindorf, L. Singheiser, K. Hilpert, Steel Res., 2001, 72, 528.
[69] F. Kazi, P. Cooper, Waste Manag. Res. 2002, 22, 293.
[70] A. Tunceli, A. Turker, Talanta, 2002, 57. 1199.
[71] M. Gardner, S. Comber. Analyst. 2002, 127, 153.
[72] Li Y„ Pradhan N„ Foley R., Low G., Talanta, 2002, 57, 1143.
[73] H. Gurleymk, D. Wallschlager, J. Anal. At. Spectrom., 2001,16, 926.
[74] R. Martens. Soil Biol. Biochem., 2001, 33, 973.
[75] J. Namieśnik. W. Wardencki, Polish J. Environ. Stud., 2002. 11, 211.
[76] W. Matczak, J. Chmielnicka. Chem. Anak, 1990, 27, 431.
[77] Y. Li, H. Xue. Anal. Chim. Acta. 2001. 448, 121.
[78] D. Baralkiewicz, J. Siepak, Chem. Anal. (Warsaw). 1999. 44. 879.
[79] C. De-Xun, C. Yu- Zhen, Chem. Anal., 1999. 171. 18.
[80] T. Becquer. C. Quantin, M. Sicot. J. P. Boudot. Sci. Total Environ. 2003. 301. 251
[81] A. Alicilar. D. Ozer. Fresenius Environ. Bull. 2001. 10. 679.
[82] Determination of Trace Elements, ed. Z.B. Alfassi, VCH. Balaban Publ. New York 1994.
[83] S. Baran, P. Oleszczuk. A. Lesiuk, E. Baranowska. Polish J. Environ. Stud., 2002, 11. 299.
[84] J. Kwapuliński. D. Wiechula, Formy wy stepowania wy branych metali ciężkich w osadzie dennym Zbiornika Goczałkowice, [w:] Chemia i ochrona środowiska. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Lubelskiej, 1993, s. 142.
[85] T. Sobczyński, J. Zerbe. H. Elbanowska. J. Siepak, Archives of Environmental Protection, 1997. 3-4 (23), 125.
[86] J. Zerbe, T. Sobczyński, H. Elbanowska. J. Siepak, Polish J. Environ. Stud. 1999, 8, 331.
[87] T. Sobczyński, J. Siepak, Specjacja metali ciężkich w osadach dennych jezior, [w:] Analiza specjacyjna metali w próbkach wód i osadów dennych, red. J. Siepak, UAM Poznań, 1998. s. 67.
[88] R. Ramessur, T. Ramjeawon. Environ. Internat., 2002, 28, 315.
[89] Trace Element Analytical Chemistry in Medicine and Biology, ed. P. Bratter, P. Schramel. W. De Gruyter, Berlin, 1988.
[90] W. Żymicki, Borkowska-Bumecka J., Wiad. Chem., 1997, 51, 9.
[91] D. Baralkiewicz, Z. Karaś, J. Siepak, Chem. Anal. (Warsaw), 1997, 42, 691.
[92] S. Rubel, Możliwości sprawdzenia wiarygodności wyników analizy. Materiały z Konferencji Naukowej nt.: „Analityka chemiczna w badaniach środowiska naturalnego”. Warszawa. 1997.
[93] J. Namieśnik, J. Lukasiak, Z. Jamrógiewicz, Pobieranie próbek środowiskowych do analizy, PWN. Warszawa 1995.
[94] J. Namieśnik, Z. Jamrógiewicz, M. Pilarczyk, L. Torres, Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy, WNT, Warszawa 2000.
[95] C.F. Boutron, Fresenius J. Anal. Chem., 1990, 337. 482.
[96] PN-97/R-04031-Analiza chemiczno-rolnicza gleby Pobieranie próbek.
[97] R. Anderson. Sample Pretreatment and Preparation, Wiley J. and Sons (ACOL), Chichester 1987.
[98] K. Vercoutere, R. Cornelis, L. Mees, P. Quevauviller. Analyst, 1998, 123, 965.
[99] BN-8I/0623/0I - Popioły lotne i żużle z kodów opalanych węglem kamiennym i brunatnym. Pobieranie i przygotowywanie próbek.
[100] M. Zemberyova, L. Smimova, M. Vackova, Agrochemia, 1991, 31. 282.
[101] E. Diaz-Barrientos, L. Madrid, F. Cabrera, Commun. Soil Sci. Plant Anal., 1991, 22, 15.
[102] R. Ajlec, M. Cop, J. Stupar, Analyst, 1988, 113, 585.
[103] A. Benedetti. M.T. Dell’Ababe, F. Alianiello, Fresenius Environ. Buli., 1992,1, 323.
[104] J.D. Hwang, W.J. Wang, Appl. Spectrosc. Rev., 1995, 30, 231.
[105] M. Hoenig, A.M. de Kersatiec, Spectrochim. Acta Part B, 1996, 51, 1297.
[106] J. Minczewski, J. Chwastowska, R. Dybczyński. Analiza śladowa. Metody rozdzielania i zagęszczania, WNT, Warszawa 1982.
[107] Z. Marczenko, Separation and Spectrophotometric Determination of Elements, Ellis Horwood, Chichester 1986, p. 236.
[108] Preconcentration Techniąues for Trace Elements, ed. Z.B. Alfassi, C.M. Wai, CRC Press, London 1992.
[109] J. Kalembkiewicz, E. Soćo, Wiad. Chem., 2002, 56, 855.
[110] A.K. Das, R. Chakraborty. Talanta, 1995. 42. 1007.
[111] J. Ciba. M. Zolotajkin, J. Kluczka. K. Loska, J. Cebula. Waste Manag., 2003. 23. S97.
[112] B. Lilleengen, G. Wibetoe, Anal. Bioanal. Chem. 2002, 372. 187.
[113] M.B. Alvarez, M.E Maila, D.A. Batistoni, Fresenius J. Anal. Chem. 2001. 369. 81.
[114] J. Kalembkiewicz, E Soćo, S. Kopacz, Ecolog. Cong. Int. L, 2004. 7. 5-10.
[115] J. Kalembkiewicz, E. Soćo, Zesz. Probl. Postęp. Nauk Roln. PAN. 2003, 493. 12~.
[116] J. Kalembkiewicz, S. Kopacz, E. Soćo, Procedings International Symposium „CHEMISTRY FORUM" 2000, Warsaw, 2000. p. 101.
[117] J. Kalembkiewicz, E. Soćo, Chemia i Inżynieria Ekologiczna, 2004. II, 347
[118] NT. Wang, K.B. Ihori. Nippon Dojo Hiryogaku Zasshi, 1995, 66, 663: wg Chem. Abstr. 1996, 124. 85638r.
[119] J. Kalembkiewicz, E. Soćo, S. Kopacz, Y.I. Korenman, Ann. Pol. Chem. Soc., 2001. p. 127.
[120] J. Kalembkiewicz. E. Soćo. Y.I. Korenman. Procedings Interanional Forum ANALYTICS & ANALYSTS", Voronezh, Russia, 2003, 2, 1.
[121] J. Kalembkiewicz, E. Sitarz-Palczak. Pol. J. Soil. Sci., 2002.35. 75.
[122] J. Kalembkiewicz, h. Sitarz-Palczak. Buli. Sci. Univ. Baia Marę, 2003, 17, 225.
[123] A. Tessier, F. Rapin, R. Carigan. Geochim. Cosmochim. Acta, 1985, 49, 183.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BUS2-0008-0073