Ocena zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi metodą ekstrakcji pojedynczej z zastosowaniem HCl, HNO3 i CH3COOH jako eluentów

• Autorzy: Moćko A. , Wacławek W.

Warianty tytułu

EN

Assessment of soil contamination with heavy metals by single extraction method using HCl, HNOI3 i CH3COOH as eluents

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Procedury ekstrakcji z zastosowaniem pojedynczego eluentu są szeroko rozpowszechnione do oznaczania dostępności metali ciężkich. Celem poniższej pracy było porównywanie rozpuszczalności metali ciężkich w trzech eluentach kwasowych: 1 M HCl, 10% HNO₃, i 0,43 M CH₃COOH. Stwierdzono ponad 65% wydajność kwasów nieorganicznych w wymywaniu Pb i Zn. Rozpuszczalność metali w badanych eleuentach byta silnie skorelowana z ich całkowitą zawartością w glebie. Natomiast kwas octowy wymywał mniej niż 5% całkowitej zawartości Cu, Ni i Pb. Analiza współczynników korelacji liniowej wykazała istotne zależności pomiędzy fizykochemicznymi właściwościami gleby a zawartością metali w roztworach po ekstrakcji. Ekstrakcja pojedyncza w roztworach kwasów pozwala w prosty i szybki sposób oznaczyć zanieczyszczenie gleby metalami ciężkimi.

EN

The aim of these studies was to determine solubility and availability of the heavy metals in soil using single extraction procedure. The acid extractants: 1 M HCI, 10% HNO₃, and 0.43 M CH₃COOH were tested as eluents. Extracting capacity of inorganic acids were higher than 65% of total Pb and Zn and hardly depended on their total content. Acetic acid leached less than 5% of total Cu, Ni and Pb. A statistical analysis showed that physico-chemical soil parameters affected heavy metals solubility in acids eluents. Single extraction in acid solution is a simple way to determine the soil contamination with heavy metals.

Słowa kluczowe

PL

metale ciężkie; ekstrakcja pojedyncza; zanieczyszczenia gleby

EN

heavy metal; single extraction; soil

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 30, no. 3
• Strony: 51--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., wykr.

Twórcy

autor

Moćko A.

• Uniwersytet Opolski, Instytut Chemii, ul. Oleska 48, 45-052 Opole

autor

Wacławek W.

• Uniwersytet Opolski, Instytut Chemii, ul. Oleska 48, 45-052 Opole

Bibliografia

• [1] Burzyńska I., B. Sapek: Porównanie rozpuszczalnych form manganu i cynku w wyciągach kwasu solnego i chlorku wapnia z gleby trwałego użytku rolnego, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 471, 55- 59 (2000).
• [2] Czekała J., M. Jakubus, S. Gladysiak: Zawartość form rozpuszczalnych mikroelementów w zależności od odczynu gleby i roztworu ekstrakcyjnego, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 434, 371-375 (1996).
• [3] Dąbkowska-Naskręt H., M. Kobierski: Metale ciężkie i ich mobilizacja w czarnych ziemiach aglomeracji Inowrocławia, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 460, 259-267 (1998).
• [4] Diatta J. B., W. Grzebisz, J. Potarzycki: The suitability of I M HCl and 2 M HNO3, for heavy metals extraction in arable soils under threat of contamination, Roez. A.R. Poznań, CCXC1V Melior. Inż. Środ. 19, Cz. 1, 31-38 (1997).
• [5] Głosińska G., L. Boszke, J. Siepak: Ewaluacja pojęć specjacja i analiza specjacyjna w literaturze polskiej, Chem. Inż. Ekol., 8(11), 1109-1119 (2001).
• [6] Grzywnowicz I.: Zawartość i rozmieszczenie niklu w glebach z różnych regionów Polski, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 448a, 147-153 (1997).
• [7] Hulanicki A.: Speciation - a new challenge for analytical chemists, [w:] Symposium in Analytical Chemistry, Uganda, 7-9.12.1995 dostępne pod adresem: http://www.kjemi.mnfak.unit.norknusch/ conf/papers.htm.
• [8] Jagiełło A., M. Bożym, W. Wacławek: Określenie stopnia zanieczyszczenia metalami ciężkimi warzyw uprawianych na terenie ogrodów działkowych Opola, Księga konferencyjna / Proceedings ECOpole’03, Opole 2003, 195-198.
• [9] Kalembasa S., В. Kuziemska: Koncentracja metali ciężkich w trzech profilach gleb z województwa siedleckiego, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 448b, 111-115 (1997).
• [10] Karczewska A.: Uwalnianie Cu, Pb i Zn z gleb silnie zanieczyszczonych pod wpływem kwasów mineralnych, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 456, 363-368 (2000).
• [11] Karoń В., K. Gediga: Badania nad przydatnością różnych roztworów ekstrakcyjnych do określania zasobności gleb i stanu zaopatrzenia roślin w Cu, Zn i Mn, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 471, 97- 102 (2000).
• [12] Mercik S., W. Stępień, M. Gębski: Zawartość kadmu w roślinach orza profilu glebowym w wyniku dwu lub trzykrotnego zastosowania wapna z huty ołowiu, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 448a, 253-259 (1997).
• [13] Namieśnik J., Z. Jamrógiewicz, M. Pilarczyk, L. Torres: Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy, WNT, Warszawa 2000.
• [14] Niesiobędzka K.: Formy biodostępne metali w glebach, Chem. Inż. Ekol., 7(5), 521-530 (2000).
• [15] Ostrowska A., S. Gawliński, Z. Szczubiałka: Metody analizy i ocena właściwości gleb i roślin, Katalog IOŚ, Warszawa 1991.
• [16] Sadowski S. Poradnik metodyczny z chemii rolnej. Skrypt dla studentów specjalizacji agrobilogiczno- chemicznej, WSP, Opole 1987.
• [17 Sadowski S., E. Placek: Metale ciężkie w glebach Śląska Opolskiego cz. I. Zawartość kadmu, niklu i ołowiu w warstwie ornej gleby poszczególnych gmin, Chem. Inż. Ekol., 3 (1), 73-80 (1996).
• [18] Sadowski S., E. Placek: Metale ciężkie w glebach Śląska Opolskiego cz. II. Zawartość miedzi i cynku w warstwie ornej gleby poszczególnych gmin, Chem. Inż. Ekol., 3(1), 81-86 (1996).
• [19] Szerszeń L., A. Karczewska, C. Kabata: Rozpuszczalne i przyswajalne formy miedzi i ołowiu w glebach zanieczyszczonych w różnych warunkach odczynu i wilgotności, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 456, 573-579 (2000).
• [20] Tessier H., P.G.C. Campbell, M. Bisson: Sequential extraction procedure for the speciation of particulate trace metal, Anal. Chem., 51(7), 844-851 (1979).
• [21] Wacławek W., M. Bożym, A. Moćko, A. Kwak, A. Jagiełło: Ocena stopnia zanieczyszczenia chemicznego gleb i wybranych warzyw z ogrodów działkowych Krapkowic (woj. Opolskie), Chem. Inż. Ekol., 7(8-9), 929-939 (2000).
• [22] Wacławek W., A. Moćko: Specjacja metali ciężkich. Chem. Dyd. Ekol. Metrol., R.5 (1-2), 113-117 (2000).
• [23]| Wacławek W., A. Moćko: Metale ciężkie w glebach wybranych ogrodów działkowych w mieście Opolu, Chem. Dyd. Ekol. Metrol., R.7(1-2), 99-102 (2002).
• [24] Wacławek W., A. Moćko: Relationships between soil properties and speciation forms of heavy metals. Garden allotments in Opole and Strzelce Opolskie, Chem. Inż. Ekol., 8(2-3), 253-268 (2001).