Vegetation of the "Żabie Doły" area (Bytom) covering the wastelands of zinc-lead industry

• Autorzy: Kompała A. , Błońska A. , Woźniak G.

Warianty tytułu

PL

Roślinność na obszarze "Żabich Dołów" (Bytom) porastająca nieużytki przemysłu cynkowo-ołowiowego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article describes the vegetation growing on settlings and washing tanks situated in the "Żabie Doły" area (Bytom). There were recognised 2 plant associations and 6 plant communities which belong to Artemisietea, Molinio-Arrhenatheretea, Calluno-Ulicetea classes. Among them dominate communities from Dauco-Melilotenion suballiance which are confined to dry, permeable soils with the initial soil-forming process (Meliloletum albo-officinalis, Dauco-Picridetum hieracioidis, Calamagrostis epigejos community, Solidago canadensis community). There were recorded also swards (Fesluca ovina community) and meadows (Deschampsia caespitosa community, Agrostis capillaris community).

PL

Badania prowadzono na obszarze "Żabich Dołów" (Bytom) na powierzchni osadników flotacyjnych i popłuczkowych powstałych w wyniku eksploatacji i przerobu rud cynku i ołowiu. Analiza zebranego materiału pozwoliła na wyodrębnienie 8 syntaksonów, w tym 2 zespołów i 6 zbiorowisk roślinnych z klas Artemisietea, Calłuno-Ulicetea, Molinio-Arrhenatheretea. Wśród wyróżnionych syntaksonów dominują zbiorowiska roślinne należące do podzwiązku Dauco-Melilotenion, rozwijające się w miejscach przesuszonych, na podłożu piaszczystym, przepuszczalnym, często o słabo zaznaczonym procesie glebotwórczym (Melilotetum albo-officinalis, Dauco-Picridetum hieracioidis, zbiorowisko z Calamagrostis epigejos (L.) Roth; zbiorowisko z Solidago canadensis L.). Na badanych obiektach odnotowano również fitocenozy murawowe (zbiorowisko Z Festuca ovina L s. str.) i łąkowe (zbiorowisko z Deschampsia caespilosa (L.) P. Beauv., zbiorowisko z Agroslis capillaris L.).

Słowa kluczowe

EN

industrial wastes; lead-zinc spoils; ruderal vegetation; grassland; phytosociology; nature reserves; spontaneous succession

PL

roślinność; rudy cynkowo-ołowiowe; zanieczyszczenia gleby; rezerwat przyrody; spontaniczna sukcesja

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 30, no. 3
• Strony: 59--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., tab.

Twórcy

autor

Kompała A.

• University of Silesia, Department of Geobotany and Nature Protection, Jagiellońska 28, 40-032 Katowice, Poland

autor

Błońska A.

• University of Silesia, Department of Geobotany and Nature Protection, Jagiellońska 28, 40-032 Katowice, Poland

autor

Woźniak G.

• University of Silesia, Department of Geobotany and Nature Protection, Jagiellońska 28, 40-032 Katowice, Poland

Bibliografia

• [1] Balcerkiewicz S., G. Pawlak: Plant communities of the outside dump of Pątnów-Jóżwin of Konin Coal Basin, Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach., s. B, 40, 57-106 (1990) (in Polish with English summary).
• [2] Balcerkiewicz S., O. Sławnikowski: A package of computer programs for data management and geobotanical analyses. Profit s.c., Poznań Profit 2.O., 1998 (in Polish).
• [3] Betleja J.: „Żabie Doły” - an example of protection of nature structures in heavily polluted areas, [w:] Materiały seminarium: Dziedzictwo przyrody terenów zanieczyszczonych, Gliwice 13-15 maja 1993, 27-29.
• [4] Bętkowski W.: The spoils of zinc smelting industry and their role in GOP greening, Komitet dla spraw Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, Biuletyn nr 1, 128-133 (1956).
• [5] Brandes D.: Ruderahle Halbtrockenrasen des Verbandes Convolvulo-Agropyrion Görs 1966 im östlichen Niedersachsen, Braunschw. Natur. Schr., 2(3), 547-564 (1986).
• [6] Braun-Blanquet J.: Pflanzensoziologie, 3ld ed., Soringerverlag, Wien 1964.
• [7] Brzeg A., M. Wojterska: Plant communities of Wielkopolska, their state of knowledge and vulnerability, [w:] Szata roślinna Wielkopolski i Pojezierza Południowopomorskiego, Przewodnik sesji terenowych 52 Zjazdu PTB, 24-28 września 2001, 39-110 (in Polish).
• [8] Cempulik P., R. Dobosz, J. Kasperek-Cempulik, M. Piszczek, M. Piszczek: The teaching trail through the landscape nature complex Żabie Doły, Wydawnictwo Progres, Katowice 2000 (in Polish).
• [9] Dobrzańska J.: Flora and Ecological Studies on Calamine Flora in the District of Bolesław and Olkusz, Acta Societatis Botanicorum Poloniae, 24(2), 357-408 (1955).
• [10] Falkowski M.: The Polish grasses, PWRiL, Warszawa 1982 (in Polish with English summary).
• [11] Gos A.: Characteristic of soil conditions of meadows sized by a grass of the genus Deschampsia (Deschampsia caespitosa L. P. B.), Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Szczecinie, 61, Seria Rolnicza 15, 147-155 (1977) (in Polish with English summary).
• [12] Greszta J., S. Morawski: The reclamation of the post-industrial wastelands, PWRiL, Warszawa 1972 (in Polish).
• [13] Grime J.P., J.G. Hodson, R. Hunt: Comparative plant ecology, Unwin Hyman, London 1988.
• [14] Grodzińska K., U. Korzeniak, G. Szarek-Łukaszewska, В. Godzik: Colonization of zinc mine spoils in southern Poland - preliminary studies on vegetation, seed rain and seed bank, Fragm. Flor. Geobot., 45(1-2), 123-145, 2000.
• [15] Kornaś J.: Plant invasions in Central Europe: historical and ecological aspects, Biological invasions in Europe and the Mediterranean Basin, 19-36, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht 1990.
• [16] Ledwoń K., M. Imielski, A. Koj: The characteristics of nature landscape complex Żabie Doły, Aura, 3, 30-31 (1999) (in Polish).
• [17] Ledwoń K., M. Imielski, A. Koj: The future of the nature landscape complex Żabie Doły (3), Aura, 5, 20-21 (1999) (in Polish). '
• [18] Ledwoń K., M. Imielski, A. Koj: The reclamation works carried out in the Żabie Doły area (2), Aura, 4, 19-20 (1999) (in Polish).
• [19] Löfgren P., O. Eriksson, K. Lehtilä: Population syndynamics and the effect of disturbance in the monocarpic herb Carlina vulgaris (Asteraceae), Ann. Bot. Fennici, 37, 183-192 (2000).
• [20] Maciak F.: The protection and reclamation of the environment, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1999 (in Polish).
• [21] Matuszkiewicz W: Guidebook to the plant communities of Poland, Vademecum Geobotanicum, PWN, Warszawa 2001 (in Polish).
• [22] Mazaraki M.: The attempts of indication of the plant succession into beech forest on wastelands connected with zinc and lead mining near Bytom, Chrzanów and Olkusz, Kom. do spraw GOP, PAN, 46, Warszawa (1962) (in Polish).
• [23] Mirek Z., H. Piękoś-Mirkowa, A. Zając, M. Zając: Vascular plants of Poland - a checklist, Polish Botanical Studies, 15, 1-303 (1995).
• [24] Morawski S.: Results of recent attempts of afforestation of wastelands after zinc and lead mining, Sylwan, 2 (1968) (in Polish with English summary).
• [25] Pawlak G.: Flora and plant communities of ash depositing grounds at the power stations of Konin Coal Basin, Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach. Ser. В, Т. XXXVI, 75-92 (1985) (in Polish with English summary).
• [26] Rostański A.: The vascular plants in areas strongly contaminated by heavy metals, Acta Biol. Siles., 30(47), 56-82 (1997) (in Polish with English summary).
• [27] Rostański A., D. Кара: Vascular flora of areas strongly contaminated with zinc and lead - example of post-industrial spoil heaps of the mining and smelting works “OrzeI Biały" Ltd. in Bytom, Natura Silesiae Superioris, Suplement [w:] Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice 2001.
• [28] Rudnicka E., H. Ptasik: The preliminary environmental review, Bytom 2000 (in Polish).
• [29] Skrzypek K.: The plant succession on the flotation pools of the mining and smelting works “Orzeł Biały" in Bytom, Praca magisterska, maszynopis, Uniwersytet Śląski, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katowice 1986 (in Polish).
• [30] Śrutek M., M. Teckelmann: Review of biology and ecology of Urtica dioica, Preslia, 70, 1-19 (1998).
• [31] Szafer W., K. Zarzycki: The plant vegetation of Poland, T. 1, PWN, Warszawa 1977 (in Polish).
• [32] Szary A.: Spontaneous vegetation of hard coal power plant dumps, Archiwum Ochrony Środowiska, 3-4, 125-143 (1994) (in Polish with English summary).
• [33] Święs F., M. Kwiatkowska-Farbiś: Plant cover on the waste rock dump of the Hard Mine "Bogdanka " S.A. (Lublin Coal Basin), Ann. UMCS Sec. C, Lublin, Vol. LI, 41-58 (1996) (in Polish with English summary).
• [34] The enactment of The Minister of E. C. N. R. F. concerning the wastes classification of December 24 1997, (Dz. U. nr 162 poz. 1135).
• [35] Tokarska-Guzik B., A. Rostański, S. Klotz: The vegetation of the zinc spoil in Katowice- Wełnowiec, Acta Biol. Siles., 19 (36), 94-101 (1991) (in Polish).
• [36] Wierzbicka M.: The adaptation of plants to growth on a calamine waste heap in Bolesław near Olkusz, Kosmos, 51 (2), 139-150 (2002) (in Polish with English summary).
• [37] Zarzycki K., H. Trzcińska-Tacik, W. Różański, Z. Szeląg, J. Wolek, U. Korzeniak: Ecological indicator values of vascular plants of Poland, PAN, Instytut Botaniki, Kraków 2002 (in Polish).